11 Οκτωβρίου 2014 πανευρωπαϊκή ημέρα δράσης ενάντια στο Transatlantic Trade and Investment Partnership
H Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ στο άμεσο μέλλον, όπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας για το περιεχόμενο αυτής της Συμφωνίας, η οποία βρίσκεται στο στάδιο των τελικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης.
H Trans-Pacific Partnership πρόδρομος για την Transatlantic Trade and Investment Partnership
Η TPP (Trans-Pacific Partnership) που βρίσκεται ήδη στο τελικό της στάδιο, αποτελεί πρόδρομο για την συνθήκη ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade and Investment Partnership), που αφορά τις εμπορικές και εταιρικές σχέσεις επενδύσεων, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμφωνία για την οποία οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2013.
Για να γίνει αντιληπτή η σημασία και το μέγεθος των δύο συνθηκών, πρέπει να σημειωθεί πως οι χώρες της TΡP αντιπροσωπεύουν μια αγορά 792 εκατ. ανθρώπων και περισσότερο από το 40% του παγκοσμίου ΑΕΠ, ενώ συνδυαστικά οι δυο συνθήκες καλύπτουν περισσότερο από το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η διαρροή του Wikileaks
Η διαρροή του Wikileaks αφορά ακριβώς αυτό το κεφάλαιο, λόγω και της μεγάλης επίδρασης που αναμένεται να έχει η συμφωνία στους τομείς των φαρμάκων και των βιολογικών πατεντών, των εκδόσεων, των διαδικτυακών υπηρεσιών, αλλά και των πολιτικών ελευθεριών, ενώ παρουσιάζει τα σημεία διαφωνίας ανάμεσα στα 12 μελλοντικά κράτη μέλη.
Ο ιδρυτής του Wikileaks, Τζούλιαν Ασάνζ, υπογράμμισε τους κινδύνους της TPP, τονίζοντας:
«Αν θεσπιστεί, το καθεστώς αυτών των συμφωνιών θα καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης, θα τσαλαπατά τις άδειες πνευματικών δικαιωμάτων (Creative Commons) . Αν μιλάς, γράφεις, εκδίδεις, σκέφτεσαι, χορεύεις, τραγουδάς ή εφευρίσκεις, αν παράγεις ή καταναλώνεις τροφή, αν είσαι άρρωστος ή σκοπεύεις να αρρωστήσεις, θα βρίσκεσαι στο «στόχαστρο» της ΤPP.»Διαβάστε το επίμαχο έγγραφο εδώ.
Η ΤΤΙΡ απειλεί τις βασικές πτυχές της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων.
Όπως επισημαίνει ο John Hilary στην μπροσούρα του για την TTIP, ακόμα και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κρατών – μελών της ΕΕ δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα της συμφωνίας παρά μόνο σε καθορισμένα αναγνωστήρια από όπου τα έγγραφα απαγορεύεται να απομακρυνθούν ή να αντιγραφούν...
Πέρα από τους διακηρυγμένους στόχους της (μεταξύ των οποίων οι ακόμα χαμηλότεροι τελωνειακοί δασμοί στα προϊόντα που θα φτάνουν από τη μία στην άλλη άκρη του Ατλαντικού καθώς και μια αναιμική ανάπτυξη ο,5% μέχρι το… 2027!), η TTIP επιδιώκει να εντάξει στο πλαίσιό της μέλη (όπως οι χώρες της ΕΕ) χωρίς αυτά να μπορούν να αρνηθούν τους όρους που αυτή η συμφωνία θέτει. Η δημοσιογράφος της Die Tagezseitung, Urlike Herrmann, βρέθηκε στην Ελλάδα μετά από πρόκληση Ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ» και του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» και εξήγησε τις βαθύτερες επιδιώξεις της TTIP:
«Τυχόν επίτευξη συμφωνίας θα προβλέπει ότι οποιαδήποτε νέα νομοθεσία, πριν φτάσει στο εθνικό κοινοβούλιο, θα πρέπει να εξετάζεται με κριτήριο τη συμβατότητά της με την TTIP. Αυτό σημαίνει ενίσχυση των δραστηριοτήτων των lobbies και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και κυρίως περιθώριο στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να κινηθούν εναντίον κυβερνήσεων για ζημίες τις οποίες υπέστησαν κατόπιν αποφάσεων των κυβερνήσεων αυτών» σημειώνει η Herrmann.
Σημείο κλειδί προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η πρόβλεψη για ένα σύστημα Επίλυσης διαφορών Επενδυτή Κράτους (ISDS) με το οποίο οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αγωγές για αποζημιώσεις κατά της χώρας υποδοχής επενδύσεων ακόμα και αν δεν έχουν συνάψει σύμβαση με την κυβέρνησή της (!). Βασικό μέσο πίεσης των εταιρειών είναι οι προστατευτικές ρήτρες επί των επενδύσεων και τα ιδιαίτερα «δικαιώματα» των επενδυτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά, η αγωγή της σουηδικής εταιρείας ενέργειας Vattenfall κατά της γερμανικής κυβέρνησης για 3,7 δισ. ευρώ λόγω της απόφασης της χώρας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. Κύρια στόχευση όσων διαπραγματεύονται την TTIP είναι η επικύρωση της από τα εθνικά κοινοβούλια, πράγμα (και εδώ είναι το μοναδικό καλό νέο) αρκετά δύσκολο.
Ήδη στη Γερμανία, μετά και την περίπτωση της Vattenfall, έχει ξεσπάσει κύμα αντιδράσεων: Τον Μάιο, κατόπιν αιτήματος των Πρασίνων (Grüne) και Αριστεράς (Die Linke), η γερμανική βουλή αφιέρωσε περισσότερες από δύο ώρες στο ζήτημα, με κύριο σημείο κριτικής τη μυστικότητα με την οποία διαπραγματεύονται Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον. Αυτό που φοβούνται Αριστερά και Πράσινοι (αλλά, όπως επισημαίνει η Herrmann, ακόμα κι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις καθώς και τμήματα του γερμανικού «ΣΕΒ») είναι να υπαγορεύουν οι πολυεθνικές την καθημερινή πολιτική δραστηριότητα. «Και όλα αυτά ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα περάσει από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών της ΕΕ ενδεχόμενη συμφωνία ΤΤΙΡ» τονίζει σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle.
Πέρα από τους διακηρυγμένους στόχους της (μεταξύ των οποίων οι ακόμα χαμηλότεροι τελωνειακοί δασμοί στα προϊόντα που θα φτάνουν από τη μία στην άλλη άκρη του Ατλαντικού καθώς και μια αναιμική ανάπτυξη ο,5% μέχρι το… 2027!), η TTIP επιδιώκει να εντάξει στο πλαίσιό της μέλη (όπως οι χώρες της ΕΕ) χωρίς αυτά να μπορούν να αρνηθούν τους όρους που αυτή η συμφωνία θέτει. Η δημοσιογράφος της Die Tagezseitung, Urlike Herrmann, βρέθηκε στην Ελλάδα μετά από πρόκληση Ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ» και του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» και εξήγησε τις βαθύτερες επιδιώξεις της TTIP:
«Τυχόν επίτευξη συμφωνίας θα προβλέπει ότι οποιαδήποτε νέα νομοθεσία, πριν φτάσει στο εθνικό κοινοβούλιο, θα πρέπει να εξετάζεται με κριτήριο τη συμβατότητά της με την TTIP. Αυτό σημαίνει ενίσχυση των δραστηριοτήτων των lobbies και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και κυρίως περιθώριο στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να κινηθούν εναντίον κυβερνήσεων για ζημίες τις οποίες υπέστησαν κατόπιν αποφάσεων των κυβερνήσεων αυτών» σημειώνει η Herrmann.
Σημείο κλειδί προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η πρόβλεψη για ένα σύστημα Επίλυσης διαφορών Επενδυτή Κράτους (ISDS) με το οποίο οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αγωγές για αποζημιώσεις κατά της χώρας υποδοχής επενδύσεων ακόμα και αν δεν έχουν συνάψει σύμβαση με την κυβέρνησή της (!). Βασικό μέσο πίεσης των εταιρειών είναι οι προστατευτικές ρήτρες επί των επενδύσεων και τα ιδιαίτερα «δικαιώματα» των επενδυτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά, η αγωγή της σουηδικής εταιρείας ενέργειας Vattenfall κατά της γερμανικής κυβέρνησης για 3,7 δισ. ευρώ λόγω της απόφασης της χώρας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. Κύρια στόχευση όσων διαπραγματεύονται την TTIP είναι η επικύρωση της από τα εθνικά κοινοβούλια, πράγμα (και εδώ είναι το μοναδικό καλό νέο) αρκετά δύσκολο.
Ήδη στη Γερμανία, μετά και την περίπτωση της Vattenfall, έχει ξεσπάσει κύμα αντιδράσεων: Τον Μάιο, κατόπιν αιτήματος των Πρασίνων (Grüne) και Αριστεράς (Die Linke), η γερμανική βουλή αφιέρωσε περισσότερες από δύο ώρες στο ζήτημα, με κύριο σημείο κριτικής τη μυστικότητα με την οποία διαπραγματεύονται Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον. Αυτό που φοβούνται Αριστερά και Πράσινοι (αλλά, όπως επισημαίνει η Herrmann, ακόμα κι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις καθώς και τμήματα του γερμανικού «ΣΕΒ») είναι να υπαγορεύουν οι πολυεθνικές την καθημερινή πολιτική δραστηριότητα. «Και όλα αυτά ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα περάσει από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών της ΕΕ ενδεχόμενη συμφωνία ΤΤΙΡ» τονίζει σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle.
Αν η συμφωνία βγει αλώβητη από τις εν εξελίξει παρασκηνιακές διεργασίες και γίνει modus operandi για τις χώρες της ΕΕ, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο θα αγγίξει τα ακραία όρια του, σε μια περίοδο μάλιστα που αμφισβητείται από πολλές πλευρές. Κατ’ αρχάς, η TTIP αποτελεί ξεκάθαρη απειλή για τον κόσμο της εργασίας: Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα έχουν, σε πιο μεγάλη κλίμακα πλέον, την ευκαιρία μετεγκατάστασης της παραγωγής σε μέρη με πετσοκομμένα εργασιακά δικαιώματα καθώς βασικά κεκτημένα θα θεωρούνται «κωλύματα» για τις συναλλαγές μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Επιπλέον, η TTIP θα πλήξει βάναυσα την ασφάλεια των τροφίμων. Όπως επισήμανε πρόσφατα ο Γιώργος Δαράτος σε ρεπορτάζ από τις Βρυξέλλες: «ενδεχόμενη έγκριση της Ευρωαμερικανικής συμφωνίας θα ελευθερώσει, μεταξύ άλλων, τις εισαγωγές στις κοινοτικές χώρες κρέατος βοοειδών μεγαλωμένων με ορμόνες, πουλερικών απολυμασμένων με χλώριο (σ.σ. για την καταπολέμηση τη σαλμονέλας και άλλων ασθενειών) και, το κυριότερο, γενετικά μεταλλαγμένων φυτών και τροφών όπως είναι οι διάφορες ποικιλίες μεταλλαγμένου καλαμποκιού και σόγιας. Προϊόντα που μέχρι σήμερα απαγορεύεται δια ροπάλου η εισαγωγή τους στις χώρες της ΕΕ, τα οποία θα βρεθούν στα ράφια των ευρωπαϊκών σουπερμάρκετ με το πρόσχημα ότι όλα όσα θα επιτρέψουμε να μπουν στο έδαφος μας και όσα, ευρωπαϊκά θα δεχθούν οι ΗΠΑ να μπουν στο δικό του έδαφος, όπως λ.χ. γαλλικά τυριά από μη παστεριωμένο γάλα, θα ευνοήσουν και θα τονώσουν την …απασχόληση και τις επενδύσεις».
Ακόμη, η TTIP θα αποτελέσει πρώτης τάξεως ευκαιρία για ένα ακόμη πλιάτσικο στον δημόσιο τομέα: Μία από τις πιο ύπουλες επιπτώσεις της συμφωνίας, με ιδιαίτερη σημασία για την περίπτωση του πειραματόζωου «Ελλάδα», είναι ότι γίνεται πρακτικά αδύνατο για μια χώρα να αναστρέψει την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών της αφού αυτή θα έχει συντελεστεί. Στο σημείο αυτό πρέπει να θυμηθούμε ξανά τα διαιτητικά δικαστήρια – παρωδία στα οποία, ειρήσθω εν παρόδω, δικαστές δεν είναι μόνιμοι δημόσιοι λειτουργοί αλλά μία μικρή κλίκα δικηγόρων εταιρικού δικαίου (!).
Τι να κάνουμε
Συμπερασματικά, η συμφωνία TTIP αποτελεί θεσμοποίηση των κανόνων της αγοράς ως υπέρτερων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. Πίσω από την επικοινωνιακή καταιγίδα, περί της μεγαλύτερης ζώνης «ελεύθερου» εμπορίου στον πλανήτη, που θα προηγηθεί ενδεχόμενης σύναψης της συμφωνίας, η TTIP θα αποτελέσει ένα «τυφώνα για τους ευρωπαίους πολίτες» (όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η γαλλική Monde). Πέραν της ενημέρωσης και της δημόσιας συζήτησης (στην Ελλάδα βρισκόμαστε πίσω από το μηδέν) απαιτείται κινηματική και δημοκρατική εγρήγορση. Όπως επισημαίνει η Herrmann, αν κάθε πολίτης αφιερώσει 10 λεπτά για να ενημερωθεί για τις εξτρεμιστικές προβλέψεις της TTIP, θα δηλώσει, πιθανότατα, διαθέσιμος σε δράσεις εναντίον της.
Στις ΗΠΑ έχει αναπτυχθεί ένα τεράστιο κίνημα αντίδρασης με περισσότερες από 550 οργανώσεις να έχουν υπογράψει επιστολή προς τα μέλη του Κογκρέσου, με την οποία ζητούν να μην δώσουν «λευκή επιταγή» στον εκάστοτε πρόεδρο των ΗΠΑ για την υπογραφή μονομερώς των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου. Επίσης, πέραν των αντιδράσεων στη Γερμανία (βλέπε παραπάνω), γάλλοι γερουσιαστές, τον Ιανουάριο του 2014, εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση κατά της γαλλικής κυβέρνησης για την υποστήριξή της στη συμφωνία ενώ εναντίον της TTIP έχουν εκφραστεί βουλευτές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία. Οι κοινωνίες, όμως, έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο ώστε το μπλόκο στη συμφωνία να γίνει αποτελεσματικό!
11 Οκτωβρίου 2014 πανευρωπαϊκή ημέρα δράσης ενάντια στο TTIP
Ενώ διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ για τη ΤΤΙP, προετοιμάζεται η πρώτη πανευρωπαϊκή δράση διαμαρτυρίας, που θα λάβει χώρα την 11η Οκτωβρίου 2014. Η ΕΕ ισχυρίζεται ότι το TTIP θα αποφέρει μόλις 0,5% ανάπτυξη σύμφωνα με το …αισιόδοξο σενάριο. Αφού είναι τόσο καλή η συμφωνία για τους πολίτες, γιατί τόση μυστικοπάθεια;
Οι επικριτές της συμφωνίας ισχυρίζονται ότι διακυβεύονται όχι μόνο τα Ευρωπαϊκά Κεκτημένα στην Υγεία, την Ασφάλεια Τροφίμων, την Προστασία του Περιβάλλοντος και τα Εργασιακά Δικαιώματα, αλλά και τα ίδια τα νομοθετικά δικαιώματα των κοινοβουλίων, η ίδια η δημοκρατία. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη δημοκρατία, σύμφωνα με το βρετανικό Guardian είναι το investorstate dispute settlement (ISDS), το οποίο δίνει στις πολυεθνικές νομική ισχύ κρατών, οι οποίες θα μπορούν δικαστικά να ακυρώνουν νόμους που έχουν ψηφιστεί στο κοινοβούλιο.
Προβληματικές για τη δημοκρατία είναι και οι ίδιες οι διαπραγματεύσεις για το TTIP. Στις 119 από τις 130 συναντήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα συμμετείχαν εκπρόσωποι πολυεθνικών, αλλά σε καμία συνάντηση δεν συμμετείχαν κοινωνικοί εταίροι, όπως εκπρόσωποι μισθωτών, αγροτών, ελεύθερων επαγγελματιών και άλλων επαγγεματικών ομάδων, ενώ το περιεχόμενο των συζητήσεων παραμένει μυστικό. Η Αμερικάνικη Πρεσβεία στη Γερμανία, στη σελίδα που έχει φτιάξει για την υποστήριξη του TTIP ισχυρίζεται ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα ωφεληθούν πολύ περισσότερο από τις πολυεθνικές. Θα είναι εξαιρετικά πρωτότυπο αν οι πλέον ωφελημένοι μιας διαπραγμάτευσης, θα είναι αυτοί που δεν συμμετέχουν καθόλου σε αυτήν!
Στη Βρετανία κυριαρχεί ο φόβος της πλήρους ιδιωτικοποίησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας (το 84% την προτιμά δημόσια), ενώ στη Γερμανία υπάρχουν έντονες ανησυχίες για την Προστασία του Περιβάλλοντος και την Ασφάλεια των Τροφίμων (μεταλλαγμένα τρόφιμα, χλωριούχα κοτόπουλα, κτλ), αφού στις ΗΠΑ η νομοθεσία είναι πιο χαλαρή στα ανωτέρω ζητήματα. Περαιτέρω ανησυχίες αφορούν την κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων, αφού στις ΗΠΑ οι εργαζόμενοι έχουν πολύ λιγότερα δικαιώματα από ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα είναι τελικά το TTIP ένα νέο υπερ-μνημόνιο που θα δεσμεύει τις κυβερνήσεις ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος;
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 11η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014
Καμπάνιες εναντίον της TTIP:
- Bilaterals.org (όλες οι τελευταίες ειδήσεις σχετικά με την TTIP)
- S2bnetwork.org: Seattle to Brussels Network (ΕΕ)
Δημοσίευση σχολίου