Πληβείοι εναντίον Πατρίκιων στην Ν.Δ

Η εξέγερση του Carlton Club το 1922, αποτελεί ένα από τα ορόσημα στην ιστορία του βρετανικού συντηρητικού κόμματος. Εκεί τότε, η πλειοψηφία των πληβείων και άσημων βουλευτών, παρά τη βούληση του αρχηγού, των κορυφαίων και των πατρίκιων του κόμματος, επέβαλαν τον τερματισμό της κυβέρνησης συνασπισμού στην οποία συμμετείχαν. Τηρουμένων των αναλογιών, αν ο Αντώνης Σαμαράς κερδίσει την εκλογική αναμέτρηση της 29ης Νοεμβρίου, η ελληνική Κεντροδεξιά θα μπορεί να εγγράψει στις καλένδες της την 10η Νοεμβρίου, ως το δικό της «Carlton Club»…...
Η ανατροπή των δεδομένων είναι εντυπωσιακή. Στις 5 Οκτωβρίου, μια ημέρα μετά την εκλογική συντριβή της ΝΔ, η Ντόρα Μπακογιάννη μπορούσε βάσιμα να θεωρεί εαυτόν ως δυνάμει αρχηγό της ΝΔ. Ο ανταγωνισμός έμοιαζε να μην έχει τύχη: Στην καλύτερη περίπτωση, ο κ. Σαμαράς θα κατέγραφε μια αξιοπρεπή επίδοση στο συνέδριο, χρήσιμη ως άλλοθι δημοκρατικότητας. Η νίκη της είχε προεξοφληθεί και σε επίπεδο στελεχών: Οι βαρόνοι, οι μεγάλες οικογένειες, βουλευτές, παράγοντες έσπευδαν να στοιχηθούν στο πλευρό της. Παραδοσιακές αντιπαλότητες και βεντέτες δεκαετιών έσβησαν μπροστά στη διαφαινόμενη αλλαγή των συσχετισμών ισχύος. Επιφανείς «καραμανλικοί» και «αβερωφικοί», «πατρίκιοι» της παράταξης, όπως ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, η οικογένεια Κεφαλογιάννη, ο Μιλτιάδης Έβερτ, ο Σωτήρης Χατζηγάκης, ο Προκόπης Παυλόπουλος, εκδηλώθηκαν, έμμεσα ή άμεσα υπέρ της πρώην υπουργού Εξωτερικών.
Πέντε βδομάδες αργότερα, η Ντόρα Μπακογιάννη αγωνίζεται για να μην ηττηθεί. Η δυναμική βρίσκεται στην άλλη πλευρά. Το πιστοποιούν οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων επτά ημερών, που όσο αναξιόπιστες και αν είναι, συμφωνούν στην διαπίστωση, ότι το χάσμα γεφυρώθηκε, ότι εκείνη και ο Σαμαράς αγωνίζονται στήθος με στήθος. Το έδειξε η αποδοχή που είχε ο αντίπαλός της στο συνέδριο, όπου κατά κοινή ομολογία, κέρδισε πόντους. Και το σηματοδοτεί, ίσως περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, η προσχώρηση του Δημήτρη Αβραμόπουλου στο στρατόπεδο Σαμαρά, η οποία έγινε με τον πιο επίσημο τρόπο, όπως πάντα άρεσε στον πρώην Δήμαρχο της Αθήνας: Με ταρατατζούμ, φανφάρες, κοινή εμφάνιση και τη δημοσιοποίηση μιας κοινής συμφωνίας αρχών και αξιών. Ο κ. Αβραμόπουλος έχει αποδείξει εμπράκτως ότι απεχθάνεται τα απονενοημένα διαβήματα - αποσύρθηκε από την κούρσα της διαδοχής επειδή δεν του έβγαιναν τα κουκιά. Δεν θα πόνταρε το πολιτικό του μέλλον, αν δεν έβλεπε ελπίδα νίκης.
Ειδικά μετά από αυτή την εξέλιξη, στην οδό Μουρούζη στο στρατηγείο του Αντώνη Σαμαρά επικρατεί ευφορία, η οποία έχει την αντιστοίχισή της στην έντονη ανησυχία που επικρατεί στην οδό Αραβαντινού, στο στρατηγείο της κυρίας Μπακογιάννη. Η πρώτη απάντηση της πρώην υπουργού Εξωτερικών ήταν σε χαμηλούς τόνους και με εμφανή την προσπάθεια να επιδείξει ψυχραιμία. «Η απόφαση κάθε στελέχους είναι σεβαστή», δήλωσε την Τρίτη. Οι πληροφορίες πάντως συγκλίνουν, ότι η στάση του δικού της στρατοπέδου θα σκληρύνει στο μέλλον.
Έντονη αμηχανία, πάντως, επικρατεί ανάμεσα στους υποστηρικτές της. Ιδιαίτερα αμήχανοι είναι οι «grandees» της παράταξης, που συντάχτηκαν μαζί της και ανησυχούν μήπως η επιλογή τους αποδειχθεί λάθος και οδηγήσει στην περιθωριοποίησή τους. Το ίδιο αμήχανος θα πρέπει να είναι και ο πρόεδρος του κόμματος, Κώστας Καραμανλής. Τόσο επειδή βλέπει την πεποίθηση που ήθελε την ηγεσία της ΝΔ να είναι προνόμιο της οικογένειάς του και της οικογένειας Μητσοτάκη να κλονίζεται, όσο και επειδή δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής, ότι μια ηγεσία Σαμαρά-Αβραμόπουλου δεν θα αποκαθηλώσει την εικόνα και τα πεπραγμένα του. Η Ντόρα Μπακογιάννη, όχι μόνο του διασφάλιζε το απυρόβλητο, αλλά πολιτεύτηκε στην προεκλογική περίοδο ως ο διάδοχος του και η συνέχειά του. Αυτό, αν δεν καταφέρει να κερδίσει την ηγεσία του κόμματος, ενδεχομένως να αποδειχτεί και το μεγαλύτερό της λάθος.
Τα άρθρα της συμφωνίας αρχών και αξιών που δόθηκαν στη δημοσιότητα, δεν αναφέρουν τίποτε για το μελλοντικό ρόλο του κ. Αβραμόπουλου, σε περίπτωση νίκης του κ. Σαμαρά. Είναι, όμως σαφές, ότι την ανατροπή του σκηνικού στο εσωτερικό της ΝΔ, τη χρωστάει ο Μεσσήνιος πολιτικός, σε μεγάλο βαθμό, στον πρώην υπουργό Υγείας. Η εκλογή από τη βάση, χωρίς την οποία ο κ. Σαμαράς δεν θα είχε καμία ελπίδα, ήταν καθ’ ολοκληρία δικό του επίτευγμα. Πιθανόν να αναζητούσε μια στρατηγική εξόδου από ένα συνέδριο στο οποίο δεν είχε καμία τύχη. Πιθανόν να το αποτόλμησε μην έχοντας τίποτε να χάσει, αφού ήταν εκείνος με τη μικρότερη διείσδυση και την πιο ασήμαντη αναφορά στο Βυζάντιο των μηχανισμών, που αποτελεί την κομματική ιεραρχία της ΝΔ. Σημασία έχει, όμως, ότι στην παραζάλη της ήττας, επέβαλε την εκλογή από τη βάση και άνοιξε το δρόμο. Και αν η συμφωνία περάσει θετικά στην κοινή γνώμη και δώσει ακόμα μεγαλύτερη δυναμική στο στρατόπεδο Σαμαρά, ο πρώην υπουργός Υγείας θα έχει καταφέρει ακόμα ένα πλήγμα στην κυρία Μπακογιάννη, στερώντας της το μόνο δημοσκοπικό δείκτη στον οποίο υπερέχει σαφώς του αντιπάλου της, την παράσταση νίκης. Αίσθηση πολιτικού χρόνου έχει, πάντως, ο κ. Αβραμόπουλος: Δεν είναι τυχαία η χρονική στιγμή την οποία επέλεξε να ανακοινώσει ότι στηρίζει Σαμαρά. Ήταν ακριβώς η στιγμή κατά την οποία η κ. Μπακογιάννη δρομολογούσε την αντεπίθεσή της στην πλατφόρμα που παρουσίασε ο Αντώνης Σαμαράς στο συνέδριο, με το επιχείρημα ότι απευθύνεται στο σκληρό πυρήνα της παράταξης ενώ εκείνη που έχει αναφορά στο κέντρο και την κοινωνία, θα διευρύνει τα όρια της παράταξης. Την ίδια αναφορά, όμως, έχει και ο κ. Αβραμόπουλος και, ίσως αυτό να ήθελε να πει ο κ. Σαμαράς, όταν μίλησε για αμφίπλευρη διεύρυνση.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, τα δύο στρατόπεδα ισορροπούν στην κόψη του ξυραφιού με τον Παναγιώτη Ψωμιάδη να συμπιέζεται, αλλά να διατηρεί ένα ρυθμιστικό ρόλο. Και αυτό που, μάλλον, φαίνεται ότι θα ακολουθήσει τις επόμενες 19 μέρες είναι μια κλιμάκωση της πόλωσης με εκατέρωθεν σκληρές επιθέσεις. Ήδη στο στρατόπεδο της κ. Μπακογιάννη ετοιμάζονται για μια επίδειξη ισχύος δίνοντας στη δημοσιότητα τις υπογραφές 50 βουλευτών και προβεβλημένων στελεχών της ΝΔ που στηρίζουν την υποψηφιότητά της, ενώ ήδη υποστηρικτές και συνεργάτες της κάνουν λόγο για ετερόκλητη συμμαχία που υπαγορεύτηκε από επιχειρηματικά συμφέροντα (σε μια προσπάθεια να παραλληλίσουν αυτό που συμβαίνει με τα γεγονότα του 1993), θέλοντας να υπενθυμίσουν στον αναποφάσιστο Νεοδημοκράτη ότι και οι δύο εγκατέλειψαν τη ΝΔ για να φτιάξουν δικό τους κόμμα.
Είναι όμως πιθανόν, μια λεπτομέρεια αυτής της φάσης της πολιτικής τους σταδιοδρομίας, που ξεκίνησε και για τους δύο με μετεωρική άνοδο, να είναι ο πιο ισχυρός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον Αβραμόπουλο και το Σαμαρά: Δηλαδή, η κοινή εμπειρία των ταπεινώσεων που υπέστησαν για να τους επιτραπεί να επιστρέψουν στην ΝΔ και την ενεργό πολιτική. Και, ίσως, αυτή να τους επιτρέψει να απευθυνθούν πιο πειστικά στο ανώνυμο στέλεχος και τον ψηφοφόρο της ΝΔ που έχει ζήσει ανάλογες ταπεινώσεις και απογοητεύσεις από τους φεουδαρχικά οργανωμένους μηχανισμούς. Σε κάθε περίπτωση, η παράγραφος 7 της συμφωνίας αρχών και αξιών που έδωσαν στη δημοσιότητα Σαμαράς και Αβραμόπουλος είναι αποκαλυπτική των προθέσεών τους: συμφωνούμε, τονίζουν, «στη δημιουργία του πρώτου ουσιαστικά στην Ελλάδα αστικού Κόμματος Αρχών, που διεκδικεί τη Διακυβέρνηση της Χώρας, χωρίς νεποτισμό, πολιτικά κληρονομικά δικαιώματα, αδιαφανείς διαδικασίες, προσωπικούς μηχανισμούς και αποφάσεις ερήμην της βάσης». Σαμαράς και Αβραμόπουλος δείχνουν αποφασισμένοι να μετατρέψουν την εκλογή αρχηγού, όχι σε μια αναμέτρηση ντορικών και σαμαρικών, όχι σε μια αναμέτρηση μητσοτακικών και καραμανλικών, αλλά σε μια σύγκρουση πατρίκιων και πληβείων…