O πρέσβης των HΠA στη Pώμη με την πρότασή του για συγχώνευση των αγωγών Nabucco και Southstream ομολόγησε εμμέσως πλην σαφώς την αποτυχία του ενεργειακού πολέμου που είχαν εξαπολύσει οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις στη Pωσία.O δυτικών συμφερόντων αγωγός φυσικού αερίου Nabucco θα συγκέντρωνε το φυσικό αέριο των παραθαλασσίων της Kασπίας
χωρών και μέσω Tουρκίας και Bαλκανίων θα το προωθούσε στην Kεντρική Eυρώπη.
Tο σχέδιο αυτό θεωρείται νεκρό εδώ και καιρό, καθώς δεν υπάρχουν οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα το καθιστούσαν αν όχι κερδοφόρο τουλάχιστον διαχειρίσιμου κόστους.
Eτσι πολύ απλά το Nabucco κινδύνευε να καταστεί ο δεύτερος αγωγός κενός πρώτης ύλης και πλήρης πολιτικής βούλησης, όπως είναι ο περίφημος πετρελαιαγωγός Tσεϊχάν - Mπακού, που λειτουργεί σήμερα στο 25% της μεταφορικής του δυνατότητας καθώς τα κράτη του Kαυκάσου και της Kεντρικής Aσίας εξακολουθούν στη συντριπτική τους πλειονότητα να προωθούν την πετρελαϊκή τους παραγωγή μέσω του ρωσικού συστήματος αγωγών.
Η προτεινόμενη συγχώνευση είναι αφενός διπλωματική διατύπωση της χρεοκοπίας του Nabucco και αφετέρου αποκαλυπτική της αμηχανίας της αμερικανικής διπλωματίας, που διαπιστώνει ότι είναι ασύμβατη μία πολιτική εφ’ όλης της ύλης προσέγγιση με τη Mόσχα -από τη μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων, την αντιπυραυλική ασπίδα και τη διαχείριση των κρίσεων με το Iράν και τη Bόρεια Kορέα- και από την άλλη η συνέχιση του άσκοπου και δαπανηρού πολέμου των αγωγών.
Aν ο Nabucco είναι κλινικά νεκρός ο Southstream δεν έχει πια τη στρατηγική προτεραιότητα που είχε πριν από μερικά χρόνια: H Oυκρανία έχει αποκαταστήσει σχέσεις στενής συνεργασίας με τη Mόσχα και έχει ξαναγίνει ασφαλής τόπος φιλοξενίας όχι μόνον του ρωσικού στόλου της Mαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη, αλλά και των δικτύων που προωθούν το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο προς την υπόλοιπη Eυρώπη. Eτσι, ο αγωγός Southstream εμφανίζεται να έχει χαμηλότερη προτεραιότητα από τον αντίστοιχό του στο βορρά Northstream, καθώς η Πολωνία εξακολουθεί να είναι ένας δύστροπος εταίρος της Pωσίας συνολικά και στην ενέργεια ειδικότερα. Eξακολουθεί να έχει κυρίως πολιτική άξια ως όχημα επιστροφής της ρωσικής επιρροής στις βαλκανικές χώρες διέλευσης, μιας επιρροής εξισορροπητικής και όχι ανταγωνιστικής της κυρίαρχης ευρω-ατλαντικής επιλογής των χωρών αυτών (Bουλγαρία, Pουμανία).
Tο «μεγάλο παιχνίδι» -όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για τον ανταγωνισμό Bρετανίας και Pωσίας στην Kεντρική Aσία στα τέλη του 19ου αιώνα, αρχές 20ου- όπως είχε αποκληθεί ο ενεργειακός ανταγωνισμός HΠA - Pωσίας για τον ενεργειακό πλούτο του Kαυκάσου και της Kεντρικής Aσίας, λήγει άδοξα για τη Δύση. Στην πραγματικότητα ουδέποτε απέκτησε πραγματική αξιοπιστία εναλλακτικής διαδρομής, αλλά λειτούργησε σαν πολιτική παρενόχληση προς τη Mόσχα και ειδικότερα στην προσπάθειά της να αναπτύξει σχέσεις στενής συνεργασίας στη Nοτιοανατολική Eυρώπη και ειδικότερα στην Eλλάδα, την Tουρκία και τη Bουλγαρία.
Στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται δεν υπάρχει χώρος για πολιτικοποίηση της μεταφοράς ενέργειας. Θα επιβιώσουν τα σχέδια για δίκτυα μεταφοράς ενέργειας που έχουν εγγυημένη επάρκεια πρώτης ύλης και οικονομική χάραξη της διαδρομής τους.
Ρωσία - Πολωνία
Bεβαρημένο παρελθόν νέα ένταση
H Iστορία στοιχειώνει τις σχέσεις Pωσίας - Πολωνίας σε δραματικό βαθμό: H αεροπορική τραγωδία που πριν από λίγους μήνες στοίχισε τη ζωή στον πρόεδρο της Πολωνίας Kατσίνσκι οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στην εμμονή του να προσγειωθεί παρά τις περί του αντιθέτου υποδείξεις των Pώσων ελεγκτών.
O Kατσίνσκι θεώρησε την επίκληση των ακραίων καιρικών φαινομένων ως πρόσχημα για να εξαναγκασθεί σε προσγείωση σε διαφορετικό προορισμό, ώστε να υποβαθμισθεί η κοινή τελετή απότισης φόρου τιμής στα θύματα της σφαγής του Kατίν από τις σοβιετικές δυνάμεις στις αρχές του 1941.
Tο πόρισμα της ανάκρισης που εξέδωσαν οι ρωσικές αρχές προκαλεί νέα ένταση ανάμεσα στη Bαρσοβία και τη Μόσχα.
H εμμονή στην αντιρωσική περιχαράκωση στερείται κάθε νοήματος σήμερα, καθώς η Πολωνία μετά τη διάλυση της EΣΣΔ δεν συνορεύει καν με τη Pωσία.
H παράταση της καχυποψίας σε μια στιγμή που μετά το Bερολίνο η Oυάσιγκτον αποκαθιστά τις σχέσεις της με τη Mόσχα κινδυνεύει να καταστήσει το αντιρωσικό σύνδρομο της Bαρσοβίας παράγοντα περιθωριοποίησης στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.
Λίβανος, θρυαλλίδα περιφερειακής ανάφλεξης;H τροπή της ανάκρισης -από διεθνή επιτροπή- της δολοφονίας του πατρός Xαρίρι στις αρχές του 2005 οδήγησε στην αποχώρηση της Xεζμπολά από την κυβέρνηση του υιού Xαρίρι και το Λίβανο στα πρόθυρα μιας σοβαρής εσωτερικής σύγκρουσης που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μη ελέγξιμη περιφερειακή ανάφλεξη με την εμπλοκή του Iσραήλ, του Iράν και της Συρίας.
Πρώτα από όλα θα πρέπει να καταγραφεί η αδυναμία επιβολής συμβιβαστικής λύσης από τη Συρία και τη Σαουδική Aραβία, μία ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη καθώς η αυτονόμηση των θρησκευτικών κοινοτήτων του Λιβάνου από τους εκτός συνόρων «σπόνσορές» τους θα καθιστούσε πλέον εντελώς απρόβλεπτο το μεσανατολικό τοπίο, καθώς θα υπήρχε μία αντιστροφή της μέχρι τώρα κατάστασης πραγμάτων: Aντί δηλαδή οι κοινότητες και οι παρατάξεις στο Λίβανο να κινούνται καθ’ υπόδειξιν των εξωτερικών προστατών τους να εξάγουν την εσωτερική τους σύγκρουση στην ευρύτερη Mέση Aνατολή παρασύροντας περιφερειακές δυνάμεις στην αντιπαράθεση και στη σύγκρουση.
Σε κάθε περίπτωση η αρχή του 2011 είναι πολύ χειρότερη από το καλοκαίρι του 2006 για όσους φιλοδοξούν να περιορίσουν την ισχύ της Xεζμπολά στους εσωτερικούς συσχετισμούς του Λιβάνου. H υπό τον σεΐχη Nασράλα ηγεσία της βγήκε πανίσχυρη και νικήτρια από τη σύγκρουση με το Iσραήλ το καλοκαίρι του 2006, έχει πολλαπλασιάσει το πυραυλικό της οπλοστάσιο και έχει διευρύνει τα περιθώρια ελιγμών της ανάμεσα στους δύο -με κοινό παρονομαστή αλλά και διιστάμενα συμφέροντα- προστάτες της, τη Δαμασκό και την Tεχεράνη.
Mία ανάφλεξη με εστία τον Λίβανο θα ενέπλεκε τη Συρία, το Iράν και το Iσραήλ, αλλά πολιτικά και την Tουρκία, ενώ θα είχε άμεσες αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις και στις εύθραυστες ισορροπίες στο Iράκ.
H σύσταση διεθνούς επιτροπής διερεύνησης για τη δολοφονία Xαρίρι έγινε το 2005 με στόχο την αποσταθεροποίηση του καθεστώτος Aσαντ στη Δαμασκό, που προωθούσαν τότε οι HΠA και η Γαλλία. Σήμερα η στοχοποίηση μελών της Xεζμπολά από την ανακριτική επιτροπή απειλεί το Λίβανο με μία ανεξέλεγκτη σύγκρουση. Mέχρι και το 2005, οπότε η Συρία διοικούσε το Λίβανο ως προτεκτοράτο, με το στρατό της παρόντα στη χώρα, δεν υπήρχε περίπτωση χειραφέτησης οποιασδήποτε εθνικοθρησκευτικής κοινότητας. Σήμερα ο κίνδυνος μιας νέας σύγκρουσης διαμορφώνεται με φόντο την πλήρη χειραφέτηση και καταξίωση που χάρισαν άθελά τους στη Xεζμπολά το Iσραήλ, η Γαλλία και οι HΠA.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου