Μπέτσης Ορφέας
Σε μια εποχή και σε μια περιοχή όπως η δική μας, όπου εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα η αρχαιολογία έχει μετατραπεί σε πολιτικό εργαλείο για την αναθεώρηση της ιστορίας και την “επιβεβαίωση” εθνολογικών κατασκευών, προκαλεί ερωτηματικά πως μεγάλης επιρροής ελληνική ιστοσελίδα υιοθετεί άκριτα αντιεπιστημονικό περιεχόμενο. Πρόκειται για το ToposText και το ζήτημα αφορά τόσο σε εθνικά ευαίσθητο ζήτημα όσο και στην επιστημονική εγκυρότητα. Αρχαιοελληνικές πόλεις τις “βάφτισαν” ιλλυρικές, με αντιεπιστημονικό τρόπο.
Με την ανακάλυψη “μακεδονικής” εθνότητας και “μακεδονικής” γλώσσας, η πολιτική σκοπιμότητα παραβιάζει προκλητικά και αδίστακτα τα επιστημονικά δεδομένα. Δεν είναι μικρότερης σημασίας και η περίπτωση που φέρνουμε στο φως της δημοσιότητας. Εδώ και σχεδόν οκτώ χρόνια λειτουργεί η εφαρμογή ενημέρωσης παγκόσμιας εμβέλειας ToposText, η οποία παράλληλα με την τοποθέτηση στον παγκόσμιο χάρτη χώρων και τοποθεσιών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος παρέχει σε μετάφραση στην Αγγλική και υλικό από τις ιστορικές πηγές και την αρχαία ελληνική και λατινική γραμματεία.
Προφανώς πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα. Το γεγονός ότι έχει βραβευτεί με το διεθνές βραβείο “Digital Humanities Awards 2016” ως προς το σκέλος της τεχνικής και τεχνολογικής υλοποίησης το επιβεβαιώνει. Πρόκειται για ιδέα του Brady Kriesling (πρώην στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ), ιστορικού και μέλους της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών της Αθήνας. Την ιδέα στήριξε το Ίδρυμα “Αικατερίνη Λασκαρίδη”.
Περιττό να επισημανθεί η ογκώδης εργασία που χρειάστηκε, αλλά η ικανοποίηση του επισκέπτη ανά τον κόσμο, ειδικά στις περιοχές της Μεσογείου, είναι μεγάλη. Ενώ βρίσκεται στους αρχαιολογικούς χώρους ταυτόχρονα λαμβάνει κείμενα μεγάλης ιστορικής αξίας. Πλην όμως, υπάρχει πρόβλημα για περιοχές που περιλαμβάνονται στην σημερινή αλβανική επικράτεια. Δεν απαιτείται ειδική σπουδή για να διαπιστωθεί ότι εντελώς άκριτα έχουν συμπεριλάβει πληροφορίες που διαστρεβλώνουν τα κοινώς αποδεκτά επιστημονικά δεδομένα.
Εάν κάποιος επιλέξει να περιηγηθεί και ενημερωθεί για αρχαίες πόλεις της Παλαιάς Ηπείρου (Epirus Vetus) πόσο μάλλον της Νέας Ηπείρου (Epirus Nova) εντός της αλβανικής επικράτειας –ενδεικτικά αναφέρουμε το Βουθρωτό απέναντι από την Κέρκυρα– θα διαβάσει την ετικέτα: «antique settlement of ancient Illyria»! Είναι επιστημονικά αβάσιμο και τούτο δύναται κανείς να το διαπιστώσει, διαβάζοντας την όποια εγκυκλοπαίδεια εάν δεν έχει τις ιστορικές γνώσεις από τη μέση εκπαίδευση.
Το γεγονός ότι μία αρχαιοελληνική πόλη, όπως το Βουθρωτό, χαρακτηρίζεται αρχαία ιλλυρική δεν θίγει μόνο την ευαισθησία των Ελλήνων. Ούτε μόνο χαϊδεύει τον αλβανικό πολιτιστικό εθνικισμό. Το κύριο είναι ότι αποτελεί κραυγαλέα παραχάραξη της Ιστορίας. Εάν είχε κάνει τον κόπο ο Αμερικανός ιστορικός να δει τα ευρήματα στο Βουθρωτό θα είχαν διαλυθεί οι όποιες αμφιβολίες του. Εκτός κι αν υπηρετεί άλλη σκοπιμότητα…
Ο Κίσλιγκ, χρηματοδοτούμενος από Έλληνα πατριώτη, τον Πρόεδρο του Ιδρύματος “Αικατερίνη Λασκαρίδη”, καταρρίπτει ελαφρά τη καρδία όλα τα πορίσματα της ιστορικής επιστήμης. Εξαφανίζει την Ήπειρο από την Ιστορικά και τη Γεωγραφία. Ανακαλύπτει δε την Ιλλυρία έως τα σημερινά σύνορα της Αλβανίας! Προφανώς, όλα αυτά εν αγνοία του χρηματοδότη εφοπλιστή Παναγιώτη Λασκαρίδη, ο οποίος κινήθηκε καλή τη πίστη.
Η συνταύτιση με το αλβανικό αφήγημα
Κατά τον προαναφερθέντα ιστότοπο, λοιπόν, το Βουθρωτό, η Αντιγώνεια, η Απολλωνία, η Φοινίκη, η Αδριανούπολη, η Βύλλιδα και άλλες αρχαίες πόλεις που ιδρύθηκαν από τους Έλληνες και αποτέλεσαν φάρους του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, δεν είναι παρά «οικισμοί της αρχαίας Ιλλυρίας»! Αυτό δεν θα το έλεγε ούτε Αλβανός ιστορικός που σέβεται τον εαυτό του και την επιστήμη του. Το λέει, βέβαια, το αφήγημα του αλβανικού εθνικισμού.
Το σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας του Αλβανικού Έθνους από τη δεκαετία του 1920 όταν πλέον ουσιαστικά συγκροτήθηκε αλβανικό κράτος και ενοποιήθηκε το εκπαιδευτικό του σύστημα, δεν εμπεριείχε τίποτε περισσότερο από την ιστορία της Ηπείρου. Στην προσπάθειά του, όμως, να αποκτήσει βαθιές ρίζες στην Ιστορία, διαστρέβλωσε την ιστορική αλήθεια. Η Ήπειρος, λοιπόν, δεν ανήκει στον χώρο της αρχαίας Ελλάδας, αλλά είναι η Ιλλυρία, η οποία, ως γνωστόν, ήταν πολύ βορειότερα. Εφόσον άνευ κανενός επιστημονικού κριτηρίου έχει στην Αλβανία υιοθετηθεί το δόγμα ότι η σημερινοί Αλβανοί είναι απόγονοι των Ιλλυριών και οι οι Ηπειρώτες δεν ήταν Ηπειρώτες αλλά Ιλλυριοί, το εθνικιστικό συμπέρασμα είναι προφανές.
Το φαινόμενο δεν είναι νέο. Υπάρχει η πληροφορία ότι γαλλική αρχαιολογική αποστολή, προκειμένου να πάρει άδεια ανασκαφών στην αρχαία Απολλωνία το 1930 από τον τότε άρχοντα της Αλβανίας Αχμέτ Ζώγκου, του είχε υποσχεθεί προκαταβολικά ότι θα ανακαλύψει τεκμήρια της ιλλυρικής κληρονομιάς! Επειδή, όμως, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερνε στην επιφάνεια τεκμήρια ότι η Απολλωνία ήταν ελληνική πόλη, οι Γάλλοι, για να ανανεώνουν την άδεια ανασκαφής, διαβεβαίωναν τον Ζώγκου ότι ο αλβανικός πολιτισμός είναι αρχαιότερος του ελληνικού και άρα έπρεπε να σκάψουν πιο βαθιά για να φέρουν στην επιφάνεια ευρήματά του!
Τώρα, για ποιο λόγο οι συντελεστές του ToposText μετέτρεψαν κατά γενική ομολογία αρχαιοελληνικές πόλεις σε ιλλυρικές(!) αυτό πρέπει να το απαντήσουν οι ίδιοι. Και επειδή μάλλον θα προτιμήσουν τη σιωπή, είναι αναγκαίο να τους θέσει το ερώτημα ο Έλληνας χρηματοδότης τους. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη, αφού οι επιγραφικές μαρτυρίες, τα αρχαιολογικά ευρήματα και τα ίδια τα κείμενα που παρατίθενται στον ιστότοπο επιβεβαιώνουν αυτό που αναφέρεται σε όλα τα σχετικά συγγράμματα ανά τον κόσμο. Πόση ανοησία ή σκοπιμότητα χρειάζεται, άραγε, για να ταυτίσει κάποιος τα σημερινά κρατικά σύνορα Ελλάδας και Αλβανίας με την οριοθέτηση του αρχαίου ελληνικού χώρου με τον ιλλυρικό.
Δημοσίευση σχολίου