Θα καταστεί δυνατό τελικά να ξεπεραστεί η ρωσο-ουκρανική διαίρεση που καταστρέφει τους ανατολικούς Σλάβους; Αυτό τον προβληματισμό προσπαθεί να εξετάσει, χωρίς εθνικιστικές κορώνες, με απαισιοδοξία και έμμεση αλλά σαφή κριτική στον πόλεμο, με ψυχρά ρεαλιστικούς όρους, ο διακεκριμένος Ρώσος αναλυτής Βλαντίμιρ Τιμακόφ σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στις 15 Μαΐου.
Η γνώμη του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα όχι μόνο επειδή είναι επιστήμονας-δημοσιογράφος, αλλά διότι συνιστά μια περίπτωση προσώπου με το οποίο θα μπορούσε να συζητήσει ορθολογικά και ψύχραιμα ο “δυτικός αντίπαλος”. Ο Βλαντίμιρ Τιμακόφ, είναι πλέον βουλευτής της Περιφερειακής Δούμας της Τούλα. Προσπαθεί να εισαγάγει κι άλλες παραμέτρους στη συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αναδεικνύει διαστάσεις που δεν απασχολούν αυτή την ώρα ούτε τη Μόσχα ούτε τις δυτικές πρωτεύουσες. Κι αυτό θα έχει συνέπειες για όλους. Γράφει για την εσωτερική διάσπαση που καταστρέφει τους Ανατολικούς Σλάβους. Μια εσωτερική διάσπαση που οδηγεί σε έναν άτυπο “πολιτισμικό εμφύλιο”, που αποτελεί ένα επικίνδυνο σύμπτωμα για κάθε πολιτισμό. Ας δούμε ένα μέρος της επιχειρηματολογίας του.
Η παρακμή της αρχαίας Ελλάδας ήταν το αποτέλεσμα ενός μακροχρόνιου πολέμου μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας. Της πτώσης της Ρώμης προηγήθηκε η διαίρεση σε δυτική και ανατολική αυτοκρατορία. Του θανάτου της βυζαντινής ορθόδοξης οικουμένης προηγήθηκε μια αιματηρή σειρά πολέμων μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Βουλγαρίας. Η “Χρυσή Ορδή” έσπασε λόγω της εχθρότητας μεταξύ του Σαράι και της Κριμαίας.
Ένα από τα βασικά σημεία της παρακμής του οθωμανικού κόσμου ήταν ο κύκλος των τουρκοαιγυπτιακών πολέμων. Η θριαμβευτική πομπή της Δύσης διακόπηκε από τη σύγκρουση των δύο ισχυρότερων εθνών της -των Αγγλοσαξόνων και των Γερμανών- στον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Δύση μπόρεσε να σταματήσει την υποχώρησή της και μάλιστα να περάσει στην αντεπίθεση μόνο με την εδραίωση αυτών των δύο πόλων της στο ΝΑΤΟ.
“Η αντιπαράθεση μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών είναι το σήμα συναγερμού για τον σλαβοορθόδοξο, κυριλλικό πολιτισμό μας”, αναφέρει ο Τιμακόφ. Ως εκ τούτου, το κύριο ερώτημα για τους Ρώσους είναι εάν θα καταστεί δυνατό να ξεπεραστεί τελικά η ρωσο-ουκρανική διαίρεση. Ή μήπως θα παραμείνει ανίατη, μια ανοικτή πληγή, καταστρέφοντας τους Ανατολικούς Σλάβους; Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα για τον 21ο αιώνα. Εντυπωσιακό…
Και συνεχίζει: Τρεις λύσεις μπορεί να υπάρξουν σε αυτό το πρόβλημα.
ΠΡΩΤΗ ΛΥΣΗ, η Ουκρανία να γίνει φιλικό κράτος προς τη Ρωσία. Η εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση είχε αποκλειστεί πριν από ένα χρόνο. Οι προοπτικές για φιλία με τη Ρωσία εξουδετερώθηκαν από την καταστολή όχι μόνο κατά του φιλορώσου Μεντβεντσούκ, αλλά ακόμη και κατά του ουδέτερου Σάρι. Και τώρα, όσο περισσότερο διαρκεί η αιματοχυσία, τόσο πιο κοντά στο μηδέν είναι η πιθανότητα η Ουκρανία να γίνει φιλικό κράτος κατά τη διάρκεια της ζωής της αντιμαχόμενης γενιάς.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΛΥΣΗ: Η Ουκρανία γίνεται μέρος της Ρωσίας και ενσωματώνεται σε αυτήν. Αυτό το αποτέλεσμα φαίνεται επίσης απίθανο. Πρώτον, οι Ουκρανοί είναι έτοιμοι να κάνουν μεγαλύτερες θυσίες για να αποτρέψουν ένα τέτοιο σενάριο.
Δεύτερον, η κατάκτηση δεν θα οδηγήσει σε “συγχώνευση” (Βλ. απορρόφηση), αλλά το αντίθετο. Ένα πικραμένο “ουκρανικό υποέθνος” θα καταστεί ωρολογιακή βόμβα στο πλαίσιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όπως κάποτε έγινε το “υποέθνος της Γαλικίας” στη Σοβιετική Ουκρανία.
Τρίτον, η ολοκλήρωση μπορεί να είναι επιτυχής μόνο εάν η Ρωσία γίνει πιο ελκυστική από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τουλάχιστον από οικονομικής πλευράς, αυτό είναι απολύτως αδύνατο στο πλαίσιο τουλάχιστον των υφιστάμενων και επικείμενων μακροχρόνιων κυρώσεων.
ΤΡΙΤΗ ΛΥΣΗ, είναι η Ρωσία να προσαρτήσει και να ενσωματώσει μόνον ένα μέρος της σημερινής Ουκρανίας, αλλά με τρόπο ώστε το υπόλοιπο να μην έχει επαρκείς δυνάμεις για να επιδιώξει μελλοντικά ρεβανσιστικό πόλεμο. Αυτό το σενάριο μοιάζουν με μια εξίσωση με δύο αγνώστους.
“Η ιστορία, όπως και η Σφίγγα, έχει προσφέρει στον πολιτισμό μας έναν μοιραίο γρίφο που δεν μπορεί να λυθεί με καθαρά στρατιωτικά μέσα“, αναφέρει.. Τελικά, η συγκολλητική ουσία των πολιτισμών δεν είναι τα όπλα, αλλά μια κοινότητα αξιών για την οποία οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να ζήσουν και να πολεμήσουν.
Η λύση δεν θα πρέπει να αναζητηθεί στο θέατρο των επιχειρήσεων, αλλά στον αγώνα για τις καρδιές και τα μυαλά του κόσμου. Και για αυτό είναι απαραίτητο να γίνει εκατέρωθεν κατανοητό, το αν οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί εξακολουθούν να μοιράζονται αξίες που μπορούν να τους μετατρέψουν από εχθρούς σε συμμάχους. Και το πιο σημαντικό: “Πώς ανταποκρίνεται ο δικός μας τρόπος ζωής σε αυτές τις αξίες;”
Με απλά λόγια, ο συγγραφέας εκφράζει τον φόβο του ότι ο διακριτός ρωσικός πολιτισμός, όχι με την έννοια του στενά ρωσικού, αλλά ευρύτερου ανατολικοσλαβικού θα σβήσει, λόγω εσωτερικής διχόνοιας. Το αν αυτό αποτελεί επιθυμητή εξέλιξη για όλους τους υπόλοιπους, είναι μια μεγάλη συζήτηση. Τη στιγμή που “όλοι οι υπόλοιποι”, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο…
Δημοσίευση σχολίου