Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης
Πολλοί οξυδερκείς αλλοδαποί επισκέπτες της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια εγκατέλειπαν την χώρα με ένα αίνιγμα. Αδυνατούσαν να εξηγήσουν πώς η χώρα που είχαν επισκεφθεί ήταν μία από τις μάλλον φτωχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ετύγχανε μάλιστα συστηματικής οικονομικής υποστηρίξεως. Αυτό που είχαν δει ήταν μία κοινωνία σε ευδαιμονία την οποία θα ζήλευαν και οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές.Γεμάτες καφετέριες και εστιατόρια μέρα-νύχτα, ακριβές τιμές και επιδεικτική κατανάλωση. Ο καφές στην Αθήνα κόστιζε πολύ περισσότερο από ό,τι στο Βερολίνο.
Πουθενά όμως δεν φαινόταν η προέλευση αυτού του πλούτου. Πραγματική παραγωγική δραστηριότητα δεν ήταν ορατή. Εδώ και μερικές εβδομάδες το μυστήριο βαίνει προς την λύση του. Από την μία, ο πακτωλός των ευρωπαϊκών κονδυλίων κατέληξε να στηρίζει ένα σπάταλο και αντιπαραγωγικό κράτος το οποίο με την σειρά του αποδιάρθρωσε τον οικονομικό ιστό της χώρας.
Η κατάντια της ελληνικής γεωργίας με τους αγρότες-δημοσίους υπαλλήλους είναι ενδεικτική. Από την άλλη, η παραποίηση των στατιστικών στοιχείων της ελληνικής οικονομίας επέτρεπε τον ανεξέλεγκτο δανεισμό στα χαμηλά επιτόκια που εξασφάλιζε η Ευρωζώνη. Τα χρήματα αυτά στην συνέχεια διανέμονταν εν είδει αυξήσεων, επιδομάτων και κάθε είδους παροχών στον ελληνικό λαό. Η υποθήκευση του μέλλοντος της χώρας και η επιβάρυνση των μελλοντικών γενεών προς χάριν του συβαριτισμού της σημερινής βαπτίσθηκε «κοινωνικά ευαίσθητη» πολιτική. Η ευθύνη είναι πολιτική αλλά όχι μόνον. Ο ελληνικός λαός επιβράβευσε εκλογικώς επανειλημμένως τους θιασώτες αυτής της πολιτικής και τιμώρησε όσους προσπάθησαν να αντισταθούν στην ακατάσχετη παροχολογία.
Έτσι βρέθηκε ξαφνικά η Ελλάς να είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωζώνη που να συνδυάζει δυσθεώρητο δημόσιο χρέος και έλλειμμα με χαμηλότατη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η αλήθεια είναι ότι και άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετώπισαν – και αντιμετωπίζουν – σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Το πρόβλημα της Ελλάδος δεν είναι τόσο οικονομικό, όσο πολιτικό και κοινωνικό. Και άλλες χώρες όπως η Ιρλανδία βρέθηκαν πέρυσι στην δίνη του κυκλώνα της οικονομικής κρίσεως. Υπήρχε όμως εκεί μία πολιτική ηγεσία η οποία έλαβε ταχέως μέτρα επώδυνα και αποτελεσματικά.
Υπήρχε και μία κοινωνία έτοιμη να αποδεχθεί την δυσάρεστη πραγματικότητα και να συμβάλει στην επιτυχία του κυβερνητικού προγράμματος; Αυτά δυστυχώς είναι μάλλον ζητούμενα στην Ελλάδα. Οι διεθνείς αγορές αλλά και οι ευρωπαϊκές αρχές αμφιβάλλουν για την πολιτική βούληση της κυβερνήσεως να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την σωτηρία της οικονομίας. Επίσης ανησυχούν για την ικανότητα της κρατικής μηχανής να εφαρμόσει οποιοδήποτε πρόγραμμα περικοπής δαπανών, καθώς και για την πρόθεση του ελληνικού λαού να συμβιβασθεί με την νέα δυσάρεστη πραγματικότητα.
Αναρωτιέται κανείς πώς θα εφαρμοσθούν επώδυνα μέτρα σε μία κοινωνία με τόσο γενικευμένη παραβατική συμπεριφορά. Η συστηματική περιφρόνηση κάθε έννοιας νομιμότητος τείνει να αποτελέσει συστατικό στοιχείο της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας. Μια δράκα ανερματίστων νεαρών μπορεί να ακυρώσει την λειτουργία ενός πανεπιστημίου ατιμωρητί. Μερικές δεκάδες κατ’όνομα αγρότες μπορούν να χωρίζουν την χώρα στα δύο, να προκαλούν ζημίες εκατομμυρίων ευρώ σε μεταφορείς και εξαγωγείς και να περιορίζουν την ελευθερία κινήσεως εκατομμυρίων πολιτών. Η πομπωδώς εξαγγελθείσα απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημοσίους χώρους έχει στην πράξη ακυρωθεί.
Οι μάσκες έπεσαν. Η συνειδητοποίηση του ξεπεσμού μπορεί να θίγει τον συλλογικό εγωισμό, μπορεί όμως να αποβεί ευεργετική, αν συνοδευθεί από ριζική αλλαγή πορείας. Η παρούσα κυβέρνηση έχει ευθύνες ιστορικές. Μπορεί να ξεκινήσει με κάτι που για την σημερινή Ελλάδα ακούγεται σχεδόν επαναστατικό, όπως και την εποχή του Εμμανουήλ Ροΐδη: την εφαρμογή των νόμων.
NEWSTIME
Πολλοί οξυδερκείς αλλοδαποί επισκέπτες της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια εγκατέλειπαν την χώρα με ένα αίνιγμα. Αδυνατούσαν να εξηγήσουν πώς η χώρα που είχαν επισκεφθεί ήταν μία από τις μάλλον φτωχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ετύγχανε μάλιστα συστηματικής οικονομικής υποστηρίξεως. Αυτό που είχαν δει ήταν μία κοινωνία σε ευδαιμονία την οποία θα ζήλευαν και οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές.Γεμάτες καφετέριες και εστιατόρια μέρα-νύχτα, ακριβές τιμές και επιδεικτική κατανάλωση. Ο καφές στην Αθήνα κόστιζε πολύ περισσότερο από ό,τι στο Βερολίνο.
Πουθενά όμως δεν φαινόταν η προέλευση αυτού του πλούτου. Πραγματική παραγωγική δραστηριότητα δεν ήταν ορατή. Εδώ και μερικές εβδομάδες το μυστήριο βαίνει προς την λύση του. Από την μία, ο πακτωλός των ευρωπαϊκών κονδυλίων κατέληξε να στηρίζει ένα σπάταλο και αντιπαραγωγικό κράτος το οποίο με την σειρά του αποδιάρθρωσε τον οικονομικό ιστό της χώρας.
Η κατάντια της ελληνικής γεωργίας με τους αγρότες-δημοσίους υπαλλήλους είναι ενδεικτική. Από την άλλη, η παραποίηση των στατιστικών στοιχείων της ελληνικής οικονομίας επέτρεπε τον ανεξέλεγκτο δανεισμό στα χαμηλά επιτόκια που εξασφάλιζε η Ευρωζώνη. Τα χρήματα αυτά στην συνέχεια διανέμονταν εν είδει αυξήσεων, επιδομάτων και κάθε είδους παροχών στον ελληνικό λαό. Η υποθήκευση του μέλλοντος της χώρας και η επιβάρυνση των μελλοντικών γενεών προς χάριν του συβαριτισμού της σημερινής βαπτίσθηκε «κοινωνικά ευαίσθητη» πολιτική. Η ευθύνη είναι πολιτική αλλά όχι μόνον. Ο ελληνικός λαός επιβράβευσε εκλογικώς επανειλημμένως τους θιασώτες αυτής της πολιτικής και τιμώρησε όσους προσπάθησαν να αντισταθούν στην ακατάσχετη παροχολογία.
Έτσι βρέθηκε ξαφνικά η Ελλάς να είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωζώνη που να συνδυάζει δυσθεώρητο δημόσιο χρέος και έλλειμμα με χαμηλότατη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η αλήθεια είναι ότι και άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετώπισαν – και αντιμετωπίζουν – σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Το πρόβλημα της Ελλάδος δεν είναι τόσο οικονομικό, όσο πολιτικό και κοινωνικό. Και άλλες χώρες όπως η Ιρλανδία βρέθηκαν πέρυσι στην δίνη του κυκλώνα της οικονομικής κρίσεως. Υπήρχε όμως εκεί μία πολιτική ηγεσία η οποία έλαβε ταχέως μέτρα επώδυνα και αποτελεσματικά.
Υπήρχε και μία κοινωνία έτοιμη να αποδεχθεί την δυσάρεστη πραγματικότητα και να συμβάλει στην επιτυχία του κυβερνητικού προγράμματος; Αυτά δυστυχώς είναι μάλλον ζητούμενα στην Ελλάδα. Οι διεθνείς αγορές αλλά και οι ευρωπαϊκές αρχές αμφιβάλλουν για την πολιτική βούληση της κυβερνήσεως να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την σωτηρία της οικονομίας. Επίσης ανησυχούν για την ικανότητα της κρατικής μηχανής να εφαρμόσει οποιοδήποτε πρόγραμμα περικοπής δαπανών, καθώς και για την πρόθεση του ελληνικού λαού να συμβιβασθεί με την νέα δυσάρεστη πραγματικότητα.
Αναρωτιέται κανείς πώς θα εφαρμοσθούν επώδυνα μέτρα σε μία κοινωνία με τόσο γενικευμένη παραβατική συμπεριφορά. Η συστηματική περιφρόνηση κάθε έννοιας νομιμότητος τείνει να αποτελέσει συστατικό στοιχείο της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας. Μια δράκα ανερματίστων νεαρών μπορεί να ακυρώσει την λειτουργία ενός πανεπιστημίου ατιμωρητί. Μερικές δεκάδες κατ’όνομα αγρότες μπορούν να χωρίζουν την χώρα στα δύο, να προκαλούν ζημίες εκατομμυρίων ευρώ σε μεταφορείς και εξαγωγείς και να περιορίζουν την ελευθερία κινήσεως εκατομμυρίων πολιτών. Η πομπωδώς εξαγγελθείσα απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημοσίους χώρους έχει στην πράξη ακυρωθεί.
Οι μάσκες έπεσαν. Η συνειδητοποίηση του ξεπεσμού μπορεί να θίγει τον συλλογικό εγωισμό, μπορεί όμως να αποβεί ευεργετική, αν συνοδευθεί από ριζική αλλαγή πορείας. Η παρούσα κυβέρνηση έχει ευθύνες ιστορικές. Μπορεί να ξεκινήσει με κάτι που για την σημερινή Ελλάδα ακούγεται σχεδόν επαναστατικό, όπως και την εποχή του Εμμανουήλ Ροΐδη: την εφαρμογή των νόμων.
NEWSTIME
Δημοσίευση σχολίου