Η «άλγεβρα» του χρέους και τα παιχνίδια των κερδοσκόπων

Η δυναμική του δημόσιου χρέους της χώρας ήταν αυτή που, σύμφωνα με τους αναλυτές, έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της στάσης των αγορών. Οι αγορές δεν πείσθηκαν ότι η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τις δανειακές της ανάγκες, ιδίως λόγω της διαφαινόμενης μεγάλης πτώσης του ΑΕΠ και απαίτησαν υψηλά επιτόκια για να πάρουν το ρίσκο. Ετσι, όμως, η δυνατότητα εξυπηρέτησης των δανειακών αναγκών έγινε ακόμη πιο δύσκολη, αν όχι αδύνατη.

Συγκεκριμένα, το σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης που προβλέπει αύξηση του δημόσιου χρέους από το 113,4% του ΑΕΠ το 2009 στο 120,4% του ΑΕΠ το 2010, στο 120,6% του ΑΕΠ το 2011 και στη συνέχεια υποχώρηση στο 117,7% του ΑΕΠ το 2012 και στο 113,4% του ΑΕΠ το 2013 θεωρείται ανέφικτο, καθώς οι προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης επιδεινώνονται. Η ίδια η κυβέρνηση που προέβλεπε στο ΠΣΑ ρυθμό ανάπτυξης-0,3% το 2010, τώρα μιλά για-2%. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση εκτιμούν ότι θα είναι-2,5%, η Εurobank ανέφερε σε πρόσφατη έκθεσή της-2,8%, ενώ άλλοι θεωρούν ότι θα πέσει στο-5%.

Με βάση την πρόβλεψη για μείωση του ΑΕΠ κατά 2,8% το 2010 και σταδιακή ανάκαμψη από το δεύτερο εξάμηνο του 2011 και με μια μετριοπαθή εκτίμηση για επίπεδο επιτοκίων 5,2-5,3%, η έκθεση της Εurobank προβλέπει ότι το χρέος θα συνεχίσει να ανεβαίνει ώς και το 2012, οπότε και θα φτάσει το 129,1% του ΑΕΠ. Οι αγορές αμφισβητούν ακόμη και αυτό το σενάριο.

Αν ο ρυθμός ανάπτυξης υποχωρήσει σημαντικά, τότε είναι αδύνατον να δημιουργηθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούνται στον προϋπολογισμό, προκειμένου να αρχίσει να μειώνεται το χρέος. Κι αυτό γιατί τα φορολογικά έσοδα μοιραία θα μειωθούν. Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Μάλιστα, όπως λένε οι αναλυτές, αν προσπαθήσει η κυβέρνηση να εξασφαλίσει παρ΄ όλα αυτά πρωτογενή πλεονάσματα, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση και άρα σε φαύλο κύκλο.

Οι αγορές δεν πίστεψαν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να εξασφαλίσει όχι τα 35 δισ. ευρώ που θα χρειασθεί για φέτος, αλλά τα 65-70 δισ. ευρώ που εκτιμούν ότι θα χρειασθεί καθένα από τα επόμενα δυο χρόνια. Τώρα, θέλουν να δουν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα τηρήσει τις υποσχέσεις της και θα της δώσει τη βοήθεια που της έχει υποσχεθεί μαζί με το ΔΝΤ. Το τελευταίο επεισόδιο του δράματος παίζεται με σκοπό να ανοίξει η Ευρώπη τα χαρτιά της σε σχέση με την Ελλάδα.

Εννοείται ότι ο παράγων κερδοσκοπία έχει συντελέσει σημαντικά στην άνοδο των spreads. Μάλιστα, χρειάσθηκε η παρέμβαση της Τραπέζης της Ελλάδος την περασμένη Πέμπτη προκειμένου να περιοριστεί το λεγόμενο short selling, με βάση το οποίο επενδυτές πωλούν ομόλογα που δεν διαθέτουν για να ρίξουν τις τιμές και να τα αγοράσουν μετά φθηνότερα. Η Τράπεζα της Ελλάδος με την απόφασή της επέβαλε να παραδίδονται τα ομόλογα στον αγοραστή μέσα σε τρεις μέρες. Ετσι, αν δεν τα διαθέτουν, πρέπει οπωσδήποτε να τα αγοράζουν επί τόπου.
TA NEA