Του Μιχάλη Ψύλου
«Αυτός ο πόλεμος θα διαρκέσει πολύ και πρέπει να προετοιμαστούμε με μεγάλη αποφασιστικότητα», εκτιμά ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει συνέπειες στη ζωή μας», προσθέτει.
«Αυτός ο πόλεμος θα διαρκέσει πολύ και πρέπει να προετοιμαστούμε με μεγάλη αποφασιστικότητα», εκτιμά ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει συνέπειες στη ζωή μας», προσθέτει.
Διανύουμε ήδη την πέμπτη ημέρα του πολέμου και ουδείς μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πότε θα τελειώσει ο πόλεμος. Ουδείς, εκτός του Ρώσου προέδρου Πούτιν φυσικά. Αλλωστε, ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου φαίνεται να κατέλαβε εξαπίνης τη διεθνή κοινότητα με την έκταση και τη σφοδρότητα της ρωσικής εισβολής. Τα στρατεύματα της Μόσχας έχουν βάλει φυσικά στο στόχαστρο την πρωτεύουσα Κίεβο, που αν πέσει, ο Πούτιν θα μπορέσει να επιβάλει τα σχέδιά του για μια "κυβέρνηση-μαριονέτα".
Η Μόσχα δίνει όμως μεγάλη σημασία και στο θαλάσσιο μέτωπο, σε λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Η κατάληψη του νησιού Zmiiny (Νησί των Φιδιών),που βρίσκεται μόλις 45 χιλιόμετρα από τις ακτές της Ρουμανίας, δίνει στη Μόσχα τη δυνατότητα να απομονώσει το ουκρανικό λιμάνι της Οδησσού, εμποδίζοντας το Κίεβο να ασκήσει οποιαδήποτε ναυτική σύνδεση με τους δυτικούς εταίρους.
Η πιθανή ανάπτυξη ρωσικών τακτικών πυραύλων εδάφους-εδάφους και εδάφους-αέρος στη νησίδα θα κρατούσε υπό έλεγχο τη σημαντική πολυεθνική βάση του ΝΑΤΟ «Μιχαήλ Κογκιλνιτσεάνου», κοντά στην Κωνστάντζα, αναστέλλοντας ενδεχόμενη αντεπίθεση. Το νησάκι αυτό στα χέρια των Ρώσων, διευκολύνει επίσης μια πιθανή αεροπορική γέφυρα μεταξύ της Σεβαστούπολης (Κριμαία) και του στρατιωτικού αεροδρομίου της Τιράσπολ (Υπερδνειστερία). Η κυριαρχία σε ολόκληρη τη βόρεια ακτή της Μαύρης Θάλασσας θα ενίσχυε ταυτόχρονα τον μονοπωλιακό έλεγχο της Μόσχας και την μετατροπής της σε «ρωσική λίμνη». Η σημασία που δίνει η Μόσχα, δείχνει ότι οι γεωοικονομικοί, γεωστρατηγικοί και γεωπολιτισμικοί στόχοι της Ρωσίας για την μελλοντική Ουκρανία,είναι πολύ φιλόδοξοι.
Ο ρόλος του Σόιγκου
Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της εισβολής στην Ουκρανία, πολλοί αναλυτές αμφέβαλλαν ότι ο Πούτιν θα ξεκινούσε πράγματι έναν τόσο μεγάλης κλίμακας πόλεμο. Φαίνεται όμως ότι πίσω από την επιλογή αυτή κρύβεται ένα άλλο πρόσωπο, που επηρεάζει καθοριστικά τον Πούτιν και θα παίξει βαρύνοντα ρόλο στην εξέλιξη του πολέμου: Πρόκειται για τον υπουργό Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, που έχει πείσει τον Πούτιν ότι «ο στρατός μπορεί να πετύχει εκεί όπου είχε αποτυγχάνει η FSB- η ρωσική μυστική υπηρεσία», όπως εκτιμά το αμερικανικό περιοδικό Foreign Affairs, που διατηρεί ισχυρές διασυνδέσεις με το Στέητ Ντηπάρτμεντ. Διορισμένος από τον Πούτιν το 2012 ως επικεφαλής του υπουργείου Αμυνας, ο Σόιγκου φαίνεται ότι ήταν αυτός που έπεισε τον Ρώσο πρόεδρο στην κρίσιμη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Κρεμλίνου, να προχωρήσει σε ολομέτωπη στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, Και να μην περιοριστεί απλά στην κατάληψη των ρωσόφωνων περιοχών του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ. Σπουδαγμένος μηχανικός, ο Σόιγκου δεν είχε υπηρετήσει επαγγελματικά στον στρατό και δεν είχε φήμη στη στρατιωτική ιεραρχία. Ως υπουργός Αμυνας όμως, είχε δύο σημαντικές επιτυχίες: Στην κατάληψη της Κριμαίας το 2014 και την αλλαγή των εξελίξεων στον Συριακό εμφύλιο πόλεμο, πραγματοποιώντας μια αποφασιστική στρατιωτική επέμβαση τον Σεπτέμβριο του 2015. Με σχετικά χαμηλό κόστος για τα ίδια τα ρωσικά στρατεύματα, ο Σόιγκου γύρισε γρήγορα την πορεία του πολέμου, ενισχύοντας τον σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασσαντ.
«Όλα οφείλονται στην προσέγγιση του Σόιγκου στη στρατιωτική στρατηγική και την ετοιμότητα μάχης. Έχει αγκαλιάσει την καινοτομία υψηλής τεχνολογίας, σχηματίζοντας μια κυβερνο-διοίκηση και συγχωνεύοντας την αεροπορία και τη διαστημική δύναμη στις νέες ρωσικές αεροδιαστημικές δυνάμεις. Επίσης έχει αυξήσει τους μισθούς του σώματος των αξιωματικών. Ταυτόχρονα, έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατο για τους Ρώσους νέους να αποφύγουν τη στρατιωτική θητεία», γράφει το αμερικανικό περιοδικό. «Η στρατιωτικοποίηση της ρωσικής κοινωνίας και η αναδιοργάνωση του στρατού υπό τον Σόιγκου,έδωσαν στον Πούτιν έναν συντριπτικό πειρασμό, που δεν μπορούσε να αναχαιτιστεί από τις αμφιβολίες των μυστικών υπηρεσιών ή τις διπλωματικές εκτιμήσεις»
Το νέο σύμπλεγμα με τους ολιγάρχες
Οι στρατιωτικές επιτυχίες στην Κριμαία και τη Συρία είχαν μια άλλη σημαντική συνέπεια: έφεραν τους Ρώσους ολιγάρχες πιο κοντά στον στρατό και συνέβαλαν στη δημιουργία ενός νέου ρωσικού στρατιωτικό-βιομηχανικού συμπλέγματος. Το παράδοξο είναι μάλιστα ότι αυτό το νέο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα προήλθε από τις προηγούμενες δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη ρωσική ελίτ μετά την προσάρτηση της Κριμαίας. Εξαιτίας αυτών των κυρώσεων, πολλοί ολιγάρχες έχασαν χρήματα και συμβόλαια στη Δύση. Για να τους αποζημιώσει, ο πρόεδρος Πούτιν έσπευσε να τους βοηθήσει παρέχοντας στις εταιρείες τους τεράστια στρατιωτικά συμβόλαια. Για παράδειγμα, πριν επιβληθούν οι κυρώσεις, η Siemens τροφοδοτούσε με κινητήρες το ρωσικό ναυτικό. Σήμερα, το κάνει η ρωσική «Ural Mining and Metallurgical Company», μια ρωσική εταιρεία, έχει αυτή τη σύμβαση. Με τους ισχυρούς δεσμούς με την ρωσική ελίτ, ο στρατός έχει αναδειχθεί πλέον ένας από τους πιο ισχυρούς θεσμούς στη Ρωσία. Το ίδιο και ο Σόιγκου …
Ο Δαυίδ και ο Γολιάθ
Φαίνεται πάντως ότι προς το παρόν, ο ρωσικός στρατός συναντά σκληρή αντίσταση από τις ουκρανικές μονάδες. Η προέλαση λέγεται ότι έχει τουλάχιστον επιβραδυνθεί γύρω από το Κίεβο. Η Ρωσία έχει περίπου 900.000 στρατιώτες, το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο μετά από αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών, την πέμπτη μεγαλύτερη αμυντική δαπάνη σε παγκόσμια κλίμακα το 2021 και σημαντική μαχητική εμπειρία που έχει συσσωρευτεί σε πολλαπλές επιχειρήσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Οι ουκρανικές δυνάμεις που αντιτίθενται σε αυτόν τον Γολιάθ έχουν ετήσιο προϋπολογισμό που είναι μικρότερος από το ένα δέκατο του ρωσικού. Στη Μόσχα πάντως, η απροσδόκητα σκληρή αντίσταση στο Κίεβο λέγεται ότι έχει ήδη προκαλέσει απογοήτευση στον στρατιωτικό μηχανισμό. Η αμερικανική εφημερίδα USA Today, επικαλούμενη πληροφορίες από το Πεντάγωνο, γράφει ότι λόγω των δυσκολιών στην κατάληψη του Κιέβου, η ρωσική στρατιωτική ηγεσία έχει ήδη αρχίσει να μετακινεί περισσότερα στρατεύματα στην Ουκρανία. «Η δύναμη του ουκρανικού στρατού, από την άλλη πλευρά, είναι το κίνητρο», λέει η Ντοροτέ Ολιερίτς, ανταποκρίτρια του Γαλλικού τηλεοπτικού δικτύου France 2 στο Κίεβο. «Εκτός από τους 200.000 άνδρες, υπάρχουν και 900.000 έφεδροι και χιλιάδες εθελοντές που παίρνουν τα όπλα, είναι έτοιμοι να πεθάνουν για το Κίεβο, για να υπερασπιστούν αυτή τη χώρα. Κάτι που επομένως καθιστά δύσκολο να πούμε αν η πολιορκία του Κιέβου θα διαρκέσει πολύ ή όχι».
Υπάρχει βέβαια και η διεθνής βοήθεια από τις χώρες του ΝΑΤΟ σε στρατιωτικό εξοπλισμό. «Μπορεί λοιπόν το Κίεβο να αντισταθεί μέχρι τέλους; Θεωρητικά όχι αφού ο ρωσικός στρατός είναι υπέρτερος», λέει η Γαλλίδα δημοσιογράφος.
«Υπάρχει μια αίσθηση σοκ, γιατί πρόκειται για έναν συμβατικό πόλεμο, τον οποίο δεν έχουμε δει εδώ και πολύ καιρό», τονίζει η Τάρα Βαρμά, διευθύντρια του ινστιτούτου «European Council on Foreign Relations», στο Παρίσι. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πόσο θα διαρκέσει, αλλά είναι σαφές ότι δεν πρόκειται να σταματήσει τώρα».
Δημοσίευση σχολίου