Ξένια Κουναλάκη
Eνα χρόνο αφότου το αμερικανικό Κογκρέσο αποθέωνε την ομιλία του Ουκρανού προέδρου, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποχρεώθηκε αυτήν την εβδομάδα να ματαιώσει την προγραμματισμένη απευθείας σύνδεση με τη Γερουσία. Η επίσημη δικαιολογία ήταν «τεχνικοί λόγοι». «Κόντρα σε όλες τις προβλέψεις και στα σενάρια καταστροφής και απελπισίας, η Ουκρανία στάθηκε στα πόδια της», είχε διακηρύξει στις 21 Δεκεμβρίου 2022 ο Ζελένσκι και τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου τον καταχειροκρότησαν όρθια. Κι όμως, μέσα σε ένα χρόνο η εικόνα είναι πολύ διαφορετική, όχι μόνο στο πεδίο των μαχών αλλά και στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Η ανοιξιάτικη ουκρανική αντεπίθεση απέτυχε, η προσοχή της διεθνούς κοινής γνώμης έχει στραφεί προς τη Μέση Ανατολή, η Ρωσία έχει αναθαρρήσει, το αρραγές δυτικό μέτωπο τρίζει και ο Βλαντιμίρ Πούτιν ταξιδεύει στα Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία συνάπτοντας ενεργειακές συμφωνίες. Η ρωσική οικονομία αναμένεται να κλείσει τη χρονιά με ανάπτυξη 3,5% (κατά τον Πούτιν) ή 0,7% (σύμφωνα με το ΔΝΤ), πολύ μακριά από τις αρχικές εκτιμήσεις ότι οι κυρώσεις εις βάρος της θα τη γονατίσουν.
Την ίδια στιγμή, η στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία τόσο από τις ΗΠΑ όσο και την Ε.Ε. κινδυνεύει, τη στιγμή που το Κίεβο την έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Οι Ρεπουμπλικανοί στην αμερικανική Βουλή εκβιάζουν την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν διεκδικώντας περισσότερα κονδύλια για το σφράγισμα των συνόρων με το Μεξικό προκειμένου να άρουν το βέτο τους για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Παράλληλα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν απειλεί να τινάξει στον αέρα την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., μπλοκάροντας 50 δισ. ευρώ προς το Κίεβο αλλά και τις διαπραγματεύσεις για την ένταξή του στην Ενωση. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η ομοφωνία για τη λήψη απόφασης.
Το Κρεμλίνο πανηγυρίζει παρακολουθώντας την κορύφωση της ουκρανικής κόπωσης, που έχει αργά αλλά σταθερά καταβάλει τις δυτικές χώρες. Απειλεί, δε, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να εξελιχθεί για τις ΗΠΑ σε ένα νέο Βιετνάμ. Προετοιμαστείτε για κακά νέα σύντομα, είπε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. Ο Λευκός Οίκος έχει προειδοποιήσει ότι τα χρήματα που έχουν δεσμευτεί για τη βοήθεια στην Ουκρανία θα εξαντληθούν έως το τέλος του χρόνου. Αν η αμερικανική Γερουσία συνεχίσει να μπλοκάρει τα σχετικά κονδύλια, θα είναι το καλύτερο δώρο στον Πούτιν, σχολίασε ο Μπάιντεν, ο οποίος προέβλεψε ότι σε περίπτωση που οι επιδιώξεις του στεφθούν με επιτυχία θα μπορούσε να επιτεθεί σε μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και να συμπαρασύρει τις ΗΠΑ στη σύρραξη. Η επιβεβαίωση ήρθε από τα χείλη του εκπροσώπου του, Ντμίτρι Πεσκόφ: «Εμφανώς οι ΗΠΑ βιώνουν εσωτερικές αντιφάσεις στη διάρκεια συζητήσεων κατά πόσον αξίζει τον κόπο να συνεχιστεί η αλόγιστη σπατάλη δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στο κολαστήριο του ουκρανικού πολέμου. Είναι καιρός για τη Δύση να εγκαταλείψει την Ουκρανία ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους διακηρυγμένους στόχους μας».
Γκρίνια και τριβές
Προς το παρόν οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ζελένσκι αποφεύγουν οποιαδήποτε αναφορά στην κρίση που θα μπορούσε να τους φέρει σε μετωπική σύγκρουση με το Κογκρέσο, ελπίζοντας ότι το Σώμα θα αλλάξει στάση και θα δώσει το πράσινο φως για το πακέτο βοήθειας. Ωστόσο, η δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Κίεβο προκαλεί γκρίνια και τριβές μεταξύ του Ζελένσκι και του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων Βαλέρι Ζαλούζνι.
Η στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία τόσο από τις ΗΠΑ όσο και την Ε.Ε. κινδυνεύει, τη στιγμή που το Κίεβο την έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο επιμένει ότι θα μπορούσε να παρατείνει τη βοήθεια μέχρι το τέλος του χειμώνα, δαπανώντας σε δόσεις τα υπόλοιπα 4,8 δισ. δολάρια για την αποστολή όπλων στο Κίεβο. Επιπλέον, ο Μπάιντεν άφησε να εννοηθεί ότι θα ικανοποιήσει τα αιτήματα των Ρεπουμπλικανών προκειμένου να επέλθει ένας οριστικός συμβιβασμός. Ωστόσο η ψηφοφορία στη Γερουσία αυτήν την εβδομάδα δείχνει πόσο εξαρτάται ο πόλεμος από την αρωγή των συμμάχων της Ουκρανίας και πώς μπορεί να εργαλειοποιηθεί για την εξυπηρέτηση μικροπολιτικών συμφερόντων.
Αν και οι Ρεπουμπλικανοί είναι σε γενικές γραμμές υπέρ της βοήθειας στην Ουκρανία, κάποιοι εξ αυτών θέλουν να εκμεταλλευτούν το ζήτημα για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της εκλογικής πελατείας τους για τη μετανάστευση από τα σύνορα με το Μεξικό. Οι γερουσιαστές ψήφισαν 51 υπέρ έναντι 49 κατά της προώθησης του σχετικού νομοσχεδίου, ενώ χρειάζονταν 60 ψήφοι. Ετσι, οι νομοθέτες θα πρέπει τώρα να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων λίγες μέρες προτού το Κογκρέσο διακόψει τις εργασίες του για τις γιορτές. «Αν χρειαστεί να είμαι εδώ τη γ… μέρα των Χριστουγέννων, θα είμαι εδώ!» διακήρυξε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Γιον Τέστερ ενώπιον των δημοσιογράφων, τονίζοντας ότι το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικά σημαντικό για να οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
Μακρόν καλεί Ορμπαν
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού καταβάλλονται προσπάθειες κατευνασμού του Ορμπαν, με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να τον καλεί αυτήν την εβδομάδα στο Ελιζέ για να τον πείσει να άρει το βέτο του ενόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής στις 14 Δεκεμβρίου. Ταυτόχρονα η Κομισιόν εμφανίζεται διατεθειμένη να «ξεπαγώσει» κονδύλια ύψους 10 δισ. ευρώ προς τη Βουδαπέστη ως ένδειξη καλής θέλησης, με το επιχείρημα ότι έχουν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις στο κράτος δικαίου. Πολλοί αναλυτές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι αν περάσει ο εκβιασμός του Ούγγρου πρωθυπουργού δημιουργείται ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Ετσι, κάθε χώρα που διεκδικεί κάτι από την Ε.Ε. θα μπορούσε να καταχράται το βέτο της και να αποδυναμώνει έτσι την Ε.Ε. μελλοντικά.
Ούτως ή άλλως, καθώς είναι πλέον «στον αέρα» η αμερικανική βοήθεια, άλλες χώρες σπεύδουν να παράσχουν την υποστήριξή τους, από τη Νορβηγία και τη Βρετανία έως την Ιαπωνία, που υποσχέθηκε συνολικά 4,5 δισ. δολάρια. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές έχει συρρικνωθεί η διάθεση των συμμάχων του Κιέβου για νέες δεσμεύσεις. Ενδεικτικό είναι πως, σε σχέση με την περίοδο Αυγούστου – Οκτωβρίου 2022, τα κονδύλια προς την Ουκρανία έχουν μειωθεί κατά 90% φέτος στην αντίστοιχη περίοδο, όπως προκύπτει από έκθεση του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία.
Δημοσίευση σχολίου