Παναγιώτης Νάστος
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν υποστήριξη σε μικρότερες χώρες διεκδικητές στη θάλασσα της Νότιας Κίνας, στις εδαφικές διαφορές που έχουν με το μέρος τους το Δίκαιο της Θάλασσας, δίνοντάς τους μια εναλλακτική λύση έναντι του εκφοβισμού της Κίνας. Γιατί όχι και στο Αιγαίο;
Ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο που αλληλεπιδρά συνεχώς, με αποτέλεσμα αποφάσεις και πολιτικές που εφαρμόζονται σε ένα σημείο του πλανήτη πολύ μακριά από τα σύνορά μας, να σχετίζονται λόγω του κοινού υπόβαθρου τους άμεσα με τη χώρα μας
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η εξέταση-ανάλυση του παρακάτω άρθρου, το οποίο αν και αφορά θέματα του Δικαίου της Θάλασσας UNCLOS στη Νοτιανατολική Ασία, εντούτοις "ακουμπάει" ευαίσθητα Εθνικά θέματα μας , όπως η επέκταση των Εθνικών Χωρικών Υδάτων μας (ΕΧΥ) στο Αιγαίο από 6νμ σε 12 νμ και το τουρκικό casus Belli.
"Με την υποστήριξη των ΗΠΑ, το UNCLOS βοηθά στην υπεράσπιση της Νοτιοανατολικής Ασίας" αναφέρει σε άρθρο του το NATIONAL INTEREST, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα εξής:
"Στις 3 Σεπτεμβρίου, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Κίνας εξαπέλυσε έναν άλλο γύρο κριτικής κατά της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών επειδή μίλησε για τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS),που διέπει τα θαλάσσια ζητήματα και διαφορές.
Οι Κινέζοι αξιωματούχοι εξακολουθούν να είναι θυμωμένοι που τον Ιανουάριο του 2022 το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δημοσίευσε μια ενδελεχή κριτική στις θαλάσσιες εδαφικές διεκδικήσεις της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η ένταση της κινεζικής αντίδρασης δείχνει ότι αυτό δεν είναι απλώς μια νομική διαμάχη.
Η υποστήριξη των ΗΠΑ για το UNCLOS μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για να αποτρέψει την Κίνα από το να επιτύχει έναν από τους κύριους γεωπολιτικούς στόχους της, τη δημιουργία μιας σφαίρας επιρροής στη Νοτιοανατολική Ασία.
Ανώτεροι αξιωματούχοι της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ) επιμένουν επανειλημμένα ότι η κινεζική κυβέρνηση δεν θα αναζητήσει ποτέ μια σφαίρα επιρροής στη Νοτιοανατολική Ασία. Οι Νοτιοανατολικοί Ασιάτες είναι δικαίως δύσπιστοι. Καθώς επιδιώκουν την ευημερία τους μέσω του εμπορίου και των επενδύσεων από την Κίνα, οι περισσότερες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας φοβούνται την επέκταση της Κίνας και την απώλεια της κυριαρχίας τους.
Ακόμη και στην Καμπότζη και το Λάος, τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας που έχουν δεχθεί περισσότερη κινεζική επιρροή ,οι διεφθαρμένες πολιτικές ελίτ δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις επιθυμίες της ευρύτερης κοινωνίας.
Η ΛΔΚ, η οποία επικύρωσε την UNCLOS το 1996, ισχυρίζεται ότι έχει «κυριαρχία» στο περίπου 90 τοις εκατό της Θάλασσας της Νότιας Κίνας .Γνωρίζουμε ότι η κινεζική κυβέρνηση διεκδικεί το δικαίωμα να κλείνει μονομερώς τμήματα της Θάλασσας της Νότιας Κίνας εκτός των νόμιμων αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ) της Κίνας σε δραστηριότητες αλλοδαπών, όπως αλιεία, τοπογραφικές έρευνες και γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες
Το Πεκίνο κηρύσσει περιοδικά περιορισμούς σε τμήματα της ανοιχτής θάλασσας σε όλα τα ξένα πλοία και αεροσκάφη λόγω των στρατιωτικών ασκήσεων της ΛΔΚ. Η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί επίσης να περιορίσει την παρουσία ξένων στρατιωτικών μονάδων σε περιοχές όπου οι κανόνες της UNCLOS επιτρέπουν την ειρηνική διέλευση.
Εάν το Πεκίνο επιτύχει διεθνή συναίνεση σε αυτές τις πράξεις καταπάτησης, η Κίνα θα έχει κάνει ένα μεγάλο βήμα προς την υποπεριφερειακή ηγεμονία. Και πιθανότατα θα ακολουθήσουν πιο τολμηρές κινεζικές δηλώσεις ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς επιλεκτικών περιορισμών στην εμπορική ναυτιλία χωρών που δεν ευνοούν το Πεκίνο που βασίζονται στις θαλάσσιες οδούς που διέρχονται από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Οι διατάξεις της UNCLOS αποτελούν προπύργιο έναντι αυτής της επιδίωξης
Ακόμη και με την υποστήριξη των ΗΠΑ για το UNCLOS, η ικανότητα της συνθήκης να περιορίσει τις φιλοδοξίες της ΛΔΚ είναι περιορισμένη.
Χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, ωστόσο, η UNCLOS δεν θα ήταν παρά μια συλλογή κανόνων και αρχών από τις οποίες το Πεκίνο θα παρέθεε επιλεκτικά στοιχεία που τυχαίνει να ευθυγραμμίζονται με την ατζέντα της ΛΔΚ, ενώ θα αγνοούσε τα υπόλοιπα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια απαράμιλλη ικανότητα να αντιμετωπίσουν την κινεζική εισβολή στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας οργανώνοντας συνεργασία για την ασφάλεια στην υποπεριοχή, διεξάγοντας στρατιωτικές ασκήσεις και πραγματοποιώντας επιχειρήσεις «ελευθερίας ναυσιπλοΐας» που αποδεικνύουν την απόρριψη παράνομων αξιώσεων της ΛΔΚ μέσω διελεύσεων από τις ΗΠΑ. σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού.
Η ασυνήθιστα ισχυρή παρουσία των ΗΠΑ μπορεί να έχει αποτρέψει το Πεκίνο από την κατασκευή μιας στρατιωτικής βάσης στο αμφισβητούμενο Scarborough Shoal, για παράδειγμα.
Η πιο πειστική απόδειξη ότι το Πεκίνο βλέπει την υποστήριξη των ΗΠΑ για την UNCLOS ως ουσιαστικό εμπόδιο στα σχέδια της ΛΔΚ για μια σφαίρα επιρροής στη Νοτιοανατολική Ασία είναι η αντίδραση του Πεκίνου σε αυτήν την υποστήριξη.
Αξιωματούχοι της ΛΔΚ και μέσα ενημέρωσης που ελέγχονται από την κυβέρνηση ισχυρίζονται σταθερά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν καμία αρμοδιότητα να επικαλεστούν την UNCLOS επειδή η Ουάσιγκτον δεν έχει επικυρώσει τη συνθήκη.
Ορισμένοι παρατηρητές που δεν ανήκουν στη ΛΔΚ, επίσης, δυστυχώς επανέλαβαν το επιχείρημα ότι η Ουάσιγκτον είναι «υποκριτική» ή «δεν έχει αξιοπιστία» όταν ζητά την τήρηση της UNCLOS.
Αυτό το επιχείρημα θα ήταν έγκυρο μόνο εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ακολουθούσαν οι ίδιες τους κανόνες της UNCLOS.
Ωστόσο, παρόλο που το Κογκρέσο των ΗΠΑ δεν έχει επικυρώσει τη συνθήκη, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνωρίζει την UNCLOS ως μέρος του εθιμικού διεθνούς δικαίου και την υπακούει αναλόγως.
Όπως επισημαίνει ο Gregory B. Poling, «για κάθε Αμερικανό που εμπλέκεται σε ναυτιλιακές υποθέσεις, είτε ναυτικές, εμπορικές ή επιστημονικές, η UNCLOS είναι ουσιαστικά ο νόμος της χώρας.
Επιπλέον, είναι πολύ αμφίβολο ότι, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, η επικύρωση της UNCLOS από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα εξομαλύνει σε σημαντικό βαθμό τις σινο-αμερικανικές εντάσεις στην περιοχή.
Η Ουάσιγκτον θα εξακολουθούσε να είναι, από την οπτική γωνία της Κίνας, ένας αντίπαλος που αντιτίθεται στις προτιμήσεις του Πεκίνου. Ακόμη και χωρίς το επιχείρημα της μη επικύρωσης, το Πεκίνο θα συνέχιζε να υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στερούνται θέσης στη διαμάχη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας επειδή η Ουάσιγκτον δεν είναι διεκδικήτρια.
Οι σχολιαστές της ΛΔΚ χαρακτηρίζουν την εμπλοκή των ΗΠΑ στις διαμάχες για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ως εκείνη που «προκαλεί προβλήματα».
Ακριβέστερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν υποστήριξη σε μικρότερους διεκδικητές στις εδαφικές διαφορές που έχουν με το μέρος τους το Δίκαιο της Θάλασσας, δίνοντάς τους μια εναλλακτική λύση έναντι του εκφοβισμού της ΛΔΚ.
Στις παρατηρήσεις του στις 3 Σεπτεμβρίου, ο Κινέζος υφυπουργός Εξωτερικών Xie Feng έδωσε τρεις λόγους για τους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες «δεν είναι σε καμία απολύτως θέση να επικαλεστούν την UNCLOS για να κατηγορήσουν άλλους».
Πρώτον, είπε ο Xie, οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να επικυρώσουν την UNCLOS λόγω της απροθυμίας τους να αποδεχθούν ορισμένες από τις υποχρεώσεις της συνθήκης, όπως η κοινή χρήση πόρων από τον βυθό της θάλασσας με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια, αλλά άσχετο επειδή, και πάλι, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές της UNCLOS που ισχύουν για τις εδαφικές διαφορές στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και για τις οποίες η Ουάσιγκτον κάλεσε την Κίνα να αποχωρήσει.
Δεύτερον, ο Xie είπε ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει την UNCLOS «από απώτερο σκοπό», δηλαδή για να τη χρησιμοποιήσει «ως εργαλείο για τη συσπείρωση, τον περιορισμό και την καταστολή άλλων χωρών».
Κινέζοι διπλωμάτες χαρακτηρίζουν συστηματικά την πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Κίνας ως «περιορισμό»,αγνοώντας τη μαζική ροή αμερικανικού πλούτου και τεχνολογίας στην Κίνα και απορρίπτουν αντανακλαστικά οποιαδήποτε κριτική στη συμπεριφορά της ΛΔΚ ως «σφυρηλάτηση», μια εκδήλωση της νοοτροπίας του θύματος που καλλιεργείται από τον Κινέζο κομμουνιστή Κόμμα.
Τέλος, ο Xie υποστήριξε ότι η ίδια η Αμερική παραβιάζει το διεθνές δίκαιο «χρησιμοποιώντας τη στρατιωτική της δύναμη για να αμφισβητήσει τις αξιώσεις άλλων χωρών». Αυτό το επιχείρημα αντίκειται στην πραγματικότητα.
Η ελευθερία της ναυσιπλοΐας στις ΗΠΑ είναι νόμιμη σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της UNCLOS και αμφισβητεί κατηγορηματικά τους κινεζικούς ισχυρισμούς που θα περιόριζαν παράνομα όσα επιτρέπει η UNCLOS.
Ομοίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τις θέσεις της Ταϊβάν έναντι της Κίνας με βάση την UNCLOS
Το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι ολόκληρο το στενό της Ταϊβάν καλύπτεται από χωρικές θάλασσες (μέχρι το όριο των δώδεκα ναυτικών μιλίων από την ακτή) και μια ΑΟΖ.
Η UNCLOS επιτρέπει μια ΑΟΖ έως και 200 μίλια, αλλά ορίζει επίσης ότι όλα τα κράτη απολαμβάνουν ελευθερία πλοήγησης και υπερπτήσεων (συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών πλοίων και αεροσκαφών) εντός της ΑΟΖ ενός παράκτιου κράτους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει λαθροθηρία πόρων.
Το Πεκίνο όχι μόνο αντιτίθεται στα εγκεκριμένα από την UNCLOS διελεύσεις από πλοία και αεροσκάφη των ΗΠΑ μέσω και πάνω από τα στενά της Ταϊβάν εκτός χωρικών υδάτων, αλλά επιπλέον, η ίδια η ΛΔΚ στέλνει απρόσκλητα στρατιωτικά σκάφη στις ΑΟΖ άλλων χωρών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και Αυστραλία.
Ένα σώμα διεθνούς δικαίου που έχει ευρεία αποδοχή ,164 χώρες έχουν επικυρώσει την UNCLOS μπορεί να έχει περιοριστική επίδραση στη συμπεριφορά της ΛΔΚ.
Το Πεκίνο συχνά αγνοεί το Δίκαιο της Θάλασσας, με τον πιο κατάφωρο τρόπο, σύμφωνα με την απόφαση-ορόσημο του Μόνιμου Διαιτητικού Δικαστηρίου του 2016 που στράφηκε κατά της Κίνας, αλλά το Πεκίνο θέλει επίσης να γίνει γνωστό ως νομοταγής κυβέρνηση.
Ως εκ τούτου, η Κίνα ισχυρίζεται ότι «τηρεί ειλικρινά τη Σύμβαση με άκαμπτο και υπεύθυνο τρόπο».
Η UNCLOS είναι ένα φυσικό σημείο αφετηρίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θέλουν να διατηρήσουν μια φιλελεύθερη περιφερειακή τάξη, με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας που προσπαθούν να διατηρήσουν την αυτονομία τους."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν υποστήριξη σε μικρότερες χώρες διεκδικητές στη θάλασσα της Νότιας Κίνας, στις εδαφικές διαφορές που έχουν με το μέρος τους το Δίκαιο της Θάλασσας, δίνοντάς τους μια εναλλακτική λύση έναντι του εκφοβισμού της Κίνας
Μας θυμίζει κάτι από Αιγαίο και ελληνοτουρκικά αυτό;
Οι ΗΠΑ και η Τουρκία δεν έχουν υπογράψει τη συμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας και αυτό επικαλείται συνεχώς η Τουρκία για την επέκταση των χωρικών υδάτων μας από 6νμ σε 12 νμ.(casus Belli) ότι είναι αιτία πολέμου.
Οι ΗΠΑ όπως είδαμε επικαλουνται την UNCLOS έναντι της Κίνας και υπέρ των συμμαχων τους στον Ειρηνικό.
Γιατί όχι λοιπόν και στο Αιγαίο;
Μήπως η Ελλάδα δεν αποτελεί πιστό σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή, ώστε να δικαιούται τη στήριξη τους, επεκτείνοντας τα ΕΧΥ της , στο Αιγαίο από 6νμ σε 12 νμ σύμφωνα με την UNCLOS;
Δημοσίευση σχολίου