Του Παναγιώτη Παπαϊωάννου
Η απειλή της διακοπής της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Λευκορωσίας επανήλθε στο προσκήνιο, μετά τη μεγάλη κρίση του 2009, καθώς η Μόσχα προχώρησε σε νέα μείωση της παροχής προς το Μινσκ και οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν βαριές κατηγορίες.
Με διακοπή της διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη απειλεί η Λευκορωσία, ως αντίποινα στην περίπτωση που η Μόσχα εξακολουθήσει να μειώνει την παροχή προς το Μινσκ λόγω του τεράστιου ανεξόφλητου χρέους προς την Gazprom. Το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί προκαλεί περαιτέρω ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις των δύο χωρών και ενέχει τον κίνδυνο της επανάληψης της κρίσης του 2009, οπότε η διαμάχη των δύο πλευρών είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν δίχως φυσικό αέριο εκατομμύρια ευρωπαϊκά νοικοκυριά μέσα στο χειμώνα.Εξαπολύοντας τις απειλές του προς τη ρωσική πλευρά, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, έκανε λόγο για «πόλεμο του φυσικού αερίου», επιρρίπτοντας τις ευθύνες για την κρίση στη Μόσχα, την οποία κατηγόρησε ότι «ταπεινώνει το λευκορωσικό λαό». Στο πλαίσιο συνάντησής του με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, επεσήμανε, μάλιστα, ότι «δεν είναι η Λευκορωσία που έχει χρέος προς την Gazprom, αλλά η Gazprom που έχει χρέος προς τη Λευκορωσία», υποστηρίζοντας ότι η χώρα του δεν έχει λάβει προμήθεια για τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου από το έδαφός της. Όπως ανέφερε, το χρέος της Gazprom προς τη χώρα του ανέρχεται περί τα 260 εκατ. δολάρια.
Μείωση
Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός προχώρησε την Τετάρτη σε περαιτέρω μείωση της ροής φυσικού αερίου προς το Μινσκ, μετά τη μείωση κατά 30% της Τρίτης, έναντι 15% που είχε ανακοινωθεί τη Δευτέρα, κατηγορώντας τη γείτονα χώρα ότι δεν κάνει καμία κίνηση προκειμένου να εξοφλήσει το χρέος της που ανέρχεται περί τα 200 εκατ. δολάρια.
Επιπλέον, κατηγόρησε τους Λευκορώσους ότι εκβιάζουν να προχωρήσουν σε παρακράτηση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του δικτύου μεταφοράς.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, δεν απέκλεισε μάλιστα το ενδεχόμενο, στην περίπτωση που δεν βρεθεί λύση στο πρόβλημα εντός των επόμενων ημερών, το ποσοστό της μείωσης του φυσικού αερίου προς τη Λευκορωσία να ανέλθει ακόμη και στο 85%.
Παράλληλα, επιχείρησε να κατευνάσει τις ανησυχίες των Ευρωπαίων, τονίζοντας ότι η ροή προς τη Δυτική Ευρώπη δεν θα διαταραχθεί τόσο εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης λόγω της θερινής περιόδου όσο και διότι υπάρχει η πιθανότητα χρήσης εναλλακτικού αγωγού από την Ουκρανία.
Ιδιαίτερα ανήσυχη για τις εξελίξεις η Ευρωπαϊκή Ενωση κάλεσε και τις δύο πλευρές να σεβαστούν τις «συμβατικές υποχρεώσεις» τους.
Η διαμάχη των δύο χωρών θα μπορούσε να επηρεάσει το 6,25% της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ε.Ε., ποσοστό που αντιστοιχεί στο 20% των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού αερίου.
Η Κομισιόν
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι οι «27» παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και βρίσκονται σε επαφή με τις Αρχές της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Όπως επεσήμανε, η Γερμανία, η Λιθουανία και η Πολωνία είναι οι τρεις χώρες που ενδέχεται να πληγούν περισσότερο από μία πιθανή διακοπή της ροής του φυσικού αερίου. Από την πλευρά της και η Κομισιόν τόνισε, ωστόσο, ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν σε μια τέτοια περίπτωση οι εναλλακτικές «οδοί» μέσω άλλων αγωγών, όπως αυτού στην Ουκρανία. Εκκληση για άμεση επίλυση του προβλήματος απηύθυνε και η γερμανική κυβέρνηση, τονίζοντας, ωστόσο, ότι δεν αναμένει ότι η κατάσταση θα φτάσει στα άκρα με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των Ευρωπαίων καταναλωτών.
Η νέα κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών ξεκίνησε μετά την απόφαση της Ρωσίας να προχωρήσει σε αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου που προμηθεύει τη Λευκορωσία, από τα 150 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα πέρυσι, σε 169,2 δολάρια ανά κ.μ. το πρώτο τρίμηνο του 2010 και σε 184,8 δολάρια ανά κ.μ. το δεύτερο τρίμηνο.
Η Λευκορωσία δεν αποδέχθηκε τις αυξήσεις και συνέχισε να καταβάλει το περυσινό αντίτιμο, ενώ η Gazprom προειδοποιεί ότι το χρέος της χώρας στα τέλη του έτους αν δεν βρεθεί λύση θα «εκτοξευθεί» στα 500 με 600 εκατ. δολάρια.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δημοσίευση σχολίου