Πότε η λίστα λειτούργησε ως «προθάλαμος» για την πολιτική και πότε ως «τιμητική αποστρατεία»
ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ημέρα υποβολής των ψηφοδελτίων Επικρατείας, που είναι η σημερινή, επέλεξαν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα για να δώσουν στη δημοσιότητα τις λίστες με τους υποψηφίους τους που θα εκλεγούν στην επόμενη Βουλή χωρίς το άγχος του σταυρού. Από το 1974 που καθιερώθηκε ο θεσμός των βουλευτών Επικρατείας, η κατάρτιση της σχετικής λίστας με τη σειρά
εκλογής των 12 υποψηφίων θεωρείται- «εθιμικώ δικαίω»- «προνόμιο του αρχηγού» και έτσι έχει εφαρμοστεί στις 12 εκλογικές αναμετρήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου, κατά τις οποίες θήτευσαν με αυτή την ιδιότητα στα κοινοβουλευτικά έδρανα 125 διαφορετικά πρόσωπα. Η σιγουριά της εκλογής που εξασφαλίζει σε όσους βρεθούν στις εικαζόμενες ως εκλόγιμες θέσεις- τέσσερις ως πέντε για τις μεγάλες παρατάξεις, σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, και μία, υπό προϋποθέσεις, για....
τους μικρότερους σχηματισμούς που θα μπουν στη Βουλή-, δίνει την ευχέρεια στους αρχηγούς να «σηματοδοτήσουν» τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να πολιτευθούν το προσεχές διάστημα. «Σηματοδότηση» που άλλοτε συνοδεύεται με «ανοίγματα» σε προσωπικότητες που βρίσκονται έξω από τα στενά «κομματικά τείχη» και σε άλλες περιπτώσεις εξαντλείται σε «προφύλαξη» συνεργατών τους από την ανασφάλεια και τη φθορά της σταυροθηρίας.
Στη ΝΔ είναι βέβαιο ότι στις πρώτες θέσεις θα παραμείνει, όπως συμβαίνει από τις εκλογές του 2000, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιάς και θα συμπεριληφθεί ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Δ. Σιούφας. Αντιθέτως, ο κ. Μ. Εβερτ με επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό τού ζητεί να μπει στην τελευταία τιμητική θέση ώστε να υπάρξει ανανέωση.
Στο ΠαΣοΚ ο μόνος σίγουρος είναι ο Γραμματέας του κόμματος κ. Ι. Ραγκούσης που ήταν στην ίδια λίστα και το 2007, ενώ τα πρόσωπα που προορίζονται για τις άλλες θέσεις τηρούνται «επτασφράγιστο μυστικό», καθώς λέγεται ότι ο κ. Γ. Παπανδρέου «επιφυλάσσει εκπλήξεις» και τα μόνα ονόματα πιθανών υποψηφίων που έχουν «διαρρεύσει» είναι εκείνα στενών συνεργατών του, με πρώτο του κ. Ν. Αθανασάκη, καθώς και ορισμένων πανεπιστημιακών με διεθνή καριέρα.
Τα μικρότερα κόμματα που δεν έχουν πολλές επιλογές έχουν ήδη ανακοινώσει τις λίστες τους. Στο ΚΚΕ είναι ξανά επικεφαλής ο ηθοποιός κ. Κ. Καζάκος, ο οποίος είναι πιθανόν να μην ολοκληρώσει τη θητεία του, εφόσον είναι τετραετής, και να τον διαδεχθεί ο κ. Μ. Μαΐλης, ένα από τα πιο ισχυρά πρόσωπα στον Περισσό. Με τον ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον εξασφαλίσει έδρα Επικρατείας, όπως το 2007, θα εκλεγεί ο δημοσιογράφος, πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ κ. Β. Μουλόπουλος, ενώ από τον ΛΑΟΣ, που στην τελευταία Βουλή δεν είχε βουλευτή Επικρατείας, θα εκλεγεί ο τέως διοικητής της ΕΥΠ κ. Ι. Κοραντής .
Η λίστα Επικρατείας έχει κατά το παρελθόν λειτουργήσει άλλοτε ως «προθάλαμος» για μελλοντική πολιτική καριέρα νέων πολιτικών και άλλοτε ως «τιμητική αποστρατεία» τέως αρχηγών, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ή άλλων αξιωματούχων, όπως οι διατελέσαντες πρόεδροι της Βουλής Ιωάννης Αλευράς και Αθανάσιος Τσαλδάρης. Από τους συνεργάτες των αρχηγών εξάλλου που πήραν το βουλευτικό χρίσμα από το Επικρατείας ορισμένοι είχαν συνέχεια, όπως ο κ. Α. Σπηλιωτόπουλος , ενώ για άλλους σταμάτησε εκεί η κοινοβουλευτική δράση τους, όπως συμβαίνει τώρα με τον κ. Θ. Ρουσόπουλο και νωρίτερα με τους κκ. Κ. Πυλαρινό, Α. Λιβάνη, Θ. Τσουκάτο, Π. Μολυβιάτη κ.ά. που είτε σταμάτησαν να πολιτεύονται είτε δεν επανεξελέγησαν με σταυρό.
Παλαιότερα, με εφαλτήριο το Επικρατείας πήραν το πρώτο «βάπτισμα» του κοινοβουλευτικού «πυρός» γνωστά στελέχη του ΠαΣοΚ, όπως το 1981 ο Γιώργος Γεννηματάς και ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος , οι οποίοι ήταν νωρίτερα στην ηγετική ομάδα του κόμματός τους και συνέχισαν αργότερα σε άλλες εκλογικές περιφέρειες. Νωρίτερα, στις εκλογές του 1977, την είσοδό του στη Βουλή εξασφάλισε μέσω της λίστας Επικρατείας ο κ. Στ. Τζουμάκας , όπως αργότερα, στις εκλογές του 1985, η κυρία Βάσω Παπανδρέου, η οποία δεν ολοκλήρωσε τη θητεία της, καθώς λίγους μήνες μετά ορίστηκε επίτροπος, καθώς και ο κ. Γ. Αρσένης, ο οποίος ήταν ήδη εξωκοινοβουλευτικός υπουργός και προτού ολοκληρωθεί η θητεία του στη Βουλή βρέθηκε εκτός κυβέρνησης και ΠαΣοΚ, ιδρύοντας δικό του κόμμα. Από - κατ΄ αρχήν- μη εκλόγιμη θέση του Επικρατείας πρωτομπήκε στη Βουλή ο κ. Κ. Λαλιώτης, ο οποίος αντικατέστησε το 1992 τον θανόντα Μάρκο Βαφειάδη και από τις εκλογές του επόμενου έτους εκτέθηκε στη Β΄ Πειραιώς εκλεγόμενος επί τρεις συνεχείς θητείες πρώτος βουλευτής. Επίσης ο κ. Ι. Μαγκριώτης, ο οποίος μπήκε ενδιαμέσως στη Βουλή το 1995, εκλέγεται έκτοτε ανελλιπώς βουλευτής στην Α΄ Θεσσαλονίκης.
Από τον χώρο της συντηρητικής παράταξης στους γνωστούς πολιτικούς που η διαδρομή τους είχε ανάλογη αφετηρία συμπεριλαμβάνεται ο νυν επίτροπος κ. Στ. Δήμας, ο οποίος «χρίστηκε» βουλευτής Επικρατείας το 1977 και από την επόμενη αναμέτρηση εκλεγόταν ανελλιπώς στην Κορινθία. Ο νυν υπουργός Οικονομίας κ. Ι. Παπαθανασίου ήταν επίσης βουλευτής Επικρατείας το 2000, για να εκλεγεί εν συνεχεία στη Β΄ Αθηνών. Ιδιο ξεκίνημα είχε τέσσερα χρόνια πριν ο προκάτοχός του κ. Γ. Αλογοσκούφης , όπως και ο συνάδελφός του πανεπιστημιακός κ. Πρ. Παυλόπουλος , μαζί με τον οποίο εξελέγησαν κατόπιν στην Α΄ Αθηνών και βρέθηκαν σε κορυφαίες κυβερνητικές θέσεις. Στην ίδια περιφέρεια συνέχισε τη μακρά διαδρομή της, που τερματίζεται τώρα, και μία ακόμη καθηγήτρια: η τέως πρόεδρος της Βουλής κυρία Αννα Μπενάκη-Ψαρούδα, βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ το 1981.
Σκαλοπάτι
Επιστροφή και «αμφίπλευρη διεύρυνση»
Ενδιάμεσο σκαλοπάτι για επάνοδο στα κοινοβουλευτικά έδρανα ήταν το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ για την κυρία Μαρία Δαμανάκη και τον κ. Μ. Ανδρουλάκη που βρέθηκαν στη λίστα το 2004, ενώ δύο άλλοι πολιτικοί που τους πλαισίωναν, σηματοδοτώντας την «αμφίπλευρη διεύρυνση» που επιχείρησε τότε ο κ. Γ. Παπανδρέου, οι κκ. Α. Ανδριανόπουλος και Στ. Μάνος, δεν έθεσαν υποψηφιότητα στις εκλογές του 2007, σε αντίθεση με την επικεφαλής της ίδιας λίστας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου , η οποία... προερχόμενη εκ Βρυξελλών, όπου είχε θητεύσει ως επίτροπος, δεν επέστρεψε στην προηγούμενη έδρα της που ήταν η Κοζάνη αλλά πολιτεύεται από τις τελευταίες εκλογές στην Α΄ Αθηνών. Η προσέλκυση στελεχών από άλλους πολιτικούς χώρους μέσω του Επικρατείας υπήρξε παλαιότερο φαινόμενο, αρχής γενομένης από το 1981, όταν ο άλλοτε ηγέτης του Κέντρου Γεώργιος Μαύρος ετέθη επικεφαλής στη λίστα του ΠαΣοΚ, όπως και στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, στην οποία φιλοξενήθηκε επίσης στο «πράσινο» ψηφοδέλτιο ο ιδρυτής της Χριστιανικής Δημοκρατίας Νίκος Ψαρουδάκης . Με ανάλογες κινήσεις απάντησε η ΝΔ, η οποία το 1981 έδωσε εκλόγιμη θέση στον προ τετραετίας αρχηγό της «Εθνικής Παράταξης» Σπύρο Θεοτόκη, ενώ στις εκλογές του 1985 φιλοξένησε στελέχη του κεντρώου χώρου, όπως η κυρία Βιργινία Τσουδερού και ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς. Στην ίδια αναμέτρηση που ήταν η πρώτη κατά την οποία το ΚΚΕ εξασφάλισε έδρα Επικρατείας, εξελέγη με τη λίστα του ο μουσικοσυνθέτης κ. Μ. Θεοδωράκης, ο οποίος έναν χρόνο αργότερα παραιτήθηκε, αλλά επανήλθε στη Βουλή τον Νοέμβριο του 1989 ως βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, η οποία αντέδρασε με τον τρόπο αυτόν στα «ανοίγματα» του ΠαΣοΚ, στη λίστα Επικρατείας του οποίου μπήκαν η γνωστή τραγουδίστρια κυρία Μαρία Φαραντούρη και ο αρχιστράτηγος του «Δημοκρατικού Στρατού» κατά την περίοδο του Εμφυλίου Μάρκος Βαφειάδης, αλλά και ο άλλοτε διεκδικητής της ηγεσίας της ΝΔ Ιωάννης Μπούτος.
ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ημέρα υποβολής των ψηφοδελτίων Επικρατείας, που είναι η σημερινή, επέλεξαν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα για να δώσουν στη δημοσιότητα τις λίστες με τους υποψηφίους τους που θα εκλεγούν στην επόμενη Βουλή χωρίς το άγχος του σταυρού. Από το 1974 που καθιερώθηκε ο θεσμός των βουλευτών Επικρατείας, η κατάρτιση της σχετικής λίστας με τη σειράεκλογής των 12 υποψηφίων θεωρείται- «εθιμικώ δικαίω»- «προνόμιο του αρχηγού» και έτσι έχει εφαρμοστεί στις 12 εκλογικές αναμετρήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου, κατά τις οποίες θήτευσαν με αυτή την ιδιότητα στα κοινοβουλευτικά έδρανα 125 διαφορετικά πρόσωπα. Η σιγουριά της εκλογής που εξασφαλίζει σε όσους βρεθούν στις εικαζόμενες ως εκλόγιμες θέσεις- τέσσερις ως πέντε για τις μεγάλες παρατάξεις, σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, και μία, υπό προϋποθέσεις, για....
τους μικρότερους σχηματισμούς που θα μπουν στη Βουλή-, δίνει την ευχέρεια στους αρχηγούς να «σηματοδοτήσουν» τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να πολιτευθούν το προσεχές διάστημα. «Σηματοδότηση» που άλλοτε συνοδεύεται με «ανοίγματα» σε προσωπικότητες που βρίσκονται έξω από τα στενά «κομματικά τείχη» και σε άλλες περιπτώσεις εξαντλείται σε «προφύλαξη» συνεργατών τους από την ανασφάλεια και τη φθορά της σταυροθηρίας.
Στη ΝΔ είναι βέβαιο ότι στις πρώτες θέσεις θα παραμείνει, όπως συμβαίνει από τις εκλογές του 2000, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιάς και θα συμπεριληφθεί ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Δ. Σιούφας. Αντιθέτως, ο κ. Μ. Εβερτ με επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό τού ζητεί να μπει στην τελευταία τιμητική θέση ώστε να υπάρξει ανανέωση.
Στο ΠαΣοΚ ο μόνος σίγουρος είναι ο Γραμματέας του κόμματος κ. Ι. Ραγκούσης που ήταν στην ίδια λίστα και το 2007, ενώ τα πρόσωπα που προορίζονται για τις άλλες θέσεις τηρούνται «επτασφράγιστο μυστικό», καθώς λέγεται ότι ο κ. Γ. Παπανδρέου «επιφυλάσσει εκπλήξεις» και τα μόνα ονόματα πιθανών υποψηφίων που έχουν «διαρρεύσει» είναι εκείνα στενών συνεργατών του, με πρώτο του κ. Ν. Αθανασάκη, καθώς και ορισμένων πανεπιστημιακών με διεθνή καριέρα.
Τα μικρότερα κόμματα που δεν έχουν πολλές επιλογές έχουν ήδη ανακοινώσει τις λίστες τους. Στο ΚΚΕ είναι ξανά επικεφαλής ο ηθοποιός κ. Κ. Καζάκος, ο οποίος είναι πιθανόν να μην ολοκληρώσει τη θητεία του, εφόσον είναι τετραετής, και να τον διαδεχθεί ο κ. Μ. Μαΐλης, ένα από τα πιο ισχυρά πρόσωπα στον Περισσό. Με τον ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον εξασφαλίσει έδρα Επικρατείας, όπως το 2007, θα εκλεγεί ο δημοσιογράφος, πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ κ. Β. Μουλόπουλος, ενώ από τον ΛΑΟΣ, που στην τελευταία Βουλή δεν είχε βουλευτή Επικρατείας, θα εκλεγεί ο τέως διοικητής της ΕΥΠ κ. Ι. Κοραντής .
Η λίστα Επικρατείας έχει κατά το παρελθόν λειτουργήσει άλλοτε ως «προθάλαμος» για μελλοντική πολιτική καριέρα νέων πολιτικών και άλλοτε ως «τιμητική αποστρατεία» τέως αρχηγών, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ή άλλων αξιωματούχων, όπως οι διατελέσαντες πρόεδροι της Βουλής Ιωάννης Αλευράς και Αθανάσιος Τσαλδάρης. Από τους συνεργάτες των αρχηγών εξάλλου που πήραν το βουλευτικό χρίσμα από το Επικρατείας ορισμένοι είχαν συνέχεια, όπως ο κ. Α. Σπηλιωτόπουλος , ενώ για άλλους σταμάτησε εκεί η κοινοβουλευτική δράση τους, όπως συμβαίνει τώρα με τον κ. Θ. Ρουσόπουλο και νωρίτερα με τους κκ. Κ. Πυλαρινό, Α. Λιβάνη, Θ. Τσουκάτο, Π. Μολυβιάτη κ.ά. που είτε σταμάτησαν να πολιτεύονται είτε δεν επανεξελέγησαν με σταυρό.
Παλαιότερα, με εφαλτήριο το Επικρατείας πήραν το πρώτο «βάπτισμα» του κοινοβουλευτικού «πυρός» γνωστά στελέχη του ΠαΣοΚ, όπως το 1981 ο Γιώργος Γεννηματάς και ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος , οι οποίοι ήταν νωρίτερα στην ηγετική ομάδα του κόμματός τους και συνέχισαν αργότερα σε άλλες εκλογικές περιφέρειες. Νωρίτερα, στις εκλογές του 1977, την είσοδό του στη Βουλή εξασφάλισε μέσω της λίστας Επικρατείας ο κ. Στ. Τζουμάκας , όπως αργότερα, στις εκλογές του 1985, η κυρία Βάσω Παπανδρέου, η οποία δεν ολοκλήρωσε τη θητεία της, καθώς λίγους μήνες μετά ορίστηκε επίτροπος, καθώς και ο κ. Γ. Αρσένης, ο οποίος ήταν ήδη εξωκοινοβουλευτικός υπουργός και προτού ολοκληρωθεί η θητεία του στη Βουλή βρέθηκε εκτός κυβέρνησης και ΠαΣοΚ, ιδρύοντας δικό του κόμμα. Από - κατ΄ αρχήν- μη εκλόγιμη θέση του Επικρατείας πρωτομπήκε στη Βουλή ο κ. Κ. Λαλιώτης, ο οποίος αντικατέστησε το 1992 τον θανόντα Μάρκο Βαφειάδη και από τις εκλογές του επόμενου έτους εκτέθηκε στη Β΄ Πειραιώς εκλεγόμενος επί τρεις συνεχείς θητείες πρώτος βουλευτής. Επίσης ο κ. Ι. Μαγκριώτης, ο οποίος μπήκε ενδιαμέσως στη Βουλή το 1995, εκλέγεται έκτοτε ανελλιπώς βουλευτής στην Α΄ Θεσσαλονίκης.
Από τον χώρο της συντηρητικής παράταξης στους γνωστούς πολιτικούς που η διαδρομή τους είχε ανάλογη αφετηρία συμπεριλαμβάνεται ο νυν επίτροπος κ. Στ. Δήμας, ο οποίος «χρίστηκε» βουλευτής Επικρατείας το 1977 και από την επόμενη αναμέτρηση εκλεγόταν ανελλιπώς στην Κορινθία. Ο νυν υπουργός Οικονομίας κ. Ι. Παπαθανασίου ήταν επίσης βουλευτής Επικρατείας το 2000, για να εκλεγεί εν συνεχεία στη Β΄ Αθηνών. Ιδιο ξεκίνημα είχε τέσσερα χρόνια πριν ο προκάτοχός του κ. Γ. Αλογοσκούφης , όπως και ο συνάδελφός του πανεπιστημιακός κ. Πρ. Παυλόπουλος , μαζί με τον οποίο εξελέγησαν κατόπιν στην Α΄ Αθηνών και βρέθηκαν σε κορυφαίες κυβερνητικές θέσεις. Στην ίδια περιφέρεια συνέχισε τη μακρά διαδρομή της, που τερματίζεται τώρα, και μία ακόμη καθηγήτρια: η τέως πρόεδρος της Βουλής κυρία Αννα Μπενάκη-Ψαρούδα, βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ το 1981.
Σκαλοπάτι
Επιστροφή και «αμφίπλευρη διεύρυνση»
Ενδιάμεσο σκαλοπάτι για επάνοδο στα κοινοβουλευτικά έδρανα ήταν το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ για την κυρία Μαρία Δαμανάκη και τον κ. Μ. Ανδρουλάκη που βρέθηκαν στη λίστα το 2004, ενώ δύο άλλοι πολιτικοί που τους πλαισίωναν, σηματοδοτώντας την «αμφίπλευρη διεύρυνση» που επιχείρησε τότε ο κ. Γ. Παπανδρέου, οι κκ. Α. Ανδριανόπουλος και Στ. Μάνος, δεν έθεσαν υποψηφιότητα στις εκλογές του 2007, σε αντίθεση με την επικεφαλής της ίδιας λίστας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου , η οποία... προερχόμενη εκ Βρυξελλών, όπου είχε θητεύσει ως επίτροπος, δεν επέστρεψε στην προηγούμενη έδρα της που ήταν η Κοζάνη αλλά πολιτεύεται από τις τελευταίες εκλογές στην Α΄ Αθηνών. Η προσέλκυση στελεχών από άλλους πολιτικούς χώρους μέσω του Επικρατείας υπήρξε παλαιότερο φαινόμενο, αρχής γενομένης από το 1981, όταν ο άλλοτε ηγέτης του Κέντρου Γεώργιος Μαύρος ετέθη επικεφαλής στη λίστα του ΠαΣοΚ, όπως και στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, στην οποία φιλοξενήθηκε επίσης στο «πράσινο» ψηφοδέλτιο ο ιδρυτής της Χριστιανικής Δημοκρατίας Νίκος Ψαρουδάκης . Με ανάλογες κινήσεις απάντησε η ΝΔ, η οποία το 1981 έδωσε εκλόγιμη θέση στον προ τετραετίας αρχηγό της «Εθνικής Παράταξης» Σπύρο Θεοτόκη, ενώ στις εκλογές του 1985 φιλοξένησε στελέχη του κεντρώου χώρου, όπως η κυρία Βιργινία Τσουδερού και ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς. Στην ίδια αναμέτρηση που ήταν η πρώτη κατά την οποία το ΚΚΕ εξασφάλισε έδρα Επικρατείας, εξελέγη με τη λίστα του ο μουσικοσυνθέτης κ. Μ. Θεοδωράκης, ο οποίος έναν χρόνο αργότερα παραιτήθηκε, αλλά επανήλθε στη Βουλή τον Νοέμβριο του 1989 ως βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, η οποία αντέδρασε με τον τρόπο αυτόν στα «ανοίγματα» του ΠαΣοΚ, στη λίστα Επικρατείας του οποίου μπήκαν η γνωστή τραγουδίστρια κυρία Μαρία Φαραντούρη και ο αρχιστράτηγος του «Δημοκρατικού Στρατού» κατά την περίοδο του Εμφυλίου Μάρκος Βαφειάδης, αλλά και ο άλλοτε διεκδικητής της ηγεσίας της ΝΔ Ιωάννης Μπούτος.
Δημοσίευση σχολίου