Αν κοιτάξουμε προς τα πίσω και δούμε την ευρύτερη στρατηγική εικόνα, τότε αυτό που βλέπουμε είναι μια Τουρκία που αργά αλλά συστηματικά αναδύεται ως νέα περιφερειακή δύναμη, έτοιμη να εκμεταλλευτεί την επιρροή της. Η Ουάσιγκτον το βλέπει επίσης, και για αυτό το λόγο θεωρεί τη Τουρκία ως παίκτη κλειδί στη δική της στρατηγική επιθυμία να απομακρυνθεί από το Ιράκ. Ούτε η Τουρκία ούτε και η Αμερική επιθυμούν τη συνέχιση της γενικευμένης αποσταθεροποίησης στο Ιράκ..... Και όσον αφορά στην αμερικανική αντιπαράθεση με το Ιράν, η Τουρκία αποτελεί μια δίοδο επικοινωνιών, αλλά και μια πιθανή σύμμαχο. Πέραν αυτών, η Τουρκία συμμετέχει ενεργά στη πολεμική προσπάθεια της Δύσης στο Αφγανιστάν, και ασκεί μια σημαντική επιρροή στον Καύκασο, στα Βαλκάνια, και στη Κεντρική Ασία. Η Αμερική δεν έχει καμία διάθεση να κοντραριστεί με τους Τούρκους. Τουναντίον, βλέπει την Τουρκία όχι σαν μια υποτελή στις ΗΠΑ χώρα, που σίγουρα δεν είναι, αλλά ως την πλέον σημαντική περιφερειακή δύναμη που έχει παράλληλα και κοινά συμφέροντα με αυτήν.Το Ισραήλ αποτελεί επίσης έναν σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ, αλλά δεν έχει τη δυνατότητα να πετύχει στη Συρία και στο Ιράκ (και αλλού) αυτά που μπορεί να πετύχει η Τουρκία. Τα σημερινά αμερικανικά συμφέροντα θέτουν ως προτεραιότητα τη σταθεροποίηση των κρατών αυτών, και τη απομάκρυνσή τους από το Ιράν. Οι Τούρκοι, σε αντίθεση με τους Ισραηλινούς, μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό. Αυτό και μόνο σημαίνει, πως σε οποιαδήποτε ρήξη μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, οι ΗΠΑ θα δυσκολεύονταν πολύ στο να στηρίξουν τους Ισραηλινούς. Οι Αμερικανοί μοιράζονται θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα με τους Τούρκους, οπότε αν το Ισραήλ διαχωρίσει τη θέση τους από αυτούς, τότε είναι σαν να διαχωρίζει τη θέση του και από τις ΗΠΑ.
Ξέχωρα από τις σχέσεις του με την Αμερική, το Ισραήλ έχει ανάγκη για καλές σχέσεις με τη Τουρκία. Η ευρύτερη περιοχή διαθέτει δυο ισχυρές δυνάμεις και μια ανερχόμενη δύναμη. Η Τουρκία και το Ισραήλ είναι οι ισχυρές δυνάμεις, και η Αίγυπτος είναι η ανερχόμενη δύναμη. Η συνεχιζόμενη οικονομική άνθηση την οποία βιώνει η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, δημιουργεί οικονομική δραστηριότητα στη περιοχή, και ειδικά στην Αίγυπτο, όπου τα εισοδήματα είναι χαμηλά και η μεσαία τάξη μπορεί και αγοράζει τα τουρκικά προϊόντα. Επακόλουθο λοιπόν της τουρκικής οικονομικής άνθησης, είναι και οι στενές οικονομικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Η διατήρηση της αιγυπτιακής ουδετερότητας είναι ένας βασικός πυλώνας για την ασφάλεια του Ισραήλ, όμως η εξασθένηση των σχέσεων του με την Άγκυρα, και μάλιστα εν μέσω μιας οικονομικής αναγέννησης της Αιγύπτου που οφείλεται στους Τούρκους, θα μπορούσε να αποτελέσει μια σοβαρή ενδεχόμενη απειλή. Το Ισραήλ δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση να βρεθεί απέναντι σε δυο εχθρικά κράτη, Αίγυπτο και Τουρκία.
Η Τουρκία αυξάνει και την επιρροή της στη Συρία. Προς το παρόν έχει τους ίδιους λόγους με το Ισραήλ, στο να μειώσει τη δύναμη της Hezbollah στον Λίβανο και να ανακατευθύνει τη Συρία μακριά από το Ιράν και πιο κοντά στην ίδια. Είναι προφανές πως κάτι τέτοιο αποτελεί και επιθυμία του Ισραήλ, όμως οι Τούρκοι μπορούν να το πετύχουν χωρίς να χρειάζεται να μπλέξουν με τη Hezbollah.
Η Τουρκία είναι μια αναπτυσσόμενη δύναμη με πολλές επιλογές, ενώ το Ισραήλ είναι μια αναπτυγμένη δύναμη που έχει ήδη εξαντλήσει τα όρια της. Η ανάδυση της Τουρκίας μπορεί να προκαλέσει ανακατατάξεις στη περιοχή, και σαν χώρα έχει διάφορους τρόπους στη διάθεσή της προκειμένου να κινηθεί αποτελεσματικά. Αντιθέτως, τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά, το Ισραήλ είναι δεσμευμένο προς μια και μόνο συγκεκριμένη κατεύθυνση. Είμαστε δηλαδή σε μια χρονική συγκυρία, όπου η Τουρκία έχει επιλογές, πολύ περισσότερες από αυτές των Ισραηλινών.
Το Ισραήλ έχει σχετικά πολύ λίγα εργαλεία με τα οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τις τουρκικές επιλογές, αν και διαθέτει αρκετά όπλα που θα μπορούσαν να αποκλείσουν κάποιες από αυτές τις επιλογές. Μια από τις τουρκικές επιλογές είναι και η διατήρηση των σχέσεων με το Ισραήλ. Αν οι Τούρκοι επιλέξουν να μη διατηρήσουν αυτές τις σχέσεις, η στρατηγική θέση του Ισραήλ θα υποστεί ζημιά. Συνεπώς, η λογική μας λέει, πως το Ισραήλ θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγει οποιαδήποτε πολιτική διαδικασία η οποία και θα διευκόλυνε τους Τούρκους στο να επιλέξουν τη διακοπή των σχέσεών τους μαζί του. Με την ταπείνωση των Τούρκων, οι Lieberman και Ayalon κάθε άλλο παρά βοηθούν στη βελτίωση των σχέσεων των δυο χωρών. Τόσο ο Lieberman όσο και ο Ayalon, μοιάζουν να υποτιμούν την ανάγκη της χώρας τους να τα έχει καλά με τους Τούρκους. Η Τουρκία μπορεί να κριτικάρει το Ισραήλ, διότι μια τυχόν ρήξη μαζί του θα λύσει πολλά διπλωματικά προβλήματα για τους Τούρκους, χωρίς να ζημιωθεί η στρατηγική τους θέση. Αν όμως η Τουρκία τα «σπάσει» με τους Ισραηλινούς, τότε οι δεύτεροι θα έχουν έναν ισχυρό αντίπαλο στη περιοχή τους, που είναι αρκετά ικανός να εξοπλίσει τα αραβικά κράτη. Η Τουρκία αποτελεί επίσης ένα κράτος, που μπορεί εύκολα να προκαλέσει τη «πρωτιά» που έχει το Ισραήλ στο αμερικανικό στρατηγικό σκεπτικό για την ευρύτερη περιοχή.
Συνεπώς, θεωρούμε πως η αποφυγή ρήξης στις σχέσεις Τουρκίας- Ισραήλ, αποτελεί μια πιο σημαντική μακροπρόθεσμη ανάγκη για το Ισραήλ, παρά για τη Τουρκία.
Δημοσίευση σχολίου