Η άνοδος της Κίνας ως υπερδύναµης στο παγκόσµιο πολιτικό σκηνικό οφείλεται στα µαθήµατα που πήραν οι ηγέτες της από την Ιστορία της, σύµφωνα µε τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ
Ο Μάο Τσετούνγκ συγκεντρώνει τα στελέχη του κόµµατός του προκειµένου να τους αφηγηθεί την ιστορία ενός πολέµου κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Τανγκ και να τους εξηγήσει πως οι αρετές των παλιών παραµένουν επίκαιρες.
Με αυτό το περιστατικό αρχίζει το βιβλίο του για την Κίνα, µε τον τίτλο «On China», ο Χένρι Κίσινγκερ. «Θα ήταν σαν ένας δικός µας ηγέτης να ανατρέξει στους πολέµους του Καρλοµάγνου», εξηγεί. Κάτι τέτοιο όµως δεν είναι πιθανό να συµβεί τώρα. «Οι σηµερινοί πολιτικοί έχουν ελάχιστη αίσθηση της Ιστορίας», λέει. «Γι’ αυτούς ο πόλεµος του Βιετνάµ είναι απίστευτα µακριά πίσω στον χρόνο. Αυτή η χώρα είναι οι Ηνωµένες Πολιτείες της Αµνησίας, όπως αρέσει στον Γκορ Βιντάλ να τις αποκαλεί», αναστενάζει. «Και έχουν ένα τεράστιο µειονέκτηµα... Οταν µιλώ στους πολιτικούς επικαλούµενος κάποια ιστορική αναλογία, τους βλέπω να σκέφτονται: “Αντε πάλι, θα µας ζαλίσει µε την Ιστορία”». Το Εβραιόπουλο που έφυγε 15 ετών µε τους γονείς του από τη Γερµανία για τις ΗΠΑ προκειµένου να γλιτώσει από τους Ναζί, λατρεύει τη µελέτη της Ιστορίας. Της Ιστορία όπως τη γράφει εκείνος; Ισως, µιας και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ που συνέβαλε στον µυστικό βοµβαρδισµό της Καµπότζης και στη διαµόρφωση της αµερικανικής πολιτικής για τον πόλεµο του Βιετνάµ τιµήθηκε µε Νοµπέλ Ειρήνης το 1973.
Ηταν η βαθιά µελέτη της Ιστορίας, όπως λέει ο 87χρονος σήµερα Κίσινγκερ, που τον βοήθησε να αντιµετωπίσει τα απρόοπτα που προέκυπταν διαρκώς, όλες αυτές τις δεκαετίες που ασχολήθηκε µε τη διεθνή πολιτική. Και πουθενά δεν ήταν τόσο χρήσιµη η µελέτη της Ιστορίας όσο στην περίπτωση της Κίνας. Οι ιστορικές συνθήκες υπό τις οποίες οι αµοιβαίες υποψίες Ρώσων και Κινέζων θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε εκρηκτική σύγκρουση ήταν εκεί τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70. Και όµως, ο Κίσινγκερ µαζί µε τον κινέζο πρωθυπουργό Τσου εν Λάι άλλαξαν την κατάσταση. Μήπως όµως οι κινεζικοί φόβοι για τη ρωσική επιθετικότητα ήταν υπερβολικοί; «Οχι, καθόλου», λέει ο Κίσινγκερ σε συνέντευξή του στους «Financial Times», µε αφορµή την έκδοση του νέου βιβλίου του. «Και οι δύο πλευρές ήταν νευρικές, κάτι που έκανε την κατάσταση το 1969 πραγµατικά επικίνδυνη. Ο Μπρέζνιεφ φοβόταν τον κίνδυνο που µπορεί να αποτελέσει η Κίνα και ο Μάο φοβόταν τόσο πολύ µια πρώτη επίθεση των σοβιετικών ώστε σκόρπισε τους υπουργούς του σε όλη τη χώρα και κράτησε µόνο τον Τσου στο Πεκίνο».
O άνθρωπος που εργάστηκε παρασκηνιακά για να εξοµαλυνθούν οι σχέσεις Πεκίνου - Ουάσιγκτον εν µέσω του Ψυχρού Πολέµου και που ως σύµβουλος εθνικής ασφαλείας του Νίξον
Ο παλαίµαχος πολιτικός διαφωνεί µε τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Αραβική Ανοιξηταξίδεψε κρυφά στο Πεκίνο τον Ιούλιο του 1971 για να θέσει τέρµα στη διπλωµατική εχθρότητα 23 ετών µεταξύ των δύο χωρών, έχει διατηρήσει στενές επαφές µε όλους τους κινέζους ηγέτες έκτοτε, έχει επισκεφθεί το Πεκίνο περισσότερες από 50 φορές και παρακολουθεί την Κίνα να µετατρέπεται από φτωχή, αποµονωµένη χώρα σε υπερδύναµη που κρατά στα χέρια της µεγάλο µέρος της αµερικανικής οικονοµίας. Την Κίνα λοιπόν αφορά η αναλυτική ιστορία που έγραψε, από την κλασική εποχή της µέχρι σήµερα. Στο πρώτο κεφάλαιο αναδεικνύει πως η χώρα και ο πολιτισµός της οδηγούνται από τις αρχαίες παραδόσεις, αλλά τα άλλα κεφάλαια αφορούν τις δεκαετίες µετά το 1949, όπου δείχνει πως η παραδοσιακή κινεζική προσέγγιση στη διπλωµατία, τη στρατηγική και τις διαπραγµατεύσεις ισχύει και για τους σηµερινούς ηγέτες.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, λένε κάποιοι, είναι ότι ο ζήλος του να τονίσειτη µοναδικότητα της Κίνας, τον κάνει να παραλείπει πολλά. Η εισβολή στο Θιβέτ δεν αναφέρεται ποτέ και έτσι ο αναγνώστης δεν καταλαβαίνει γιατί ο ∆αλάι Λάµα αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα του το1959. Ο µεγάλος λιµός στην Κίνα µεταξύ 1958 και 1962 κατά τον οποίο έχασαν τη ζωή τους δεκάδες εκατοµµύρια άνθρωποι αναφέρεται σε µια γραµµή, ενώ ακόµα και η περιγραφή της εξέγερσης της Πλατείας Τιενανµέν γίνεται χωρίς αναφορά σε νεκρούς. Για τον Ντενγκ Ξιαοπίνγκ και «την προσπάθειά του να πείσει τουςκοµµουνιστές να δεχθούν την αποκέντρωση και τη µεταρρύθµιση», οέµπειρος πολιτικός έχει µόνοεπαίνους. Ως πρόεδρος της Kissinger Associates, διεθνούς συµβουλευτικής εταιρείας µε µεγάλα επιχειρηµατικάσυµφέροντα στην Κίνα, ο Χένρι Κίσινγκερ σίγουρα δεν θέλει ναπροκαλέσει αντιδράσεις, ενώ επιθυµεί να εξασφαλίσει τη θέση του στην Ιστορία. Τι θα σκεφτόταν ο Μάο για τη σηµερινή Κίνα; «Θα ήτανπροβληµατισµένος. Πίστευε πραγµατικά στην ηθική αποστολή των Κινέζων. Πιστεύω ότι η ιδιοτέλεια των κινέζων γιάπηδων θα τον ενοχλούσε». ΘΕΩΡΕΙ ΟΤΙ Ο ΟΜΠΑΜΑ είναι ο λιγότερο σηµαντικός από τους δέκα προέδρους των ΗΠΑ που έχει γνωρίσει, επειδή στοπεριβάλλον του υπάρχουν αρκετοί για τους οποίους η υπεροχή της χώρας δεν αποτελεί προτεραιότητα. «Εγκαταλείψαµε απότοµα τον επί 30 χρόνια σύµµαχό µας Χόσνι Μουµπάρακ», παρατηρεί, «ενώ στη Λιβύη είχαµε µια συµφωνία µε τον Καντάφι την οποία αυτός τήρησε. Το ερώτηµα είναι:
“Αντε και νικήσαµε στη Λιβύη. Μετά τι;” Το να κάνεις έναν πόλεµο ως στρατηγική εξόδου είναι προσβλητικό. Αν δεν µπορείς να ορίσεις τον σκοπό ενός πολέµου, δεν θα έπρεπε να προχωρήσεις σε αυτόν». Κάτι ξέρει ο Κίσινγκερ από πολέµους. Αφιερώνει, χωρίς να δώσειεξηγήσεις, το 16ο βιβλίο του στονφίλο του σχεδιαστή Οσκαρ ντε λα Ρέντα και τη σύζυγό του. «Οι φίλοι µου είναι για πάντα», λέει. «Το ίδιο και οι εχθροί µου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΑΣΤΕΑ
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου