ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Για τον Μπεχτασισμό που πήρε τ’ όνομά του από τον Hacı Bektaş και πως αυτός διαδόθηκε, μέσω των γενιτσάρων στη Βαλκανική, τα τάγματα των Μπεκτασήδων, τη φιλοσοφία, τη μουσική, τη σχέση του με τον Αλεβισμό, τους Σιίτες κλπ έχω γράψει κυρίως στο βιβλίο μου για τη συμβολή των Ρωμιών στον οθωμανικό πολιτισμό.
Στη χώρα μας υπάρχουν δύο είδη μουσικής που επιβιώνουν παράλληλα. Η πρώτη από τις δύο είναι η τουρκική μουσική που είναι αυτοδημιούργητη, βγαλμένη από τα σπλάχνα του λαού, ενώ η άλλη είναι η οθωμανική μουσική η οποία προέρχεται από τη βυζαντινή. Προτείνω τα βιβλία των Β. Μιρμίρογλου και Α. Πάλλη, για όσους διαβάζουν παραδοσιακά και κάνουν έρευνα (βλ. φωτογραφία εξώφυλλου).
Ακολουθεί βίντεο από σκηνή αναπαράστασης τελετής Μπεκτασήδων, μέσα σε σπήλαιο γύρω από την εστία τους (φωτιά), περίπου το 1527. Εν προκειμένω αναπαριστά προσευχή/ύμνο στη Στάση/ İsyanı τους ή Στάση του Kalender* Çelebi** κατά του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπή, την οποία κατέστειλε ο Θεόφιλος από την Πάργα, γενίτσαρος, γαμπρός και δεξί χέρι του Σουλτάνου, μεγάλος Βεζύρης, ονόματι Pargalı Damat İbrahim Paşa (Πάργα: 1493 – Πόλη: 15 Μαρτίου 1536).
Σε ευχές του Mevlana Celaleddin Rumi (πριν το 1273) συναντάμε την ελληνική έκφραση που έλεγαν οι Δερβίσηδες (μοναχοί) των ταγμάτων Μεβλανά και Μπεκτασήδων: “kali tişi apanosu [καλή τύχη επάνω σου] çelebi”.
Περαιτέρω, στην κοσμική κεμαλική Τουρκία τα tarikat/αιρετικά τάγματα, έκλεισαν το 1925. Μεταφέρθηκαν στα Βαλκάνια (και Θράκη) αλλά το κέντρο τους έγινε η Αλβανία. Μετά τα έκλεισε ο Χότζα και ξανάνοιξαν το 1991. Έκτοτε αναγνωρίστηκαν ως το Διεθνές Κέντρο Μπεχτασισμού και ως τέτοιο το αποδέχεται η παγκόσμια κοινότητα (οργανισμοί, κράτη, άλλες θρησκείες/ εκκλησίες). Το παγκόσμιο κέντρο Μπεχτασισμού είναι στα Τίρανα, βλ. εδώ.
Για τον Μπεχτασισμό που πήρε τ’ όνομά του από τον Hacı Bektaş και πως αυτός διαδόθηκε, μέσω των γενιτσάρων στη Βαλκανική, τα τάγματα των Μπεκτασήδων, τη φιλοσοφία, τη μουσική, τη σχέση του με τον Αλεβισμό, τους Σιίτες κλπ έχω γράψει κυρίως στο βιβλίο μου για τη συμβολή των Ρωμιών στον οθωμανικό πολιτισμό.
Στη χώρα μας υπάρχουν δύο είδη μουσικής που επιβιώνουν παράλληλα. Η πρώτη από τις δύο είναι η τουρκική μουσική που είναι αυτοδημιούργητη, βγαλμένη από τα σπλάχνα του λαού, ενώ η άλλη είναι η οθωμανική μουσική η οποία προέρχεται από τη βυζαντινή. Προτείνω τα βιβλία των Β. Μιρμίρογλου και Α. Πάλλη, για όσους διαβάζουν παραδοσιακά και κάνουν έρευνα (βλ. φωτογραφία εξώφυλλου).
Ακολουθεί βίντεο από σκηνή αναπαράστασης τελετής Μπεκτασήδων, μέσα σε σπήλαιο γύρω από την εστία τους (φωτιά), περίπου το 1527. Εν προκειμένω αναπαριστά προσευχή/ύμνο στη Στάση/ İsyanı τους ή Στάση του Kalender* Çelebi** κατά του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπή, την οποία κατέστειλε ο Θεόφιλος από την Πάργα, γενίτσαρος, γαμπρός και δεξί χέρι του Σουλτάνου, μεγάλος Βεζύρης, ονόματι Pargalı Damat İbrahim Paşa (Πάργα: 1493 – Πόλη: 15 Μαρτίου 1536).
Σε ευχές του Mevlana Celaleddin Rumi (πριν το 1273) συναντάμε την ελληνική έκφραση που έλεγαν οι Δερβίσηδες (μοναχοί) των ταγμάτων Μεβλανά και Μπεκτασήδων: “kali tişi apanosu [καλή τύχη επάνω σου] çelebi”.
Περαιτέρω, στην κοσμική κεμαλική Τουρκία τα tarikat/αιρετικά τάγματα, έκλεισαν το 1925. Μεταφέρθηκαν στα Βαλκάνια (και Θράκη) αλλά το κέντρο τους έγινε η Αλβανία. Μετά τα έκλεισε ο Χότζα και ξανάνοιξαν το 1991. Έκτοτε αναγνωρίστηκαν ως το Διεθνές Κέντρο Μπεχτασισμού και ως τέτοιο το αποδέχεται η παγκόσμια κοινότητα (οργανισμοί, κράτη, άλλες θρησκείες/ εκκλησίες). Το παγκόσμιο κέντρο Μπεχτασισμού είναι στα Τίρανα, βλ. εδώ.
To “βατικανό” των Μπεκτασήδων
To ότι ο Έντι Ράμα, θέλει να του δώσει άλλη νομική προσωπικότητα, δηλαδή καθεστώς Βατικανού ή για πιο κατανοητό σ’ εμάς, να το κάνει κάτι σαν “άγιο Όρος” (όχι υποχρεωτικά άβατο), αφενός είναι εσωτερικό θέμα, πολιτικής απόφασης/Συντάγματος και νόμων της Αλβανίας, αφετέρου το Κέντρο Μπεχτασισμού στα Τίρανα είναι εδώ και 30 χρόνια αναγνωρισμένο ως παγκόσμιο/διεθνές. Ας το κάνουν και “βατικανό” του Μπεχτασισμού, δεν αλλάζει κάτι σε όσα ήδη γίνονται και γίνονται πολλά. Όμως είναι μια έξυπνη πολιτική εξαγγελία που θα βάλει την Αλβανία έτι περαιτέρω στη διεθνή θρησκευτική γεωπολιτική σκακιέρα.
Οι Μπεκτασήδες έχουν άριστες σχέσεις με τα “αδέλφια τους” της Βαλκανική, δεν είναι ζηλωτές, φέρουν στοιχεία γνώριμα στους Ορθόδοξους, αφού η πίστη τους εδραιώθηκε από πρώην χριστιανόπαιδα/γενίτσαρους. Τα πάνε άριστα με την ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας, τους Αλεβίτες, “ακούν” καλύτερα τους Σιίτες, ενώ ταυτόχρονα και πολιτικά ο Ράμα τα πάει περίφημα με τον σουνίτη Τούρκο πρόεδρο. Win-win, έξυπνες καταστάσεις.
Εμείς εδώ εκφράζουμε γνώμη χωρίς γνώση. Άραγε πόσοι έχουν ακούσει τα σύντομα παραπάνω;
* kalenderî: «Δερβίσης που δεν ακούει τους κοινωνικούς κανόνες» [ σχετ. Evliya Çelebi & Seyahatname, 1665]
** Çelebi, από ρίζα çalab : «Εξυψωμένο πρόσωπο, αφέντης, άρχοντας, ιερέας». Η λέξη είναι δάνειο από τη συριακή λέξη ṣəlab, με την ίδια έννοια.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου