Του Πάρι Καρβουνόπουλου
Ερωτήματα για το ύψος της χρηματοδότησης που ξεπερνά τα 20 εκατ. ευρώ αλλά και για τα αποτελέσματα των προγραμμάτωνΗ βράβευση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου από το τμήμα του ΑΠΘ που «χρηματοδοτεί»!Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Αντιπρύτανη Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ καθηγητή Ευστράτιου Στυλιανίδη, συζύγου της Ευρωβουλευτή της ΝΔ, Μαρίας Σπυράκη.Τι απαντά ο καθηγητής Κύρος Υάκινθος, Διευθυντής Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών.Αναβρασμός για τα προγράμματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών ελληνικής σχεδίασης, ερωτήματα για το ύψος της χρηματοδότησής τους αλλά και για τα αποτελέσματα που έχουν παραχθεί μέχρι στιγμής.
Οι Data Journalists επανέρχονται στο θέμα μετά από την έρευνα που είχαν δημοσιεύσει στις 6 Απριλίου με τίτλο «Ο Πόλεμος των drones: Θα πετάξουν τα ελληνικά UAV ή πετάμε εκατομμύρια»;
Εννέα μήνες το θέμα επανήλθε στη δημοσιότητα μέσω μια ανακοίνωσης του ΓΕΕΘΑ:
«Το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) απένειμε Τιμή στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο «για το έργο του στην αμυντική θωράκιση της χώρας και για την εμπιστοσύνη του στη συμβολή του Ιδρύματος στην εκπαίδευση και την έρευνα των Ενόπλων Δυνάμεων».
Απόδοση Τιμής στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης / Φώτο: ΓΕΕΘΑΆπαντες συνέδεσαν την βράβευση με τα προγράμματα για τη σχεδίαση μη επανδρωμένων UAVs για την έγκριση των οποίων είναι αλήθεια ότι δεν αποφασίζει το ΓΕΕΘΑ. Αν και η βράβευση είχε να κάνει με την ανάθεση μεταπτυχιακών της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) στο ΑΠΘ, στο μυαλό όλων επανήλθε το θέμα των «ελληνικών UAVs», η χρηματοδότηση τους και η εξέλιξη τους.
Οι Data Journalists, συγκέντρωσαν όλες τις τελευταίες πληροφορίες και για πρώτη φορά έχουν απαντήσεις και από τον καθηγητή Κύρο Υάκινθο Διευθυντή Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, που εμπλέκεται σε ένα από τα προγράμματα των UAVs.
Οι πληροφορίες και τα ερωτήματα
Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε όλοι μάρτυρες της τεράστιας εξέλιξης που παρατηρείται στον τομέα των μη επανδρωμένων οχημάτων. Τεράστια γκάμα συστημάτων έχει αναπτυχθεί, τεθεί σε παραγωγή και έχει χρησιμοποιηθεί ήδη με επιτυχία στα πεδία των μαχών στην Λιβύη, Συρία, Αρμενία και πρόσφατα στην Ουκρανία και το Ισραήλ. Το σημαντικότερο από όλα, ότι οι εξαγωγές των συστημάτων αυτών σε πολλές χώρες αποφέρουν τεράστια κέρδη όπως π.χ. στη τουρκική οικονομία και βιομηχανία.
Στη χώρα μας τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Η υστέρηση και η παντελής έλλειψη μακρόχρονου προγραμματισμού, έχουν αφήσει την Ελλάδα, έτη φωτός πίσω, σε ό,τι έχει να κάνει με τις σύγχρονες τεχνολογίες στην Άμυνα. Η Ελλάδα εξακολουθεί να εξοπλίζεται με λογική δεκαετίας 80, παραμένει καταναλωτής χωρίς μέτρο και φρένο, οπλικών συστημάτων που δεν πολλαπλασιάζουν την ισχύ της.
Η προσπάθεια να καλυφθεί αυτή η υστέρηση δέχεται ισχυρή κριτική. Η κριτική επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει «ποντάρει» τα πάντα για την ανάπτυξη της βιομηχανίας μη επανδρωμένων, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κάποιοι «στοχεύουν» πιο συγκεκριμένα υποστηρίζοντας ότι όλο το βάρος των προσπαθειών έχει ανατεθεί στο εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών υπό τον Κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής τον Κύρο Υάκινθο. Στην προσπάθεια επισημαίνεται και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Αντιπρύτανη Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του , καθηγητή Ευστράτιου Στυλιανίδη, ο οποίος είναι ο σύζυγος της Ευρωβουλευτή της ΝΔ κυρίας Μαρίας Σπυράκη. Αυτό χρησιμοποιείται από όσους ασκούν κριτική στην προσπάθεια του εργαστηρίου, και είναι σαφές υπονοούμενο περί «κυβερνητικής εύνοιας». Αυτή την περίοδο βεβαίως δεν μπορεί να θεωρηθεί ισχυρό αυτό το επιχείρημα με δεδομένο ότι η κυρία Σπυράκη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ισχυρή» στο κυβερνητικό ή κομματικό πεδίο.
Τι έχει δημοσιοποιηθεί μέχρι στιγμής σε σχέση με τα προγράμματα των UAV και την χρηματοδότηση τους. Συνολικά έχει δοθεί ένα μεγάλο ποσό χρηματοδότησης τόσο από Κοινοτικά όσο και από εθνικά κονδύλια. Ποσό που ξεπερνά τα 20 εκατομμύρια ΕΥΡΩ όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.
Στη χώρα μας τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Η υστέρηση και η παντελής έλλειψη μακρόχρονου προγραμματισμού, έχουν αφήσει την Ελλάδα, έτη φωτός πίσω, σε ό,τι έχει να κάνει με τις σύγχρονες τεχνολογίες στην Άμυνα. Η Ελλάδα εξακολουθεί να εξοπλίζεται με λογική δεκαετίας 80, παραμένει καταναλωτής χωρίς μέτρο και φρένο, οπλικών συστημάτων που δεν πολλαπλασιάζουν την ισχύ της.
Η προσπάθεια να καλυφθεί αυτή η υστέρηση δέχεται ισχυρή κριτική. Η κριτική επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει «ποντάρει» τα πάντα για την ανάπτυξη της βιομηχανίας μη επανδρωμένων, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κάποιοι «στοχεύουν» πιο συγκεκριμένα υποστηρίζοντας ότι όλο το βάρος των προσπαθειών έχει ανατεθεί στο εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών υπό τον Κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής τον Κύρο Υάκινθο. Στην προσπάθεια επισημαίνεται και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Αντιπρύτανη Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του , καθηγητή Ευστράτιου Στυλιανίδη, ο οποίος είναι ο σύζυγος της Ευρωβουλευτή της ΝΔ κυρίας Μαρίας Σπυράκη. Αυτό χρησιμοποιείται από όσους ασκούν κριτική στην προσπάθεια του εργαστηρίου, και είναι σαφές υπονοούμενο περί «κυβερνητικής εύνοιας». Αυτή την περίοδο βεβαίως δεν μπορεί να θεωρηθεί ισχυρό αυτό το επιχείρημα με δεδομένο ότι η κυρία Σπυράκη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ισχυρή» στο κυβερνητικό ή κομματικό πεδίο.
Τι έχει δημοσιοποιηθεί μέχρι στιγμής σε σχέση με τα προγράμματα των UAV και την χρηματοδότηση τους. Συνολικά έχει δοθεί ένα μεγάλο ποσό χρηματοδότησης τόσο από Κοινοτικά όσο και από εθνικά κονδύλια. Ποσό που ξεπερνά τα 20 εκατομμύρια ΕΥΡΩ όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.
RX-1
(2013-2016) RX-3 DELAER
(2017-2021) MPU RX-4 (VTOL)
(2017-2021) LOTUS
(2021-2025 ΑΡΧΥΤΑΣ (VTOL)
(2021-2023) ΓΡΥΠΑΣ (VTOL)
(2022-2023)
Συνολικός προϋπολογισμός
2,0 εκατ. ευρώ
Από αυτά η χρηματοδότηση της ΕΕ («ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011», της ΕΥΔΕ – ΕΤΑΚ, στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013) ήταν
1,3 εκατ. ευρώ Συνολικός προϋπολογισμός 999.808 ευρώ
Από αυτά η χρηματοδότηση της ΕΕ (ΕΣΠΑ 2014-2020, ΕΠΑνΕΚ 2014-2020) είναι 810.878 ευρώ 1,0 εκατ. ευρώ (ΕΣΠΑ 2014-2020, ΕΠΑνΕΚ 2014-2020) Συνολικός προϋπολογισμός:
9.698.195 ευρώ
Από αυτά η χρηματοδότηση της ΕΕ είναι 8.779.380 ευρώ 1,5 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών 5 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών
Το μεγάλο θέμα είναι αν αυτή η χρηματοδότηση έχει αντίκρισμα στην εξέλιξη των προγραμμάτων UAVs.
Με βάση λοιπόν τις πληροφορίες που έχουμε συγκεντρώσει:Το RX-1 πραγματοποίησε μια μοναδική πτήση ενώ κατά την διάρκεια της δεύτερης πτήσης συνετρίβη. Έκτοτε το πρόγραμμα δεν είχε συνέχεια και εγκαταλείφθηκε.
Το RX-3 DELEAR παρουσιάστηκε με πολλές τυμπανοκρουσίες στη ΔΕΘ το 2019. Στην έκθεση αυτή παρουσιάστηκε ένα μη πτητικό μοντέλο. Το 2021 στην έκθεση αμυντικού υλικού DEFEA παρουσιάστηκε και έλαβε δημοσιότητα στον τύπο το πτητικό μοντέλο του RX-3, το οποίο ελάχιστη σχέση έχει με το φουτουριστικό μοντέλο που είχε παρουσιαστεί στην ΔΕΘ. Το RX-3 προσπάθησε να ξεκινήσει πτητικές δοκιμές αλλά τελικά δεν κατάφερε να απογειωθεί λόγω σχεδιαστικού λάθους και μάλιστα υπό τον φόβο κάποιου ατυχήματος δεν έχει πετάξει έκτοτε.
Το RX-4 δεν έχει ξεπεράσει ποτέ το στάδιο της σχεδίασης και προφανώς και αυτό δεν έχει πετάξει μέχρι σήμερα.
Το LOTUS βρίσκεται σε ένα ενδιάμεσο στάδιο της σχεδίασης και ανάπτυξης του καθόσον το πρόγραμμα είναι διάρκειας 3-4 έτη. Έχουν παρουσιαστεί κάποιες φωτό του αεροχήματος σε ένα υπόστεγο αλλά δεν έχει υπάρξει κανένα άλλο νέο σχετικό υλικό.
Το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ: σε συνεργασία με την ΕΑΒ και χρηματοδότηση του Υπουργείου Οικονομικών, ξεκίνησε η σχεδίασή του το 2021, αλλά δεν έχει δώσει κάποιο αποτέλεσμα μετά από δυο χρόνια ενώ από το συνολικό ποσό του 1,5 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα ανάπτυξης έχει ήδη μοιραστεί από 500.000 ευρώ σε τρία πανεπιστήμια.
Το πρόγραμμα ΓΡΥΠΑΣ: πάλι σε συνεργασία με την ΕΑΒ ανακοινώθηκε πέρυσι από το υπουργείο Οικονομικών και χρηματοδότηση €5 εκατ.! Βρίσκεται στο στάδιο της σχεδίασης, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο αποτέλεσμα μέχρι σήμερα εκτός από την παρουσίαση κάποιου ομοιώματος σε εκθέσεις. Μάλιστα το ποσό των €5 εκατ. είναι το μεγαλύτερο ποσό μέχρι σήμερα που έχει δοθεί σε μία σύμβαση από την κυβέρνηση για την ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων.
Για όλα τα παραπάνω, δεκάδες αναφορές στον Τύπο, πολλές συνεντεύξεις και ανακοινώσεις στα μέσα ενημέρωσης με μια τεράστια προβολή ενός έργου που φαίνεται να βασίζεται προς το παρόν, αποκλειστικά σε μοντέλα τα οποία ελάχιστη πτητική εμπειρία έχουν να επιδείξουν μέχρι σήμερα.
Με βάση τις παραπάνω επιδόσεις, αρκετοί θέτουν το ερώτημα αν είναι ορθό το εργαστήριο αυτό να έχει ανακηρυχθεί ως το «Εθνικό κέντρο σχεδίασης Μη Επανδρωμένων Οχημάτων».
Έχει συγκεντρώσει περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ χρηματοδοτήσεων και πρόσφατα μέσω των προγραμμάτων ΑΡΧΥΤΑΣ και ΓΡΥΠΑΣ περάσαμε σε στάδιο απευθείας αναθέσεων από το καθ’ ύλη αρμόδιο υπουργείο των Οικονομικών, χωρίς όπως αναφέρουν οι πληροφορίες την εξέταση άλλων εναλλακτικών προτάσεων. Το ΥΠΕΘΑ δεν θα έπρεπε να έχει λόγο σε αυτά τα προγράμματα;
Το εργαστήριο του ΑΠΘ συνεργάζεται με άλλες εγχώριες εταιρείες για τη σχεδίαση και παραγωγή υποσυστημάτων των μη επανδρωμένων και κάποιες «start ups». Αυτό είναι απολύτως θετικό και επιθυμητό. Πέραν αυτών, ακούγεται ότι «επιχειρηματικές συμβουλές» στο εργαστήριο του ΑΠΘ παρέχει και μία εταιρεία συμβούλων που έχει σαν εταίρο απόστρατο Αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας.
Με βάση τις παραπάνω επιδόσεις, αρκετοί θέτουν το ερώτημα αν είναι ορθό το εργαστήριο αυτό να έχει ανακηρυχθεί ως το «Εθνικό κέντρο σχεδίασης Μη Επανδρωμένων Οχημάτων».
Έχει συγκεντρώσει περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ χρηματοδοτήσεων και πρόσφατα μέσω των προγραμμάτων ΑΡΧΥΤΑΣ και ΓΡΥΠΑΣ περάσαμε σε στάδιο απευθείας αναθέσεων από το καθ’ ύλη αρμόδιο υπουργείο των Οικονομικών, χωρίς όπως αναφέρουν οι πληροφορίες την εξέταση άλλων εναλλακτικών προτάσεων. Το ΥΠΕΘΑ δεν θα έπρεπε να έχει λόγο σε αυτά τα προγράμματα;
Το εργαστήριο του ΑΠΘ συνεργάζεται με άλλες εγχώριες εταιρείες για τη σχεδίαση και παραγωγή υποσυστημάτων των μη επανδρωμένων και κάποιες «start ups». Αυτό είναι απολύτως θετικό και επιθυμητό. Πέραν αυτών, ακούγεται ότι «επιχειρηματικές συμβουλές» στο εργαστήριο του ΑΠΘ παρέχει και μία εταιρεία συμβούλων που έχει σαν εταίρο απόστρατο Αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας.
Στο παρελθόν ο υπουργός Κλιματικής Αλλαγής Χρήστος Στυλιανίδης, όπως φαίνεται και στην σχετική φωτογραφία, είχε επισκεφτεί το εργαστήριο του καθηγητή Υάκινθου το 2019 με την ιδιότητα του Επιτρόπου της ΕΕ προκειμένου να ενημερωθεί για την εξέλιξη των προγραμμάτων σχεδίασης μη επανδρωμένων που χρηματοδοτούντο από την Κοινότητα.
Καθώς το υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών, έχει ενδιαφέρον να δούμε αν θα συνεχίσουν οι απευθείας αναθέσεις στο εργαστήριο της Θεσσαλονίκης.
Τι απαντά ο καθηγητής Κύρος Υάκινθος για την πορεία των προγραμμάτων
Οι Data Journalists απευθύνθηκαν στον καθηγητή Κύρο Υάκινθο Διευθυντή Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και έθεσαν όλα τα ερωτήματα που έχουν προκύψει από την έρευνα. Ο κ. Κύρος Υάκινθος απαντά για την πορεία των προγραμμάτων:
RX-1: πρόγραμμα στο πλαίσιο ανταγωνιστικής διαδικασίας χρηματοδότηησης προτάσεων ΕΣΠΑ
Συνολικό κόστος προγράμματος ~1.9Μ€ Δεν λήφθηκε από το ΕΣΠΑ όλο το ποσό διότι οι εταιρείες λάμβαναν ποσοστό του κόστους μέχρι 80%
Συμμετείχαν: ΑΠΘ, ΔΠΘ, IDE, Spacesonic
Το πρωτότυπο κατασκευάστηκε και έκανε αρκετές πτήσεις. Οι εταιρείες, οι οποίες θα είχαν την εκμετάλλευση, εφόσον έβγαινε ως προϊόν, δεν θέλησαν να προβούν στη βιομηχανοποίηση του (εκείνη την εποχή).
RX-3: πρόγραμμα στο πλαίσιο ανταγωνιστικής διαδικασίας χρηματοδότηησης προτάσεων ΕΣΠΑ
Συνολικό κόστος προγράμματος ~0.9Μ€ Δεν λήφθηκε από το ΕΣΠΑ όλο το ποσό διότι οι εταιρείες λάμβαναν ποσοστό του κόστους μέχρι 80%
Συμμετείχαν: ΑΠΘ, IDE, CFT
Το πρωτότυπο κατασκευάστηκε και επιχείρησε μία πτήση, μετά από πολλές τροχοδρομήσεις, αλλά απέτυχε κατά την απογείωση. Οι εταιρείες, οι οποίες θα είχαν την εκμετάλλευση, δεν θέλησαν να προβούν στη βιομηχανοποίηση του, μετά την αποτυχημένη του πρώτη πειραματική πτήση.
RX-4: πρόγραμμα στο πλαίσιο ανταγωνιστικής διαδικασίας χρηματοδότηησης προτάσεων ΕΣΠΑ
Συνολικό κόστος προγράμματος ~0.9Μ€ Δεν λήφθηκε από το ΕΣΠΑ όλο το ποσό διότι οι εταιρείες λάμβαναν ποσοστό του κόστους μέχρι 80%
Συμμετείχαν: ΑΠΘ, ΔΠΘ, MLS, Geosense.
Το πρωτότυπο κατασκευάστηκε και έκανε πολλές πτήσεις. Οι εταιρείες, οι οποίες θα είχαν την εκμετάλλευση, εφόσον έβγαινε ως προϊόν, αναζητούν την βιομηχανοποίηση του.
LOTUS, ΑΡΧΥΤΑΣ και ΓΡΥΠΑΣ
Δεδομένου ότι το ΑΠΘ δεν είναι συντονιστής σε αυτά τα προγράμματα, δεν, μπορώ να παρέχω πληροφορία. Αναζητήστε την αντίστοιχα από IDE και ΕΑΒ.
Μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω ότι πάνε πολύ καλά ως προγράμματα, το LOTUS ελέγχεται από την Ε.Ε., ενώ ο ΑΡΧΥΤΑΣ έχει ήδη πετάξει ως ένα μεγάλο μοντέλο υπό-κλίμακα, ενώ τα πρώτα κομμάτια του έχουν αρχίσει ήδη να κατασκευάζονται στην ΕΑΒ.
Σημειώνω ότι, τα 15Μ€ που αναφέρετε, αφορούν στα συνολικά ποσά, και στο μεγαλύτερο ποσοστό στο Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης LOTUS. Τα ακριβή budgets μπορούν, εφόσον επιθυμούν, να σας τα αναφέρουν η IDE και η ΕΑΒ.
Τέλος, θα ξέρετε μάλλον πολύ καλύτερα από εμένα, είμαι σίγουρος, ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό, όλα αυτά τα χρήματα αφορούν σε components που έχουν αγοραστεί για να εξοπλιστούν τα αεροχήματα. Και κυρίως, ότι τα κόστη ανάπτυξης είναι σε ποσοστό κάτω του 1/10 από τα Ευρωπαϊκά κόστη ανάπτυξης UAV με GTOW>200Kg και εκπέτασμα πτέρυγας > 8m, όπως τα γνωρίζω και εγώ στις συνεργασίες στην περιοχή που έχω με μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες, στην περιοχή της αεροναυτικής και αεροπορικών κινητήρων.
Προσωπικά, δεν έχω συνεργασία με εταιρεία συμβούλων, δεν υπάρχει κανένα τέτοιο συμβόλαιο. Συνεργάζομαι όμως με απόστρατο της ΠΑ, ο οποίος ως Mηχανικός, παρέχει τις γνώσεις του σε θέματα πιστοποίησης κατά STANAG 4671, στο γκρουπ μου. Ο απόστρατος είναι και Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με Master από την Αγγλία.
Τέλος, σημειώνω, ότι η ανάπτυξη μεγάλων tactical και MALE UAV (και όχι μικρών με GTOW<15Kg) θέλει πολύ πόνο, πολύ κόστος, πολλές δοκιμές, αποτυχίες και επιτυχίες που γίνονται μαθήματα.
Με εκτίμηση,
Καθηγητής Κύρος Υάκινθος
Διευθυντής Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών
Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ
Το τελευταίο ερώτημα στο οποίο απάντηση μπορεί να δώσει μόνο το ΓΕΕΘΑ, είναι γιατί εφόσον λέμε ότι θέλουμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε δικά μας μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πρέπει να πληρώσουμε 400 εκατομμύρια δολάρια για την προμήθεια δύο αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών MQ-9 ύψους 400 εκατ. ευρώ. Κόστος μεγαλύτερο από ένα Rafale ή ένα F-35! Σε συνδυασμό με τις απαντήσεις που δίνει ο κ. Κύρος Υάκινθος, προκύπτει το ερώτημα γιατί να μην δοθούν αυτά τα χρήματα σε σοβαρή εγχώρια έρευνα, σχεδίαση και όσο το δυνατόν γρήγορη παραγωγή αξιόπιστων ελληνικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Δημοσίευση σχολίου