Λόγω πιέσεων κυρίως του «αδελφού» έθνους της, του Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία, μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου σε μία πανηγυρική τελετή υπό το βλέμμα της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, αποφάσισε ότι δεν θα προχωρήσει σε επικύρωση στην τουρκική εθνοσυνέλευση, ώστε να εφαρμοστεί η συμφωνία. Τουλάχιστον όχι τώρα. Γεγονός που εξόργισε την Αρμενία και την έκανε να αισθανθεί «εξαπατημένη» από την Άγκυρα.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν έκανε πίσω όταν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγεφ, παραπονέθηκε μεγαλοφώνως ότι η Τουρκία εγκαταλείπει το «μικρό της αδελφό» και διαπραγματεύεται με το Ερεβάν, με το οποίο βρίσκεται σε πόλεμο λόγω του Καραμπάχ. Παρά τους καθησυχασμούς των Τούρκων, οι Αζέροι αμέσως τριπλασίασαν την τιμή του αερίου που εξάγεται στην Τουρκία, κατέβασαν τις τουρκικές σημαίες από τα δημόσια κτίρια, απαγόρευσαν τις τουρκικές ταινίες και τα τραγούδια από την τηλεόραση και έκλεισαν τα χρηματοδοτούμενα από την Τουρκία τζαμιά στο Μπακού. Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση στην Τουρκία, το βρήκε ως χρυσή ευκαιρία να επιτεθεί στον πρωθυπουργό Ερντογάν, τον οποίο κατηγόρησε για «προδοσία» και συνεργασία με τον «εχθρό του αδελφού».
Προκειμένου να κατευνάσει τις αντιδράσεις και να προχωρήσει στην επικύρωση, η πολιτική ηγεσία αναγκάστηκε να προβάλει μία σειρά αβάσιμων επιχειρημάτων, μεγαλοποιώντας τα οφέλη από το πρωτόκολλο, τόσο για το Αζερμπαϊτζάν όσο και για την Τουρκία. Διαβεβαίωσε τους Αζέρους ότι θα πιέσει την Αρμενία να επιστρέψει το Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν πριν επικυρωθεί το πρωτόκολλο στην τουρκική εθνοσυνέλευση, και την κοινή γνώμη ότι το πρωτόκολλο θα έβαζε τέλος στους «ισχυρισμούς» της Αρμενίας περί γενοκτονίας και των εδαφικών της διεκδικήσεων στην ανατολική Τουρκία. Η κοινή γνώμη όμως και των δύο χωρών, ως μη ανόητη, δεν «έχαψε» τα επιχειρήματα της τουρκικής κυβέρνησης.
Οι δέκα λόγοι που η Τουρκία δεν επικυρώνει το πρωτόκολλο
ΟΙ ΔΕΚΑ λόγοι για τους οποίους η τουρκική εθνοσυνέλευση αρνείται να επικυρώσει το πρωτόκολλο, είναι οι εξής:
1) Παρά τις διαβεβαιώσεις Γκιουλ, Ερντογάν και Νταβούτογλου ότι η έγκριση του ψηφίσματος για τη διευθέτηση του ζητήματος του Καραμπάχ αποτελεί προϋπόθεση για την επικύρωση των πρωτοκόλλων, ΗΠΑ, Ρωσία, Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και Αρμενία επανειλημμένως τόνιζαν ότι ένας τέτοιος όρος στο πρωτόκολλο δεν υπάρχει. Επιπροσθέτως, συνέστηναν στην τουρκική ηγεσία να μη συνδέει τα δύο θέματα, ούτε να θέτει τις διαπραγματεύσεις για το Καραμπάχ υπό ομηρία.
2) Δεν προέκυπτε από το πρωτόκολλο καμία εγγύηση ότι θα ετίθετο τέλος στη διεκδίκηση της Αρμενίας για αναγνώριση της γενοκτονίας από τρίτες χώρες. Άρα, το επιχείρημα ότι το πρωτόκολλο θα βάλει τέλος στους ισχυρισμούς περί αρμενικής γενοκτονίας ήταν αβάσιμο. Στην πραγματικότητα, το πρωτόκολλο ενισχύει τη βούληση των Αρμενίων να διεκδικήσουν αναγνώριση της γενοκτονίας από τη βρετανική, βουλγαρική, ισραηλινή, σουηδική και αμερικανική Βουλή. Απόδειξη το ψήφισμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 4 Μαρτίου.
3) Η «Επιτροπή Ιστορικών» υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει -κατά την Τουρκία- όχι ένα όργανο εξέτασης της ιστορίας, αλλά μία πλατφόρμα πάνω στην οποία η Αρμενία θα μπορούσε να βασιστεί για να διεκδικήσει αποζημιώσεις.
4) Ο ισχυρισμός της πολιτικής ηγεσίας ότι το πρωτόκολλο θα βάλει τέλος στις εδαφικές διεκδικήσεις της Αρμενίας, επίσης θεωρείται αβάσιμος, καθώς από την υπογραφή δεν απορρέει καμία υποχρέωση του Ερεβάν να αποκηρύξει το δικαίωμά του αυτό.
5) Η Τουρκία ζήτησε να υπάρξει «διόρθωση» της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που όριζε ότι η Αρμενία δεν μπορεί να απεμπολήσει το δικαίωμα της διεκδίκησης της αναγνώρισης της γενοκτονίας. Η τουρκική απαίτηση χαρακτηρίστηκε από την Αρμενία και τις μεγάλες δυνάμεις παράλογη και παρέμβαση στο Σύνταγμα της χώρας.
6) Εξάλλου, το δικαίωμα αυτό πηγάζει από το ίδιο το Σύνταγμα της Αρμενίας, αλλά και από το άρθρο 11 της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Αρμενίας το 1990.
Η Τουρκία, μάλιστα, το είχε αποδεχτεί πολύ πριν κλείσει τα σύνορά της με την Αρμενία, λόγω Αζερμπαϊτζάν και Καραμπάχ. Από τον καιρό της αναγνώρισης, εκ μέρους της Άγκυρας, της ανεξαρτησίας της Αρμενίας από τη Σοβιετική Ένωση. Άρα, πώς μπορούσε η Τουρκία να ζητά τώρα την κατάργηση μίας συνταγματικής διάταξης, που παλαιότερα είχε αποδεχθεί;
7) Η τουρκική πολιτική ηγεσία ισχυρίστηκε, επίσης, ότι το πρωτόκολλο περιλαμβάνει τη Συνθήκη του Καρς του 1921, με την οποία καθορίζονταν τα σύνορα της Αρμενίας και την οποία είχε αναγκαστεί να υπογράψει τότε η χώρα υπό καθεστώς Σοβιετικής Ένωσης. Δεν υπάρχει, όμως, καμία αναφορά για τη συγκεκριμένη συνθήκη στο πρωτόκολλο κι επιπλέον το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αρμενίας έχει ορίσει ότι μόνο όσες συμφωνίες έχει επικυρώσει η σημερινή Αρμενία ισχύουν.
8) Αντί για την υλοποίηση του δόγματος «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες», η τουρκική κυβέρνηση με την υπογραφή του πρωτοκόλλου δημιούργησε πρόβλημα εκεί που δεν υπήρχε. Και μάλιστα με το γειτονικό και «αδελφό» Αζερμπαϊτζάν.
9) Η πολιτική ηγεσία δεν εξέφρασε ποτέ την αντίρρησή της στην απαίτηση της Αρμενίας να επικυρώσει η Τουρκία πρώτη το πρωτόκολλο. Αυτό στην Τουρκία ερμηνεύτηκε ως μία ταπεινωτική αξίωση της Αρμενίας, η οποία έδειξε ότι δεν εμπιστεύεται την Άγκυρα.
10) Τέλος, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας δεν απάντησε ποτέ στην απειλή της Αρμενίας να πάρει πίσω την υπογραφή της, αν η Τουρκία δεν επικυρώσει το πρωτόκολλο μέχρι τέλους Μαρτίου. Αυτό θεωρήθηκε ως άλλη μία ταπεινωτική συμπεριφορά της Αρμενίας απέναντι στην Τουρκία.
Μεγάλο κενό αξιοπιστίας
ΟΙ ΛΟΓΟΙ που αναπτύχθηκαν, καταδεικνύουν το μεγάλο κενό αξιοπιστίας που υπάρχει ανάμεσα στην τουρκική κυβέρνηση και την κοινή γνώμη, καθώς και τη διεθνή κοινότητα. Η Άγκυρα προσπάθησε να πείσει μέσα και έξω από την Τουρκία ότι επιθυμεί την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αρμενία, αλλά στην πράξη βγήκαν κάποια ανυπέρβλητα εμπόδια, που την έκαναν να πέσει μέσα στην παγίδα που η ίδια έστησε. Προσπάθησε να δείξει ότι η Αρμενία δεν έχει την καλή διάθεση, αλλά δυστυχώς οι εξελίξεις -και στην αμερικανική Βουλή- απέδειξαν το αντίθετο.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Δημοσίευση σχολίου