Ένα «κρατίδιο-μόρφωμα» εν ολίγοις, που δημιουργήθηκε από την εισβολή του Αττίλα το 1974, το οποίο έχει αναγνωριστεί μόνο από την Τουρκία και αποτελεί από μόνο του την προσωποποίηση της παραβίασης όλων των νόμων του διεθνούς δικαίου.
Όμως, οι «λεονταρισμοί» της Άγκυρας χρησιμοποιούν τη συμφωνία ως αφορμή ενώ η αιτία είναι διαφορετική. Η Άγκυρα βλέπει «παλιούς φίλους», όπως το Ισραήλ, να συμμαχούν με «παλαιούς εχθρούς», όπως η Ελλάδα, να δημιουργούν μια «στρατηγική θηλιά» γύρω της βάζοντας στο «παιχνίδι» και την Κύπρο η κυβέρνηση της οποίας-σύμφωνα με «διαρροές» της τουρκικής κυβέρνησης-υλοποιεί στρατηγικό σχεδιασμό που έχει συμφωνηθεί μεταξύ της Ελλάδας και του Ισραήλ κατά τις πρόσφατες συναντήσεις των πρωθυπουργών των δύο χωρών.
Γιατί όμως η Τουρκία δείχνει τόσο ενοχλημένη;
Ας ξεκινήσουμε με την γεωστρατηγική ανάλυση της συμφωνίας. Είναι ξεκάθαρο πως το όλο σχέδιο για την ενίσχυση των σχέσεων Αθήνας-Τελ Αβίβ έχει τις ευλογίες των ΗΠΑ, οι οποίες είναι υπέρ της δημιουργίας αυτού του άξονα για δύο λόγους: Ο πρώτος αφορά τη διασφάλιση των συμφερόντων της Ουάσιγκτον στην περιοχή, με την έννοια της στρατηγική αρχής για τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής πως: «το Ισραήλ δεν μπορεί να είναι μόνο». Το δεύτερο αφορά την «τιμωρία» της Τουρκίας για την κάθοδό της από το «δυτικό άρμα». Την αλλαγή δηλαδή του προσανατολισμού της εξωτερικής της πολιτικής προς «ανατολάς», προχωρώντας στην ενίσχυση των σχέσεών της με κράτη τα οποία για τις ΗΠΑ θεωρούνται «κόκκινο πανί», όπως η Συρία και το Ιράν.
Σε πρακτικό επίπεδο, η σύναψη της συμφωνίας Κύπρου-Ισραήλ ουσιαστικά επιτρέπει στις δύο χώρες να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη των τεράστιων αποθεμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στην γνωστή πλέον «Λεκάνη Λεβιάθαν» που βρίσκεται στο θαλάσσιο χώρο ανάμεσα στα δύο κράτη, χωρίς να τίθεται ζήτημα αναγνώρισης όσων κοιτασμάτων ανακαλυφθούν από τη μία ή την άλλη πλευρά. Και όπως έχει γίνει γνωστό, Λευκωσία και Τελ Αβίβ έχουν ήδη ζητήσει από εταιρίες που ασχολούνται με την εύρεση θαλασσίων κοιτασμάτων, να επιβεβαιώσουν και πρακτικά τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών, αποστέλλοντας ειδικά πλοία με γεωτρύπανα που θα δείξουν το μέγεθος, το βάθος και την ποιότητα αυτών των κοιτασμάτων.
Φυσικά, η Τουρκία δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της λέξη. Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, όταν γίνονταν οι σεισμικές έρευνες μια μοίρα του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, βρέθηκε στη «λεκάνη του Λεβιάθαν», παραβιάζοντας τα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα σε Ελλάδα και Κύπρο πως: «είμαστε εδώ και είτε τα μοιραζόμαστε, είτε δεν βγάζετε ούτε σταγόνα πετρελαίου και κυβικό μέτρο φυσικού αερίου».
Και για το Ισραήλ δεν υπάρχει πρόβλημα. Το τουρκικό ναυτικό ούτε που πρόκειται να διανοηθεί να εισέλθει στα χωρικά του ύδατα ή στη ζώνη που γίνονται οι έρευνες. Οι τούρκοι επιτελικοί γνωρίζουν πως οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ δεν «παίζουν».
Όμως με την Κυπριακή Δημοκρατία που δεν διαθέτει πολεμικό ναυτικό και αεροπορία τι γίνεται όταν θα ξεκινήσουν οι έρευνες; Και εδώ είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα είναι ανάγκη να αναλάβει τις ευθύνες που τις αναλογούν σε αυτό το νέο «παιχνίδι ισχύος και πλούτου» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μήπως κάποια πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού και μερικά μαχητικά της πολεμικής μας αεροπορίας να μετασταθμεύσουν στην Κύπρο; Η αεροπορική βάση της Πάφου «Ανδρέας Παπανδρέου» φτιάχτηκε για τη μεταστάθμευση εκεί ελλαδικών μαχητικών. Η ναυτική βάση της Λάρνακας «Ευάγγελος Φλωράκης» είναι προετοιμασμένη να δεχθεί πλοία του ελληνικού στόλου. Οι υποδομές υπάρχουν, η πολιτική απόφαση είναι απούσα.
Γιατί η εφαρμογή της πολιτικής δεν γίνεται μόνο με μέσω της διπλωματίας, μα και μέσω της διασφάλισης και της επίδειξης ισχύος από τις ένοπλες δυνάμεις. Αυτός εξάλλου είναι και ο ρόλος τους. Και η Τουρκία το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Εμείς άραγε πότε θα το καταλάβουμε;
Η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ)
Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) είναι ουσιαστικά η μεγαλύτερη καινοτομία που προβλέπεται από τη νέο δίκαιο της Θάλασσας-τη συνθήκη του Montego Bay-που υπογράφηκε το 1982 και ισχύ της ξεκίνησε το 1994. Η ΑΟΖ, είναι μία νέα ζώνη θαλάσσιας δικαιοδοσίας και δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών, με τεράστιο εύρος (μέχρι 200 ναυτ. μίλια από τις ακτές), που περιλαμβάνει τα ύδατα, το βυθό και το υπέδαφος της περιοχής της, και αρχίζει μετά το τέλος της αιγιαλίτιδας ζώνης.
Ο νέος αυτός θεσμός αποτελεί τη σημαντικότερη και επαναστατικότερη καινοτομία του νέου δικαίου της θάλασσας. Ενδεικτικά της σπουδαιότητας και των επιπτώσεων της ΑΟΖ είναι τα εξής στοιχεία: Η περιοχή της ΑΟΖ καλύπτει παγκοσμίως περί το 36% των ωκεανών, που περιέρχονται έτσι στην εθνική δικαιοδοσία, από οικονομική σκοπιά, και αφαιρούνται αντίστοιχα από τη διεθνή περιοχή της ανοικτής θάλασσας.
Σ’ αυτήν (και στην αιγιαλίτιδα ζώνη) αλιεύονται περί τα 95% των παγκόσμιων αλιευμάτων και στο βυθό της βρίσκονται τα 87% των μέχρι σήμερα γνωστών παγκοσμίως υποθαλάσσιων αποθεμάτων πετρελαίου. Συνεπώς, το νομικό καθεστώς που διέπει τις χρήσεις της έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία.
Εξίσου σημαντικό γεγονός αποτελεί ότι ουσιαστικά η ΑΟΖ περιέλαβε και συγχώνευσε στο καθεστώς της τον προϋφιστάμενο θεσμό της Υφαλοκρηπίδας, που ταυτίσθηκε πλέον με τον βυθό της ΑΟΖ (τουλάχιστον μέχρι το όριο των 200 μιλίων από την ακτή).
Κλείνοντας, πρέπει να επισημάνουμε πως η Τουρκία, δεν έχει επικυρώσει τη νέα διεθνή συνθήκη της Θάλασσας του ΟΗΕ. Και αυτό φυσικά το έπραξε για να μπορεί να αρνείται οποιαδήποτε εφαρμογή της, βασιζόμενη μόνο στο θέμα της υφαλοκρηπίδας-επικαλούμενη τη συνθήκη για το διεθνές δίκαιο της θάλασσας του 1958-αρνούμενη πως τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα. Το Όμως, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έχει δεχτεί ότι τα δικαιώματα του παράκτιου κράτους στην υφαλοκρηπίδα αποτελούν διεθνές εθιμικό δίκαιο και τα άρθρα 1-3 της Συνθήκης του 1958 ισχύουν για όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από το αν την έχουν κυρώσει.
Έτσι, το νέο δίκαιο της Θάλασσας μιλά πλέον για την εφαρμογή ΑΟΖ και αν η Ελλάδα πάει στο διεθνές δικαστήριο επίλυσης διακρατικών ζητημάτων της Χάγης και θέσει θέμα εφαρμογής Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, θα δικαιωθεί πανηγυρικά και η Τουρκία θα βρεθεί εγκλωβισμένη και χωρίς δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο…
Δημοσίευση σχολίου