H χθεσινή επιστολή του έλληνα υπουργού Οικονομικών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ για έναρξη διαβουλεύσεων πάνω σε πολυετές οικονομικό πρόγραμμα σηματοδοτεί στην ουσία το τέλος μιας εποχής κατά την οποία ζούσαμε, όπως λέγεται, πάνω από τις δυνάμεις μας.
Οικονομολόγοι, τραπεζίτες και αναλυτές είναι σήμερα πεπεισμένοι ότι η πορεία αποβιομηχάνισης, εσωστρεφούς ανάπτυξης και χαμηλής ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας αντανακλά το αναπτυξιακό πρότυπο που ακολουθήθηκε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, το οποίο στηρίχθηκε κύρια στη δημοσιονομική χαλαρότητα και δαπάνη, στην ταχύτατη ανάπτυξη της δημόσιας και ιδιωτικής κατανάλωσης με τραπεζική χρηματοδότηση και στην ανάπτυξη των επενδύσεων σε κατοικίες.
Κάπως έτσι πάντως η ιδιωτική κατανάλωση έφθασε στην Ελλάδα στο 72% του ΑΕΠ, οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν στο 52% του ΑΕΠ, το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτοξεύτηκε στο 12,9% του ΑΕΠ, ενώ η δυναμική του δημοσίου χρέους (γύρω στα 300 δισ. ευρώ) παρά την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ (7,3% σε μέσα επίπεδα την περίοδο 2000-2008) παρέμεινε ανοδική.
Ετσι, όταν η διεθνής ύφεση εισήχθη στην Ελλάδα στο τέλος του 2008, τη βρήκε ανέτοιμη, όχι μόνο λόγω του δημοσιονομικού ξεχειλώματος της διετίας 2008-2009, αλλά και λόγω των συνολικών στρεβλώσεων της οικονομίας η οποία έπασχε, όπως έλεγαν οι οικονομολόγοι, από δύο μεγάλες μακροχρόνιες ανισορροπίες: το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και το τεράστιο δημόσιο χρέος.
Εύλογα λοιπόν το 2009 (-2% η ανάπτυξη) τερματίστηκε μια πορεία σύγκλισης του βιοτικού μας επιπέδου με αυτό της ΕΕ, που διήρκεσε 13 έτη- από το 1996, ενώ το τρέχον έτος η ύφεση θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση, ξεπερνώντας, σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, «εύκολα το 5%».
Η ανάκαμψη δεν φαίνεται πλέον ούτε εύκολη, ούτε γρήγορη αλλά ούτε και εξασφαλισμένη, ενώ ορισμένοι έκαναν λόγο για «αργό θάνατο» της ελληνικής οικονομίας, σημειώνοντας και τη δυναμική του χρέους η οποία για να αντιστραφεί θα έπρεπε να τιθασευτεί το πρωτογενές έλλειμμα και να βελτιωθούν οι προοπτικές ανάπτυξης, ούτως ώστε ο λόγος του ΑΕΠ προς το χρέος να αρχίσει να βελτιώνεται. Η φράση-«κλειδί» και για τις αγορές, υποστήριζαν ορισμένοι, ήταν το «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» του Πρωθυπουργού αλλά, όπως δείχνουν τα πράγματα, ήταν δύσκολο να «αλλάξουμε» μόνοι μας και τώρα έρχεται η ώρα που κάποιοι άλλοι θα επιβάλουν τους δικούς τους όρους...
Δημοσίευση σχολίου