Η ισλαμική ταυτότητα είναι γενικά μέρος της Ευρώπης, όπως η χριστιανική και η εβραϊκή κοσμοθεωρία αποτελούν μέρος των κοινωνιών της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στα Βαλκάνια.
Το Ισλάμ ήρθε με την επέκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά το 1453 στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και εξακολουθεί να είναι παρών σε διαφορετική κλίμακα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη , την Αλβανία , τη Βόρεια Μακεδονία , το Μαυροβούνιο, την περιοχή Σάντζακ στη Σερβία, στο Κοσσυφοπέδιο, στη Δοβρούτζα στη Ρουμανία , καθώς και στη Βουλγαρία.
Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία οι μουσουλμάνοι είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού, στη Βόρεια Μακεδονία οι μουσουλμάνοι Αλβανοί είναι το ένα τρίτο. Πολλοί Ρομά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ομολογούν επίσης την ισλαμική πίστη.
Το Ισλάμ διαδόθηκε σταδιακά στα Βαλκάνια
Η εξάπλωση του Ισλάμ στα Βαλκάνια είναι μια σύνθετη ιστορική διαδικασία – όχι γρήγορη, αλλά σταδιακή, που διαρκεί από 100 έως 150 χρόνια, σύμφωνα με τον Τουρκόλογο καθηγητής Μεχμέτ Χατζησαλίογλου.
Για τους Οθωμανούς, η πρώτη προτεραιότητα δεν ήταν τόσο η θρησκευτική επίθεση όσο η απόσπαση εσόδων από τα κατακτημένα κράτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης – με τη μορφή φόρων, δασμών και υπηρεσιών, επισημαίνει ο Γκούντρουν Κρέμερ, καθηγητής Ισλαμικών Σπουδών.
Οι νέοι ηγεμόνες ενδιαφέρονταν κυρίως για τα εδάφη και τα πλούσια αποθέματα χρυσού και αργύρου από τα οποία μπορούσαν να κόψουν νομίσματα. Και οι συγκρούσεις δεν σχετίζονται τόσο με θρησκευτικά ζητήματα όσο με τον αγώνα των κατακτημένων λαών για ανεξαρτησία και διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας.
Το Ισλάμ ως στρατηγική υποταγή
Όσον αφορά την εξάπλωση του Ισλάμ στα Βαλκάνια, διαφωνίες υπάρχουν μέχρι σήμερα και η αξιολόγηση αυτής της ιστορικής εποχής είναι κλειδί για τη συνύπαρξη θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων στα Βαλκάνια.
Σύμφωνα με ορισμένες πλευρές, η εξάπλωση του Ισλάμ είναι μέρος της στρατηγικής υποταγής.
Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ωστόσο, η οθωμανική περίοδος στα Βαλκάνια ήταν γεμάτη με θρησκευτική πολυμορφία: στις πόλεις ζούσαν μαζί Καθολικοί και Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Σουνίτες Μουσουλμάνοι και Εβραίοι.
Το λεγόμενο σύστημα μιλλέτ επιτρέπει την «ανεξάρτητη και αυτόνομη ζωή» όλων των θρησκειών, τονίζει ο τουρκολόγος Χατζησαλίογλου.
Οι κατοικημένες γειτονιές ήταν γενικά διαχωρισμένες, αλλά οι άνθρωποι συναντιόντουσαν στην αγορά.
Η απόσταση μεταξύ της εκκλησίας, της συναγωγής και του τζαμιού ήταν συχνά εκατό μέτρα – όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα στη Σόφια, για παράδειγμα.
«Οι μη μουσουλμάνοι συνέχισαν να απολαμβάνουν υψηλό βαθμό αυτονομίας εντός της ιεραρχικής τάξης που κυριαρχούν οι Σουνίτες Μουσουλμάνοι», υποστηρίζει η ισλαμολόγος Γκούντρουν Κρέμερ.
Η προσπάθεια επέκτασης της Ρωσίας στα Βαλκάνια
Μετά το 1870, η Ρωσία προσπάθησε να κατακτήσει εδάφη στα Βαλκάνια, μια διαδικασία που, σύμφωνα με τον ιστορικό William Holt, αντιπροσώπευε «την ανακατάκτηση των Βαλκανίων».
Άλλοι μελετητές τονίζουν περισσότερο τα πολιτικά και οικονομικά κίνητρα της ρωσικής επίθεσης.
Και το ότι δεν τα καταφέρνει οφείλεται κυρίως στην πολιτική της Αυστροουγγαρίας. Το 1878, η Αυστρία κατέκτησε τη Βοσνία και αναγνώρισε επίσημα τους μουσουλμάνους εκεί ως κοινότητα.
Οι Αψβούργοι ίδρυσαν την ισλαμική κοινότητα στη Βοσνία ως οργάνωση μουσουλμάνων ακολουθώντας το παράδειγμα των χριστιανικών εκκλησιών στη χώρα τους και εισήγαγαν τη θέση του ανώτατου μουφτή, ο οποίος εξακολουθεί να είναι ο ανώτατος εκπρόσωπος των Βόσνιων Μουσουλμάνων.
Το τζαμί στο Počitel στη Βοσνία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα.
Βοσνία: Το Ισλάμ σε κοσμικό κράτος
Έκτοτε, το Ισλάμ στο κοσμικό κράτος της Βοσνίας κατάφερε να εδραιωθεί μαζί με άλλες θρησκείες. Μεταξύ των χαρακτηριστικών της βοσνιο-ισλαμικής ζωής είναι η φιλελεύθερη στάση απέναντι στην απαγόρευση της κατανάλωσης αλκοόλ και της νηστείας, καθώς και το άνοιγμα προς άλλες θρησκείες και τρόπους ζωής.
Η πολυγαμία, η οποία απαντάται σε ορισμένες αραβικές χώρες, δεν ασκήθηκε ποτέ στη Βοσνία.
Και οι ισλαμιστικές και ουαχαμπιστικές τάσεις ήταν από καιρό άγνωστες. Αυτό άλλαξε μόνο κατά τον πόλεμο της Βοσνίας του 1992 έως το 1995, όταν οι μουσουλμάνοι, που αυτοαποκαλούνταν Βόσνιοι, εκδιώχθηκαν και σφαγιάστηκαν από Σέρβους και Κροάτες εθνικιστές, μεταξύ άλλων μέσω της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα.
Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και ο πόλεμος της Βοσνίας σημαίνουν ότι οι γραμμές μεταξύ εθνοτήτων και θρησκειών είναι πιο έντονες σήμερα.
Σύμφωνα με το σύνταγμα, οι χώρες των Βαλκανίων είναι κοσμικές -δηλ. κράτος και θρησκεία χωρίζονται σε όλα.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά, η θρησκεία έγινε πολιτικός παράγοντας αλλά και ισχυρός παράγοντας στη διαμόρφωση της ταυτότητας.
Ωστόσο, το Ισλάμ στα Βαλκάνια παραμένει πολύ καλύτερα προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει βίαιες ριζοσπαστικές τάσεις από το Ισλάμ στη Μέση Ανατολή ή στις μητροπόλεις της Δυτικής Ευρώπης.
Μπορούμε να πούμε ότι οι ρίζες της Ευρώπης είναι και ισλαμικές;
Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί και Εβραίοι ζουν μαζί για αιώνες. Αλλά η Ευρώπη εξακολουθεί να δυσκολεύεται να δεχτεί τους μουσουλμάνους των Βαλκανίων ως μέρος της ηπείρου. Δεν θεωρούνται ως Ευρωπαίοι, αλλά ως «άλλοι», λέει ο Βρετανο-Πακιστανός συγγραφέας Ταρίκ Χουσεΐν.
«Οι Οθωμανοί θεωρούνταν εχθροί της χριστιανικής Ευρώπης, από την οποία γεννήθηκε η σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα», σημειώνει ο Χουσεΐν.
«Μέρος αυτής της ταυτότητας είναι η αντιμουσουλμανική στάση – είναι μέρος του DNA της Ευρώπης».
Ή με άλλα λόγια – δεν μπορείς να είσαι Μουσουλμάνος και Ευρωπαίος ταυτόχρονα. Αλλά καταλαβαίνουμε από την ιστορία των Βαλκανίων ότι οι ρίζες της Ευρώπης είναι επίσης ισλαμικές.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου