Φαίνεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι για άλλη μια φορά έτοιμος να κάψει γέφυρες με το Ισραήλ.
Από τότε που η Χαμάς πραγματοποίησε το μπαράζ θανατηφόρων επιθέσεων στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, η Τουρκία έχει έρθει στο προσκήνιο για τη σχέση της με την ισλαμιστική μαχητική ομάδα. Η Άγκυρα υπήρξε υλικός υποστηρικτής και υποστηρικτής της Χαμάς από το 2011. Ωστόσο, μέχρι την περασμένη εβδομάδα, αυτό θεωρήθηκε κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως πρόβλημα μόνο στο ότι χρησίμευσε ως οδόφραγμα στις προσπάθειες της Τουρκίας να εξομαλύνει τη σχέση της με το Ισραήλ. Τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ πιθανότατα θα αυξήσουν την πίεση στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διακόψει τους δεσμούς με τη Χαμάς.Ποιες είναι οι πιθανότητες ο Ερντογάν να συμμορφωθεί με ένα τέτοιο αίτημα - και γιατί έχει σχέση με τη Χαμάς αρχικά;
Ξεχάστε τη διακοπή των δεσμών με τη Χαμάς· Ο Ερντογάν είναι απίθανο να καταγγείλει απερίφραστα τις πρόσφατες θηριωδίες της Χαμάς, οι οποίες σκότωσαν περίπου 1.200 ισραηλινούς πολίτες, ως θρασύτατη τρομοκρατική ενέργεια. Ο λόγος για αυτό είναι απλός: ο Ερντογάν συμπάσχει με την υπόθεση της Χαμάς. Σε ένα tweet που έστειλε απευθυνόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου το 2018, ο Ερντογάν παρατήρησε: «Η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση και οι Παλαιστίνιοι δεν είναι τρομοκράτες. Είναι ένα κίνημα αντίστασης που υπερασπίζεται την παλαιστινιακή πατρίδα ενάντια σε μια δύναμη κατοχής».
Και πράγματι, μετά την τελευταία επίθεση της Χαμάς, ο Ερντογάν αρκέστηκε να δηλώσει ότι «είναι ευθύνη μας να σταθούμε στο πλευρό των καταπιεσμένων» και κάλεσε «όλη την ανθρωπότητα να αναλάβει δράση για να σταματήσει η άνευ προηγουμένου βαρβαρότητα στη Γάζα».
Αυτός δεν είναι ένας νέος τρόπος σκέψης για τη Χαμάς για τον Ερντογάν. Στην κοσμοθεωρία του, η Χαμάς αντιπροσωπεύει την ίδια την ουσία του παλαιστινιακού απελευθερωτικού κινήματος. Αυτή η άποψη είναι ευρέως αντιπροσωπευτική του τρόπου με τον οποίο οι Τούρκοι ισλαμιστές έχουν εδώ και καιρό πλαισιώσει την αραβο-ισραηλινή σύγκρουση.
Ο Ερντογάν εκπαιδεύτηκε σε αυτό το κίνημα και ακόμη και πριν γίνει ηγέτης της Τουρκίας, εξέπεμπε ελεύθερα αντισημιτικές και αντι-ισραηλινές απόψεις. Σε μια προσπάθεια να εγκατασταθεί στο νέο του ρόλο αφού έγινε πρωθυπουργός της Τουρκίας το 2003, κατέστειλε τα πραγματικά του συναισθήματα μέχρι το ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του 2009 στο Νταβός. Με την ευκαιρία αυτή, επέπληξε τον τότε ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρες, κατηγορώντας την ισραηλινή κυβέρνηση ότι σκότωσε παιδιά Παλαιστινίων.
Αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις, ο Ερντογάν ενέκρινε στη συνέχεια έναν «στολίσκο βοήθειας» στη Γάζα το 2010. Ο μικρός στόλος των τουρκικών σκαφών προσπάθησε να παραβιάσει τον αποκλεισμό του ισραηλινού ναυτικού, με αποτέλεσμα το θάνατο αρκετών ατόμων σε ένα από τα πλοία του, το Mavi Marmara, μετά την έφοδό του από τις ισραηλινές ειδικές δυνάμεις. Το περιστατικό είχε ως αποτέλεσμα μια ορατή επιδείνωση της μακράς και ευημερούσας σχέσης της Τουρκίας με το Ισραήλ και είναι αναμφισβήτητα μία από τις μεγαλύτερες γκάφες στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν.
Μέχρι τότε, η Άγκυρα και το Ισραήλ είχαν αναπτύξει όχι μόνο μια στενή σχέση μεταξύ κυβερνήσεων, αλλά και μια σχέση μεταξύ των λαών. Οι Ισραηλινοί συρρέουν μαζικά στις τουρκικές παράκτιες πόλεις κατά τη διάρκεια των καλοκαιριών, ενώ ο στρατός και οι υπηρεσίες πληροφοριών της Τουρκίας επωφελούνται από μια στενή σχέση με τους ισραηλινούς ομολόγους τους, η οποία βοήθησε στον εκσυγχρονισμό των αρμάτων μάχης και του στόλου της πολεμικής αεροπορίας της Τουρκίας. Όλα αυτά εξαφανίστηκαν μετά το περιστατικό του Mavi Marmara. Λίγο αργότερα, ο Ερντογάν άρχισε να καλλιεργεί ανοιχτά μια σχέση με τη Χαμάς.
Η απόφαση να καλλιεργηθεί αυτή η σχέση είναι εξ ολοκλήρου προσωπική επιλογή του Ερντογάν και όχι στρατηγική απόφαση που αντιπροσωπεύει τις θεσμικές προτιμήσεις του τουρκικού κράτους. Σε αυτό το σημείο, όμως, η σχέση της Χαμάς έχει βαθιές ρίζες στην Τουρκία και θα είναι δύσκολο να ξεριζωθεί.
Με την πλήρη επίγνωση του Ερντογάν, η Χαμάς διατηρεί πολιτικά γραφεία στην Τουρκία και οι ηγέτες της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων των Khaled Mashal, Ismail Haniyeh και Saleh al-Arouri, έχουν συναντηθεί ανοιχτά με τον Ερντογάν πολλές φορές. Στις περιπτώσεις του Arouri και του Haniyeh, η Άγκυρα τους έχει παράσχει τουρκικά διαβατήρια και διαμονή, γεγονός που τους επέτρεψε να ταξιδεύουν διεθνώς ανεμπόδιστα. Ο Arouri, ο λεγόμενος επικεφαλής της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, είναι ένας τρομοκράτης που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ με επικήρυξη 5 εκατομμυρίων δολαρίων στο κεφάλι του. Γιόρτασε τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και είναι πιθανότατα ένας από τους εγκεφάλους των επιθέσεων.
Επιπλέον, η Τουρκία μπορεί επίσης να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη στη Χαμάς. Τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, οι ισραηλινές αρχές δήλωσαν ότι είχαν κατασχέσει 16 τόνους εκρηκτικής ύλης που προέρχονταν από την Τουρκία και προορίζονταν για τη Γάζα, προφανώς προοριζόμενες για την κατασκευή ρουκετών της Χαμάς.
Δημοσίευση σχολίου