Η Τουρκία «θυμάται» τα Δυτικά Βαλκάνια. Η Ελλάδα;

Γιώργος Σκαφιδάς
Μόλις πριν από λίγα 24ωρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, υποδέχθηκε στην Κωνσταντινούπολη τους ομολόγους του από τα δυτικά Βαλκάνια.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, της Σερβίας, της Αλβανίας, του Κοσόβου, του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, μετέβησαν στην Τουρκία το περασμένο Σαββατοκύριακο, για να πάρουν μέρος στην πρώτη συνάντηση της καλούμενης «Πλατφόρμας Ειρήνης των Βαλκανίων» («Balkan Peace Platform»), όπως ονομάζεται αυτή η νέα πρωτοβουλία που προωθεί η τουρκική διπλωματία στην ελληνική γειτονιά – υπό τις οδηγίες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως φρόντισε να υπογραμμίσει ο Χακάν Φιντάν.

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε το μέλλον μας στην τύχη ή στα χέρια των άλλων», δήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, μετά το πέρας των -πολυμερών, αλλά και διμερών- επαφών που είχε με τους ομολόγους του στην Κωνσταντινούπολη στις 26 Ιουλίου.

Σύμφωνα με την επίσημη τουρκική ανακοίνωση, όπως αυτή καταγράφεται στον επίσημο λογαριασμό του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας στο δίκτυο X, αυτό το σχήμα διαβούλευσης θα συνεδριάζει κάθε περίπου έξι μήνες στην Κωνσταντινούπολη, με την προοπτική μάλιστα κάποια στιγμή να συγκληθεί και σε επίπεδο κορυφής, με τη συμμετοχή δηλαδή όχι μόνο των ΥΠΕΞ αλλά και των ηγετών των εμπλεκομένων μερών.

Σύμφωνα με τον Φιντάν, η αμυντική βιομηχανία είναι μάλιστα ένας από τους κλάδους πάνω στους οποίους θα αναζητήσουν προοπτικές συμπόρευσης και συνεργασίας οι «επτά» της «Balkan Peace Platform», ενώ όπως υποστήριξε χαρακτηριστικά ο Τούρκος ΥΠΕΞ, τα όποια περιφερειακά προβλήματα (regional problems) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με γνώμονα περιφερειακές λύσεις (regional solutions), στο πλαίσιο μιας διαδικασίας η οποία θα ανήκει στις ίδιες τις άμεσα εμπλεκόμενες χώρες (regional ownership).

Κατά τα λοιπά, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν θα μπορούσε προφανώς παρά να υπενθυμίσει το νεο-οθωμανικό αφήγημα του τουρκικού αποτυπώματος στα Βαλκάνια, που παρουσιάζεται από την τουρκική πλευρά ωσάν να «δικαιώνει» τον τουρκικό παρεμβατισμό στην περιοχή, ενώ όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε προχθεσινό -σχετικό με την Balkan Peace Platform- άρθρο της η καθεστωτική/ερντογανική Daily Sabah, η Τουρκία δίνει παράλληλα «ιδιαίτερη προσοχή και στις μειονότητες εντός των συνόρων των βαλκανικών κρατών»…

Από εκεί και πέρα ωστόσο, ειδικά αυτήν τη φορά η τουρκική πλευρά παρουσιάζεται να επιχειρεί να επιτύχει παράλληλα και κάτι άλλο: να μετατρέψει σε πλεονέκτημα ένα δικό της μειονέκτημα, όταν προσπαθεί εν προκειμένω να αξιοποιήσει το γεγονός της μη ένταξής της στην ΕΕ ως ένα δεδομένο το οποίο την «ενώνει» με τις άλλες χώρες των Βαλκανίων που επίσης παραμένουν στο κατώφλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ενδεικτικά, από τους επτά ΥΠΕΞ που βρέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη το περασμένο Σάββατο, οι έξι προέρχονται από χώρες που είναι υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ (Αλβανία, Μαυροβούνιο, Τουρκία, Σερβία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία).

Απευθυνόμενος σε ένα τέτοιου τύπου «κοινό» πολιτικών παραγόντων, ο Φιντάν υποστήριξε -με νόημα- ότι οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες θα μπορούσαν να έρθουν πιο κοντά με εφαλτήριο τα διάφορα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ζητήματα που τις απασχολούν (σχετικά με τις βίζες για παράδειγμα, την τελωνειακή ένωση κ.ά.) αλλά και να κάνουν λόμπινγκ από κοινού προς την πλευρά της ΕΕ, σχετικά όχι μόνο με την ένταξή τους στο μπλοκ αλλά και με άλλα επί μέρους ζητήματα… όπως είναι για παράδειγμα εκείνα της συμμετοχής των εκτός ΕΕ χωρών στα προγράμματα ευρωπαϊκού επανεξοπλισμού ReArm Europe/SAFE…

«Ιστορικά, γεωγραφικά και πολιτισμικά, οι χώρες μας αποτελούν συνέχεια η μία της άλλης», δήλωσε ο Φιντάν, απευθυνόμενος στους ομολόγους του των δυτικών Βαλκανίων…

Ανεξάρτητα από όσα μπορεί να ακολουθήσουν στο μέλλον επιβραβεύοντας ή διαψεύδοντας τις τουρκικές προσδοκίες, η «Balkan Peace Platform» έρχεται πια να προστεθεί σε μια μακρά σειρά από τουρκικές πρωτοβουλίες με πεδίο την περιοχή των Βαλκανίων.

Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο για παράδειγμα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε βρεθεί στην αλβανική πρωτεύουσα προκειμένου να εγκαινιάσει το Μεγάλο Τζαμί των Τιράνων (Namazgah Mosque ή Xhamia e Namazgjasë), το καλούμενο και μεγαλύτερο τέμενος των Βαλκανίων, η ανέγερση του οποίου χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από την τουρκική διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων Diyanet· ενώ παλαιόθεν η Άγκυρα διεκδικεί επιρροή στην περιοχή των Βαλκανίων μέσα από ποικίλα «οχήματα» κυρίως ήπιας ισχύος όπως: πολιτιστικά ινστιτούτα (το Γιουνούς Εμρέ-Yunus Emre Institute για παράδειγμα), υπηρεσίες αρωγής (ενδεικτικά αναφέρονται η Τουρκική Ερυθρά Ημισέληνος-Türk Kızılay, η Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών-AFAD και η Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού-TİKA) καθώς και άλλα διμερή ή πολυμερή σχήματα διαβούλευσης.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.