Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Τα όσα συμβαίνουν από την περασμένη Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου, θα περάσουν στην ιστορία των διεθνών μας σχέσεων ως «Κρίση του Φλεβάρη του ‘18», όπως ανάλογα ονομάστηκαν οι κρίσεις του Μάρτη του ’87 ή του Γενάρη του ’96.
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος αν οι προηγούμενες κρίσεις έτυχαν κάποιας σοβαρής διεθνολογικής ή ιστοριογραφικής προσέγγισης, διότι μέχρι σήμερα, δυστυχώς αλλά αναμενόμενο, μόνο υποκειμενικές, με έντονο πολιτικό χρωματισμό και αίσθημα δικαίωσης, αναλύσεις των γεγονότων έχουμε διαβάσει. Ενδεχομένως να μου διαφεύγει κάποια διαφορετική προσέγγιση και να αδικώ ανθρώπους…
Όμως είναι επιτακτική ανάγκη να μελετήσουμε πολύ καλά αυτή τη νέα κρίση. Γιατί είναι δηλωτική των αλλαγών που συντελούνται στο διεθνές σύστημα!
Η πρόσφατη κρίση θα πρέπει να αναλυθεί διεξοδικά διότι παρουσιάζει πολύ σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το παρελθόν, όχι τόσο σε ότι αφορά την Τουρκία, αλλά σε ότι αφορά τη στάση των φίλων και συμμάχων μας και του συνόλου σχεδόν της διεθνούς κοινότητας οι οποίοι μας στέλνουν ένα πολύ σημαντικό μήνυμα.
Η «Κρίση του Φλεβάρη του ‘18» παρουσιάζει τέτοια ποιοτικά χαρακτηριστικά που αν δεν τα μελετήσουμε διεξοδικά, κινδυνεύουμε να είμαστε οι απόλυτοι χαμένοι του 21ου αιώνα!
Ενδεχομένως, οι σύμμαχοι και φίλοι μας στη διεθνή σκηνή, να μας έκαναν ένα πολύ μεγάλο δώρο με τη στάση τους στην κρίση με την Τουρκία, που αν το καταλάβουμε και δείξουμε την απαραίτητη ευστροφία, ίσως καταφέρουμε να γυρίσουμε όλο το παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου υπέρ μας!
Μας έδειξαν με τον πιο σαφή τρόπο το πλαίσιο σε περιφερειακό επίπεδο και ποια είναι η δική τους θέση σε αυτό, ώστε να μην κινούμαστε πλέον με βάση τις ιδεοληψίες του παρελθόντος!
Μην μου ζητήσετε από τούτες τις γραμμές να σας δώσω στο πιάτο τη συνταγή, διότι όπως είπε και ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής, «στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται και δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται και δεν λέγονται»!
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της Κρίσης
- Για πρώτη φορά η Τουρκία επιχείρησε ταυτόχρονη εμπλοκή στην κρίση, δύο περιοχών σε ικανή απόσταση μεταξύ τους και παράλληλα διεθνοποίηση της κρίσης – πάντα σε επίπεδο μεμονωμένων εθνών-κρατών – μέσα από τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο γεωτρητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Για πρώτη φορά η Τουρκία τολμά να ρισκάρει και να δημιουργήσει μία σύνθετη κρίση χωρίς απαραίτητα να έχει την ευλογία των ΗΠΑ για να το κάνει, σύμφωνα τουλάχιστο με το πώς μας είχε συνηθίσει ο αστικός μύθος να ακούμε όλα τα προηγούμενα χρόνια.
- Για πρώτη φορά η Τουρκία δοκιμάζει στην πράξη όχι μόνο την Ελληνική και Κυπριακή αντίδραση, αλλά δοκιμάζει και τα Ευρωπαϊκά αντανακλαστικά, θα έλεγα ίσως και ως συνέχειας στην κρίση που προκάλεσε με την οπλοποίηση των Μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη το 2015 που έφερε βαθιά ρήξη μέσα στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα από το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταφέρει να συνέλθει.
- Η χλιαρή αντίδραση των φίλων και εταίρων μας στη διεθνή κοινότητα έρχεται να επιβεβαιώσει ότι καμία ισχυρή δύναμη δεν είναι διατεθειμένη να τα «σπάσει» με την Τουρκία, είτε για τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου, είτε για τα «δίκαια» της Ελλάδας.
- Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Ρωσίας και του Ισραήλ… Για διαφορετικούς λόγους η κάθε μια χώρα, έχουν κρατήσει απόσταση από την κρίση. Η πλέον πρόσφατη τοποθέτηση για το ζήτημα της Κυπριακής ΑΟΖ ήταν προ εβδομάδος από τον Αιγύπτιο Πρόεδρο αλ-Σίσι που παρενέβη μετά τις δηλώσεις των Τούρκων ξεκαθαρίζοντας, από την πλευρά της Αιγύπτου, το πλαίσιο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της περιοχής.
- Η αντίδραση των ΗΠΑ προς εμάς ήταν ανάλογη της αντίδρασης που επέδειξαν προς τους Παλαιστίνιους στην περίπτωση της ανακήρυξης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ. Ορθά κοφτά τους είπαν, και μας είπαν, «βρείτε τα»! «Έχετε ανοιχτούς διαύλους επαφής, πολιτικοί δρώντες είστε, βρείτε τα»! Η στάση αυτή των ΗΠΑ έρχεται ως επιβεβαίωση όσων ισχυριζόμασταν ότι η Αμερικανική εξωτερική πολιτική υπό τη νέα διοίκηση στο Λευκό Οίκο επιχειρεί στροφή 180 μοιρών στα παγκόσμια ζητήματα και κρατά απόσταση από τον παρεμβατικό χαρακτήρα των περασμένων δεκαετιών, παρά μόνο σε εκείνα τα ζητήματα και περιοχές που έχει άμεσο και ζωτικό συμφέρον.
- Η στάση του ΟΗΕ κινείται σε ανάλογο πλαίσιο. Με απρόθυμες τις ΗΠΑ να ηγηθούν στον Οργανισμό, οι δομές αυτού του ιδεαλιστικού συστήματος αντιλαμβάνονται ότι κάπου κοντά βρίσκεται η ώρα της απαξίωσης, αφού η εναλλακτική είναι η «Φιλανδοποίηση» του Οργανισμού από τη Μόσχα και το Πεκίνο.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη σειρά της δείχνει ότι κάτι θέλει να πει, αλλά κραυγαλέα φαίνεται ότι κανείς – ούτε τα Όργανα, ούτε οι Εκπρόσωποί της – διαθέτουν την αναγκαία κουλτούρα διαχείρισης δύσκολων γεωπολιτικών καταστάσεων και εντάσεων με στρατιωτικό πρόσημο.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις αποτελούν μία πρώτη προσέγγιση της «Κρίσης του Φλεβάρη του ‘18». Οφείλουμε να συνεχίσουμε την ανάλυση και να καταλήξουμε σε πρακτικά συμπεράσματα που θα καθορίσουν και τη στρατηγική μας στο μέλλον.
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος, Γεωστρατηγικός Αναλυτής
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου