Την επαύριον της σύγκλησης του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) και των αποφάσεων που έλαβε, καταγράφονται οι πρώτες αντιδράσεις. Ως επί το πλείστον είναι θετικές, καθώς όλοι αντιλαμβάνονται το δυνητικό επιχειρησιακό αποτύπωμα της εισαγωγής συστημάτων όπως οι συλλογές κατεύθυνσης SPICE και τα κατευθυνόμενα βλήματα Rampage στο ελληνικό οπλοστάσιο. Όμως δε λείπουν και οι φωνές της κριτικής, όχι όμως με τη μορφή αμφισβήτησης της ορθότητας της απόφασης. Μιλούν επί της ουσίας για “μισές δουλειές”. Δικαιολογημένα, καθώς ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Παράλληλα, το θέμα της απόκτησης των F-35 έρχεται έντονα στο προσκήνιο, με τρόπο όμως που ενδεχομένως να μην αποτυπώνει επακριβώς την κατάσταση, υποκρύπτοντας, μεταξύ άλλων και επικοινωνιακή σκοπιμότητα.
Ας πάρουμε όμως τα ζητήματα ένα ένα. Οι αντιδράσεις για τη δημοσιοποίηση, μέσω διαρροών, της έγκρισης απόκτησης των συλλογών κατεύθυνσης Spice της Rafael για “χαζές” βόμβες 1000/2000 λιβρών, που θα αξιοποιήσει σημαντικό απόθεμα που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία και των υπερηχητικών πυραύλων Rampage της Elbit είναι θετικές, όπως άλλωστε αναμενόταν. Μέχρι στιγμής, η κριτική ασκείτο καταλογίζοντας ολιγωρία στη λήψη της τελικής απόφασης. Πλέον, άλλαξε πίστα…
Η κριτική λοιπόν εστιάζεται στο ότι μπορεί να πρόκειται για σωστή απόφαση, είναι όμως “άτολμη”, κρίνοντας από τους αριθμούς των πυραύλων και των συλλογών που θα αποκτηθούν. Θεμιτή η ένσταση, όμως αφενός ισχύει το “από το ολότελα…” και αφετέρου, η εξοικείωση της Πολεμικής Αεροπορίας με τα νέα συστήματα και η συνειδητοποίηση στην πράξη της διαφοράς που μπορούν να κάνουν στο πεδίο, θα οδηγήσουν σε αλλαγές στην προτεραιοποίηση των αναγκών και θα οδηγήσει σε επαρκές απόθεμα. Ας μην ξεχνάμε επίσης την οικονομική διάσταση και μάλιστα σε σχέση με τις συνθήκες που δημιουργεί η μεγάλης έκτασης φυσική καταστροφή που έπληξε τη Θεσσαλία. Ο προϋπολογισμός για την προμήθεια των συλλογών κατεύθυνσης SPICE ανέρχεται σε 130 εκατ. ευρώ και για τα βλήματα Rampage σε 50 εκατ. ευρώ.
Το δεύτερο σκέλος της απόλυτα θεμιτής κριτικής, είναι ότι οι αποφάσεις αυτές, θα έπρεπε να συνοδεύονται από την απόκτηση ατρακτιδίων στοχοποίησης, τα οποία θα αποτελέσουν πραγματικό πολλαπλασιαστή ισχύος για τον αεροπορικό στόλο. Αξιόπιστες επιχειρησιακά επιλογές προσφέρονται τόσο από τις ΗΠΑ (Sniper της LM όσο και από το Ισραήλ (Litening της Rafael, το οποίο στις ΗΠΑ προωθεί η Northrop Grumman). Το πρόγραμμα έχει συνδεθεί με την αναβάθμιση των F-16 Block 50 (συμπεριλαμβάνεται), οπότε το πλήττει η καθυστέρηση που σημειώνεται εκεί. Ας ελπίσουμε ότι θα ξεμπλοκάρει σύντομα και όχι μόνο για τα ατρακτίδια…
Στο σημείο αυτό, αξίζει η αρχική ανάλυση της είδησης για τα ισραηλινά όπλα να πάει ένα βήμα παρακάτω. Στην πρώτη ανάλυση του DP, υποστηρίχθηκε ότι η απόφαση για τα Rampage / Spice “οριοθετούν” τη σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, διαβιβάζοντας το μήνυμα “υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές”, όπως χαρακτηριστικά γράφτηκε. Παρότι απολύτως υπαρκτή, αυτή όμως είναι η μία διάσταση! Διότι σήμερα θα προσθέσουμε ότι αυτή η απόφαση ίσως εξυπηρετεί, χωρίς υπερβολή, σε τακτικό επίπεδο και τα συμφέροντα των ΗΠΑ! Παράξενο; Καθόλου…
Όπως εξηγήθηκε, οι ΗΠΑ εμφανίζονται “δυσκίνητες” στην αποδέσμευση προηγμένων οπλικών συστημάτων προς την Ελλάδα, καθώς όλα εντάσσονται στον ευρύτερο καμβά των ελληνοτουρκικών. Η ανακοίνωση αποδέσμευσης π.χ. των μαχητικών F-35, συνέπιπτε με την ανάγκη να απειληθεί το καθεστώς Ερντογάν που συμπεριφερόταν “αντισυμμαχικά”, μετά την προμήθεια των S-400 Triumf. Τώρα όμως επικρατεί η προσμονή εξεύρεσης ενός modus vivendi με τους Τούρκους, συν τη διαδικασία επαναπροσέγγισης Αθήνας-Άγκυρας, οπότε η διστακτικότητα έχει επανέλθει!
Με την ανακοίνωση λοιπόν της απόφασης προμήθειας για τα ισραηλινά όπλα, η Ουάσιγκτον αποκτά ένα ισχυρό επιχείρημα απέναντι στην Τουρκία! Όσο κι αν εκ πρώτης όψεως ακούγεται περίεργο: “Εάν δεν δώσουμε εμείς τα όπλα που ζητούν οι Έλληνες, θα τα δώσουν άλλοι. Από εμάς θα μπορούσατε να εξασφαλίσετε κάποια ανταλλάγματα σε εξισορρόπηση, από τους άλλους όχι”! Δηλαδή, οι ΗΠΑ δυνητικά βγαίνουν διπλά κερδισμένες. Και θα το χρησιμοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν τις τουρκικές ενστάσεις και… θα πουλήσουν και στις δυο χώρες!
Ας μην ξεχνάμε ότι η απόκτηση των γαλλικών υποστρατηγικών βλημάτων κρουζ τύπου SCALP EG (MBDA), οδήγησε στην αποδέσμευση των AGM-84K SLAM-ER στην Τουρκία, βλήματα τα οποία δεν έχουν αποδεσμευτεί για την Ελλάδα, παρότι -φέρονται- να έχουν ζητηθεί! Πίσω από αυτή την απόφαση υποκρύπτεται αυτή η εξαιρετικά επιπόλαιη αμερικανική αντίληψη περί “ισορροπίας” μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Διότι δεν συνυπολογίζεται η κατάσταση στο ναυτικό πεδίο που επιδεινώνεται διαρκώς. Η οποία με τη σειρά της, φέρεται να έπαιξε ρόλο στην απόφαση απόκτησης ισραηλινών αερομεταφερόμενων όπλων…
Αυτό το σκεπτικό όμως μας οδηγεί και σε άλλο ένα συμπέρασμα, αφού δεν μπορεί παρά να εφαρμόζεται και στην περίπτωση αποδέσμευσης των F-35 για την Ελλάδα! Η κυρίαρχη ερμηνεία της καθυστέρησης αποστολής της Επιστολής Προσφοράς προς Αποδοχή (LOA: Letter of Offer and Acceptance), η οποία διαδικαστικά ακολουθεί την Επιστολής Εκδήλωσης Αιτήματος (LoR: Letter of Request) που έχει στείλει η Ελλάδα και έπρεπε να έχει σταλεί στην Αθήνα προ των εκλογών, επικεντρώνει στην εξέλιξη των ελληνοτουρκικών (και των αμερικανοτουρκικών)…
Κατά συνέπεια, όπως απειλούσαν έμμεσα τον Ερντογάν με την αποδέσμευση των F-35 στην Ελλάδα, τώρα που ο Ερντογάν διαπραγματεύεται (βλ. εκβιάζει) με την μη επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, οι Αμερικανοί καθυστερούν την αποστολή της LOA στην Ελλάδα για να μην τον κακοκαρδίσουν και του δώσουν πρόσχημα… Έλα όμως που μεγάλα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, αίφνης, υποστηρίζουν ότι “ξεκολλάει” η υπόθεση των F-35! Τι συμβαίνει; Δύο είναι τα τινά…
Το ένα λογικά είναι ότι ο στόχος είναι επικοινωνιακός: Να χρυσωθεί το χάπι της αποδέσμευσης των F-16 για την Τουρκία, μια προσπάθεια που επιταχύνεται την επαύριον της απαγγελίας των αμφιλεγόμενων -για τρίτη φορά ίδιων- κατηγοριών εναντίον του μεγάλου αντιπάλου του Ερντογάν και των Τούρκων, του Γερουσιαστή Μενέντεζ, δηλαδή του -μέχρι την παραίτηση συνεπεία της δίωξης- επικεφαλής της πανίσχυρης Επιτροπής της Γερουσίας, αρμόδιας για την έγκριση εξοπλιστικών προγραμμάτων με ξένες χώρες, που διαθέτει και δυνατότητα άσκησης βέτο…
Έχει όμως και αντίστροφη ανάγνωση. Ο Λευκός Οίκος που τάσσεται υπέρ της αποδέσμευσης των F-16 στην Τουρκία για να αποσπάσει την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας, από τη μία πιέζει για να πετύχει τον στόχο, από την άλλη όμως επαναφέρεται το ζήτημα των F-35 στην Ελλάδα, τόσο για να κατευνάσει τις ελληνικές αντιδράσεις -με επίκεντρο το γνωστό αφήγημα “η Τουρκία παίρνει F-16 όμως τα F-35 θα πάνε Ελλάδα“- όσο και για να υπενθυμίσει στους Τούρκους ότι εξακολουθεί να κρατά ένα όπλο στα χέρια, σε περίπτωση που η Άγκυρα “εκτραπεί” εκ νέου…
Εάν όμως αυτό το σκεπτικό ισχύει, τότε οι πανηγυρισμοί για την προοπτική ένταξης των F-35 στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας ίσως αποδειχθούν πως είναι λίγο πρόωροι. Διότι μπορεί να αποδειχθεί στην πορεία, ότι άλλο το “ξεμπλοκάρουν“, άλλο το “έρχονται“. Είναι εντελώς απίθανο ο Ερντογάν να μην έχει θέσει θέμα για την προοπτική πώλησης των F-35 στην Ελλάδα.
Οπότε, ας έρθει πρώτα η LOA, να δούμε τι περιλαμβάνει και πόσο θα διαρκέσουν οι ελληνοαμερικανικές διαπραγματεύσεις για την κατάρτιση της σύμβασης και μετά πανηγυρίζουν, όσοι το επιθυμούν. Διότι, όλα δείχνουν ότι η εν λόγω υπόθεση, θα έχει αρκετά ακόμα -γεωπολιτικά- επεισόδια.
Δημοσίευση σχολίου