Του Burat Bedkil
*
Το ομολογώ! Έκανα λάθος όταν αμφέβαλα για την σοφία των φιλόδοξων σχεδίων ειρήνης του Αχμέτ, κ. «Στρατηγικού Βάθους» Νταβούτογλου για την χαώδη Μέση Ανατολή. Το όραμα του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών έχει ήδη οδηγήσει σε πράγματα που θα ήταν αδιανόητα πριν λίγα χρόνια. Το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Συρία και ο Λίβανος συμφωνούν για τα σύνορα – όχι τα δικά τους – αλλά για τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου. Πριν τρία χρόνια περίπου, η Κύπρος ξεκίνησε την εκπόνηση ενός σχεδίου προκειμένου να καθορίσει τα σύνορα της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης (ΑΟΖ) ώστε
να αποκτήσει τον έλεγχο όλων των οικονομικών πόρων, εντός αυτής, όπως είναι οι πόροι από την αλιεία προχωρώντας σε γεωτρήσεις και έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Φυσικά οι Κύπριοι χρειαζόντουσαν παράκτιους «συνεταίρους» για να καθορίσουν την ΑΟΖ τους γι’ αυτό και ξεκίνησαν συνομιλίες με τους γείτονές τους. Αυτό ενόχλησε την Άγκυρα διότι μια διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ για την Κύπρο θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητες οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις για την Τουρκία. Έτσι είχαμε τις επανειλημμένες τουρκικές διαμαρτυρίες για τις έρευνες από την πλευρά της Κύπρου, για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στην Ανατολική Μεσόγειο. Ευτυχώς, οι πρώτες πόρτες που κτύπησαν οι Κύπριοι ήταν αυτές των Μουσουλμάνων φίλων των Τούρκων. Ταυτόχρονα, πριν προλάβει η Άγκυρα έστω να κουνήσει το δακτυλάκι της, η χριστιανή ορθόδοξη Κύπρος υπέγραψε συμφωνία για τα παράκτια σύνορα της με την ισλαμική Αίγυπτο. Αλλά η Αίγυπτος είναι Αίγυπτος. Σίγουρα όμως, το νέο-οθωμανικό όραμα θα λειτουργούσε με τον Λίβανο όπου ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θεωρείται ήρωας. Το 2007, η Τουρκία προειδοποίησε τον Λίβανο για ενδεχόμενη συμφωνία περί θαλάσσιων συνόρων με την Κύπρο. Η Άγκυρα δήλωσε ότι δεν θα αναγνώριζε τον καθαρισμό των ΑΟΖ και ισχυρίστηκε ότι ο Λίβανος θα έπρεπε πρώτα να ζητήσει την γνώμη της Τουρκίας πριν υπογράψει συμφωνία με την Κύπρο. Με την αποτυχία αυτής της προειδοποίησης μεταξύ φίλων, ένα χρόνο αργότερα η Κύπρος προέβη σε διαμαρτυρία στα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτό που η ίδια χαρακτήρισε ως: «τουρκική παρενόχληση πλοίων που έκαναν έρευνες εντός της ΑΟΖ της». Στις αρχές Οκτωβρίου του 2010, η Κύπρος και ο Λίβανος συμφώνησαν να καθορίσουν τις ΑΟΖ τους, όμως η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το Λιβανικό Κοινοβούλιο. Τον ίδιο μήνα ο Λιβανέζος Πρωθυπουργός, Σαάντ Χαρίρι επισκέφθηκε την Κύπρο και δήλωσε ότι σύντομα ο Λίβανος θα καθόριζε τα παράκτια σύνορά του με την Κύπρο και την Συρία. Κατά την διάρκεια της ίδιας επίσκεψης, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Δημήτρης Χριστόφιας, ευχαρίστησε τον κ. Χαρίρι για την επιβεβαίωση της «θέσης αρχής του Λιβάνου για την επίλυση του Κυπριακού». Από ότι φαίνεται η πολιτική της Κύπρου, μέσω της στρατηγικής εκστρατείας για τις ΑΟΖ, έχει καταφέρει σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι τουρκικές προσπάθειες μεσολάβησης να φέρει κοντά κύριους αντιπάλους της Μέσης Ανατολής. Την περασμένη εβδομάδα η Κύπρος ανακοίνωσε ότι έχει υπογραφεί συμφωνία με το Ισραήλ για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών που θα επιτρέψει στους παράκτιους γείτονες να προχωρήσουν στις έρευνές τους για ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο καθορισμός αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την διεξαγωγή ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η κυπριακή εκστρατεία μοιάζει με τον πραγματικό διαθρησκευτικό διάλογο που επιδιώκουν οι Τούρκοι τα τελευταία χρόνια. Έχει ενώσει ένα εβραϊκό κράτος, τρία μουσουλμανικά και ένα χριστιανικό ορθόδοξο όσον αφορά στο θέμα των παράκτιων συνόρων, χωρίς να υπάρξει ούτε ένας πυροβολισμός ή ένας βομβιστής αυτοκτονίας και χωρίς να εξαπολυθεί έστω και μια ρουκέτα. Ο διάλογος διασχίζει ακόμα και το Αιγαίο. Η Ελλάδα στην δεκαετία του ΄80 θεωρείτο γενικά ως η πιο εχθρική χώρα προς το Ισραήλ. Μάλιστα, οι δύο χώρες δεν διατηρούσαν επίσημες διπλωματικές σχέσεις μέχρι το 1992. Σήμερα οι διμερείς σχέσεις με το Ισραήλ παρουσιάζουν άνθιση χάρη στην πολιτική «των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές», του κ. Νταβούτογλου. Πέρα από το γεγονός ότι βρίσκονται στον κατάλογο της Τουρκίας που απαγορεύει την πώληση γης στους πολίτες τους, οι σχέσεις του εβραϊκού Ισραήλ με την ορθόδοξη Ελλάδα βελτιώνονται με θεαματικό τρόπο. Σύμφωνα με τον Άριε Μέκελ, τον Πρέσβη του Ισραήλ στην Αθήνα, «η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις τους έπειτα από (μια απόφαση) να αναπτύξουν μια πολύπλευρη συνεργασία στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας, της οικονομίας και του πολιτισμού». Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι διπλωμάτες στην Άγκυρα ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι ένα κρίσιμο θέμα ξεφεύγει εκτός ελέγχου σε μια κατεύθυνση που απεύχονται περισσότερο απ’ όλες. Δηλαδή μια διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ, για ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος μέλος της Ε.Ε. δηλαδή της Ελληνικής Κύπρου. Οι κκ. Ερντογάν και Νταβούτογλου θα μπορούσαν να εξηγήσουν το θέμα με θρησκευτικούς όρους εάν οι Κύπριοι είχαν υπογράψει συμφωνία για τα παράκτια σύνορα μόνο με το Ισραήλ. Η ειρωνεία είναι ότι η Αίγυπτος, ο Λίβανος και η Συρία είναι οι «Μουσουλμάνοι φίλοι» της Τουρκίας στην περιοχή. Ο κόσμος χρωστά πολλά στην πολιτική της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ διότι μετατρέπει την Ανατολική Μεσόγειο σε μια πραγματική θάλασσα ειρήνης. Να βγάλουμε το καπέλο στον Κύριο Στρατηγικό Βάθος! Αλλά περιμένετε ένα λεπτό. Την Δευτέρα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδωσαν ότι η Τουρκία κάλεσε τον Ισραηλινό Πρέσβη για να εκφράσει την δυσαρέσκειά της για την συμφωνία με την Κύπρο. Τα πρακτορεία μετέδωσαν ότι ο Πρέσβης Γκάμπι Λέβι κλήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών την Πέμπτη, μια μέρα πριν την υπογραφή της συμφωνίας. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ανατολή», ο Υφυπουργός Εξωτερικών, Φεριντούν Σινίριογλου προειδοποίησε τον Λέβι ότι η συμφωνία θα είχε αρνητικές συνέπειες για τις προσπάθειες των Ελληνικών και Τουρκικών κοινοτήτων να τερματίσουν την διχοτόμηση της νήσου που υφίσταται εδώ και 36 χρόνια. Δεν έχω ιδέα εάν ο Πρέσβης Λέβι ρώτησε τον Υφυπουργό Σινίριογλου γιατί η διχοτόμηση που ισχύει εδώ και 36 χρόνια παράμεινε για 36 χρόνια πριν ή χωρίς την συμφωνία Κύπρου – Ισραήλ για τα παράκτια σύνορα, ή εάν το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών δυσαρεστήθηκε στον ίδιο βαθμό όταν η Κύπρος υπέγραψε τις ίδιες συμφωνίες με τον Λίβανο ή την Αίγυπτο. Αλλά ας κοιτάξουμε την θετική πλευρά της ζωής. Οι επευφημίες των Λιβανέζων τον περασμένο μήνα μπροστά στις εκκλήσεις του Ερντογάν για την αναγέννηση του θεσμού του Οθωμανού Χαλίφη στο πρόσωπό του, και οι μνήμες των αλησμόνητων στιγμών των δημοσίων ομιλιών του Πρωθυπουργού στα πρώην οθωμανικά εδάφη είναι ακόμα νωπές.
*Συντάκτης της εφημερίδας Hurriyet απ΄ όπου προέρχεται το άρθρο.
ΠΗΓΗ
Το ομολογώ! Έκανα λάθος όταν αμφέβαλα για την σοφία των φιλόδοξων σχεδίων ειρήνης του Αχμέτ, κ. «Στρατηγικού Βάθους» Νταβούτογλου για την χαώδη Μέση Ανατολή. Το όραμα του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών έχει ήδη οδηγήσει σε πράγματα που θα ήταν αδιανόητα πριν λίγα χρόνια. Το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Συρία και ο Λίβανος συμφωνούν για τα σύνορα – όχι τα δικά τους – αλλά για τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου. Πριν τρία χρόνια περίπου, η Κύπρος ξεκίνησε την εκπόνηση ενός σχεδίου προκειμένου να καθορίσει τα σύνορα της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης (ΑΟΖ) ώστε
να αποκτήσει τον έλεγχο όλων των οικονομικών πόρων, εντός αυτής, όπως είναι οι πόροι από την αλιεία προχωρώντας σε γεωτρήσεις και έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Φυσικά οι Κύπριοι χρειαζόντουσαν παράκτιους «συνεταίρους» για να καθορίσουν την ΑΟΖ τους γι’ αυτό και ξεκίνησαν συνομιλίες με τους γείτονές τους. Αυτό ενόχλησε την Άγκυρα διότι μια διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ για την Κύπρο θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητες οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις για την Τουρκία. Έτσι είχαμε τις επανειλημμένες τουρκικές διαμαρτυρίες για τις έρευνες από την πλευρά της Κύπρου, για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στην Ανατολική Μεσόγειο. Ευτυχώς, οι πρώτες πόρτες που κτύπησαν οι Κύπριοι ήταν αυτές των Μουσουλμάνων φίλων των Τούρκων. Ταυτόχρονα, πριν προλάβει η Άγκυρα έστω να κουνήσει το δακτυλάκι της, η χριστιανή ορθόδοξη Κύπρος υπέγραψε συμφωνία για τα παράκτια σύνορα της με την ισλαμική Αίγυπτο. Αλλά η Αίγυπτος είναι Αίγυπτος. Σίγουρα όμως, το νέο-οθωμανικό όραμα θα λειτουργούσε με τον Λίβανο όπου ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θεωρείται ήρωας. Το 2007, η Τουρκία προειδοποίησε τον Λίβανο για ενδεχόμενη συμφωνία περί θαλάσσιων συνόρων με την Κύπρο. Η Άγκυρα δήλωσε ότι δεν θα αναγνώριζε τον καθαρισμό των ΑΟΖ και ισχυρίστηκε ότι ο Λίβανος θα έπρεπε πρώτα να ζητήσει την γνώμη της Τουρκίας πριν υπογράψει συμφωνία με την Κύπρο. Με την αποτυχία αυτής της προειδοποίησης μεταξύ φίλων, ένα χρόνο αργότερα η Κύπρος προέβη σε διαμαρτυρία στα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτό που η ίδια χαρακτήρισε ως: «τουρκική παρενόχληση πλοίων που έκαναν έρευνες εντός της ΑΟΖ της». Στις αρχές Οκτωβρίου του 2010, η Κύπρος και ο Λίβανος συμφώνησαν να καθορίσουν τις ΑΟΖ τους, όμως η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το Λιβανικό Κοινοβούλιο. Τον ίδιο μήνα ο Λιβανέζος Πρωθυπουργός, Σαάντ Χαρίρι επισκέφθηκε την Κύπρο και δήλωσε ότι σύντομα ο Λίβανος θα καθόριζε τα παράκτια σύνορά του με την Κύπρο και την Συρία. Κατά την διάρκεια της ίδιας επίσκεψης, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Δημήτρης Χριστόφιας, ευχαρίστησε τον κ. Χαρίρι για την επιβεβαίωση της «θέσης αρχής του Λιβάνου για την επίλυση του Κυπριακού». Από ότι φαίνεται η πολιτική της Κύπρου, μέσω της στρατηγικής εκστρατείας για τις ΑΟΖ, έχει καταφέρει σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι τουρκικές προσπάθειες μεσολάβησης να φέρει κοντά κύριους αντιπάλους της Μέσης Ανατολής. Την περασμένη εβδομάδα η Κύπρος ανακοίνωσε ότι έχει υπογραφεί συμφωνία με το Ισραήλ για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών που θα επιτρέψει στους παράκτιους γείτονες να προχωρήσουν στις έρευνές τους για ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο καθορισμός αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την διεξαγωγή ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η κυπριακή εκστρατεία μοιάζει με τον πραγματικό διαθρησκευτικό διάλογο που επιδιώκουν οι Τούρκοι τα τελευταία χρόνια. Έχει ενώσει ένα εβραϊκό κράτος, τρία μουσουλμανικά και ένα χριστιανικό ορθόδοξο όσον αφορά στο θέμα των παράκτιων συνόρων, χωρίς να υπάρξει ούτε ένας πυροβολισμός ή ένας βομβιστής αυτοκτονίας και χωρίς να εξαπολυθεί έστω και μια ρουκέτα. Ο διάλογος διασχίζει ακόμα και το Αιγαίο. Η Ελλάδα στην δεκαετία του ΄80 θεωρείτο γενικά ως η πιο εχθρική χώρα προς το Ισραήλ. Μάλιστα, οι δύο χώρες δεν διατηρούσαν επίσημες διπλωματικές σχέσεις μέχρι το 1992. Σήμερα οι διμερείς σχέσεις με το Ισραήλ παρουσιάζουν άνθιση χάρη στην πολιτική «των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές», του κ. Νταβούτογλου. Πέρα από το γεγονός ότι βρίσκονται στον κατάλογο της Τουρκίας που απαγορεύει την πώληση γης στους πολίτες τους, οι σχέσεις του εβραϊκού Ισραήλ με την ορθόδοξη Ελλάδα βελτιώνονται με θεαματικό τρόπο. Σύμφωνα με τον Άριε Μέκελ, τον Πρέσβη του Ισραήλ στην Αθήνα, «η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις τους έπειτα από (μια απόφαση) να αναπτύξουν μια πολύπλευρη συνεργασία στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας, της οικονομίας και του πολιτισμού». Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι διπλωμάτες στην Άγκυρα ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι ένα κρίσιμο θέμα ξεφεύγει εκτός ελέγχου σε μια κατεύθυνση που απεύχονται περισσότερο απ’ όλες. Δηλαδή μια διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ, για ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος μέλος της Ε.Ε. δηλαδή της Ελληνικής Κύπρου. Οι κκ. Ερντογάν και Νταβούτογλου θα μπορούσαν να εξηγήσουν το θέμα με θρησκευτικούς όρους εάν οι Κύπριοι είχαν υπογράψει συμφωνία για τα παράκτια σύνορα μόνο με το Ισραήλ. Η ειρωνεία είναι ότι η Αίγυπτος, ο Λίβανος και η Συρία είναι οι «Μουσουλμάνοι φίλοι» της Τουρκίας στην περιοχή. Ο κόσμος χρωστά πολλά στην πολιτική της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ διότι μετατρέπει την Ανατολική Μεσόγειο σε μια πραγματική θάλασσα ειρήνης. Να βγάλουμε το καπέλο στον Κύριο Στρατηγικό Βάθος! Αλλά περιμένετε ένα λεπτό. Την Δευτέρα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδωσαν ότι η Τουρκία κάλεσε τον Ισραηλινό Πρέσβη για να εκφράσει την δυσαρέσκειά της για την συμφωνία με την Κύπρο. Τα πρακτορεία μετέδωσαν ότι ο Πρέσβης Γκάμπι Λέβι κλήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών την Πέμπτη, μια μέρα πριν την υπογραφή της συμφωνίας. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ανατολή», ο Υφυπουργός Εξωτερικών, Φεριντούν Σινίριογλου προειδοποίησε τον Λέβι ότι η συμφωνία θα είχε αρνητικές συνέπειες για τις προσπάθειες των Ελληνικών και Τουρκικών κοινοτήτων να τερματίσουν την διχοτόμηση της νήσου που υφίσταται εδώ και 36 χρόνια. Δεν έχω ιδέα εάν ο Πρέσβης Λέβι ρώτησε τον Υφυπουργό Σινίριογλου γιατί η διχοτόμηση που ισχύει εδώ και 36 χρόνια παράμεινε για 36 χρόνια πριν ή χωρίς την συμφωνία Κύπρου – Ισραήλ για τα παράκτια σύνορα, ή εάν το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών δυσαρεστήθηκε στον ίδιο βαθμό όταν η Κύπρος υπέγραψε τις ίδιες συμφωνίες με τον Λίβανο ή την Αίγυπτο. Αλλά ας κοιτάξουμε την θετική πλευρά της ζωής. Οι επευφημίες των Λιβανέζων τον περασμένο μήνα μπροστά στις εκκλήσεις του Ερντογάν για την αναγέννηση του θεσμού του Οθωμανού Χαλίφη στο πρόσωπό του, και οι μνήμες των αλησμόνητων στιγμών των δημοσίων ομιλιών του Πρωθυπουργού στα πρώην οθωμανικά εδάφη είναι ακόμα νωπές.
*Συντάκτης της εφημερίδας Hurriyet απ΄ όπου προέρχεται το άρθρο.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου