έδειξαν αλληλεγγύη και επικύρωσαν την απόφαση για τη στήριξη της Ελλάδας.Ωστόσο όλα είχαν κριθεί πολύ νωρίτερα μέσα από έντονες παρασκηνιακές διεργασίες και διπλωματικούς χειρισμούς υψηλού επιπέδου.
Ο κ. Γ. Παπανδρέου την Τετάρτη περνούσε την πόρτα του Μεγάρου των Ηλυσίων την ώρα που τα μεγαλύτερα διεθνή έντυπα δημοσίευαν πληροφορίες για επικείμενο σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδας από τη Γερμανία. Είχαν προηγηθεί άλλα δημοσιεύματα για γαλλογερμανικό σχέδιο το οποίο θα ανακοινωνόταν στις Βρυξέλλες.
Oχειμαρρώδης Νικολά Σαρκοζί υποδέχθηκε με ασυνήθιστη θέρμη τον έλληνα Πρωθυπουργό. Ο γάλλος πρόεδρος μπορεί να εντυπωσίασε την ελληνική αντιπροσωπεία, φαίνεται όμως ότι ενεργοποίησε και τα αντανακλαστικά της συμμάχου του. Η Γερμανία επιχείρησε να πάρει το προβάδισμα στο γαλλογερμανικό σχέδιο για τη διάσωση της Ελλάδας, επιβάλλοντας όμως τους όρους της.
Συνεργάτες του κ. Παπανδρέου σχολίαζαν ότι οι όροι αυτοί ήταν «αποικιακού τύπου». Η Ελλάδα αρνήθηκε, η Γαλλία υποστήριξε ότι η λύση θα έπρεπε να είναι στο πλαίσιο της ΕΕ και όχι διμερής, το ίδιο και οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές. Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων του κ. Σαρκοζί με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, ο οποίος κορυφώθηκε την Πέμπτη το πρωί. Πριν από την έναρξη της συνόδου ο κ. Παπανδρέου συναντήθηκε με την κυρία Μέρκελ, τον κ. Σαρκοζί, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης Χέρμαν βαν Ρομπάι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ.
Πυρ ομαδόν κατά της Ελλάδας
Η συζήτηση στη διάρκεια της συνάντησης ήταν έντονη. Ο κ. Τρισέ ήταν πολύ σκληρός με την Ελλάδα και δεν μάσησε τα λόγια του. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας είναι κατά τη γνώμη του ανεπαρκές και επέμεινε στη λήψη πρόσθετων μέτρων. Η κριτική του κ. Μπαρόζο για την κατάσταση της Ελλάδας προκάλεσε την αντίδραση του κ. Παπανδρέου. «Αν είχε κάνει και η Κομισιόν καλά τη δουλειά της, δεν θα ήταν η Ελλάδα σε αυτή τη θέση» του είπε. Το «οχυρό» όμως που έπεσε με μεγάλη δυσκολία ήταν η κυρία Μέρκελ. Η καγκελάριος αρνιόταν να παράσχει στήριξη στην Ελλάδα επικαλούμενη, μεταξύ άλλων, την αντίδραση στελεχών της κυβέρνησής της αλλά και της γερμανικής κοινής γνώμης.
Χρειάστηκε να ασκήσει όλη τη διπλωματική γοητεία του ο κ. Σαρκοζί και να δείξει την αποφασιστικότητά του ο κ. Παπανδρέου για να καμφθούν οι αντιρρήσεις της. Αλλά και τότε έγραφε και έσβηνε λέξεις από το τελικό κείμενο της συμφωνίας- το οποίο προετοίμαζε μυστικά επί δύο μήνες μια ομάδα συμβούλων από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές- ως την τελευταία στιγμή. Ο κ. Παπανδρέου χαρακτήρισε την απόφαση των ευρωπαίων ηγετών να στηρίξουν την Ελλάδα «πολύ σημα ντική όχι μόνο για τη χώρα μας,αλλά και για την οικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης». Συνεργάτες του με γνώση των οικονομικών θεμάτων, αλλά και των διεργασιών που προηγήθηκαν, έλεγαν ότι έπεσαν πολλά σενάρια στο τραπέζι των συζητήσεων και η εξέλιξη αυτή είναι πολύ ικανοποιητική για την Ελλάδα. «Πετύχαμε το καλύτερο δυνατόν» σχολίαζε ένας από αυτούς.
Μολονότι στην ελληνική αντιπροσωπεία υπήρχε ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της συνόδου, όσοι παρακολούθησαν από κοντά τις εξελίξεις έλεγαν σε ιδιωτικές συζητήσεις τους ότι αισθάνθηκαν θλίψη. «Ηταν πολύ εξευτελιστικό να παλεύουμε να πείσουμε τους συνομιλητές μας όχι για την αποδοτικότητα των δεσμεύσεών μας αλλά για το ότι εννοούμε αυτά που λέμε. Δυστυχώς δεν μας πιστεύουν.Υπάρχει έντονο κλίμα δυσπιστίας για την Ελλάδα» έλεγαν. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτεύχθηκε αυτή η ευρωπαϊκή συμφωνία καθορίζουν και ένα μέτρο για τα κέρδη και τις απώλειες του κ. Παπανδρέου.
Ο έλληνας πρωθυπουργός πήρε αυτό που διεκδικούσε εξαρχής: την ευρωπαϊκή στήριξη απέναντι στις κερδοσκοπικές επιθέσεις που δέχεται το ευρώ και όχι μια διμερή συμφωνία, της Ελλάδας, π.χ., με τη Γερμανία. Απέφυγε έτσι το ενδεχόμενο δανεισμού της χώρας ενδεχομένως με ταπεινωτικούς όρους. Επίσης απέφυγε την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το θέμα αυτό δεν συζητήθηκε ποτέ επισήμως, αλλά είναι σαφές ότι η προοπτική αυτή υπήρχε στον ορίζοντα. Η Ελλάδα δεν ζήτησε χρηματοδότηση, επιμένοντας ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της. Το γεγονός αυτό επισήμαναν οι κκ. Μπαρόζο και Ρομπάι στην επίσημη δήλωσή τους. Αλλά και ο εκπρόσωπος για οικονομικά θέματα της κυρίας Μέρκελ έλεγε, έπειτα από τις επίσημες ανακοινώσεις, σε γερμανούς δημοσιογράφους ότι η Γερμανία ποτέ δεν συζήτησε ένα σχέδιο χρηματοδότησης της Ελλάδας επειδή η Ελλάδα ποτέ δεν ζήτησε οικονομική βοήθεια.
Παράταση χρόνου
Ο χρόνος αυτός μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος στο εσωτερικό μέτωπο. Ηδη υπήρξαν οι πρώτες απεργιακές κινητοποιήσεις και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει αν θα κλιμακωθούν όταν τα μέτρα μπουν στην καθημερινότητα των πολιτών. Η Ελλάδα κατόρθωσε να στρέψει πάνω της το παγκόσμιο ενδιαφέρον. «Γίναμε το επίκεντρο της κρίσης» δήλωσε ο κ. Παπανδρέου. Επίσης ανάγκασε τον κ. Ρομπάι να ασχοληθεί με την ελληνική οικονομία παρεκκλίνοντας από τους στόχους του για το σύνολο της ΕΕ. Ο πρόεδρος της ΕΕ δεν κρύβει την ενόχλησή του στους συνομιλητές του. Αλλά και την Πέμπτη δήλωσε αυστηρά: «Η συμφωνία που επετεύχθη είναι ένας δρόμος με δύο κατευθύνσεις.Η μία κατεύθυνση είναι η αλληλεγγύη της ΕΕ προς την Ελλάδα και η άλλη κατεύθυνση είναι η επίδειξη υπευθυνότητας από την Ελλάδα» σημείωσε. Ο κ. Παπανδρέου έχει ελαφρώς διαφορετική άποψη. «Χρειάζεται να φιλοτιμηθούμε και να ανταποκριθούμε στην ευκαιρία που μας δίνει η ΕΕ. Αλλά και η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει δράση αναφορικά με τις διεθνείς αγορές» παρατηρεί.
Ανοιχτό το θέμα νέων μέτρων
Ακόμη και αν ζητούσε χρήματα ο κ. Παπανδρέου, δεν υπάρχει μηχανισμός στην ΕΕ για να παρασχεθεί οικονομική βοήθεια. Αυτό το έλλειμμα αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στη σύνοδο. Απόφαση όμως δεν ελήφθη και έτσι παραμένει ασαφές αν η στήριξη που δόθηκε αφορά μόνο την Ελλάδα ή και άλλες χώρες της ΕΕ με αντίστοιχα προβλήματα.
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Παπανδρέου αναγκάστηκε να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο για τη λήψη πρόσθετων μέτρων. Επίσης δεν απέφυγε τελείως το ΔΝΤ, το οποίο θα κληθεί να παράσχει τη συνδρομή του «σε τεχνικής φύσεως θέματα» στο πλαίσιο της τριμερούς επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ. Ο «κορσές» που καλείται να φορέσει η Ελλάδα είναι πολύ στενός.
ΤΟ ΒΗΜΑ
Δημοσίευση σχολίου