Αποκλειστική συνέντευξη του Ναυάρχου Δημητρίου Τσαιλά στο new-economy.gr
Ναύαρχε, σας ευχαριστούμε που μας κάνετε την τιμή και μας δίνετε τη χαρά να έχουμε αυτη την συνέντευξη. Χρειάζεται, άραγε, το ναυτικό της χώρας μας, εκσυγχρονισμό; Αν ναι, για ποιό λόγο;
Επειδή το μέλλον είναι άγνωστο και δεν έχουμε τη δυνατότητα να το περιγράψουμε λεπτομερώς, είναι καθήκον των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων να έχουν την ετοιμότητα όχι μόνο να αντιμετωπίσουν, αλλά και να κατανικήσουν τις όποιες αναδυόμενες απειλές ασφαλείας, όπως επιτάσσεται από τη θέληση της κοινωνίας. Βέβαια η δυνατότητα να καθορίσουμε την απειλή που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον, δεν είναι μια ικανότητα που μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια. Ζωτικής σημασίας και απαραίτητο, είναι η γνώση όλων των δεδομένων. Γι’ αυτό η σύνεση είναι το πιο χρήσιμο χαρακτηριστικό που πρέπει να υιοθετηθεί ως ιδέα στη σημερινή εποχή. Μια συνετή άμυνα δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι ανεκτική σε κάποια σφάλματα στη “διαχείριση ρίσκου”. Η Ελλάδα, όπως και κάθε κράτος, δεν μπορεί να προωθήσει τα εθνικά συμφέροντά της εξίσου ανεξάρτητα, από το χαρακτήρα και την ένταση της απειλής. Αλλά μπορεί και πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί, στις ευρείες κατηγορίες προκλήσεων ασφαλείας που παρουσιάζονται. Ακριβώς πόσο ευρύ είναι ένα θέμα για εξέταση ως απειλή είναι ο ορισμός της πολιτικής βούλησης και της τελικής απόφασης.
Οταν λέτε απειλή, τι ακριβώς εννοείτε; Γιατί αποτελεί απειλή η Τουρκία;
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι υπάρχουν δύο διακριτοί παράγοντες, οι οποίοι σχετίζονται στις πτυχές της πρόκλησης απειλής για το μέλλον. Από τη μία πλευρά, υπάρχει η ανάγκη για τον Ελληνισμό να αποφασίσει τι είναι και τι δεν είναι απειλή, και από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τι μπορεί να γίνει σχετικά με την εν λόγω προφανή απειλή. Σε κάθε περίπτωση, είτε για τη ροή μεταναστών είτε στο Αιγαίο ή στη Μεσόγειο, η Τουρκία, αναμφισβήτητα είναι η κύρια απειλή του Ελληνισμού, και παρακολουθούμε να σημειώνει μια συνεχή ανανέωση, ενίσχυση και εκσυγχρονισμό του οπλοστασίου της με έμφαση στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία. Επίσης διακρίνεται η μεγάλη προσπάθεια ανάπτυξης των τουρκικών αερο-ναυτικών δυνάμεων στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, με σκοπό να αμφισβητήσουν, όπως άλλωστε και το ανακοίνωσαν, το δικαίωμα του Ελληνισμού που δίδεται από το Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης όσον αφορά τον καθορισμό των ΑΟΖ. Πιο σοβαρά απ’ όλα, περιγράφουμε την αυξανόμενη απειλή που ανοίγει μια νέα εποχή από τον τουρκικό ιμπεριαλισμό. Ο καθορισμός των ΑΟΖ, στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή έχει μετατρέψει την Τουρκία σε μια επεκτατική, αναθεωρητική, περιφερειακή εξουσία.
Αυτό που είναι σαφές, στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι ότι η περιοχή είναι γεμάτη με υδρογονάνθρακες. Για τα παράκτια κράτη, η ανάπτυξη των δικών τους πηγών φυσικού αερίου θα ήταν ένα “Θείο δώρο” κυριολεκτικά. Όλες οι παράκτιες χώρες, αντιμετωπίζουν υψηλά χρέη, ενώ ο συριακός πόλεμος, το εσωτερικό πολιτικό αδιέξοδο στο Λίβανο, η αναξιοπιστία της Τουρκίας προς τους συμμάχους της, και η αστάθεια λόγω της Αραβικής Άνοιξης, είχαν παγώσει την εξερεύνηση της υπεράκτιας αυτής ενέργειας μέχρι πριν λίγο καιρό.
Πλέον είναι πεποίθησή μου ότι πρέπει να κατευθύνουν την Εθνική μας Στρατηγική, τα διδάγματα του Θουκυδίδη. Έλεγε ότι: «Θα υπάρξουν άλλοι τρόποι και μέσα που κανείς δεν μπορεί να τα προβλέψει σήμερα, δεδομένου ότι ο πόλεμος σίγουρα δεν είναι από εκείνα τα ζητήματα που ακολουθούν ένα σταθερό πρότυπο. Αντίθετα ακολουθεί συνήθως τους δικούς του όρους γι’ αυτό πρέπει όλοι μας να προσαρμόσουμε τον εαυτό μας στο περιβάλλον που αλλάζει.»
Μπορούμε να ελπίζουμε οτι σαν απο μηχανής θεός το …γερμανικο, για παράδειγμα, ναυτικό θα μας σώσει απο επίθεση της Τουρκίας;
Στο νέο, διαμορφούμενο περιβάλλον ασφαλείας δεν πρέπει να αναμένουμε την κατανόηση του Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης για την επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις συνοριακών διαφορών και τις εγγενείς συγκρούσεις που είναι συνεχείς. Ούτε την ενεργή υποστήριξη των συμμάχων και εταίρων. Όπως ο Θουκυδίδης επεσήμανε πριν από 2 χιλιετίες και όπως δυστυχώς ενισχύεται από τα γεγονότα των πολεμικών συγκρούσεων που έχουν ξεσπάσει στο γεωπολιτικό χώρο της Ευρασίας και ιδιαίτερα της Μεσογείου Θαλάσσης, που αποτελεί ζωτικό χώρο για τον Ελληνισμό, το μέλλον είναι απρόβλεπτο και μάλλον βίαιο.
Έτσι, παρά την αναγκαιότητά, της μείωσης του ελλείμματος που δεν είναι το μόνο ή ακόμα και το πιο σημαντικό πράγμα σε σχέση πάντα με την εθνική μας ασφάλεια, στο Πολεμικό Ναυτικό δεν εγκαταλείψαμε ποτέ τον σταθεροποιητικό ρόλο στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, παραμελώντας τη στρατιωτική ισορροπία. Έτσι αθόρυβα και με μεθοδικότητα το Πολεμικό Ναυτικό ολοκλήρωσε το ναυπηγικό πρόγραμμα των υποβρυχίων “Type 214” ενώ παράλληλα προχώρησε στην αναβάθμιση τριών εκσυγχρονισμένων φρεγατών του κλάσης Έλλη, ώστε να μπορούν να δέχονται και να υποστηρίζουν ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού αγώνα τύπου S-70B Aegean Hawk. Σε κάθε κατηγορία το Πολεμικό Ναυτικό συνδυάζει την τεκμαρτή αριθμητική ισορροπία με ένα σημαντικό ποιοτικό πλεονέκτημα από πλοίο σε πλοίο πάνω από το Τουρκικό ναυτικό. Αυτή η κατάσταση όμως είναι πολύ πίθανο να αλλάξει σύντομα.
Πως θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί ο εκσυγχρονισμός, με δεδομένο οτι οι παραγωγικοι ποροι της χωρας δεσμεύονται για την εξυπηρετηση των ξένων δανειστων;
Έχω ήδη αναφέρει σε άρθρα μου, ότι εάν συνεχισθεί αυτή η δημοσιονομική πολιτική, η ηγεσία του Ναυτικού δεν θα μπορέσει να ανανεώσει το στόλο, τότε η Ελλάδα πρέπει να βρει μια νέα ναυτική στρατηγική για να εμποδίσει το στόλο να εισέλθει στη σπείρα θανάτου από την οποία θα ήταν πολύ δύσκολο να ανακάμψει.
Η πρώτη και πιο προφανής επιλογή είναι να μειωθεί ο αριθμός των επιχειρήσεων που εξυπηρετούνται από το Πολεμικό Ναυτικό. Εάν, όμως, οι ναυτικές μας δυνάμεις αποσυρθούν από διάφορες θαλάσσιες περιοχές, μπορεί να αναγκάσουν τους συμμάχους να επιτελέσουν αυτοί το έργο. Όμως οι σύμμαχοί μας και οι εταίροι μας θα εκμεταλλευτούν αυτό, με σκοπό, την υπεράσπιση των δικών τους συμφερόντων σε αυτές τις περιοχές και το εθνικό μας συμφέρον υποστέλλεται και θα εμφανιστούμε χωρίς ναυτική υπεροχή. Πράγμα το οποίο κανένας Έλληνας δεν το επιθυμεί.
Υπάρχει μια δεύτερη επιλογή. Το Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε να ανακάμψει σε ένα πρότυπο ανάπτυξης του, μιμούμενο τη αυτοχρηματοδότηση της ναυπηγοεπισκευαστικής μας ικανότητας όπως στις αρχές του προηγούμενου αιώνα με το «Λαχείο του Εθνικού Στόλου». Εάν η Ελλάδα επιλέξει την αυτοχρηματοδότηση, θα μπορούσαμε πραγματικά να βρούμε τους πόρους, που θα διατεθούν για τις υψηλότερες δυνατότητες και την αποτροπή του πολέμου.
Υπαρχει ιστορικο προηγούμενο επιτυχούς χρηματοδότησης του στόλου, μέσω λαχείου στην Ελλάδα;
Ασφαλώς! Δοκιμάστηκε με επιτυχία το έτος 1866 όταν συστήθηκε για πρώτη φορά η «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ» με σκοπό την απόκτηση κεφαλαίων για τη Ναυπήγηση Πολεμικών Μονάδων. Πόροι της εταιρείας αυτής ήταν οι δωρεές διαφόρων πλουσίων Ελλήνων, τόσο της ημεδαπής όσο και των ομογενών του εξωτερικού, καθώς και οι πρόσοδοι του «ΛΑΧΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ» που πρωτοκαθιερώθηκε το 1871. Το έτος 1900 διαλύθηκε η παραπάνω ΕΤΑΙΡΕΙΑ και συστήθηκε με νόμο το «ΤΑΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ» στο οποίο περιήλθε όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, καθώς και το υπό του Γεωργίου Αβέρωφ καταληφθέν κληροδότημα για τη ναυπήγηση καταδρομικού πλοίου σύμφωνα με την από 30-3-1898 διαθήκη του.
Από την περιουσία του Ταμείου αγοράσθηκαν προπολεμικά το θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ, τα αντιτορπιλικά «Νέα Γενεά» και «Κεραυνός», 4 ανιχνευτικά τύπου «Πάνθηρ», 3 τορπιλοβόλα τύπου «Βαλκάν», το παλαιό εκπαιδευτικό «Άρης», 2 αντιτορπιλικά τύπου «Ύδρα», το βοηθητικό «Κοργιαλένιος», τορπιλάκατοι, τα αντιτορπιλικά «Β. Όλγα» και «Βασιλεύς Γεώργιος» και σημαντικής αξίας πολεμικό υλικό. Με τη συμπληρωματική ενίσχυση του κρατικού προϋπολογισμού το ΤΕΣ συνέβαλε στην απόκτηση και άλλων πολεμικών μονάδων του Ναυτικού όπως 6 Υ/Β τύπου «Παπανικολής». Ακόμη συνέβαλε στην επισκευή πολεμικών μονάδων όπως για παράδειγμα του καταδρομικού «Έλλη», του θωρηκτού «Κιλκίς» κ.λ.π. Από τους πόρους του ΤΕΣ αμέσως μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο ανεγέρθηκαν και επισκευάστηκαν οι Ναυτικές Σχολές, οι Ναυτικές Διοικήσεις και τα κτίρια του Ναυστάθμου Σαλαμίνας. Τέλος το έτος 1974 με τα γεγονότα της Κύπρου οι Έλληνες εφοπλιστές πρόσφεραν αυθόρμητα 44 εκατομμύρια δολάρια για ενίσχυση του προγράμματος κατασκευής 6 πυραυλακάτων και του εξοπλισμού τους. Αλλά και οι Έλληνες του εξωτερικού μέσω των σωματείων που τους εκπροσωπούσαν για το ίδιο πρόγραμμα πρόσφεραν από το υστέρημά τους το ποσό των 10 εκατ. δολαρίων.
Τι θα έπρεπε να προσέξει η Ελλάδα σε σχέση με τη στρατηγική που θα συνοδεύει αυτό τον εκσυγχρονισμό;
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη θα ήθελα να επισημάνω, ότι ο Ελληνισμός οφείλει να σταθεί σε δύο άξονες. Ο πρώτος είναι ο άμεσος εκσυγχρονισμός του γερασμένου αερο-ναυτικού στόλου μας και η ενίσχυση της Ναυτικής μας ισχύος με νέες αξιόπιστες μονάδες έτσι ώστε να μπορέσει να διατηρήσει τους γεωστρατηγικούς του πνεύμονες (Αιγαίο και Κύπρο) και ταυτόχρονα να καταδείξει στη Δύση πως η εποχή του Σουλεϊμάν αλλά και τα ιστορικά προβλήματα της μετέπειτα εποχής του (Ανατολικό Ζήτημα, ζήτημα του «Μεγάλου Ασθενούς» κτλ) μπορεί να μην είναι η ίδια, όμως η γεωγραφία και ο πολιτικός ρεαλισμός αποδεικνύονται παράμετροι ανθεκτικές στο χρόνο. Παράλληλα η Ελλάδα οφείλει να ενισχύσει την αποτρεπτική της ισχύ και σε επίπεδο χειρισμού κρίσεων με αντικατάσταση της κατευναστικής πολιτικής, απαλλαγή από το φοβικό σύνδρομο έναντι της Τουρκίας, με απόρριψη των μύθων περί «ελληνοτουρκικής φιλίας» και να παραμείνει αξιόπιστη σύμμαχος της Δύσεως, σε στρατηγικό επίπεδο χωρίς επεκτατικές βλέψεις έναντι άλλων χωρών, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης, με προβολή της χώρας ως δύναμη σταθερότητας σε μια πολύ κρίσιμη περιοχή, με ανάδειξη της χώρας σε έντιμο διαμεσολαβητή και τελικά, σε μια περιφερειακή δύναμη που θα συμβάλλει στη συνεργασία και τη σταθερότητα.
(O Ναύαρχος Δ. Τσαιλάς δίδαξε, μεταξύ άλλων, επι σειρά ετων στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως και της Στρατηγικής και Ασφάλειας σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου