Του Κώστα Ράπτη
Τα νέα της απελευθέρωσης την Παρασκευή της συριακής πόλης Μάνμπιτζ (της αρχαίας Ιεραπόλεως), προκάλεσαν διεθνή, αλλά όχι καθολική, συγκίνηση.
Η επικοινωνιακή μηχανή του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD), ήτοι της αδελφής οργάνωσης του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK) στη Συρία, διέδωσε μέσω Διαδικτύου ανά την υφήλιο τις συγκλονιστικές εικόνες των ανταρτισσών που σφιχταγκαλιάζονταν με τις κατοίκους της πόλης, προτού αυτές ρίξουν στη φωτιά το νικάμπ, που υποχρεώνονταν να φορούν κατά την προηγούμενη περίοδο, οπότε το Μάνμπιτζ κατεχόταν από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.
Στην Άγκυρα, πάλι, ο εκνευρισμός ήταν εμφανής.
Η προώθηση των κουρδικών πολιτοφυλακών, με αμερικανική υποστήριξη, πολύ δυτικότερα του Ευφράτη, παρά την "κόκκινη γραμμή” που είχε θέσει η τουρκική ηγεσία, αποτελεί δραστική αλλαγή του χάρτη των εχθροπραξιών στην βόρεια Συρία και προδικάζει μιαν επόμενη μέρα στην οποία η Άγκυρα δεν προβλέπεται να έχει λόγο.
Η τύχη της Μάνμπιτζ αποτελεί το φόντο που ερμηνεύει πολλές από τις πολιτικοδιπλωματικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών.
Ήδη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Mevlüt Çavuşoğlu δήλωσε ότι η χώρα του αναμένει, εφόσον εκδιώχθηκαν οι τζιχαντιστές, την αποχώρηση των κουρδικών πολιτοφυλακών από τη Μάνμπιτζ. Σημείωσε δε ότι η Ουάσινγκτον είχε διαβεβαιώσει την τουρκική πλευρά πως την εν λόγω επιχείρηση θα αναλάβουν κατά κύριο λόγο Σύροι αντάρτες αραβικής καταγωγής.
Άλλωστε, η Μάνμπιτζ αποτελεί πόλη με πληθυσμό κυρίως αραβικό – η δε στρατηγική της θέση ανάμεσα στα αυτοανακηρυχθέντα κουρδικά "καντόνια” του Κομπάνι και του Αφρίν ελέγχει έναν δυνάμει διάδρομο που η κατάληξή του οδηγεί ως τη Μεσόγειο.
Οι Αμερικανοί ιθύνοντες δεν κατέβαλαν ιδιαίτερη προσπάθεια, πέρα από μια κάποια τήρηση των προσχημάτων, να ανταποκριθούν στις τουρκικές ανησυχίες. Σε αμερικανική ενθάρρυνση αποδίδεται ακριβώς η συγκρότηση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, ήτοι του μετώπου που συγκαλύπτει τον καθοριστικό ρόλο των κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), με την μάλλον δειγματοληπτική προσθήκη Ασσυρίων Χριστιανών ενόπλων και μερικών αραβικών σουνιτικών φυλών.
Οι σχετικές ζυμώσεις Άγκυρας - Ουάσιγκτον χρονολογούνται από τις 18 Μαϊου, οπότε το θέμα κυριάρχησε στην 70λεπτη τηλεφωνική συνομιλία Obama-Erdoğan. Ωστόσο η συνέχεια υπήρξε ασφαλώς απογοητευτική για την Τουρκία.
Μόλις την επομένη ο διοικητής της CENTCOM, ήτοι της αμερικανικής διακλαδικής στρατιωτικής διοίκησης για την Μέση Ανατολή, στρατηγός Joseph Vottel εγκαινίασε περιοδεία η οποία τον έφερε στη Βαγδάτη και το Αρμπίλ (πρωτεύουσα του αυτόνομου ιρακινού Κουρδιστάν), και κατόπιν στο εμβληματικό Κομπάνι, την πόλη της τουρκοσυριακής μεθορίου που υπερασπίστηκαν οι δυνάμεις του YPG απέναντι στους τζιχαντιστές, προτού καταλήξει για διαβουλεύσεις στην Άγκυρα.
Οι αεροπορικές επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού εναντίον θέσεων του ΡΚΚ στα δύσβατα όρη Καντίλ του βόρειου Ιράκ στις 22 Μαΐου και η έναρξη της άσκησης Efes 2016 την επομένη, με τη συμμετοχή ΝΑΤΟϊκών και μη συμμάχων και με σενάριο την απόκρουση τρομοκρατικής επίθεσης, ήταν το μήνυμα της Άγκυρας ότι διατηρεί για τον εαυτό της το δικαίωμα να πλήττει τους Κούρδους αυτονομιστές, όσο και αν ανέχεται, λόγω των αμερικανικών προτεραιοτήτων, τη δράση του συριακού τους κλάδου.
Σύμφωνα με τη σύνοψη του αρθρογράφου της Hurriyet Daily News, Murat Yatkin, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας στις 26 Μαΐου ήταν αφιερωμένη στις εξελίξεις περί τη Μάνμπιτζ και στο άνοιγμα γραφείων του ΡΚΚ σε ευρωπαϊκές χώρες. Η αμερικανική στάση δεν βρισκόταν στην ατζέντα, αλλά η ανησυχία για το αν όντως θα υπάρξει απόσυρση των κουρδικών πολιτοφυλακών μετά την κατάληψη της στρατηγικής σημασίας πόλης ήταν διάχυτη.
Ακολούθησε, σε φρενήρη διαδοχή, η ανακοίνωση της αποκατάστασης των τουρκο - ισραηλινών σχέσεων στις 26 Ιουνίου, η απολογητική επιστολή Erdoğan προς Putin στις 27 Ιουνίου και η τρομοκρατική επίθεση με 45 νεκρούς στο διεθνές αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης στις 28 Ιουνίου.
Στις 8 Ιουλίου έγινε γνωστή η δολοφονία κοντά στο Καμισλί της Συρίας, από την πρωτοεμφανιζόμενη συριακή οργάνωση "Ταξιαρχίες του Τελ Χαμίς” του Bahoz Erdal, ηγετικού στρατιωτικού στελέχους του ΡΚΚ που φέρεται να συντόνιζε την "πορεία προς την Μάνμπιζ” με τα "κεντρικά” στα όρη Καντίλ.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου (με τη συμμετοχή και 5.000 καταδρομέων της 2ης Στρατιάς, μέχρι τότε απασχολημένων με τον αγώνα κατά του ΡΚΚ) έφερε την "ανταλλαγή μηνυμάτων” μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας σε ανώτερο επίπεδο.
Ο Vottel εξέφρασε δημοσίως την ανησυχία του για το ότι οι Τούρκοι στρατιωτικοί με τους οποίους συνομιλούσε συνελήφθησαν ως πραξικοπηματίες. Ομοίως ο επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών James Clapper δήλωσε ότι οι εκκαθαρίσεις στο τουρκικό στράτευμα πλήττουν τον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, όπου σταθμεύουν οι αμερικανικές δυνάμεις που επιχειρούν στις γειτονικές χώρες, βρέθηκε χωρίς ρεύμα, οι διοικητής της συνελήφθη, ενώ μία εβδομάδα αργότερα περικυκλώθηκε από Τούρκους αστυνομικούς, εν μέσω φημών για νέες πραξικοπηματικές κινήσεις.
Προφανώς, η επίσκεψη Erdoğan στην Αγία Πετρούπολη στις 9 Αυγούστου και η υποδοχή του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Javad Zarif στην Άγκυρα στις 12 του μηνός, εντάσσονται στο ίδιο "παιχνίδι” της Τουρκίας με τη Δύση, μέχρι να υλοποιηθούν οι περιπόθητες εγγυήσεις για την τύχη της Μάνμπιτζ
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου