Μουσείο προσφυγιάς δημιούργησαν στην Κωνσταντινούπολη οι Τούρκοι.

 

Το μουσείο όπως λένε και οι ίδιοι δημιουργήθηκε για να στεγάσει τον “πόνο και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου”. Ανάμεσα στα εκθέματα μπορεί ο επισκέπτης να δει, σκεύη κουζίνας, φωτογραφίες, είδη καθημερινής χρήσης, ακόμη και τσαγιέρες, φλιτζανάκια, καθρέπτες, μέχρι και δαντέλες... Είδη που άνηκαν σε Έλληνες και Τούρκους . Είδη που με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, οι Έλληνες τα παράτησαν στα σπίτια τους και έφυγαν, ή οι Τούρκοι τα έφεραν στην Κωνσταντινούπολη, από τα σπίτια που ζούσαν στην Ελλάδα

Όπως αναφέρει η ΧΟΥΡΙΕΤ και o δημοσιογράφος Erisa Senerdem: “Είναι ένα μουσείο πόνου αλλά και αφύπνισης και για τις δύο χώρες. Μας δείχνει πως ανατράπηκε η καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων το 1923. Η εκρίζωση των περίπου 2 εκατομμυρίων ανθρώπων και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, που ήταν αποτέλεσμα της υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών που συμφωνήθηκε από την Ελλάδα και την Τουρκία σχεδόν πριν από έναν αιώνα είναι μια ιστορία δακρύων και θλίψης που πολλές φορές κανείς δεν την έχει πει και οι απόγονοι αυτών των οικογενειών την ξέρουν απλά σαν ανταλλαγή. Αλλά μέχρι εκεί.”

Η επισκέπτρια του μουσείου η Sahime Yerusan, κόρη Τούρκου από την Θεσσαλονίκη που το 1923 με την ανταλλαγή, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, λέει χαρακτηριστικά: "Ποτέ κανείς από τους γονείς μας, δεν μιλούσε για το θέμα. Ήξερα μόνο ότι ήμουν από οικογένεια “mübadele”, έτσι μας φώναζαν εδώ. Σήμερα στο μουσείο είδα προσωπικά είδη της θείας μου, που είχε στο σπίτι της στη Θεσσαλονίκη. Κάθε έκθεμα μιλάει από μόνο του. Μεταφέρει μια μικρή ιστοριούλα και είναι
μια πολύ καλή ευκαιρία για τις μελλοντικές γενιές να γνωρίζουν πως ζούσαν οι παππούδες τους.”

Και η εφημερίδα συνεχίζει: “ το 1923, ξεριζώθηκαν 1,5 εκατομμύριο Έλληνες από εδώ και 500.000 Τούρκοι από την Ελλάδα το μουσείο αυτό σε πρώτη φάση εστιάζει στις προσωπικές ιστορίες των Τούρκων προσφύγων, αλλά στόχος είναι να γίνει το ίδιο και για τους Έλληνες.”

Στα εγκαίνια του μουσείου, την κορδέλα έκοψε η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, Carol Batchelor, η οποία στην ομιλία της τόνισε ότι:”Το περιεχόμενο του μουσείου, μας θυμίζει την δοκιμασία και πως μπορεί ο άνθρωπος να υποφέρει από τις δια της βίας μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών. Ο ΟΗΕ θα υποστηρίξει το μουσείο με την παροχή ιστορικών εγγράφων και με τη διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων και άλλων δραστηριοτήτων μαζί με τους Έλληνες.

Το κτίριο που στεγάζει το μουσείο, έχει και αυτό τη σημασία του. Στην αρχή πριν το 1923,ήταν μια Ελληνική ταβέρνα και άνηκε σε ένα Ρωμιό που αναγκάστηκε να ξεριζωθεί . Μετά στέγασε την Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας και τώρα έγινε Μουσείο.

Η Vediya Elgün, ήταν 1,5 έτους όταν η οικογένειά της μετακόμισε από τη Θεσσαλονίκη στην Κωνσταντινούπολη το 1923: «Οι λέξεις δεν είναι αρκετές για να εκφράσω τη βαθιά συναισθήματά μου. Δώρισα στο μουσείο 3 κομμάτια. Ένα βιβλίο από παρτιτούρες γραμμένες από το χέρι της μητέρας μου, ένα κομψό ρούχο που φοριέται από πρόσφατα παντρεμένες γυναίκες την ημέρα μετά το γάμο τους, καθώς και ένα κομμάτι από δαντέλα.».

Στα εγκαίνια παρευρέθη και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Ο Διευθυντής του μουσείου Attila karaelmas, αποκάλυψε ότι τον Φεβρουάριο του 2011 σε συνεργασία με το Πατριαρχείο θα στεγαστεί νέα πτέρυγα για του Έλληνες που ξεριζώθηκαν από την Πόλη και τη Σμύρνη: «Θέλουμε και οι δύο πλευρές να έχουν κοινή θέαση και θέση στο μουσείο».