Η Ιστορία παίζει παράξενα παιχνίδια. Ποιος να θυμήθηκε άραγε την Κυριακή το απόγευμα, βλέποντας τον Γιώργο Παπανδρέου να κάνει δηλώσεις με τον Νικολά Σαρκοζί, ότι πριν από έξι χρόνια, ακριβώς την ίδια μέρα - και την ίδια ώρα περίπου -, ο Κώστας Καραμανλής είχε γίνει Πρωθυπουργός της Ελλάδας; Η συνέντευξη τύπου στο Ελιζέ ήταν η πρώτη χειροπιαστή ένδειξη, ότι υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ της αβεβαιότητας για την πιστοληπτική ικανότητα, στο οποίο κινείται η χώρα τους τελευταίους έξι μήνες. Ο Σαρκοζί είπε ότι υπάρχει σχέδιο ενίσχυσης, που όμως δεν είναι της ώρας να αποκαλυφθεί γιατί η Ελλάδα δεν το χρειάζεται ακόμα – και πιθανόν να μην το χρειαστεί. Κατέστησε σαφές ότι συνεννοήθηκε για αυτά που δήλωσε και με το Βερολίνο, μιλώντας για ένα τηλεφώνημα μεγάλης διάρκειας που είχε με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, παρουσία του Έλληνα Πρωθυπουργού.
Και επιβεβαίωσε αυτό, που είχε φανεί και στο Βερολίνο, δηλαδή ότι υπάρχει κοινή πρωτοβουλία Γαλλίας, Γερμανίας και Ελλάδας, αλλά και του προέδρου του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με στόχο να κάψει τα χέρια της κερδοσκοπίας με τα ασφάλιστρα κινδύνου στα ομόλογα (Credit default Swaps). Ο Παπανδρέου από την πλευρά του - δυό μέρες πριν πάει στην Ουάσιγκτον και αυτό έχει τη σημασία του, έδωσε τέλος στα σενάρια για προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί επιλογή μας. Η κυβέρνηση παραιτείται από ένα διπλωματικό χαρτί, το οποίο κρίνει ότι δεν έχει πια ανάγκη.
Η τριήμερη περιοδεία του Γιώργου Παπανδρέου σε Λουξεμβούργο, Βερολίνο και Παρίσι ήταν η πιο πετυχημένη διπλωματική του εξόρμηση στην Ευρώπη από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού και πιθανόν η πιο αποτελεσματική περιοδεία Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ευρώπη τα τελευταία πολλά χρόνια. Αν και δεν πήρε παντού αυτό που θα ήθελε, πήρε το μάξιμουμ αυτού που μπορούσαν να του δώσουν. Και δεν είναι τυχαίο, πως τόσο ο Νικολά Σακοζί (με την κοινή συνέντευξη τύπου στο Ελιζέ) όσο και η Άνγκελα Μέρκελ (με το κοινό ανακοινωθέν και το γεύμα, και τα δύο πέραν όσων συνηθίζει η Καγκελαρία σε συνάντηση Εργασίας) άφησαν πίσω τους το πρωτόκολλο για να καταστήσουν σαφές, ακόμα και στους πιο δύσπιστους, ότι στηρίζουν τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Αυτό ήταν κάτι που κέρδισε ο κ. Παπανδρέου, όχι επειδή διαθέτει κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα στα διεθνή φόρα ή διαπραγματεύεται καλύτερα από άλλους, αλλά επειδή «παρέδωσε» αυτά που είχε υποσχεθεί, μόλις ένα μήνα πριν στις Βρυξέλλες. Πήρε τα μέτρα που διασφάλιζαν ότι δεν θα υπάρξει παρέκκλιση από τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με τεράστιο προσωπικό και πολιτικό κόστος. Κάτι δηλαδή που ο προκάτοχος του, σε πείσμα όσων διαπιστώνει στη διπλωματική του διατριβή για την εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, ούτε ήθελε, ούτε μπορούσε να το αναλάβει.
Αυτό το πλήρωσε ο Καραμανλής, το πλήρωσε όμως κυρίως η χώρα. Τα τελευταία δύο χρόνια της θητείας του ήταν μια περίοδος έντονης ψυχρότητας στις έλληνογερμανικές σχέσεις. Η κ. Μέρκελ, τον θεωρούσε αναξιόπιστο και τρεις φορές (στο διάστημα Οκτωβρίου 2008 – Απριλίου 2009) είχε απορρίψει το αίτημα της ελληνικής πλευράς για συνάντηση. Στις ελληνογερμανικές σχέσεις όμως είναι το επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας που καθορίζει το διμερές κλίμα, δεν υπάρχει αυτή η εκατέρωθεν εκτίμηση της κοινής γνώμης που καθορίζει τις ελληνογαλλικές σχέσεις. Όταν η σχέση ανάμεσα στον Έλληνα Πρωθυπουργό και το Γερμανό Καγκελάριο λειτουργεί, παράγει θετικά αποτελέσματα για τη χώρα μας το είδαμε με το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Σρέντερ-Σημίτης) αλλά και με το Δ ΚΠΣ, το 2006. Τότε ακόμα βέβαια, ο Κώστας Καραμανλής είχε μια εξαιρετική σχέση με την κυρία Μέρκελ. Αυτή η σχέση στράβωσε μετά τις εκλογές του 2007.
Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου πήγε για πρώτη φορά στο Βερολίνο, στις 9 Ιανουαρίου, για τον εορτασμό των δέκα ετών από την πτώση του τείχους, δεν πήρε ούτε μια άτυπη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών, αν και η χώρα μας βρισκόταν ήδη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για το δημοσιονομικό της πρόβλημα. Για να υπάρξει δίαυλος επικοινωνίας με το Βερολίνο έπρεπε πρώτα να δημιουργηθεί και αυτό πήρε αρκετό χρόνο. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, οι Γερμανοί είναι ακόμα πιο σκληροί διαπραγματευτές από τους Γάλλους, κάτι που ο κ. Παπανδρέου είχε την ευκαιρία να το διαπιστώσει στην τετραμερή συνάντηση της 11ης Φεβρουαρίου, όταν είχε την πρώτη κατ’ ιδίαν συζήτηση με την κ. Μέρκελ. Ούτε η χημεία τους πρέπει να ταίριαζε, ούτε οι πολιτικές τους αντιλήψεις.
Και πέρα από αυτό, η κ Μέρκελ, έχοντας υπ’ όψη της το εκρηκτικό πολιτικό κλίμα που διαμορφώνονταν στη Γερμανία (και μέσα στην ίδια της την κυβέρνηση) απέναντι στο ενδεχόμενο να υπάρξει ενίσχυση της Ελλάδος θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα «κουμπωμένη» απέναντι στα πιθανά αίτημα του Έλληνα Πρωθυπουργού. Αυτό που άλλαξε τα δεδομένα για την γερμανίδα καγκελάριο ήταν το γεγονός, ότι ο κ. Παπανδρέου υλοποίησε αυτά που είχε υποσχεθεί. Και για πρώτη φορά, επίσημα, σε αυτή τη συνάντηση η κ. Μέρκελ υιοθέτησε δημόσια όχι μόνο τη ρητορική του Έλληνα Πρωθυπουργού εναντίον των κερδοσκόπων αλλά ανακοίνωσε και κοινή πρωτοβουλία στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης για να σταματήσει η κερδοσκοπία με τα ασφάλιστρα κινδύνου.
Σημαντικό μερίδιο στην επιτυχία αυτής της επίσκεψης είχε ο Δημήτρης Δρούτσας, ο εύκολος στόχος εχθρών και φίλων του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών πέρασε δύο μέρες στο Βερολίνο σε διαρκή συνεννόηση με τους γερμανούς αξιωματούχους. Ακόμα και στα γερμανικά ΜΜΕ το κλίμα για την Ελλάδα δεν ήταν το ίδιο, όταν αναχώρησε ο κ. Παπανδρέου και ίσως η πλέον έμπρακτη απόδειξη να είναι η επιστολή συγνώμης για τα δημοσιεύματα που προσέβαλαν την Ελλάδα που έστειλε στον ομόλογο του Φίλιππο Πετσάλνικο ο πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ.
Η ελπίδα του Γιώργου Παπανδρέου τώρα είναι, ότι οι επαφές του και οι δηλώσεις των ευρωπαίων Εταίρων θα δημιουργήσουν ένα πιο θετικό κλίμα για την Ελλάδα στις διεθνείς αγορές. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος, για το εσωτερικό μέτωπο όμως κέρδισε αναμφισβήτητα κάτι, στις 7 Μαρτίου του 2010…
Και επιβεβαίωσε αυτό, που είχε φανεί και στο Βερολίνο, δηλαδή ότι υπάρχει κοινή πρωτοβουλία Γαλλίας, Γερμανίας και Ελλάδας, αλλά και του προέδρου του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με στόχο να κάψει τα χέρια της κερδοσκοπίας με τα ασφάλιστρα κινδύνου στα ομόλογα (Credit default Swaps). Ο Παπανδρέου από την πλευρά του - δυό μέρες πριν πάει στην Ουάσιγκτον και αυτό έχει τη σημασία του, έδωσε τέλος στα σενάρια για προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί επιλογή μας. Η κυβέρνηση παραιτείται από ένα διπλωματικό χαρτί, το οποίο κρίνει ότι δεν έχει πια ανάγκη.
Η τριήμερη περιοδεία του Γιώργου Παπανδρέου σε Λουξεμβούργο, Βερολίνο και Παρίσι ήταν η πιο πετυχημένη διπλωματική του εξόρμηση στην Ευρώπη από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού και πιθανόν η πιο αποτελεσματική περιοδεία Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ευρώπη τα τελευταία πολλά χρόνια. Αν και δεν πήρε παντού αυτό που θα ήθελε, πήρε το μάξιμουμ αυτού που μπορούσαν να του δώσουν. Και δεν είναι τυχαίο, πως τόσο ο Νικολά Σακοζί (με την κοινή συνέντευξη τύπου στο Ελιζέ) όσο και η Άνγκελα Μέρκελ (με το κοινό ανακοινωθέν και το γεύμα, και τα δύο πέραν όσων συνηθίζει η Καγκελαρία σε συνάντηση Εργασίας) άφησαν πίσω τους το πρωτόκολλο για να καταστήσουν σαφές, ακόμα και στους πιο δύσπιστους, ότι στηρίζουν τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Αυτό ήταν κάτι που κέρδισε ο κ. Παπανδρέου, όχι επειδή διαθέτει κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα στα διεθνή φόρα ή διαπραγματεύεται καλύτερα από άλλους, αλλά επειδή «παρέδωσε» αυτά που είχε υποσχεθεί, μόλις ένα μήνα πριν στις Βρυξέλλες. Πήρε τα μέτρα που διασφάλιζαν ότι δεν θα υπάρξει παρέκκλιση από τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με τεράστιο προσωπικό και πολιτικό κόστος. Κάτι δηλαδή που ο προκάτοχος του, σε πείσμα όσων διαπιστώνει στη διπλωματική του διατριβή για την εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, ούτε ήθελε, ούτε μπορούσε να το αναλάβει.
Αυτό το πλήρωσε ο Καραμανλής, το πλήρωσε όμως κυρίως η χώρα. Τα τελευταία δύο χρόνια της θητείας του ήταν μια περίοδος έντονης ψυχρότητας στις έλληνογερμανικές σχέσεις. Η κ. Μέρκελ, τον θεωρούσε αναξιόπιστο και τρεις φορές (στο διάστημα Οκτωβρίου 2008 – Απριλίου 2009) είχε απορρίψει το αίτημα της ελληνικής πλευράς για συνάντηση. Στις ελληνογερμανικές σχέσεις όμως είναι το επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας που καθορίζει το διμερές κλίμα, δεν υπάρχει αυτή η εκατέρωθεν εκτίμηση της κοινής γνώμης που καθορίζει τις ελληνογαλλικές σχέσεις. Όταν η σχέση ανάμεσα στον Έλληνα Πρωθυπουργό και το Γερμανό Καγκελάριο λειτουργεί, παράγει θετικά αποτελέσματα για τη χώρα μας το είδαμε με το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Σρέντερ-Σημίτης) αλλά και με το Δ ΚΠΣ, το 2006. Τότε ακόμα βέβαια, ο Κώστας Καραμανλής είχε μια εξαιρετική σχέση με την κυρία Μέρκελ. Αυτή η σχέση στράβωσε μετά τις εκλογές του 2007.
Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου πήγε για πρώτη φορά στο Βερολίνο, στις 9 Ιανουαρίου, για τον εορτασμό των δέκα ετών από την πτώση του τείχους, δεν πήρε ούτε μια άτυπη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών, αν και η χώρα μας βρισκόταν ήδη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για το δημοσιονομικό της πρόβλημα. Για να υπάρξει δίαυλος επικοινωνίας με το Βερολίνο έπρεπε πρώτα να δημιουργηθεί και αυτό πήρε αρκετό χρόνο. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, οι Γερμανοί είναι ακόμα πιο σκληροί διαπραγματευτές από τους Γάλλους, κάτι που ο κ. Παπανδρέου είχε την ευκαιρία να το διαπιστώσει στην τετραμερή συνάντηση της 11ης Φεβρουαρίου, όταν είχε την πρώτη κατ’ ιδίαν συζήτηση με την κ. Μέρκελ. Ούτε η χημεία τους πρέπει να ταίριαζε, ούτε οι πολιτικές τους αντιλήψεις.
Και πέρα από αυτό, η κ Μέρκελ, έχοντας υπ’ όψη της το εκρηκτικό πολιτικό κλίμα που διαμορφώνονταν στη Γερμανία (και μέσα στην ίδια της την κυβέρνηση) απέναντι στο ενδεχόμενο να υπάρξει ενίσχυση της Ελλάδος θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα «κουμπωμένη» απέναντι στα πιθανά αίτημα του Έλληνα Πρωθυπουργού. Αυτό που άλλαξε τα δεδομένα για την γερμανίδα καγκελάριο ήταν το γεγονός, ότι ο κ. Παπανδρέου υλοποίησε αυτά που είχε υποσχεθεί. Και για πρώτη φορά, επίσημα, σε αυτή τη συνάντηση η κ. Μέρκελ υιοθέτησε δημόσια όχι μόνο τη ρητορική του Έλληνα Πρωθυπουργού εναντίον των κερδοσκόπων αλλά ανακοίνωσε και κοινή πρωτοβουλία στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης για να σταματήσει η κερδοσκοπία με τα ασφάλιστρα κινδύνου.
Σημαντικό μερίδιο στην επιτυχία αυτής της επίσκεψης είχε ο Δημήτρης Δρούτσας, ο εύκολος στόχος εχθρών και φίλων του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών πέρασε δύο μέρες στο Βερολίνο σε διαρκή συνεννόηση με τους γερμανούς αξιωματούχους. Ακόμα και στα γερμανικά ΜΜΕ το κλίμα για την Ελλάδα δεν ήταν το ίδιο, όταν αναχώρησε ο κ. Παπανδρέου και ίσως η πλέον έμπρακτη απόδειξη να είναι η επιστολή συγνώμης για τα δημοσιεύματα που προσέβαλαν την Ελλάδα που έστειλε στον ομόλογο του Φίλιππο Πετσάλνικο ο πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ.
Η ελπίδα του Γιώργου Παπανδρέου τώρα είναι, ότι οι επαφές του και οι δηλώσεις των ευρωπαίων Εταίρων θα δημιουργήσουν ένα πιο θετικό κλίμα για την Ελλάδα στις διεθνείς αγορές. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος, για το εσωτερικό μέτωπο όμως κέρδισε αναμφισβήτητα κάτι, στις 7 Μαρτίου του 2010…
Δημοσίευση σχολίου