Μανώλης Κοττάκης
Η ΔΙΕΘΝΗΣ Ἔκθεση δέν διεξήχθη φέτος λόγω κορωνοϊοῦ…
… ἀλλά ἡ Θεσσαλονίκη δέν ἔχασε οὔτε τήν αἴγλη της οὔτε τήν λάμψη της. Ὁ Πρωθυπουργός ἄνοιξε στήν συμπρωτεύουσα –ὡς εἴθισται– τά χαρτιά του καί γιά τά ἐξωτερικά καί γιά τά ἐσωτερικά μέ ἰδιαιτέρως εὐκρινῆ τρόπο. Τό πρόβλημα γιά ἕναν ἀμύητο στούς κώδικες τῆς πολιτικῆς ἐπικοινωνίας εἶναι τό ἑξῆς: Ἐξαιρετικά δύσκολο νά διακρίνει κανείς μέσα στό πέλαγος τῶν ἀπαντήσεων ἑνός πολιτικοῦ ἡγέτη, κατά τήν διάρκεια τριῶν ὡρῶν συνέντευξης καί μίας ὡριαίας ὁμιλίας, τίς τέσσερεις-πέντε ἀτάκες πού συνθέτουν τήν μεγάλη εἰκόνα.
Ἄς εἴμαστε ὅμως εἰλικρινεῖς: Στήν Θεσσαλονίκη ὁ κύριος Μητσοτάκης μίλησε ἀνοιχτά καί γιά τίς μεταρρυθμίσεις στήν οἰκονομία ἀλλά καί γιά τά ἐθνικά θέματα: κυρίως ἀπευθύνθηκε στήν Ἄγκυρα, τήν Οὐάσιγκτων καί τό Βερολῖνο καί ἔπειτα στό ἐσωτερικό κοινό. Γιά νά εἴμαστε μάλιστα ἀκριβεῖς ὁ δημόσιος διάλογός του μέ τούς γείτονες ἄρχισε τήν προηγούμενη Τετάρτη –τήν ἑπομένη τῆς φωτιᾶς στήν Μόρια– μέ τό βαρυσήμαντο ἄρθρο του στίς εὐρωπαϊκές ἐφημερίδες καί ὁλοκληρώθηκε (στήν πρώτη του φάση –ἕπεται συνέχεια) στό βῆμα τοῦ Φόρουμ καί στήν συνέντευξη τῆς ΔΕΘ. Μετά τήν λήξη τῆς ὁμιλίας του στήν Θεσσαλονίκη στήν ὁποία ὁ κύριος Μητσοτάκης ἔκανε λόγο γιά «μείζονα διαφορά μέ τήν Τουρκία» (ἄρα ὑπάρχουν καί ἐλάσσονες), ὁ Ἐρντογάν ἔδωσε ἀμέσως ἐντολή νά ἀποσυρθεῖ τό Ὀρούτς Ρέις στήν Ἀττάλεια. Ἀλλά ἕως φθάσουμε στήν ἀποκλιμάκωση καί γιά νά γυρίσει ὁ ἥλιος χρειάστηκε δουλειά –παρασκηνίου– πολύ.
Ἡ καθοριστική κίνηση γιά τήν ἀποκλιμάκωση ἦταν τό ἄρθρο τοῦ Πρωθυπουργοῦ στόν διεθνῆ Τύπο. Ἐκεῖ τέθηκαν οἱ βάσεις. Ἡ ἀναφορά του σέ «διαφορές» (καί στήν ἀγγλική καί στήν γερμανική ἐκδοχή) καί ἡ τόλμη του νά χαρακτηρίσει τήν θαλάσσια περιοχή νοτίως τοῦ Καστελορρίζου ὄχι ἑλληνική ἀλλά «μή ὁριοθετημένη» καί μάλιστα περιοχή διεκδικούμενη, καθώς «Ἑλλάδα καί Τουρκία διεκδικοῦν δικαιώματα», ἄνοιξε τόν δρόμο γιά τίς διερευνητικές. Ἡ θέση αὐτή συμπληρώθηκε χθές στήν ΔΕΘ ὅπου ἕνας προσεκτικός Μητσοτάκης ἀπέφυγε νά πεῖ ὁτιδήποτε γιά τήν πλήρη ἐπήρεια τοῦ Καστελλορίζου ἐνῶ κατηγόρησε τήν Τουρκία ὄχι γιά παραβίαση τῶν κυριαρχικῶν μας δικαιωμάτων στήν ὑφαλοκρηπῖδα –ὅπου ἔγιναν σεισμικές ἔρευνες– ἀλλά γιά μονομερεῖς ἐνέργειες σέ μή ὁριοθετημένη περιοχή κατά παράβαση τοῦ ἄρθρου 81 τῆς Σύμβασης γιά τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας. Ἀντιθέτως ὁ Πρωθυπουργός ἦταν ἀρκετά ξεκάθαρος σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τίς ἔρευνες νοτίως τῆς Κρήτης στά χωροθετημένα οἰκόπεδα. Θά προκηρυχθοῦν σύντομα, ἀρέσει δέν ἀρέσει αὐτό στόν Ἐρντογάν καί στό τουρκολιβυκό μνημόνιό του.
Μετά τό ἄρθρο Μητσοτάκη στίς εὐρωπαϊκές ἐφημερίδες μέ τά μηνύματα στόν Ἐρντογάν ἀλλά καί τήν ἀπαίτηση νά ἀποχωρήσει τό ἐρευνητικό σκάφος, οἱ Τοῦρκοι μέ τήν σειρά τους ἔθεσαν δημοσίως τούς ὅρους τοῦ διαλόγου μέ δήλωση τοῦ ἐκπροσώπου τοῦ ΥΠΕΞ τους Ἀκσόι. Τούς ἑξῆς τέσσερεις: Διάλογος στό ΝΑΤΟ (δεκτός), Θράκη (ἐμμέσως δεκτός –ὅλα θά γίνουν στήν διακομματική), ἀποστρατιωτικοποίηση τοῦ Καστελλορίζου (ἀπερρίφθη χθές) καί ἀποχώρηση ἑλληνικοῦ στόλου (ἐπίκειται συνολικά μετά τήν ἀποχώρηση τοῦ ἐρευνητικοῦ). Ὁ Πρωθυπουργός ἔλαβε ξανά τήν σκυτάλη ἀπό τήν Ἄγκυρα τό Σάββατο μέ τήν ἀνοικτή σέ ἑρμηνεῖες φράση «ἔχουμε μιά μείζονα διαφορά» πού δέν ἀποκλείει τόν διάλογο γιά τίς «ἐλάσσονες».
Χθές Κυριακή προχώρησε περαιτέρω, διακηρύσσοντας πώς δέν ἐπιθυμεῖ κυρώσεις κατά τῆς Τουρκίας, πώς δέν ἐπιμένει σέ ρήτρα ἀμοιβαίας ἀμυντικῆς συνδρομῆς μέ τούς Γάλλους (κάτι πού ἐρέθιζε τόν Ἐρντογάν) καί ὅτι βεβαίως εἶναι ἕτοιμος νά συναντηθεῖ μέ τόν Ἐρντογάν γιά τήν «μείζονα διαφορά». Οἱ Τοῦρκοι ἀπό τήν πλευρά τους ἀπέσυραν τά μεσάνυχτα τοῦ Σαββάτου τό ἐρευνητικό σκάφος στήν Ἀττάλεια ἐνῶ δέν δημιούργησαν κανένα πρόβλημα στήν ἐπίσκεψη Σακελλαροπούλου στό Καστελλόριζο. Παράλληλα ὁ κύριος Μητσοτάκης τηρώντας τίς συμμαχικές ἰσορροπίες ἀγόρασε τά γαλλικά μαχητικά (χωρίς νά διευκρινίσει ἄν πρόκειται γιά διακρατική συμφωνία ἤ συμφωνία μέ ἐνδιάμεσους), ἀλλά ἀπέφυγε τήν ρήτρα συνδρομῆς πού ἐνοχλεῖ τίς ΗΠΑ καί μειώνει τό γόητρο τοῦ ΝΑΤΟ. Ἄφησε δέ παράθυρο νά ἱκανοποιηθοῦν Γερμανοί – Ἀμερικανοί ἀπό τήν ἀγορά φρεγατῶν-ἑλικοπτέρων τοῦ νέου ἐξοπλιστικοῦ προγράμματος. Ὁ κύκλος ὁλοκληρώθηκε μέ τήν ἐπικοινωνία Μητσοτάκη – Μέρκελ τό βράδυ τοῦ Σαββάτου. Ἡ ἔνταση ἔπεσε λοιπόν, θετικό. Γιά πόσο καιρό καί μέ τί τίμημα, θά δοῦμε. Αὐτή εἶναι ὅμως ἡ συνολική εἰκόνα.
Μετά ταῦτα:
1. Ἡ Σύνοδος Κορυφῆς τῆς 24ης Σεπτεμβρίου καθίσταται ἄνευ ἀντικειμένου στό σκέλος τῶν κυρώσεων. Ἀντιθέτως ἀποκτᾶ ἀντικείμενο γιά νά ἐξελιχθεῖ σέ Ἑλσίνκι 2 μέ ὁδικό χάρτη ἐπίλυσης τῶν «διαφορῶν».
2. Βρίσκεται πλέον ἐπί θύραις ἡ ἔναρξη εὐρύτατου ἑλληνοτουρκικοῦ διαλόγου ἐφ’ ὅλης τῆς ὕλης. Διαλόγου ἀπαιτητικοῦ μέ τεράστιες παγίδες. Ἡ Κυβέρνηση θά βαδίσει σέ ναρκοπέδιο.
3. Οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις μας βγαίνουν διπλά κερδισμένες γιατί ἔσωσαν τό γόητρο τῆς χώρας στήν κρίση τῶν 32 ἡμερῶν καί γιατί ἐπί τέλους ἐνισχύονται μέ προσωπικό (προσλήψεις -θητεία) καί ὅπλα.
Respect στούς ἀρχηγούς Φλῶρο, Πετράκη, Λαλούση, Μπλιούμη, στόν ἀρχηγό Στόλου Παναγιώτη Λυμπέρη, στόν κυβερνήτη τῆς Λῆμνος, τῶν ὑποβρυχίων, τῶν ἀόρατων F16 τῆς Πάφου καί στόν ἀφανῆ Ὑπουργό Νῖκο Παναγιωτόπουλο.
4. Ἐσωτερικά ἡ ἀποκλιμάκωση βοηθᾶ τόν Πρωθυπουργό νά ἐπικεντρωθεῖ στήν οἰκονομία, ἐνῶ ἡ ἐξαγγελία γιά τήν ὑποχρεωτική στράτευση στά 18 μέ θητεία 12 μηνῶν τόν καθιστᾶ συμπαθῆ σέ σκληρά συντηρητικά ἀκροατήρια.
5. Τά δύσκολα γιά τήν χώρα εἶναι μπροστά! Ἡ ΑΟΖ τῆς Κρήτης κατοχυρώθηκε, γι’ αὐτό καί ὁ Πρωθυπουργός ὁμιλεῖ γιά ἀδειοδοτήσεις ἐξόρυξης. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἐρντογάν δέν πάτησε. Ἡ ΑΟΖ τοῦ Καστελλορίζου εἶναι ὅμως πλέον «στόν ἀέρα». Οἱ Τοῦρκοι μάλιστα ἀπαιτοῦν νά ἀποτελέσει ἡ ἐπήρεια τῆς νήσου ξεχωριστό κεφάλαιο στίς διερευνητικές, καί μᾶλλον τό δεχόμαστε. Τό χειρότερο; Ἀκόμη καί οἱ Γάλλοι (ἔγκυρα think thank) συμφωνοῦν ὅτι τό Καστελλόριζο πρέπει νά θυσιαστεῖ χάριν τῆς εἰρήνης.
«Ἡ ὑποστήριξη τῆς γερμανικῆς πρωτοβουλίας φαίνεται ἡ μόνη πραγματική ἐπιλογή γιά νά ἠρεμήσουν τά πράγματα μέ τήν Τουρκία» δηλώνει στό «Les Echos» ὁ Didier Billion, ἀναπληρωτής διευθυντής τοῦ IRIS, ὁ ὁποῖος θεωρεῖ ἀπαραίτητο νά ἀκούσει τά αἰτήματα τῆς Τουρκίας. «Μέ αὐτή τή μορφή, τά κίνητρα τῶν Τούρκων ἡγετῶν εἶναι ἀπαράδεκτα. Ἀλλά οἱ Ἕλληνες πρέπει ἐπίσης νά ἀποδεχτοῦν ὅτι τό ναυτικό δίκαιο δέν μπορεῖ νά ἐφαρμοστεῖ μηχανικά. Τό ἑλληνικό νησί Καστελλόριζο στό ὁποῖο ἡ Ἑλλάς διεκδικεῖ ἀποκλειστική οἰκονομική ζώνη ἀπέχει λίγα μόλις χιλιόμετρα ἀπό τίς τουρκικές ἀκτές καί πάνω ἀπό 500 χιλιόμετρα ἀπό τήν Αθήνα…». Αὐτό εἶναι κατά τήν ἄποψή του τό τίμημα πού πρέπει νά καταβληθεῖ γιά μία βιώσιμη ἐπιστροφή στήν σταθερότητα στήν ἀνατολική Μεσόγειο.
Ὁ διάλογος πού ἀκολουθεῖ λοιπόν δέν θά εἶναι εὔκολος καί ὅταν ἀποκαλυφθεῖ σέ ὅλο του τό εὖρος, θά προκαλέσει ἰσχυρότατους κραδασμούς καί στήν Κυβέρνηση καί σέ ὅλες τίς κοινοβουλευτικές ὁμάδες. Πλησιάζει ἡ ὥρα τῆς ἀλήθειας. Τό ἄν ἀπορριφθοῦν ἤ ὄχι οἱ κραδασμοί, θά τό δείξει ὁ καιρός.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου