Τουρκία και Αρμενία υπέγραψαν τη συμφωνία για την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων και το άνοιγμα των συνόρων τη νύχτα του Σαββάτου στη Ζυρίχη έπειτα από πολύωρη καθυστέρηση. Αιτία για το μίνι διπλωματικό θρίλερ στη Ζυρίχη ήταν η πρόθεση των παριστάμενων υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών να εκφωνήσουν λόγους κατά την τελετή.
Υπεγράφη παρά τα εμπόδια η ιστορική συμφωνία
Σύμφωνα με πληροφορίες, διαφωνίες υπήρξαν στη διατύπωση που θα χρησιμοποιούσαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών κατά τη διάρκεια ομιλίας τους, σχετικά με το θέμα της κυριαρχίας του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ -που δεν αποδέχεται η Αρμενία- και το θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων -την οποία δεν αναγνωρίζει η Τουρκία.
Τελικώς, μετά από πιεστική παρέμβαση της Χίλαρι Κλίντον τα σχετικά πρωτόκολλα υπεγράφησαν στην ελβετική πρωτεύουσα με τους δύο υπουργούς να ανταλλάσσουν απλώς χειραψία παραμένοντας σιωπηλοί μπροστά στις κάμερες.
Αμερικανικές πιέσεις για τη συμφωνία
Η αντίδραση του Αζερμπαϊτζάν ήλθε λίγες ώρες αργότερα με τη δήλωση ότι η συμφωνία μπορεί να απειλήσει την περιφερειακή σταθερότητα και ρίχνει βαριά σκιά στις σχέσεις Μπακού-Αγκυρας (οι οποίοι παραδοσιακά στηρίζει τους Αζέρους στο ανοιχτό ζήτημα του διαφιλονικούμενου θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ).
Το υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι δεν θα έπρεπε να υπογραφεί η συμφωνία όσο τα αρμενικά στρατεύματα παραμένουν στον θύλακα.
«Η εξομάλυνση των των σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και την Αρμενία πριν από την απόσυρση των αρμενικών στρατευμάτων από το κατεχόμενο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα εθνικά συμφέροντα του Μπακού» αναφέρεται σε ανακοίνωση του αζέρικου υπουργείου Εξωτερικών.
«Δεδομένης της σημασίας του ανοίγματος όλων των συνόρων και των επικοινωνιών στην περιοχή, το Αζερμπαϊτζάν θεωρεί ότι το μονομερές άνοιγμα του συνόρου Τουρκίας-Αρμενίας θέτει υπό αμφισβήτηση την αρχιτεκτονική της περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας» καταλήγει η ανακοίνωση.
Κατ' ουσίαν η επικύρωση της συμφωνίας και το άνοιγμα των συνόρων εξαρτάται από το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την επομένη της υπογραφής ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε την Αρμενία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τον θύλακα, ώστε να προχωρήσει η επικύρωση της συμφωνίας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Για απόσυρση της Αρμενίας πιέζει ο Ερντογάν
Μιλώντας την Παρασκευή στο BBC ο Αζέρος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι υπάρχει περίπτωση να μην επικυρωθούν ποτέ τα πρωτόκολλα της συμφωνίας Τουρκίας-Αρμενίας από την τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας AKP είχε επίσης επισημάνει ότι η απουσία προόδου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα επηρεάσει την κοινοβουλευτική διαδικασία, ενώ και ο ίδιος ο Ερντογάν κατέστησε σαφές το Σάββατο ότι δεν θα είναι εφικτό να ανοίξουν τα σύνορα «όσο η Αρμενία δεν αποσύρεται από την αζέρικη επικράτεια που έχει καταλάβει».
Αντιδρά η αρμενική διασπορά
Μεγάλες είναι ταυτόχρονα οι αντιδράσεις της αρμενικής διασποράς για την υπογραφή της συμφωνίας -στο κείμενο της οποίας ουδεμία αναφορά γίνεται στη Γενοκτονία των Αρμενίων.
Χιλιάδες Αρμένοι στο Λίβανο υπέγραψαν το Σάββατο επιστολή διαμαρτυρίας με την οποία καταδικάζουν την ιστορική συμφωνία, κατηγορώντας τον Αρμένιο πρόεδρο Σερζ Σαρκισιάν ότι αγνόησε τα δεινά που υπέστη ο αρμενικός λαός από την Τουρκία.
Περίπου 1.5 εκατομμύριο Αρμένιοι σκοτώθηκαν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, την περίοδο 1915-1918, και ένας μεγάλος αριθμός Αρμενίων εγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες του κόσμου περνώντας από τη Συρία και το Λίβανο.
Τις ημέρες πριν από την υπογραφή της συμφωνίας ο Σερζ Σαρκισιάν βρέθηκε αντιμέτωπος με μεγάλες διαδηλώσεις της αρμενικής διασποράς σε επισκέψεις του πρώτα στη Γαλλία, μετά στις ΗΠΑ και προ δύο ημερών στη Βηρυτό.
Οι διαδηλωτές αποκαλούσαν τον Σαρκισιάν προδότη γιατί προώθησε μία συμφωνία με την Τουρκία χωρίς να τιμά τη σημαντικότερη υπόσχεση που έχει δώσει στη διασπορά -να αναγνωρίσει η Τουρκία ότι διέπραξε τη γενοκτονία του 1915.Η αρμενική διασπορά αριθμεί 5,7 εκατομμύρια και είνα διασκορπισμένη ανάμεσα στη Ρωσία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, το Λίβανο και πολλές άλλες χώρες.
Δημοσίευση σχολίου