Ενδεικτική της έντονης απόκλισης τροχιάς μεταξύ τραπεζιτών και πολιτικής ηγεσίας της Ευρωζώνης είναι η χθεσινή δημόσια αποστασιοποίηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλωντ Τρισέ, από τις θέσεις που εκφράζει στο διπλωματικό παρασκήνιο η Γερμανία. Είναι η πρώτη φορά, σημείωναν παρατηρητές των εξελίξεων από την Αθήνα, που διαφοροποιείται δημόσια πρόεδρος της ΕΚΤ από τις θέσεις της γερμανικής κυβέρνησης και μάλιστα σε ένα ζήτημα καίριας πολιτικής σημασίας.
Ειδικότερα, δεν πέρασε απαρατήρητη η χθεσινή αναφορά του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη, που πολύ σύντομα αφήνει το θώκο του στην ΕΚΤ, στο επιτόκιο με το οποίο θα πρέπει να δανεισθεί η Ελλάδα, αν ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης με διμερή δάνεια από χώρες της Ευρωζώνης:
- Ενώ η γερμανική κυβέρνηση απειλεί να τορπιλίσει τις τελευταίες ημέρες τη συμφωνία των Βρυξελλών, κάνοντας στο παρασκήνιο λόγο για δανεισμό της Ελλάδας με το τελευταίο επιτόκιο δεκαετούς ομολόγου που διέθεσε στην αγορά (σήμερα 6,3%), ο κ. Τρισέ προσδιόρισε με εντελώς διαφορετικό τρόπο τη βάση υπολογισμού του κόστους δανεισμού.
- Τόνισε, ότι το επιτόκιο δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το κόστος αναχρηματοδότησης κάθε χώρας, τοποθετώντας τη βάση υπολογισμού πολύ χαμηλότερα από το γερμανικό όριο. Για παράδειγμα, αν δανειζόταν διμερώς η Ελλάδα από την Γερμανία σήμερα, το επιτόκιο θα έπρεπε να διαμορφωθεί με βάση το κόστος δανεισμού της Γερμανίας (γύρω στο 3,3%) με ένα πρόσθετο premium, που πάντως δεν θα μπορούσε να ανεβάσει σε καμία περίπτωση το τελικό κόστος στο 6,3%.
Ουσιαστικά, ο κ. Τρισέ υπερασπίσθηκε χθες το αυτονόητο, όπως σχολίαζαν στην Αθήνα τραπεζικά στελέχη: ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να ζητά την αλληλεγγύη των εταίρων της για να εφαρμόσει ένα δύσκολο σταθεροποιητικό πρόγραμμα και αυτοί να την δανείζουν με το ίδιο επιτόκιο που δανείζεται από την αγορά.
Ο κ. Τρισέ διαβεβαίωσε κατηγορηματικά, εξάλλου, ότι δεν τίθεται θέμα πτώχευσης της Ελλάδας και εξέφρασε την υποστήριξή του στην ελληνική κυβέρνηση για το Πρόγραμμα Σταθερότητας που έχει δεσμευθεί να εφαρμόσει. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο δράσης της ΕΚΤ για να λυθεί οριστικά το ελληνικό πρόβλημα έχει ως εξής:
- Η ελληνική κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στην παροχή εγγυήσεων στις τέσσερις μεγάλες τράπεζες για να εκδώσουν τραπεζικά ομόλογα αξίας 14 δις. ευρώ, ενώ θα εκδώσει και ομόλογα ειδικού τύπου, αξίας περίπου 4 δις. ευρώ.
- Τα τραπεζικά ομόλογα των 14 δις. με κρατική εγγύηση δεν θα διατεθούν στην αγορά, που είναι βέβαιο ότι στην παρούσα φάση θα ζητούσε εξωφρενικά επιτόκια από τις τράπεζες για να τα απορροφήσει, αλλά έχει γίνει δεκτό από την ΕΚΤ να τοποθετηθούν απευθείας ως εγγύηση δανεισμού, για να αναχρηματοδοτηθούν οι τράπεζες με επιτόκιο που δεν θα ξεπερνά το 3%. Τα υπόλοιπα ομόλογα θα γίνουν δεκτά για να αναχρηματοδότηση με 1%, διαμορφώνοντας το τελικό κόστος χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
- Με τον τρόπο αυτό, θα αρχίσει το γνωστό και από το 2009 τραπεζικό «αεροπλανάκι», όπου οι τράπεζες θα μπορούν πλέον να δανείζουν το Δημόσιο με ικανοποιητικό περιθώριο κέρδους σε σχέση με το δικό τους κόστος δανεισμού από την ΕΚΤ (πάντως, χαμηλότερο από το 2009) και να βγαίνουν όλοι κερδισμένοι: τόσο το Δημόσιο, που θα μπορεί με ευκολία να διαθέτει τους τίτλους του στην αγορά με σχετικά «λογικό» κόστος δανεισμού, όσο και οι τράπεζες, που θα μπορούν να καλύπτουν τις μεγάλες ζημιές των χαρτοφυλακίων τους, με τα κέρδη από τις συναλλαγές στα ομόλογα.
- Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει χορηγήσει ήδη στις τράπεζες γύρω στα 8 δις. ευρώ με τη δημοπρασία ρευστότητας του Μαρτίου, ενώ έχει διευκρινίσει στην Τράπεζα της Ελλάδος και μέσω αυτής στους Έλληνες εμπορικούς τραπεζίτες, ότι δεν χρειάζεται να βιασθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις χρηματοδοτήσεις της, που σήμερα ξεπερνούν τα 55 δις. ευρώ (!). Αυτό μπορεί να γίνει από το 2011 και… βλέπουμε, διαμηνύουν τώρα οι τραπεζίτες της Φραγκφούρτης.
Αρχή από την ΕΚΤ, τέλος με την ΕΚΤ…
Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, η σημερινή κρίση άρχισε από την ΕΚΤ και θα τελειώσει με παρέμβαση της ΕΚΤ: οι μεγάλες πιέσεις στα ομόλογα εκδηλώθηκαν όταν η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι δεν επιθυμούσε σημαντική συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών στη δημοπρασία ρευστότητας για ένα χρόνο τον Δεκέμβριο, ενώ αμέσως μετά οι πιέσεις κορυφώθηκαν, από τη στιγμή που διαμηνύθηκε ότι από το 2011 επανέρχεται το παλαιό καθεστώς για την αποδοχή ενεχύρων, που απειλούσε να θέσει εκτός αναχρηματοδότησης από την ΕΚΤ τα ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Τελικά, καμιά από τις δύο απειλές δεν επιβεβαιώθηκε, αφού οι τράπεζες εξακολουθούν να χρηματοδοτούνται αφειδώς από την ΕΚΤ, ενώ ξεκαθάρισε χθες, ότι από το 2011 τα ομόλογα χαμηλής αξιολόγησης, όπως ενδεχομένως θα είναι τα ελληνικά, αν υποβαθμισθούν κατά δύο «σκαλοπάτια» από την Moody’s, θα γίνονται δεκτά και το 2011 για αναχρηματοδότηση, έστω και με ελαφρώς υψηλότερο κόστος δανεισμού των τραπεζών, σε σχέση με την αναχρηματοδότηση ομολόγων υψηλής αξιολόγησης.
Φαίνεται, ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες πέτυχαν αυτό που ήθελαν εξαρχής, δηλαδή να δείξουν σε κάθε «απείθαρχο» μέλος της Ευρωζώνης, ότι θα περάσει δια πυρός και σιδήρου, αν δεν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των Συνθηκών για ελλείμματα και χρέος. Τώρα που η Ελλάδα «τηγανίσθηκε» αρκετά, όσο χρειαζόταν για να πάρουν το μήνυμα και άλλες «ενδιαφερόμενες» κυβερνήσεις, η ΕΚΤ δεν έχει κανένα λόγο να αφήσει ένα μέλος της Ευρωζώνης να χρεοκοπήσει, βυθίζοντας στην ανυποληψία το… Ιερό Δισκοπότηρο της Φραγκφούρτης, δηλαδή το ίδιο το ευρώ.
Από την τελική λύση του τελικού προβλήματος, παραδόξως, έχουν κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένοι και οι Γερμανοί: η περιπέτεια της Ελλάδας αφήνει τα επιθυμητά διδάγματα σε όλες τις κυβερνήσεις που θα αμφισβητήσουν τη δημοσιονομική πειθαρχία γερμανικού τύπου, που αποτέλεσε τη βάση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, βάσει της οποίας η Γερμανία θυσίασε στο βωμό της ενοποίησης το μάρκο. Επιπλέον, η απίστευτη, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ «εγγυάται» ότι το ευρώ θα παραμείνει όσο υποτιμημένο χρειάζεται έναντι του δολαρίου, για να συνεχίσει η γερμανική εξαγωγική μηχανή να λειτουργεί απρόσκοπτα στο διεθνές στερέωμα…
Δημοσίευση σχολίου