Ανάλυση Γιώργος Σκαφιδάς
Το πολιτικό τοπίο έχει αλλάξει άρδην εντός των Σκοπίων τους τελευταίους μήνες, με τα νέα δεδομένα να γεννούν ελπίδες για πιθανή συμφωνία με την Ελλάδα στο θέμα της ονομασίας. «Εάν όχι τώρα, πότε;», διαμηνύουν όσοι τείνουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο.
Χωρίς λύση άλλωστε στο ονοματολογικό, δεν γίνεται να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ (πρωτίστως) και ΕΕ (δευτερευόντως).
Βρυξέλλες, Ουάσιγκτον, Αθήνα και Σκόπια συμφωνούν «επί της αρχής» ως προς το στρατηγικό στόχο της ένταξης της ΠΓΔΜ στους ευρωατλαντικούς θεσμούς (με την Ελλάδα να θέτει ενστάσεις ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις).
Για κάποιους μάλιστα (σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον), η εν λόγω ένταξη θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως ανάχωμα απέναντι στην επέκταση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια (μετά και την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2017).
Για άλλους δε, όπως η Ελλάδα, η ενταξιακή πορεία των Σκοπίων θα μπορούσε να λειτουργήσει σταθεροποιητικά στα Βαλκάνια, δημιουργώντας νέες προοπτικές ανάπτυξης στη βάση σχέσεων καλής γειτονίας.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια για μια λύση στο θέμα της ονομασίας δεν είναι πλέον εδώ. Ο σλαβομακεδονικός αλυτρωτισμός, όπως αυτός εκφράστηκε από τον πρώην πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι, δεν ασκεί πλέον την εξουσία στη γείτονα. Η παράταξη VMRO-DPMNE του Γκρούεφσκι απώλεσε τα ηνία στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 2016, έπειτα από δέκα χρόνια διακυβέρνησης (2006-2016). Ο ίδιος ο Γκρούεφσκι κινδυνεύει μάλιστα σήμερα ακόμη και με φυλάκιση, κατηγορούμενος για σωρεία σκανδάλων.
Το κόμμα της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ κατόρθωσε να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού στα τέλη του περασμένου Μαΐου, με την υποστήριξη δύο αλβανικών κομμάτων.
Η πρώτη επίσκεψη που πραγματοποίησε, μάλιστα, τον περασμένο Ιούνιο, ο νέος υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ (και πρώην πρεσβευτής των Σκοπίων στις ΗΠΑ) Νίκολα Ντιμιτρόφ ήταν στην… Αθήνα.
Η εσωτερική πολιτική μεταστροφή έμελλε να επισφραγιστεί κατά τις δημοτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου, με την παράταξη του Γκρούεφκσι να «κερδίζει» μόλις 5 δήμους (από 56 που ήλεγχε) και την παράταξη του νέου πρωθυπουργού Ζάεφ να «κερδίζει» 57 (από 4) συμπεριλαμβανομένης και της υπερδημαρχίας των Σκοπίων.
Όσο για τη ρητορική των Ζάεφ και Ντιμιτρόφ, αυτοί δείχνουν να απομακρύνονται από τον σλαβομακεδονικό αλυτρωτισμό των προκατόχων τους. Αποκηρύττουν δημοσίως τον «εξαρχαϊσμό» της διακυβέρνησης Γκρούεφσκι και όσα «αρχαϊκά» άφησε πίσω του το πρόγραμμα «Σκόπια 2014». Παράλληλα, αφήνουν να εννοηθεί ότι μπορεί να μετονομάσουν σε «Κίρο Γκλιγκόροφ» το αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος», και να κατεδαφίσουν τα αλυτρωτικά μνημεία της προηγούμενης κυβέρνησης… εάν βρουν τα χρήματα που απαιτούνται για να καλυφθεί το κόστος των κατεδαφίσεων.
Μέχρι στιγμής ωστόσο, πέρα από θεωρητικές δηλώσεις, δεν έχει υπάρξει καμία έμπρακτη κίνηση εμπρός εκ μέρους της νέας ηγεσίας των Σκοπίων. Λέγεται ότι κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον περασμένο Ιούνιο, ο Σκοπιανός ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ δεν συζήτησε καν το ονοματολογικό με τον κ. Κοτζιά.
Το εν λόγω θέμα πρόκειται, ωστόσο, να συζητηθεί κατά τη συνάντηση που θα έχει το Δεκέμβριο (στις 11 και 12 του μήνα) στις Βρυξέλλες ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς με τους διαπραγματευτές της Ελλάδας, Αδαμάντιο Βασιλάκη, και της ΠΓΔΜ, Βάσκο Ναουμόφσκι. Μένει να φανεί εάν η σκοπιανή πλευρά θα προσέλθει στη συνάντηση του Δεκεμβρίου με προτάσεις μόνο επί της διαδικασίας ή και επί της ουσίας του ονοματολογικού.
Συναντήσεις για το ίδιο θέμα έχουν πάντως πραγματοποιηθεί και άλλες διεθνώς το τελευταίο διάστημα (στο «Saint Antony’s College» στην Οξφόρδη προ ημερών για παράδειγμα), φανερώνοντας κινητικότητα αλλά και… προσδοκίες.
Εν έτει 2017 είναι σαφές ότι υπάρχουν ενδείξεις προόδου στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Οι εν λόγω ενδείξεις δίνουν, μάλιστα, τροφή και σε σενάρια ότι το 2018 θα είναι το έτος επίλυσης του θέματος (δέκα χρόνια μετά το ελληνικό βέτο στο Βουκουρέστι, συμπτωματικά). Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα έχουμε πρόωρες εκλογές το 2018, ούτε στα Σκόπια… αλλά ούτε και στην Ελλάδα (για την Ελλάδα… κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος, ειδικά μετά τον Αύγουστο του 2018 οπότε και ολοκληρώνεται το ελληνικό πρόγραμμα). Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι «θα έπρεπε» να υπάρξει συμφωνία για την ονομασία της ΠΓΔΜ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018.
Για να γίνει, βέβαια, αυτό, θα πρέπει πρώτα η ΠΓΔΜ να έρθει κοντά στην ελληνική θέση για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη «Μακεδονία» που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου