Εχουν περάσει σχεδόν 30 χρόνια από το 1981 που ο Ανδρέας Παπανδρέου διακήρυττε « Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες », σύνθημα που συμπύκνωνε την απαίτηση για εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία ως πόρισμα απλής και γραμμικής ανάγνωσης της μεταπολεμικής ιστορίας:
Αγγλοι και Αμερικανοί ήσαν υπεύθυνοι για τον εμφύλιο πόλεμο, η αμερικανική πρεσβεία κυβερνούσε κατά τη δεκαετία του 1950, οι Αμερικανοί ήσαν υπεύθυνοι για τη δικτατορία, το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή. Για να γίνει η Ελλάδα των Ελλήνων, έπρεπε να φύγουν οι αμερικανικές βάσεις, να αποχωρήσει η χώρα από το ΝΑΤΟ και από την ΕΟΚ.
Τίποτα από αυτά δεν έγινε: αμερικανικές βάσεις υπάρχουν ακόμα στη χώρα, αντί εξόδου από το ΝΑΤΟ εκφράζονταν με υποσημειώσεις επιφυλάξεις σε αποφάσεις της Συμμαχίας που διαφημίζονταν μετά ως « υπερήφανη εξωτερική πολιτική », αντί της εξόδου από την ΕΟΚ είχαμε επιτυχημένες διαπραγματεύσεις για μεγαλύτερες ροές κοινοτικών πόρων, που άνοιξαν τον δρόμο για τα μετέπειτα «πακέτα Ντελόρ» και το σημερινό ΕΣΠΑ. Στην πραγματικότητα, η εθνική κυριαρχία περιορίστηκε ακόμη περισσότερο λόγω της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, που οδήγησε στην κατάργηση του εθνικού νομίσματος, του κατ΄ εξοχήν συμβόλου εθνικής κυριαρχίας μετά την εθνική σημαία.
Τριάντα χρόνια μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Δεκέμβριο του 2009, ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε ότι πρέπει να ληφθούν αυστηρά οικονομικά μέτρα διότι « απειλείται η εθνική κυριαρχία »- και εννοούσε αυτό που δεν αποφεύχθηκε τελικά, τον διεθνή οικονομικό έλεγχο της χώρας. Πρέπει να θυμηθούμε όμως ότι η εθνική κυριαρχία είχε ήδη τραυματιστεί βαρύτατα και άλλες φορές- για παράδειγμα, στην περίπτωση του «βασικού μετόχου»: δύο επιστολές του αρμόδιου Επιτρόπου ήσαν αρκετές για να αχρηστεύσουν τα όσα περί «διαπλοκής» προέβλεπε το άρθρο 14 του Συντάγματος και να γελοιοποιήσουν όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα που τα είχαν θεσπίσει αλληλοχειροκροτούμενα το 2001. Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και άλλων οργάνων της Ενωσης αχρήστευσαν το άρθρο 16 που απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, οδήγησαν σε αλλαγές του «Κώδικα Ιθαγένειας», στην κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, στην αναγνώριση δικαιωμάτων στις μειονότητες, στο «σύμφωνο συμβίωσης»- ενώ κάθε τόσο το Συμβούλιο της Επικρατείας απευθύνει «προδικαστικά ερωτήματα» στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, είτε για τον ΟΠΑΠ πρόκειται είτε για την εκτροπή του Αχελώου.
Ητοι, η εθνική κυριαρχία ήταν ήδη περιορισμένη, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ενωσης, τώρα όμως φαίνεται ότι τα πράγματα είναι σοβαρότερα, η τρόικα ακουμπά τον « πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας »- όχι τα εξοπλιστικά προγράμματα που εννοούσε ο Βαγγέλης Βενιζέλος όταν χρησιμοποίησε τον όρο, αλλά τη δυνατότητα των πολιτικών να διαχειρίζονται κατά το δοκούν το δημόσιο χρήμα. Μπορεί αρειμάνιοι βουλευτές και υπουργοί να κόπτονται υπέρ των συνταξιούχων, της ΔΕΗ, του ΟΣΕ, του 13ου και 14ου μισθού, αλλά κάνουν σαν να μην άκουσαν αυτό που είπε εμπειρότατος πολιτικός, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για το πώς φθάσαμε στη σημερινή κατάσταση: « Η ευθύνη βαρύνει κυρίως την πολιτική τάξη (...) η αποδοκιμασία που δέχεται σήμερα το πολιτικό σύστημα είναι πολλές φορές ακατέργαστη μέσα στη γενίκευσή της, αλλά στον πυρήνα της δίκαιη ».
Στην πραγματικότητα, τα περί εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας αναφέρονται για να νιώσουμε την καυτή ανάσα της τουρκιάς στον σβέρκο, να νιώσουμε να πληγώνεται ο εγωισμός μας, να φοβηθούμε ότι αυτό το πολύ μεγάλο πράγμα που είναι η ψυχή μας, το Ονομα δηλαδή, δεν θα το σώσουμε· θέλουν να αισθανθούμε απειλούμενοι- όταν αυτό που απειλείται είναι το δικαίωμα της πολιτικής τάξης να διαχειρίζεται τα δημόσια αξιώματα και χρήματα σαν να είναι ιδιωτικά. Επομένως, το δίλημμα δεν είναι « ανεξαρτησία ή υποτέλεια ». Ακατέργαστα διατυπωμένο, το δίλημμα είναι « η Ελλάδα ανήκει στους πολίτες της ή στην πολιτική τάξη; »- ήτοι θα δεχθούν οι πολιτικοί να εκσυγχρονιστεί η κρατική διαχείριση ώστε να προχωρήσει η χώρα ή θα υπερασπιστούν τα προνόμιά τους επικαλούμενοι την «εθνική κυριαρχία» και θα την οδηγήσουν στο χάος; Πρόκειται για ερώτημα που στον πυρήνα του είναι σωστό και κυρίως κρίσιμο, θα έλεγε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
ΤΟ ΒΗΜΑ
Δημοσίευση σχολίου