Τα ερωτήματα ανάμεσα στους αναλυτές της αγοράς πετρελαίου παραμένουν. Η Ρωσία θα διατηρήσει την ενεργειακή της παντοδυναμία ή θα πρέπει να αναδιπλωθεί και να στραφεί αλλού, βλέποντας ότι ο «μαύρος χρυσός» στο μέλλον δεν θα της αποφέρει και μεγάλα κέρδη;
To «νέκταρ» που την κατατάσσει ανάμεσα στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου -στην 11η θέση με ένα ποσοστό 3,09% του παγκοσμίου ΑΕΠ- φαίνεται ότι δεν θα συνεχίσει για πολύ να «τρέχει» ως φλέβα χρυσού, μιας και τα πετρελαϊκά της αποθέματα εξαντλούνται.
Ήδη, το «χτύπημα» από τους «γκουρού» της ενεργειακής αγοράς ήταν μεγάλο και παραμένει ακόμη μεγαλύτερο, με αποτέλεσμα η πτώση στην τιμή πετρελαίου να μειώνει τα κρατικά έσοδα της χώρας.
Σύμφωνα με το διεθνή Τύπο, το ρωσικό νόμισμα εκτιμάται ότι θα χάσει στις ισοτιμίες του εξαιτίας της κάμψης της τιμής του πετρελαίου και της αύξησης του πληθωρισμού στη Ρωσία, που αποδυναμώνουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Το ρούβλι έπεσε στα μέσα του Σεπτέμβρη στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά μηνών έναντι του ευρώ και στο χαμηλότερο των δυόμισι τελευταίων μηνών έναντι του δολαρίου.
Η Alfa Bank, η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα της Ρωσίας, μείωσε την εκτίμησή της για το ρυθμό ανάπτυξης του 2010 σε 3,6% από 5%, ενώ η VTB Capital, η επενδυτική θυγατρική της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας, μείωσε την εκτίμησή της κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε 4,3% στα μέσα Σεπτεμβρίου.
Σημειώνεται ότι η τιμή του πετρελαίου, που είναι η βασική πηγή εσόδων για τη Ρωσία, μειώθηκε κατά 13% φέτος από τα 87,15 δολάρια εν μέσω ανησυχιών για την εξασθένιση της παγκόσμιας ανάκαμψης.
Ενεργειακή δύναμη
Παρά την πτώση της τιμής του πετρελαίου, η Ρωσία συνεχίζει να παραμένει η ενεργειακή δύναμη, που επέστρεψε στον παγκόσμιο στρατηγικό και οικονομικό χάρτη από το 1999, ως μία από τις πλουσιότερες σε ενεργειακά κοιτάσματα χώρες. Σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές, η χώρα επωφελήθηκε από την ενεργειακή ανασφάλεια και την αστάθεια στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς και την κατακόρυφη αύξηση των τιμών του πετρελαίου τα τελευταία χρόνια.
Η επάνοδός της ως δύναμη προήλθε κυρίως μετά το κύμα των αυξημένων τιμών και της μεγάλης παραγωγής πετρελαίου. Η εκπληκτική ανάπτυξη της οικονομίας της από το 1999 και μετά άλλαξε τη φύση της ισχύος της Ρωσίας και τον τρόπο με τον οποίο ασκείται αυτή.
Σύμφωνα με αναλυτές που παρακολουθούν τα θέματα ενέργειας, η χώρα κατάφερε να κερδίσει ξανά τη θέση της στις ενεργειακές αγορές, και να αποκομίσει κέρδη που δεν χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και να ξαναζωντανέψουν τη ρωσική αμυντική βιομηχανία, αλλά για να διοχετευθούν στη χώρα περισσότερα τρόφιμα παρά όπλα.
Η Μόσχα κατέφυγε τα τελευταία χρόνια στη μέθοδο της χρησιμοποίησης των ενεργειακών της πόρων, ενθαρρύνοντας γειτονικά κράτη να συγκατανεύσουν στενότερα με τις περιφερειακές της πολιτικές.
Οι κυρίαρχοι του παιγνιδιού
Στη χώρα κυριαρχούν το ρωσικό φυσικό αέριο και το τεράστιο μονοπώλιο αερίου, η Gazprom, ο ρωσικός ηλεκτρισμός και η κολοσσιαία ενεργειακή εταιρία UES. Η Gazprom είναι ο κύριος προμηθευτής αερίου στις ευρασιατικές χώρες. Η εταιρεία έχει επεκταθεί στις αγορές του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, όπου οι άμεσες ιδιωτικοποιήσεις στον ενεργειακό τομέα έφεραν ξένους επενδυτές.
Η αλλαγή έγινε τα έτη 1999 - 2000, με την ανάκαμψη από την κρίση της ρωσικής οικονομίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα και άλλοι διεθνείς παρατηρητές της ρωσικής οικονομίας αναφέρουν τη μείωση των τιμών και την κατάρρευση των όρων του εξωτερικού εμπορίου ως παράγοντες που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας, με αποτέλεσμα την υποκατάσταση των εισαγωγών και την ενίσχυση της εσωτερικής παραγωγής καταναλωτικών και βιομηχανικών προϊόντων.
Ισχυρή ένεση
Ο σημαντικότερος παράγοντας ήταν η αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου από τα 10 δολάρια το βαρέλι, το Δεκέμβρη του 1998, στα 33 δολάρια το βαρέλι, το Σεπτέμβριο του 2000. Αυτό αποτέλεσε μια ισχυρότατη «τονωτική» ένεση και εισροή μετρητών στην εσωτερική αγορά.
Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου αποτέλεσαν τον κύριο παράγοντα για την ανάκαμψη της ρωσικής βιομηχανίας πετρελαίου, που επηρεάστηκε αρνητικά από τη διάλυση της ΕΣΣΔ και αντιμετώπιζε μία παρατεταμένη συρρίκνωση κατά τη δεκαετία του 1990.
Οι νέοι ολιγάρχες
Την περίοδο αυτή μέχρι και σήμερα κυριάρχησαν νέοι Ρώσοι «ολιγάρχες» του πετρελαίου, όπως ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι της Γιούκος, ο Μπόρις Μπερεζόφσκι και ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς της Σίμπνεφτ, που είχαν πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κεφάλαια από ιδιωτικές τράπεζες, τις οποίες κατείχαν και έλεγχαν, καθώς και στενούς πολιτικούς δεσμούς με τη ρωσική κυβέρνηση.
Στο μεγαλύτερο διάστημα της δεκαετίας του 1990, οι «κροίσοι» της ενέργειας έστρεψαν τις επιχειρήσεις τους με τέτοιο τρόπο, που μείωσαν τους κρατικούς φόρους και μετακίνησαν μεγάλα ποσά κεφαλαίου εκτός χώρας, καθώς διαπίστωναν ότι η παραγωγή πετρελαίου στη Ρωσία δεν ήταν πια επικερδής.
Η άνοδος των τιμών και η ανάκαμψη της παραγωγής πετρελαίου μετά το 1999 αποτέλεσαν εξαιρετικά νέα για τον προϋπολογισμό της Ρωσίας. Να σημειώσουμε ότι οι φυσικοί πόροι αποτελούν περίπου το 80% των ρωσικών εξαγωγών, ενώ οι εξαγωγές πετρελαίου και αερίου αποτελούν το 55% του συνόλου, καθιστώντας τον προϋπολογισμό εξαρτημένο από τον ενεργειακό τομέα.
Οι σύμβουλοι του Μπους
Πριν από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, διάφοροι σύμβουλοι του Μπους, «γκουρού» της οικονομίας, επένδυαν στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι αυτό βοηθούσε τις χώρες που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Δεν είναι τυχαίο που κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οπόταν οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν κατακόρυφα μέσα σε μια ημέρα, το ρούβλι έπεσε και το δολάριο ενισχύθηκε.
Τι γίνεται, όμως, τώρα; Σύμφωνα με αναλυτές της ενεργειακής αγοράς, εάν η Ευρώπη μπορέσει ν' απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία, η οικονομία της χώρας θα βρεθεί σε πολύ άσχημη κατάσταση. Αντίθετα, οι ευρωπαϊκές χώρες και η ευρωπαϊκή οικονομία θα καταφέρει να γίνει ακόμα πιο ανεξάρτητη από την εξάρτηση του πετρελαίου της Ρωσίας
sigmalive
Δημοσίευση σχολίου