Tου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ*
Πρέπει κανείς να εξετάσει τις συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, από το 1947 και μετά για να καταλάβει τις μέρες στις οποίες ζούμε. Χρειάστηκαν δεκαετίες ολόκληρες για να πειστούν πάμπολλοι, εντός και εκτός χώρας, με ποιόν «γείτονα» έχουμε να κάνουμε.
Η πολιτική ορθότητα στα όσα αφορούν τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, χαϊδεψε τόσο πολύ την Άγκυρα που επιτέλους…μας έδειξε την επιτομή του πολιτικού της πολιτισμού. Αν κάποιος ψάξει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη, κράτος που να συμπεριφέρεται όπως η Τουρκία, θα βρει μόνο ένα. Τη Βόρεια Κορέα.
Πολλοί θα προσέθεταν και τη Βενεζουέλα, η οποία κάθε μέρα, δια στόματος Μαδούρο, πλέκει το εγκώμιο του Ερντογάν ο οποίος στηρίζει τον Μαδούρο γιατί φοβάται πως θα έχει το μέλλον του. Σε κάθε περίπτωση, οι ώρες είναι κρίσιμες και πρέπει να ξέρουμε τί να περιμένουμε με βάση τον ρεαλισμό.
Οι ΗΠΑ έχουν πλέον πιστέψει (εξ’ όσων φαίνονται) ότι η Τουρκία χάνεται. Και όχι μόνο χάνεται, αλλά προσπαθεί, αποχωρώντας από το δυτικό bloc, να δημιουργήσει και μαύρη τρύπα στη Δύση. Μια είναι οι S-400, μία οι Κούρδοι, μία οι απειλές της Τουρκίας προς τις ΗΠΑ. Ο κατάλογος που αποδεικνύει με ποια χώρα διαπραγματεύεται η Ελλάδα και η Κύπρος εδώ και δεκαετίες, δεν έχει τελειωμό.
Επεισόδια από «μπράβους» του Ερντογάν σε αμερικανικό έδαφος, παράνομη παρακράτηση Αμερικανού πάστορα, κ.α. Η Ελλάδα και η Κύπρος βρίσκονται κοντά σε μια «νέα τροπολογία τύπου McGovern». Σε αυτήν την τροπολογία, που συνόδεψε την άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας μετά τον Αττίλα, υπάρχει μια ρητή αναφορά πάνω στην οποία η ελληνική διπλωματία όφειλε να διαπραγματεύεται πολλά πράγματα.
Τί έλεγε αυτή η τροπολογία; «η στρατιωτική βοήθεια προς την Ελλάδα και την Τουρκία, θα παρέχεται με τέτοιον τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η στρατιωτική ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των χωρών που δέχονται την αμερικανική αρωγή.»
Πράγματι, η επίσκεψη Μενέντεζ και το νομοσχέδιο που διακομματικά υποστηρίχθηκε εν τη γενέσει του (από τον Δημοκρατικό Μενέντεζ και τον Ρεπουμπλικανό Ρούμπιο) δείχνουν ότι ζούμε περίοδο αλλαγής πραγμάτων που πλέον η αμερικανική εξωτερική πολιτική, δείχνει να μην επιθυμεί να κρατά σταθερά.
Η Τουρκία είναι μια πολύ σημαντική χώρα για τις ΗΠΑ όμως δεν είναι τόσο σημαντική όσο ήταν πριν 10 ή ακόμη περισσότερο, πριν 20 και 30 χρόνια. Η σταδιακή απαγκίστρωση των ΗΠΑ από τους φυσικούς πόρους της Μέσης Ανατολής, ήταν μάλιστα παράγοντας που έκανε την Τουρκία να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της καθώς θεωρούσε ότι παύει να είναι ο «γεωπολιτικός μονόδρομος» των ΗΠΑ.
Αν συνυπολογίσουμε το νομοσχέδιο CAATSA και τα όσα σχετίζονται με τα F-35, τότε μπορούμε να αντιληφθούμε γιατί οι ΗΠΑ έχουν «σύρει» στην περιοχή μας το USS Stennis και το USS Abraham Lincoln.
Το ΝΑΤΟ κάλεσε την Κύπρο, γερουσιαστές επισκέπτονται τα χώματα του Ελληνισμού, συζητήσεις δίνουν και παίρνουν για μη επανδρωμένα και στις 16/12/2018 ξεκίνησε ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ.
Πραγματικά, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι καλύτερες από ποτέ και επειδή η εξάρτηση της Ελλάδας από τις ΗΠΑ δεν είναι τόσο ασύμμετρη όσο ήταν το 1947, πρέπει να το εκμεταλλευτούμε με υπευθυνότητα, όσο πιο πολύ γίνεται. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης, δεν τη θέλει όχι μόνο η Τουρκία αλλά και ο «όψιμος» σύμμαχός της, η Ρωσία.
Γνωρίζει καλά η αμερικανική κυβέρνηση ότι στην ΑΟΖ της Κύπρου, παίζονται πολύ περισσότερα από τις γεωτρήσεις. Παίζεται η ασφάλεια του Ισραήλ, η θέση των ΗΠΑ στη Μεσόγειο και στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή. Όπως είπαμε, μπορεί οι ΗΠΑ να μην ενδιαφέρονται τόσο πολύ πια για τους μεσανατολικούς υδρογονάνθρακες, ενδιαφέρονται όμως να μην τους πάρουν, άλλοι. Έτσι σκέφτονται οι υπερδυνάμεις, με όρους μηδενικού αθροίσματος.
Μην ξεχνάμε πως η πρώτη στρατηγική προτεραιότητα των ΗΠΑ, είναι η μη ανάδυση κάποιας περιφερειακής δύναμης σε κάποια περιφέρεια του πλανήτη. Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία παίζει το παιχνίδι της Ρωσίας και του Ιράν. Έχοντας την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και το Ισραήλ, οι ΗΠΑ δεν σκέφτονται με όρους «γεωπολιτικού» μονόδρομου την Τουρκία. Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να είναι έτοιμες να αναλάβουν τα βάρη. Όσο και να τονίζουν το «η Ελλάδα είναι γέφυρα» (εννοώντας μεταξύ Δύσης και Τουρκίας) γνωρίζουν στην Αθήνα ότι η γέφυρα χρειάζεται και τη συναίνεση αυτού που προσδοκάς να γεφυρώσεις.
Η Τουρκία δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή κάποια σύνδεση με τη Δύση. Το πώς θα επανα-προσδεθεί η Τουρκία στη Δύση, είναι πολύ μεγάλη κουβέντα και σημασία έχει το «πώς» και μετά από «ποια γεγονότα» θα μπορούσε να γίνει κομμάτι της Δύσης. Πού καταλήγουν όλα αυτά και τί περιμένουμε; Πρώτον από όλα, μια αλλαγή σκέψης στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Μια στροφή στην πραγματικότητα που θα μας ανοίξει τα μάτια στο ότι έχουμε να κάνουμε με μια κατοχική δύναμη η οποία έχει γίνει ο ορισμός του κράτους-ταραξία. Δεύτερον, την πίεση από κάθε πλευρά του Ελληνισμού προς τις ΗΠΑ για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε σταθερά οφέλη από μια κρίση που κλιμακώνεται όλο και περισσότερο και που αποθρασύνει την Τουρκία μέρα με τη μέρα.
Η Ελλάδα είχε πολλά εσωτερικά προβλήματα και η αυτοκριτική μας έρχεται πρώτη. Όμως οι σύμμαχοι και εταίροι μας πρέπει να σκεφτούν πως στα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, συνυπολογίζονται πράγματι και παράγοντες που αφορούν τη συνολική γεωπολιτική αξία. Η Ελλάδα οφείλει να ενισχυθεί όχι μόνο για τη δική της ασφάλεια, αλλά και για την ασφάλεια του δυτικού κόσμου που φαίνεται να αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις.
Ο ιστορικός Mazower είναι εκείνος που είπε εντός της τρέχουσας δεκαετίας ότι η ιστορία εξελίσσεται κατά παράξενο τρόπο έχοντας ως εργαστήριο την Ελλάδα και αυτό εξηγείται, όχι μεταφυσικά αλλά γεωγραφικά. Τέλος, οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η Τουρκία θα παίξει τα «ρέστα» της καθώς δεν έχει πολλές εναλλακτικές, ούτε παζάρια πολλά να κάνει. Ο Ερντογάν είναι αδίστακτος και το έχουν πει πολύ μεγάλες προσωπικότητες της Δύσης. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για το χειρότερο, προκειμένου να μπορούμε να ελπίζουμε για το καλύτερο. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα της στρατηγικής.
*Διεθνολόγος (PhD Cand. Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις).
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου