ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Εάν αποσαφηνισθούν οι λεπτομέρειες του «σχεδίου στήριξης» μπορεί από «σχέδιο μη στήριξης» να γίνει ανάχωμα στην ανεξέλεγκτη κλιμάκωση των spreads...
Τα υψηλά επιτόκια δανεισμού που προσφέρουν οι αγορές, μας «σπρώχνουν» άραγε αντικειμενικά στο ΔΝΤ; Το ερώτημα όχι μόνο έχει τεθεί, αλλά αποτελεί και την προσφιλή συζήτηση των Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, πολλαπλασιάζονται οι ξένοι αναλυτές και τα ΜΜΕ που θεωρούν την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ αναπόφευκτη, άλλοι σε σύντομο χρονικό διάστημα και άλλοι στον ευρύτερο χρόνο.
Οι «κερδοσκόποι» προφανώς κάνουν τη δουλειά τους. Πέραν όμως αυτών, υπάρχουν και πραγματικοί λόγοι που όχι μόνο δεν διευκολύνουν την αποκλιμάκωση των spreads αλλά, αντίθετα, τα ωθούν προς τα πάνω. Ο ένας αφορά τη «δυναμική του χρέους» και την εκτίμηση πολλών αναλυτών -που δεν στερείται επιχειρημάτων- ότι δεν είναι «διαχειρίσιμο».
Τα υψηλά επιτόκια, ο όγκος του δανεισμού των επόμενων τριών χρόνων (150 περίπου δισ.) και η ενδεχόμενη ύφεση μεγάλης έκτασης (πάνω από -2%), που θα προκαλέσει κατά πάσα πιθανότητα το «σοκ» της δημοσιονομικής προσαρμογής, εκτιμούν ότι οδηγεί σε μία διευρυμένη αναπαραγωγή του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, χωρίς έξοδο διαφυγής. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ρεαλιστικός αντίλογος, καθώς όλα θα εξαρτηθούν από τις αναπτυξιακές αντοχές που θα επιδείξει η χώρα. Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλες «κρυφές ανάσες» (παραοικονομία), τις οποίες μπορεί να εκμεταλλευθεί χωρίς να «λιώσει». Η μείωση του ελλείμματος είναι ρεαλιστική, έστω και με αρνητική ανάπτυξη. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, αν γίνουν γρήγορα και με συνέπεια, μπορούν να διαμορφώσουν αναπτυξιακό περιβάλλον, ώστε τα δημοσιονομικά μέτρα να μη «στεγνώσουν την αγορά», αλλά να «δώσουν χρόνο» για την απόδοση των ευρύτερων διαρθρωτικών αλλαγών. Μόνο μέσα από την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και τον περιορισμό της ύφεσης σε «λογικά επίπεδα», θα μπορέσουμε να ελέγξουμε μια ομαλή δημοσιονομική προσαρμογή, προϋπόθεση για να καταστεί μεσομακροπρόθεσμα διαχειρίσιμη η «δυναμική του χρέους».
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο τα spreads παραμένουν ανεξέλεγκτα, είναι οι ασάφειες και οι συγχύσεις γύρω από τον «διάτρητο» ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και τις δυσκολίες ενεργοποίησής του. Η άμεση αποσαφήνισή του καθίσταται ανάγκη πρώτης προτεραιότητας. Οι «λεπτομέρειες» του τρόπου ανάπτυξης του «δικτύου στήριξης», ο άμεσος χρόνος ενεργοποίησής του, το σύστημα προσδιορισμού του επιτοκίου και το πότε η Ελλάδα μπορεί να κάνει χρήση, χωρίς να επικρέμαται ο κίνδυνος ενός veto, είναι κρίσιμες «λεπτομέρειες» που, αν αποσαφηνιστούν, μπορεί να δημιουργήσουν ένα καλό ανάχωμα στην παράλογη και ανεξέλεγκτη κλιμάκωση των spreads. Από «σχέδιο μη στήριξης», έστω και καθυστερημένα, μπορεί να εξελιχθεί σε έναν μηχανισμό κάποιας πρακτικής και χρήσιμης βοήθειας... Πολλοί (και κυβερνητικά στελέχη) θέτουν το ερώτημα «μήπως, τελικά, εδώ που φτάσαμε, μας συμφέρει η προσφυγή στο ΔΝΤ;»
Η κυβέρνηση, σωστά, απαντά αρνητικά και προτιμάει να πληρώσουμε ακριβά τον δανεισμό του Μαΐου και να κερδίσουμε χρόνο, με τη βάσιμη ελπίδα ότι η απόδοση των «μέτρων» και των «διαρθρωτικών αλλαγών» θα εξισορροπήσει και, εν τέλει, θα αποκλιμακώσει σταδιακά το κόστος δανεισμού. Δυστυχώς, το «ηθικό» της χώρας δεν είναι σε καλή κατάσταση. Και η «ανάτασή του» είναι κρίσιμο στοιχείο για την επιτυχή «έκβαση του πολέμου». Εν πάση περιπτώσει, αν πάμε εξ αρχής για να «χάσουμε τη μάχη», ίσως τότε συμφέρει η άμεση προσφυγή στο ΔΝΤ... Οσο για τους Ευρωπαίους, αντιλαμβάνονται πια ότι μια πιθανή κατάρρευση της Ελλάδας σημαίνει... υπαρξιακό πρόβλημα για το ευρώ και την Ευρωζώνη.Και κάτι τέτοιο, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν το έχουν αποφασίσει ούτε οι Γερμανοί!
Εάν αποσαφηνισθούν οι λεπτομέρειες του «σχεδίου στήριξης» μπορεί από «σχέδιο μη στήριξης» να γίνει ανάχωμα στην ανεξέλεγκτη κλιμάκωση των spreads...
Τα υψηλά επιτόκια δανεισμού που προσφέρουν οι αγορές, μας «σπρώχνουν» άραγε αντικειμενικά στο ΔΝΤ; Το ερώτημα όχι μόνο έχει τεθεί, αλλά αποτελεί και την προσφιλή συζήτηση των Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, πολλαπλασιάζονται οι ξένοι αναλυτές και τα ΜΜΕ που θεωρούν την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ αναπόφευκτη, άλλοι σε σύντομο χρονικό διάστημα και άλλοι στον ευρύτερο χρόνο.
Οι «κερδοσκόποι» προφανώς κάνουν τη δουλειά τους. Πέραν όμως αυτών, υπάρχουν και πραγματικοί λόγοι που όχι μόνο δεν διευκολύνουν την αποκλιμάκωση των spreads αλλά, αντίθετα, τα ωθούν προς τα πάνω. Ο ένας αφορά τη «δυναμική του χρέους» και την εκτίμηση πολλών αναλυτών -που δεν στερείται επιχειρημάτων- ότι δεν είναι «διαχειρίσιμο».
Τα υψηλά επιτόκια, ο όγκος του δανεισμού των επόμενων τριών χρόνων (150 περίπου δισ.) και η ενδεχόμενη ύφεση μεγάλης έκτασης (πάνω από -2%), που θα προκαλέσει κατά πάσα πιθανότητα το «σοκ» της δημοσιονομικής προσαρμογής, εκτιμούν ότι οδηγεί σε μία διευρυμένη αναπαραγωγή του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, χωρίς έξοδο διαφυγής. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ρεαλιστικός αντίλογος, καθώς όλα θα εξαρτηθούν από τις αναπτυξιακές αντοχές που θα επιδείξει η χώρα. Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλες «κρυφές ανάσες» (παραοικονομία), τις οποίες μπορεί να εκμεταλλευθεί χωρίς να «λιώσει». Η μείωση του ελλείμματος είναι ρεαλιστική, έστω και με αρνητική ανάπτυξη. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, αν γίνουν γρήγορα και με συνέπεια, μπορούν να διαμορφώσουν αναπτυξιακό περιβάλλον, ώστε τα δημοσιονομικά μέτρα να μη «στεγνώσουν την αγορά», αλλά να «δώσουν χρόνο» για την απόδοση των ευρύτερων διαρθρωτικών αλλαγών. Μόνο μέσα από την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και τον περιορισμό της ύφεσης σε «λογικά επίπεδα», θα μπορέσουμε να ελέγξουμε μια ομαλή δημοσιονομική προσαρμογή, προϋπόθεση για να καταστεί μεσομακροπρόθεσμα διαχειρίσιμη η «δυναμική του χρέους».
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο τα spreads παραμένουν ανεξέλεγκτα, είναι οι ασάφειες και οι συγχύσεις γύρω από τον «διάτρητο» ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και τις δυσκολίες ενεργοποίησής του. Η άμεση αποσαφήνισή του καθίσταται ανάγκη πρώτης προτεραιότητας. Οι «λεπτομέρειες» του τρόπου ανάπτυξης του «δικτύου στήριξης», ο άμεσος χρόνος ενεργοποίησής του, το σύστημα προσδιορισμού του επιτοκίου και το πότε η Ελλάδα μπορεί να κάνει χρήση, χωρίς να επικρέμαται ο κίνδυνος ενός veto, είναι κρίσιμες «λεπτομέρειες» που, αν αποσαφηνιστούν, μπορεί να δημιουργήσουν ένα καλό ανάχωμα στην παράλογη και ανεξέλεγκτη κλιμάκωση των spreads. Από «σχέδιο μη στήριξης», έστω και καθυστερημένα, μπορεί να εξελιχθεί σε έναν μηχανισμό κάποιας πρακτικής και χρήσιμης βοήθειας... Πολλοί (και κυβερνητικά στελέχη) θέτουν το ερώτημα «μήπως, τελικά, εδώ που φτάσαμε, μας συμφέρει η προσφυγή στο ΔΝΤ;»
Η κυβέρνηση, σωστά, απαντά αρνητικά και προτιμάει να πληρώσουμε ακριβά τον δανεισμό του Μαΐου και να κερδίσουμε χρόνο, με τη βάσιμη ελπίδα ότι η απόδοση των «μέτρων» και των «διαρθρωτικών αλλαγών» θα εξισορροπήσει και, εν τέλει, θα αποκλιμακώσει σταδιακά το κόστος δανεισμού. Δυστυχώς, το «ηθικό» της χώρας δεν είναι σε καλή κατάσταση. Και η «ανάτασή του» είναι κρίσιμο στοιχείο για την επιτυχή «έκβαση του πολέμου». Εν πάση περιπτώσει, αν πάμε εξ αρχής για να «χάσουμε τη μάχη», ίσως τότε συμφέρει η άμεση προσφυγή στο ΔΝΤ... Οσο για τους Ευρωπαίους, αντιλαμβάνονται πια ότι μια πιθανή κατάρρευση της Ελλάδας σημαίνει... υπαρξιακό πρόβλημα για το ευρώ και την Ευρωζώνη.Και κάτι τέτοιο, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν το έχουν αποφασίσει ούτε οι Γερμανοί!
Δημοσίευση σχολίου