Παρά τη σκληρή ρητορεία του έναντι του Ισραήλ και της Δύσης, το καθεστώς Άσαντ εξελίχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες σε βασικό παίκτη της Μέσης Ανατολής, με αξιοσημείωτες ικανότητες ισορροπίας μεταξύ πολλών αντίπαλων πόλων.
Παρά τις συχνές καταγγελίες ότι ενισχύει τη λιβανέζικη Χεζμπολά και την παλαιστινιακή Χαμάς, ότι επιχειρεί να μετατρέψει τον Λίβανο σε προτεκτοράτο και ότι έχει προνομιακές σχέσεις με το Ιράν, το καθεστώς Άσαντ έχαιρε μιας κάποιας «ασυλίας» από πλευράς Δύσης, ενώ για το Ισραήλ ήταν ένας προβλέψιμος παίκτης αλλά και ένας παράγοντας σταθερότητας.
Επιπλέον, η οικογένεια Άσαντ, αν και προερχόμενη από τη μειονότητα των Αλεβιτών, κατόρθωσε να επιβληθεί των άλλων θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων, αποτελώντας ισχυρό ανάχωμα στους ακραίους ισλαμιστές.
Καταστολή χωρίς τιμωρία
Έχοντας έναν από τους καλύτερα οργανωμένους στρατούς στον αραβικό κόσμο, το καθεστώς Άσαντ είχε την «άνεση» να δρα ανενόχλητα, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στον γειτονικό Λίβανο.
Υπενθυμίζεται ότι το 1982 ο Χαφέζ αλ-Άσαντ, πατέρας του σημερινού προέδρου, είχε καταπνίξει στο αίμα εξέγερση στην πόλη Χαμά, που είχε υποκινηθεί από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, με απολογισμό πάνω από 30.000 νεκρούς. Ελάχιστη υπήρξε εκείνη την εποχή η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας.
Έτσι και τώρα.
Οι λιγοστές εικόνες μέσω κινητών τηλεφώνων και ίντερνετ που έρχονται από τη Συρία και περιγράφουν τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων καθώς και οι πληροφορίες για πάνω από 500 ή 600 νεκρούς φέρνουν τη Δύση σε ιδιαίτερα λεπτή θέση. Είναι προφανές ότι το καθεστώς Άσαντ δεν είναι διόλου συμπαθές, αλλά, από την άλλη, ουδείς σκέφτεται μια κάποια στρατιωτική επέμβαση, ιδίως μετά τη μάλλον αδιέξοδη νατοϊκή επιχείρηση στη Λιβύη.
Έτσι, πολλοί εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους για την ωμή βία του καθεστώτος, λίγοι όμως θα διανοούνταν να κάνουν κάτι περισσότερο από κάποιες συμβολικές κινήσεις καταδίκης.
Ο άξονας Δαμασκού - Τεχεράνης
Είναι γεγονός ότι το καθεστώς Άσαντ κατόρθωσε να αποτινάξει σταδιακά την εικόνα του διεθνούς παρία, αποκαθιστώντας διπλωματικές σχέσεις με τις ΗΠΑ (πρόσφατα επέστρεψε στη Δαμασκό ο αμερικανός πρεσβευτής) και αναπτύσσοντας στενή συνεργασία με την -επί σειρά ετών εχθρική- Τουρκία. Επί σειρά ετών ο σημερινός πρόεδρος θεωρούνταν στη Δύση μάλλον νεωτεριστής καθώς είχε υποσχεθεί δημοκρατικά ανοίγματα και μεταρρυθμίσεις. Οι περισσότεροι αναλυτές συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι το κατεστημένο του κόμματος Μπάαθ που κυβερνά τη χώρα εδώ και σχεδόν μισό αιώνα δεν επέτρεψε στον 45χρονο Μπασάρ Αλ Άσαντ να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που θα ήθελε.
Τώρα που η χιονοστιβάδα των εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο έφθασε και στη Συρία, δεν είναι λίγοι (από το Ισραήλ μέχρι τις ΗΠΑ) που από την μια τρέμουν στην ιδέα ότι μια ενδεχόμενη ανατροπή του Μπασάρ Αλ Άσαντ θα μπορούσε να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά από την άλλη ευελπιστούν ότι η κρίση στη Συρία θα αποδυναμώσει τον άξονα Δαμασκού -Τεχεράνης - Χεζμπολά -Χαμάς.
Χαρακτηριστικό των προβληματισμών που αναπτύσσονται στη Δύση είναι άρθρο του καθηγητή Ιταμάρ Ραμπίνοβιτς, πρώην διαπραγματευτή του Ισραήλ στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Δαμασκό. Ο Ισραηλινός καθηγητής δεν κρύβει την ελπίδα του ότι «μία αποδυνάμωση του Μπασάρ Αλ Άσαντ, ή η πτώση του, θα είχε σημαντική επίπτωση τόσο στον Λίβανο όσο και στο Παλαιστινιακό». Δεν κρύβει όμως και την ανησυχία του ότι «η συνεχιζόμενη κρίση στη Συρία θα μπορούσε και να οδηγήσει σε περιφερειακή κρίση».
Συμφιλίωση Παλαιστινίων
Μια πρώτη εξέλιξη που πιθανότατα σχετίζεται με την κρίση στη Συρία είναι η συμφιλίωση των δύο μεγάλων αντίπαλων παλαιστινιακών παρατάξεων, της Φατάχ που ελέγχει τη Δυτική Όχθη και της Χαμάς που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας. Από εκεί που οι δύο παρατάξεις έφθασαν στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου, κατόρθωσαν τελικά, την περασμένη Τετάρτη, να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο εθνικής συμφιλίωσης, κάτι που επετεύχθη υπό την αιγίδα της Αιγύπτου.
Αναλυτές εκτιμούν ότι πίσω από τη συμφωνία κρύβονται δύο παράλληλες αγωνίες: από τη μια ο ηγέτης της Φατάχ και της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς φοβάται μήπως ο αραβικός αναβρασμός ξεσπάσει και στη Δυτική Όχθη, συμπαρασύροντας και τον ίδιο, και από την άλλη η Χαμάς ανησυχεί ότι τυχόν ανατροπή του συριακού καθεστώτος θα την αποδυναμώσει δραματικά, αφού είναι κοινό μυστικό ότι τα βασικά ερείσματά της είναι η μακρινή Τεχεράνη και η κοντινή Δαμασκός. Το ερώτημα που πλανάται είναι αν μετά τη συμφωνία θα επικρατήσει η «σκληρή» γραμμή της Χαμάς, ή η «ρεαλιστική» της Φατάχ. Το Ισραήλ έσπευσε να εκφράσει την ανησυχία του, ενώ η Τεχεράνη χαιρέτισε αυτήν την κίνηση παλαιστινιακής ενότητας.
Αμηχανία στον Λίβανο
Οι εξελίξεις στη Συρία ρίχνουν λάδι στη φωτιά που σιγοκαίει στον Λίβανο. Ηγέτες της λιβανικής αντιπολίτευσης εκφράζουν υποψίες ότι το καθεστώς της Δαμασκού -σε μια προσπάθεια να εκτρέψει την προσοχή από τη λαϊκή εξέγερση στη χώρα- θα υποκινήσει εντάσεις στον Λίβανο.
Ήδη, την περασμένη εβδομάδα στην Τρίπολη του Βόρειου Λιβάνου, όπου ζει σημαντική κοινότητα Αλεβιτών, σημειώθηκαν διαδηλώσεις τόσο υπέρ όσο και κατά του Άσαντ. Από την άλλη, η Χεζμπολά, ενώ χειροκρότησε τις εξεγέρσεις στην Αίγυπτο και την Τυνησία, καταδικάζει τις διαδηλώσεις στη Συρία, θεωρώντας ότι είναι υποκινούμενες.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου