Δύο πολεμιστές του 286ΜΤΠ περιγράφουν τις μάχες στον Κοντεμένο και στον Άγιο Ερμόλαο
Του Νέαρχου Κυπριανού
Μαρτυρίες που συγκλονίζουν, που σκιαγραφούν την ωμή πραγματικότητα της τουρκικής εισβολής το 1974 περιέχονται στο βιβλίο «Πολεμικό Ημερολόγιο 1974, 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού (ΜΤΠ). Στο βιβλίο του Δημήτρη Ταλιαδώρου που εκδόθηκε από το Σύνδεσμο Πολεμιστών του 286 ΜΤΠ περιέχονται μαρτυρίες των πολεμιστών που από την πρώτη ημέρα της εισβολής, κάτω από αντίξοες συνθήκες έσπευσαν να αποτρέψουν τον Αττίλα.
Μεσήλικες σήμερα, θυμούνται τη δράση τους στον πόλεμο, πώς έχασαν αδελφικούς φίλους και πώς γλύτωσαν από τύχη καθώς οι σφαίρες των Τούρκων δεν τους έπληξαν σε ζωτικά σημεία του σώματός τους. Δύο από τους στρατιώτες του 286 ΜΤΠ, ο Αθανάσιος Σκουτέλλας και ο Σωφρόνης Σωφρονίου οι οποίοι έδωσαν τη μαρτυρία τους για τις ανάγκες έκδοσης του βιβλίου, μίλησαν στον «Φ» για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τραυματίστηκαν τις πρώτες ώρες του πολέμου.
Οι πολυβολισμοί με σφαίρες ντουμ ντουμ των τουρκικών αεροπλάνων έπληξαν τον Αθανάσιο Σκουτέλλα, 20 ετών τότε, ανήμερα της εισβολής.
«Ήμουν με άδεια και το Σάββατο 20 Ιουλίου θα επέστρεφα στο στρατόπεδο για να απολυθώ. Ενώ ήμουν με άδεια έγινε επίταξη και μας κάλεσαν να πάμε πίσω στο στρατόπεδο την Παρασκευή 19 Ιουλίου. Μας έδωσαν οδηγίες και η μονάδα μεταφέρθηκε από την Κοκκινοτριμιθιά στο χώρο που βρισκόταν το παλιό ΓΣΠ. Το Σάββατο το πρωί, γύρω στις 5:30 αν θυμάμαι καλά, ξεκινήσαμε να πάμε προς την Κερύνεια. Ξεκινήσαμε πομπή μαζί γύρω στα 500 άτομα. Δεν είχαμε καμιά ενημέρωση για το πού πάμε και τι θα συναντήσουμε. Είχαμε κάποιες υποψίες. Διότι ήμουν και στις διαβιβάσεις του τάγματος και κάτι ψιθυρίστηκε τις προηγούμενες ημέρες.
Καθ’ οδόν προς την Κερύνεια, στον Κοντεμένο άρχισαν να μας βομβαρδίζουν τα τούρκικα αεροπλάνα. Από τους βομβαρδισμούς κτύπησα στο πόδι. Προσπάθησα να σηκωθώ, αλλά δεν μπόρεσα, αφού δεν υπήρχε το δεξί μου πόδι. Είχα ακρωτηριαστεί. Τραυματίστηκα ελαφριά και σε άλλα σημεία. Δεν μπόρεσαν να με μεταφέρουν απευθείας στο νοσοκομείο λόγω του ότι οι βομβαρδισμοί ήταν ασταμάτητοι.
Όταν κτύπησα φώναξα βοήθεια. Ήρθε κοντά μου ένας αξιωματικός και μου είπε «μην φοβάσαι θα φωνάξω κάποιον να έρθει να σε πάρει».
Ήρθε ένας κληρωτός λοχίας, ο Σταύρος Γιάγκου και με τράβηξε για να με πάρει σε κάποιο ασφαλές σημείο.
Επειδή όμως οι βομβαρδισμοί συνεχίζονταν, του είπα να με αφήσει και να φύγει. Αυτό έκανε και όταν κόπασαν οι βομβαρδισμοί ήρθε και με πήρε. Με έβαλε κάτω από ένα φορτηγό Βedford που καιγόταν για να προστατευτώ σε περίπτωση που ξανάρχιζαν οι βομβαρδισμοί. Ακολούθως ήρθε ένα διοικητικό Land Rover και με μετέφερε στο Νοσοκομείο. Με έβαλαν αμέσως στο χειρουργείο. Όμως όταν βομβάρδισαν το Νοσοκομείο με μετέφεραν σε ένα πρόχειρο Νοσοκομείο που στήθηκε στη Λεμεσό σε ένα σχολείο. Από εκεί με μετέφεραν στο Νοσοκομείο της Κυπερούντας και εν συνεχεία μας πήραν στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών. Τους βαριά τραυματίες τους μετέφεραν στην Αθήνα όταν έγινε η εκεχειρία. Στην Αθήνα παρέμεινα μέχρι να αναρρώσω. Σήμερα το δεξί μου πόδι από το γόνατο και κάτω είναι ψεύτικο».
«Έχασα έναν αδελφικό φίλο»
Ο Αθανάσιος Σκουτέλλας όταν κτυπήθηκε από τους βομβαρδισμούς έχασε έναν καλό του φίλο. «Ακριβώς δίπλα πέθανε ο δεκανέας Γιώργος με τον οποίο ήμασταν αδελφικοί φίλοι. Όταν μας κτύπησε πολυβολισμός του αεροπλάνου μετά που τραυματίστηκα, γύρισα πίσω μου να ρωτήσω το Γιώργο εάν είναι καλά, επειδή εγώ είχα τις αισθήσεις μου. Δεν πρόλαβα να τελειώσω την κουβέντα μου και τον είδα νεκρό. Ακρωτηριάστηκε σχεδόν το μισό του σώμα. Ήταν αγνώριστος. Εγώ τον κατάλαβα διότι ήξερα ότι ήταν ο φίλος μου ο Γιώργος».
Ο ΣΩΦΡΟΝΗΣΣωφρονίου του ιδίου τάγματος τραυματίστηκε στον Άγιο Ερμόλαο. Κατατάγηκε με την 55’ Β ΕΣΣΟ. Πήγε για εκπαίδευση στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στην Κρήτη το Σεπτέμβριο 1973 και επέστρεψε στην Κύπρο το Φεβρουάριο του 1974.
«Τοποθετήθηκα στο 286 ΜΤΠ που έδρευε στην Κοκκινοτριμιθιά. Τον Ιούλιο που έγινε ο πόλεμος ήμουν ένα χρόνο στρατιώτης και είχα τέσσερις μήνες θητεία ως έφεδρος αξιωματικός. Μετά το πραξικόπημα η μονάδα μου πήγε στο ΓΣΠ. Ο κύριος όγκος της μονάδας ξεκίνησε το πρωί του Σαββάτου της 20ής Ιουλίου από το ΓΣΠ με προορισμό τον Κοντεμένο.
Γύρω στο μεσημέρι του Σαββάτου ξεκινήσαμε με λεωφορείο και με άλλα δύο οχήματα που μετέφεραν πυρομαχικά και τρόφιμα, μαζί με μια ομάδα εφέδρων μέσω Μόρφου - Μύρτου - Πάναγρα. Μετά από διάφορες περιπέτειες την Παρασκευή 26 Ιουλίου φτάσαμε στις παρυφές του Αγίου Ερμολάου. Βρισκόμασταν σε ένα ύψωμα λίγο έξω από το χωριό, καθώς υπήρχε πληροφόρηση ότι οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Άγιο Ερμόλαο. Ενώ βρισκόμασταν στο ύψωμα ένα πολιτικό μονοκάμπινο όχημα προσπάθησε να πλησιάσει και βάλλαμε εναντίον του. Όταν ακινητοποιήθηκε είπα να πάω να δω ποιοι ήταν μέσα και εάν είχαν ασύρματο και πρόλαβαν να ειδοποιήσουν τους Τούρκους. Ο υποδιοικητής μου έδωσε το πράσινο φως και ξεκίνησα, ενώ είπε στους υπόλοιπους να με καλύπτουν. «Σε κάποια φάση που έφυγα από το δρόμο όπου υπήρχε λίγη κάλυψη, ένιωσα μια σφαίρα στο δεξί μου χέρι και ένιωσα λίγο κάψιμο. Όμως μπορούσα να κινήσω το χέρι μου, βαστούσα άλλωστε και το όπλο. Στα επόμενα ένα - δύο βήματα που έκανα κτυπήθηκα από σφαίρα και στο δεξί μου πόδι. Όταν πάτησα το πόδι μου έχασα την ισορροπία μου και υπέθεσα ότι κτυπήθηκα από πίσω. Έτσι τους έγνεψα να σταματήσουν να βάλλουν από πίσω, αφού δεν είδα οποιαδήποτε κίνηση. Γύρισα πίσω σιγά - σιγά και είπε ο υποδιοικητής να υποχωρήσουμε. Είχε ένα γεφύρι από μπετόν αρμέ και κάθισα για λίγο. Εκείνη την ώρα ήρθαν κάποιοι έφεδροι με πολιτικό αυτοκίνητο και μου είπαν να με πάρουν στο νοσοκομείο. Η σφαίρα που με κτύπησε στο πόδι μπήκε από πίσω και βγήκε από μπροστά. Η τρύπα φαινόταν και το πόδι μου έμεινε διπλωμένο. Άλλοι δικοί μας εκεί κοντά δεν είχαν τραυματιστεί. Τελικά διαπίστωσα ότι οι σφαίρες που με κτύπησαν τόσο στο χέρι όσο και στο πόδι προέρχονταν από δικά μας πυρά, από τους άλλους που ήταν πίσω και με κάλυπταν. Για μένα ήταν πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι δέχθηκα δύο σφαίρες και ήμουν ζωντανός. Τελικά μεταφέρθηκα στο Νοσοκομείο και όταν επέστρεψα στο Τάγμα μου έδωσαν 30 ημέρες άδεια για να αναρρώσει το πόδι μου…»
«Τοποθετήθηκα στο 286 ΜΤΠ που έδρευε στην Κοκκινοτριμιθιά. Τον Ιούλιο που έγινε ο πόλεμος ήμουν ένα χρόνο στρατιώτης και είχα τέσσερις μήνες θητεία ως έφεδρος αξιωματικός. Μετά το πραξικόπημα η μονάδα μου πήγε στο ΓΣΠ. Ο κύριος όγκος της μονάδας ξεκίνησε το πρωί του Σαββάτου της 20ής Ιουλίου από το ΓΣΠ με προορισμό τον Κοντεμένο.
Γύρω στο μεσημέρι του Σαββάτου ξεκινήσαμε με λεωφορείο και με άλλα δύο οχήματα που μετέφεραν πυρομαχικά και τρόφιμα, μαζί με μια ομάδα εφέδρων μέσω Μόρφου - Μύρτου - Πάναγρα. Μετά από διάφορες περιπέτειες την Παρασκευή 26 Ιουλίου φτάσαμε στις παρυφές του Αγίου Ερμολάου. Βρισκόμασταν σε ένα ύψωμα λίγο έξω από το χωριό, καθώς υπήρχε πληροφόρηση ότι οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Άγιο Ερμόλαο. Ενώ βρισκόμασταν στο ύψωμα ένα πολιτικό μονοκάμπινο όχημα προσπάθησε να πλησιάσει και βάλλαμε εναντίον του. Όταν ακινητοποιήθηκε είπα να πάω να δω ποιοι ήταν μέσα και εάν είχαν ασύρματο και πρόλαβαν να ειδοποιήσουν τους Τούρκους. Ο υποδιοικητής μου έδωσε το πράσινο φως και ξεκίνησα, ενώ είπε στους υπόλοιπους να με καλύπτουν. «Σε κάποια φάση που έφυγα από το δρόμο όπου υπήρχε λίγη κάλυψη, ένιωσα μια σφαίρα στο δεξί μου χέρι και ένιωσα λίγο κάψιμο. Όμως μπορούσα να κινήσω το χέρι μου, βαστούσα άλλωστε και το όπλο. Στα επόμενα ένα - δύο βήματα που έκανα κτυπήθηκα από σφαίρα και στο δεξί μου πόδι. Όταν πάτησα το πόδι μου έχασα την ισορροπία μου και υπέθεσα ότι κτυπήθηκα από πίσω. Έτσι τους έγνεψα να σταματήσουν να βάλλουν από πίσω, αφού δεν είδα οποιαδήποτε κίνηση. Γύρισα πίσω σιγά - σιγά και είπε ο υποδιοικητής να υποχωρήσουμε. Είχε ένα γεφύρι από μπετόν αρμέ και κάθισα για λίγο. Εκείνη την ώρα ήρθαν κάποιοι έφεδροι με πολιτικό αυτοκίνητο και μου είπαν να με πάρουν στο νοσοκομείο. Η σφαίρα που με κτύπησε στο πόδι μπήκε από πίσω και βγήκε από μπροστά. Η τρύπα φαινόταν και το πόδι μου έμεινε διπλωμένο. Άλλοι δικοί μας εκεί κοντά δεν είχαν τραυματιστεί. Τελικά διαπίστωσα ότι οι σφαίρες που με κτύπησαν τόσο στο χέρι όσο και στο πόδι προέρχονταν από δικά μας πυρά, από τους άλλους που ήταν πίσω και με κάλυπταν. Για μένα ήταν πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι δέχθηκα δύο σφαίρες και ήμουν ζωντανός. Τελικά μεταφέρθηκα στο Νοσοκομείο και όταν επέστρεψα στο Τάγμα μου έδωσαν 30 ημέρες άδεια για να αναρρώσει το πόδι μου…»
ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑΤΙ
Τόσο ο Αθανάσιος Σκουτέλλας όσο και ο Σωφρόνης Σωφρονίου αποδίδουν το αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής στην ασυνεννοησία, στην ανοργανωσιά που επικρατούσε τότε, καθώς και στο αίσθημα προδοσίας. «Εμείς αυτό που λέμε είναι το γιατί; Ένα βασανιστικό ερώτημα το οποίο δεν απαντάται από κανένα. Υπάρχουν πάμπολλα γιατί που παραμένουν ανεξήγητα», τόνισε στον «Φ» ο κ. Σκουτέλλας. «Είτε υπήρχε προδοσία είτε ανικανότητα είτε σύγχυση στον τομέα της οργάνωσης της αντίδρασής μας», προσθέτει ο κ. Σωφρονίου.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
Δημοσίευση σχολίου