Η διαμάχη για την ισλαμική μαντίλα «τραυματίζει» σοβαρά τη συνοχή της τουρκικής κοινωνίας, αφού συγκρούονται η ελευθερία της επιλογής και οι πραγματικότητες της επιχειρηματικής καθημερινότητας…
Ένα κορυφαίο τουρκικό Ινστιτούτο με έδρα την Κωνσταντινούπολη, το Τουρκικό Ίδρυμα Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (TESEV: Turkey Economic and Social Studies Foundation), σε μελέτη που δημοσιοποίησε,
αναδεικνύει το σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η τουρκική κοινωνία, εξ αιτίας της ισλαμικής μαντίλας.
Οι γυναίκες που επιλέγουν να την φοράνε, τυγχάνουν διακρίσεων στην καθημερινότητά τους, από τα πανεπιστήμια μέχρι τις επιχειρήσεις, ενώ όπως χαρακτηριστικά παρατηρείται, γυναίκες που φοράνε τη μαντίλα, συχνά αποφεύγουν να συνοδέψουν την αποστολή του βιογραφικού τους με φωτογραφία, ώστε να αποφύγουν την απόρριψή τους και μόνο από το γεγονός ότι φορούν την ισλαμική μαντίλα!
Το πρόβλημα είναι προφανέστατα πολύ μεγάλο και θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο παράγοντες. Αφενός στον διχασμό ανάμεσα στους «κοσμικούς» που έχουν ως... Ευαγγέλιο την κληρονομιά του Ατατούρκ και αφετέρου τους κυβερνητικούς κύκλους που προτάσσουν την ισλαμική ταυτότητα της Τουρκίας. Αυτή η κατάσταση αναδεικνύει και τη διαφορά ανάμεσα στη γειτονική μας χώρα και τις υπόλοιπες αμιγώς μουσουλμανικές κοινωνίες της Μέσης Ανατολής (κυρίως, λόγω γεωγραφικής εγγύτητας) και τις αντίστοιχες στην Αφρική και την Ασία.
Η Τουρκία, ως χώρα «σταυροδρόμι» όπως οι ίδιοι οι Τούρκοι αρέσκονται να υποστηρίζουν με σημαντική δόση αλήθειας, επιθυμεί να προβάλλει τον εαυτό της ως μια χώρα-πρότυπο για τις απανταχού μουσουλμανικές χώρες, χώρα η οποία και τηρεί τις θρησκευτικές της παραδόσεις συν τις αρχές που εκπορεύονται από αυτές. Αυτό όντως μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό επικοινωνιακό – και όχι μόνο – όπλο στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας όπως η Τουρκία.
Υπό μία προϋπόθεση όμως: Αυτό το μοντέλο να το έχει αποδεχτεί, να το έχει «χωνέψει» η τουρκική κοινωνία, κάτι που δυστυχώς για τους Τούρκους, απέχει πολύ από το να συμβεί. Σε αυτή την περίπτωση, αυτό που προσδοκά η τουρκική κυβέρνηση να αποτελέσει όπλο στη φαρέτρα της, μετατρέπεται σε παθητικό, σε ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί, κινδυνεύει να ακυρώσει κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει στην αξιοποίηση της προβολής του ως πλεονεκτήματος.
Και αυτό διότι περνάει την εικόνα μιας βαθιά διχασμένης χώρας, κάτι που αληθεύει, η οποία αναλόγως της κυβέρνησης που έχει μετακινεί και την εξωτερική της πολιτική, κατά τρόπον που προκαλεί αμηχανία στην γεωπολιτική της περιφέρεια, ενώ οξύνει επικίνδυνα το «δίλημμα ασφαλείας» (security dilemma) στις γειτονικές χώρες. Και η Τουρκία είναι τοποθετημένη γεωγραφικά με τέτοιον τρόπο που την αναγκάζει να «ακουμπάει» σε περιοχές υψηλής γεωπολιτικής αβεβαιότητας, ρευστότητας και αναταραχής.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι περιπέτειες των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων μετά το περιστατικό με το πλοίο «Μαβί Μαραμαρά» και την επέμβαση των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων σε αυτό. Σε όσους παρακολουθούν την εξέλιξη των διμερών σχέσεων Άγκυρας – Τελ Αβίβ τα τελευταία 30 χρόνια, είναι γνωστό ότι παρά την έντονη προσέγγιση της δεκαετίας του 1990, οι δομές εξωτερικής πολιτικής και άμυνας του Ισραήλ είχαν πάντα στα συρτάρια τους ένα σενάριο-εφιάλτη: Την ανάδειξη ισλαμικής κυβέρνησης στην Τουρκία. Για το λόγο αυτό, παρότι η διμερής αμυντική συνεργασία, παρότι προχώρησε πολύ, ποτέ δεν συμπεριέλαβε οπλικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Ισραηλινοί επίσημοι, ανεξαρτήτως του πόσο φιλικά πρόσκεινται προς την Τουρκία ή όχι, παραδεχόντουσαν σε off the record συζητήσεις ότι πάντα τους ανησυχεί ότι με μια ισλαμική κυβέρνηση στην Τουρκία τα τεχνολογικά επιτεύγματά τους θα μπορούσαν εύκολα να καταλήξουν στην Τεχεράνη.
Ο διχασμός της τουρκικής κοινωνίας ανάμεσα στους «κοσμικούς» και τους ισλαμιστές δεν θα αντιμετωπιστεί εύκολα, ενώ θα αποτελεί πάντα βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του κράτους. Αυτή η κατάσταση εντείνει την ανασφάλεια και των τουρκικών ελίτ, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τρόπο εξαγωγής της εσωτερικής σύγκρουσης στην Τουρκία στην γεωπολιτική περιφέρεια. Όταν μάλιστα πρόκειται για χώρες με νεφελώδεις σκέψεις και απόψεις στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, όπως η Ελλάδα, το πρόβλημα είναι σοβαρότερο, αφού μετατρέπονται σε κατάλληλο πεδίο άσκησης εσωτερικής πολιτικής για τους κεμαλιστές στρατοκράτες της Άγκυρας, γιατί όμως όχι και για τους ισλαμιστές.
Κάπου εδώ κρύβεται και το πρόβλημα για την ελληνική ασφάλεια.
ΠΗΓΗ
Ένα κορυφαίο τουρκικό Ινστιτούτο με έδρα την Κωνσταντινούπολη, το Τουρκικό Ίδρυμα Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (TESEV: Turkey Economic and Social Studies Foundation), σε μελέτη που δημοσιοποίησε,
αναδεικνύει το σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η τουρκική κοινωνία, εξ αιτίας της ισλαμικής μαντίλας.
Οι γυναίκες που επιλέγουν να την φοράνε, τυγχάνουν διακρίσεων στην καθημερινότητά τους, από τα πανεπιστήμια μέχρι τις επιχειρήσεις, ενώ όπως χαρακτηριστικά παρατηρείται, γυναίκες που φοράνε τη μαντίλα, συχνά αποφεύγουν να συνοδέψουν την αποστολή του βιογραφικού τους με φωτογραφία, ώστε να αποφύγουν την απόρριψή τους και μόνο από το γεγονός ότι φορούν την ισλαμική μαντίλα!
Το πρόβλημα είναι προφανέστατα πολύ μεγάλο και θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο παράγοντες. Αφενός στον διχασμό ανάμεσα στους «κοσμικούς» που έχουν ως... Ευαγγέλιο την κληρονομιά του Ατατούρκ και αφετέρου τους κυβερνητικούς κύκλους που προτάσσουν την ισλαμική ταυτότητα της Τουρκίας. Αυτή η κατάσταση αναδεικνύει και τη διαφορά ανάμεσα στη γειτονική μας χώρα και τις υπόλοιπες αμιγώς μουσουλμανικές κοινωνίες της Μέσης Ανατολής (κυρίως, λόγω γεωγραφικής εγγύτητας) και τις αντίστοιχες στην Αφρική και την Ασία.
Η Τουρκία, ως χώρα «σταυροδρόμι» όπως οι ίδιοι οι Τούρκοι αρέσκονται να υποστηρίζουν με σημαντική δόση αλήθειας, επιθυμεί να προβάλλει τον εαυτό της ως μια χώρα-πρότυπο για τις απανταχού μουσουλμανικές χώρες, χώρα η οποία και τηρεί τις θρησκευτικές της παραδόσεις συν τις αρχές που εκπορεύονται από αυτές. Αυτό όντως μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό επικοινωνιακό – και όχι μόνο – όπλο στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας όπως η Τουρκία.
Υπό μία προϋπόθεση όμως: Αυτό το μοντέλο να το έχει αποδεχτεί, να το έχει «χωνέψει» η τουρκική κοινωνία, κάτι που δυστυχώς για τους Τούρκους, απέχει πολύ από το να συμβεί. Σε αυτή την περίπτωση, αυτό που προσδοκά η τουρκική κυβέρνηση να αποτελέσει όπλο στη φαρέτρα της, μετατρέπεται σε παθητικό, σε ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί, κινδυνεύει να ακυρώσει κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει στην αξιοποίηση της προβολής του ως πλεονεκτήματος.
Και αυτό διότι περνάει την εικόνα μιας βαθιά διχασμένης χώρας, κάτι που αληθεύει, η οποία αναλόγως της κυβέρνησης που έχει μετακινεί και την εξωτερική της πολιτική, κατά τρόπον που προκαλεί αμηχανία στην γεωπολιτική της περιφέρεια, ενώ οξύνει επικίνδυνα το «δίλημμα ασφαλείας» (security dilemma) στις γειτονικές χώρες. Και η Τουρκία είναι τοποθετημένη γεωγραφικά με τέτοιον τρόπο που την αναγκάζει να «ακουμπάει» σε περιοχές υψηλής γεωπολιτικής αβεβαιότητας, ρευστότητας και αναταραχής.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι περιπέτειες των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων μετά το περιστατικό με το πλοίο «Μαβί Μαραμαρά» και την επέμβαση των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων σε αυτό. Σε όσους παρακολουθούν την εξέλιξη των διμερών σχέσεων Άγκυρας – Τελ Αβίβ τα τελευταία 30 χρόνια, είναι γνωστό ότι παρά την έντονη προσέγγιση της δεκαετίας του 1990, οι δομές εξωτερικής πολιτικής και άμυνας του Ισραήλ είχαν πάντα στα συρτάρια τους ένα σενάριο-εφιάλτη: Την ανάδειξη ισλαμικής κυβέρνησης στην Τουρκία. Για το λόγο αυτό, παρότι η διμερής αμυντική συνεργασία, παρότι προχώρησε πολύ, ποτέ δεν συμπεριέλαβε οπλικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Ισραηλινοί επίσημοι, ανεξαρτήτως του πόσο φιλικά πρόσκεινται προς την Τουρκία ή όχι, παραδεχόντουσαν σε off the record συζητήσεις ότι πάντα τους ανησυχεί ότι με μια ισλαμική κυβέρνηση στην Τουρκία τα τεχνολογικά επιτεύγματά τους θα μπορούσαν εύκολα να καταλήξουν στην Τεχεράνη.
Ο διχασμός της τουρκικής κοινωνίας ανάμεσα στους «κοσμικούς» και τους ισλαμιστές δεν θα αντιμετωπιστεί εύκολα, ενώ θα αποτελεί πάντα βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του κράτους. Αυτή η κατάσταση εντείνει την ανασφάλεια και των τουρκικών ελίτ, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τρόπο εξαγωγής της εσωτερικής σύγκρουσης στην Τουρκία στην γεωπολιτική περιφέρεια. Όταν μάλιστα πρόκειται για χώρες με νεφελώδεις σκέψεις και απόψεις στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, όπως η Ελλάδα, το πρόβλημα είναι σοβαρότερο, αφού μετατρέπονται σε κατάλληλο πεδίο άσκησης εσωτερικής πολιτικής για τους κεμαλιστές στρατοκράτες της Άγκυρας, γιατί όμως όχι και για τους ισλαμιστές.
Κάπου εδώ κρύβεται και το πρόβλημα για την ελληνική ασφάλεια.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου