Ο «αμερικανικός εμφύλιος» διεθνοποιείται. Αμερικανοί αποσύρουν όσα Αμερικανοί κόμισαν. Τέλος εποχής για αυταπάτες και free riders.

Γιώργος Σκαφιδάς
Αμερικανοί εναντίον Αμερικανών… νατοϊκοί Αμερικανοί εναντίον πουτινικών Αμερικανών… ατλαντιστές Αμερικανοί εναντίον ευρωσκεπτικιστών Αμερικανών… «woke» Αμερικανοί εναντίον «αντι-woke» Αμερικανικών… Οι σαρωτικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων θα μπορούσαν να ερμηνευτούν υπό ακριβώς αυτό το μανιχαϊστικό πρίσμα των ανταγωνιστικών αμερικανικών τάσεων, οι οποίες όμως διαχέονται πια ανά την υφήλιο αναδιαμορφώνοντας το τοπίο των -διεθνών πια- ανταγωνισμών.

Εάν επρόκειτο για οποιαδήποτε άλλη χώρα -ακόμη και για μεγάλες δυνάμεις τύπου Κίνας, Ινδίας, Ρωσίας- αυτές οι ανταγωνιστικές τάσεις θα αποτελούσαν κυρίως εσωτερική υπόθεση με δυνητικές διεθνείς απολήξεις. Στην περίπτωση των «νέων ΗΠΑ» ωστόσο, δείχνει να ισχύει πια το αντίστροφο, καθώς οι διεθνείς απολήξεις προηγούνται και οι διεθνείς εξελίξεις τρέχουν, ενώ οι Αμερικανοί ψηφοφόροι πίσω στο εσωτερικό των ΗΠΑ περί άλλα τυρβάζουν.

Το Ουκρανικό και η ανοικοδόμηση της Γάζας δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να αποτελούν ζήτημα προτεραιότητας για τον μέσο Αμερικανό ψηφοφόρο, ειδικά από την στιγμή που δεν έχουν σταλεί αμερικανικά στρατεύματα εκεί.

Αυτός ο ψηφοφόρος ωστόσο, επηρεάζει με την ψήφο του την εξωτερική πολιτική μιας χώρας γύρω από την οποία -και με σημείο αναφοράς την οποία και τις διαθέσεις της- διαμορφώθηκε η αρχιτεκτονική ασφαλείας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά παγκοσμίως.

Πριν από την έναρξη της νέας θητείας Τραμπ στην προεδρία, οι ΗΠΑ (υπό τον Τζο Μπάιντεν) ήταν ο στρατιωτικά και οικονομικά μεγαλύτερος υποστηρικτής της Ουκρανίας του Ζελένσκι ενάντια στη ρωσική εισβολή.

Μόλις λίγες εβδομάδες μετά, οι ΗΠΑ (υπό τον Ντόναλντ Τραμπ) παρουσιάζονται να αγκαλιάζουν ανεπιφύλακτα την πλευρά Πούτιν, αδειάζοντας προσωπικά τον ίδιο τον Ζελένσκι (τον οποίο η προηγούμενη διοίκηση Μπάιντεν καλωσόριζε τον Δεκέμβριο του 2022 ως ομιλητή στο αμερικανικό Κογκρέσο) και το Κίεβο.

Πριν από τη νέα προεδρία Τραμπ, η ηγεσία του Λευκού Οίκου αποκήρυσσε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως αδικαιολόγητη και τις σχετικές με αυτήν την εισβολή ρωσικές δικαιολογίες (περί «αποναζιστικοποίησης» και «απονατοποίησης» μιας χώρας όπως ήταν Ουκρανία, που ουδέποτε έλαβε πραγματικό χρονοδιάγραμμα ένταξης στη νατοϊκή Συμμαχία) ως προσχήματα.

Πλέον, επί Τραμπ, η Ουάσιγκτον παρουσιάζεται να αποδέχεται κάποιες από εκείνες τις ρωσικές δικαιολογίες, κατηγορώντας τον Ζελένσκι για τον πόλεμο.

Πριν από τη νέα ορκωμοσία Τραμπ, οι ΗΠΑ ήταν ο πυλώνας της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας και η αδιαφιλονίκητη ηγέτιδα δύναμη στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Πλέον, επί Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζονται να προωθούν τη δική τους αποδέσμευση από τη νατοϊκή Συμμαχία την οποία οι ίδιες ίδρυσαν με την υπογραφή της Συνθήκης της Ουάσιγκτον.

Πριν από την ορκωμοσία της νέας θητείας Τραμπ, η ιδρυθείσα από το 1961 αμερικανική υπηρεσία αρωγής για τη διεθνή ανάπτυξη USAID, μια υπηρεσία η οποία λειτουργούσε βάσει νόμου «υπό την άμεση εξουσία και την πολιτική καθοδήγηση του εκάστοτε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών», έστελνε κάθε χρόνο δισεκατομμύρια δολάρια ανά την υφήλιο τους παραλήπτες των οποίων είχαν προφανώς εγκρίνει Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Πλέον, επί Τραμπ, η USAID σταματά να στέλνει γιατί, σύμφωνα με τη νέα αμερικανική διοίκηση, χρηματοδοτούσε φορείς και οργανισμούς που δεν θα έπρεπε…

Διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις έκαναν επί σειρά δεκαετιών όσα οι ίδιες έκριναν ότι εξυπηρετούσαν πρωτίστως τα συμφέροντα των ιδίων των ΗΠΑ όπως οι ίδιες τα αντιλαμβάνονταν σε κάθε χρονική περίοδο.

Ακόμη και το woke φαινόμενο, κυρίως αμερικανικής προέλευσης είναι.

Αμερικανικοί είναι, όμως, και οι περισσότεροι από τους μιντιακούς κολοσσούς (New York Times, Politico, Bloomberg News, Associated Press) με τους οποίους τώρα «συγκρούεται» η διοίκηση του Ντόναλντ Τραμπ, ακυρώνοντας συνδρομές και αποκλείοντας συγκεκριμένους δημοσιογράφους από ταξίδια και ενημερώσεις.

Ως ισχυρότερη στρατιωτικά και οικονομικά χώρα στον κόσμο, η Αμερική οδηγούσε τις εξελίξεις επί σειρά δεκαετιών και επωφελούνταν από αυτές· δεν έτρεχε πίσω τους. Όταν μιλούσε για rules based order, το έκανε επειδή η ίδια το ήθελε, όχι επειδή της το επέβαλε κάποιος εξωτερικός παράγοντας.

Κι όταν στήριζε τους Ουκρανούς επιβάλλοντας κυρώσεις στους Ρώσους εισβολείς, προφανώς το έκανε επειδή η ίδια το έκρινε σκόπιμο (συμβάλλοντας, έτσι, και στη διαφοροποίηση των πηγών ενεργειακής τροφοδοσίας των Ευρωπαίων υπέρ του αμερικανικού LNG)… εκτός κι αν πιστεύει κανείς το επιχείρημα Τραμπ, ότι δηλαδή ο Ζελένσκι ξεγέλασε την κυβέρνηση Μπάιντεν πείθοντάς την να μπει στον πόλεμο ως υποστηρήκτρια της Ουκρανίας…

Επί της ουσίας, μάλλον το αντίθετο ισχύει: ο Ζελένσκι το πιο πιθανό είναι ότι θα είχε «χάσει» πολύ νωρίτερα, εάν δεν είχε διαβεβαιώσεις στήριξης -και στήριξη- από την πλευρά κυρίως δύο χωρών: των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

Με άλλα λόγια, η «νέα Αμερική» του Τραμπ και του (Νοτιοαφρικανού) Μασκ μοιάζει να έχει κηρύξει πια τον «πόλεμο» στην «παλαιά Αμερική» της ψυχροπολεμικής και μεταψυχροπολεμικής περιόδου.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ήδη η περισσότερο διχασμένη εσωτερικά και δυσλειτουργική προηγμένη βιομηχανική δημοκρατία στον κόσμο», έγραφαν οι αναλυτές του Eurasia Group πριν από 13 μήνες, τον Ιανουάριο του 2024. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστεί η μεγαλύτερη πηγή γεωπολιτικής αβεβαιότητας στον κόσμο», γράφει τώρα ο Ίαν Μπρέμερ…

Τι σημαίνει όμως αυτό πρακτικά πια, για όσους (κυρίως Ευρωπαίους) έβρισκαν καταφύγιο τις περασμένες δεκαετίες ως free riders πίσω από την αμερικανική ισχύ;

Οι αυταπάτες των περασμένων δεκαετιών πλέον καταρρέουν και τα περιθώρια επιστροφής στο status quo ante bellum εξανεμίζονται. Ως εκ τούτου, ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες της υπεράσπισης των αξιών του, όποιες κι αν είναι αυτές, και -προφανώς- το κόστος της υπεράσπισης αυτών των αξιών…

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.