Σαν θηρίο στο κλουβί εμφανίζεται εσχάτως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, με αποκορύφωμα το προχθεσινό του ξέσπασμα με τη λυσσαλέα επίθεσή του προς τον Κυρ.Μητσοτάκη, μετά την επιστροφή του πρωθυπουργού από τη Λευκωσία και το Τελ Αβίβ.
Η εκτίμηση των περισσοτέρων είναι ότι επιδίωξη του Τούρκου πρόεδρου τόσο με τις διερευνητικές επαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη, όσο και με το Κυπριακό είναι να αναγκαστούν η Αθήνα και η Λευκωσία να δεσμευτούν από την άσκηση κυριαρχικών τους δικαιωμάτων, αντί να δεσμευτεί ο ίδιος, ως οφείλει, ότι δεν θα προβεί σε μονομερείς ενέργειες κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.
Μία στόχευση, η επιτυχία της οποίας δεν είναι εξασφαλισμένη, Επιπρόσθετα, ο κ. Ερντογάν εξακολουθεί να ασκεί με ένταση πολιτικής «φιλίας» προς την Ε.Ε, αλλά και σε αυτό το πεδίο, το αποτέλεσμα που επιδιώκει, δεν είναι εξασφαλισμένο.
Σημειωτέον ότι ρητορική έξαρση του Ερντογάν έρχεται σε μία στιγμή που η Αθήνα αναμένει από την Άγκυρα να ορίσει την ημερομηνία του επόμενου κύκλου των διερευνητικών επαφών, αυτή τη φορά στην Ελλάδα. Γεγονός που κατά ορισμένες πηγές, δεν αποκλείεται να συνδέεται με την επιδίωξή του να έχει το ένα “πόδι μέσα και το άλλο έξω”, προκειμένου, αν απαιτηθεί, να χρεώσει στην Ελλάδα τυχόν ναυάγιο των διερευνητικών επαφών – μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου.
Το επίμονο «φλερτ» Ερντογάν στην Ε.Ε για τη θετική ατζέντα
Παρά τη στήριξη που του προσφέρουν η Γερμανία, η Ισπανίας και η Ιταλία, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα πάρει τη θετική ατζέντα που περιμένει . Και αυτό, διότι οι σχέσεις του με την Ευρώπη είναι ιδιάζουσες.
Από τη μία πλευρά η τελωνειακή ένωση μεταξύ των δύο έχει οικονομικό συμφέρον τόσο για την Άγκυρα όσο και για την Ε.Ε, στους κρίσιμους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων.
Επίσης, το προσφυγικό, το οποίο αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της ευρωπαϊκής Επιτροπής καθιστά την Τουρκία σημαντικό «παίκτη» καθώς, από την κοινή δήλωση Ε.Ε και Τουρκίας, η Άγκυρα αποτελεί το ανάχωμα για τη μαζική είσοδο μεταναστών και προσφύγων σε ευρωπαϊκές χώρες.
Κάτι που ιδιαίτερα οι χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την άνοδο της ακροδεξιάς, θέλουν να αποφύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Γερμανία
Ακόμα πιο «ειδική» είναι η σχέση της Τουρκίας με τη Γερμανία, και όχι μόνο λόγω της πολυπληθούς παρουσίας Τούρκων μεταναστών, οι οποίοι είναι πολιτογραφημένοι και αποτελούν ενεργό τμήμα της γερμανικής κοινωνίας και οικονομίας. Το βασικότερο όλων είναι οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών, οι οποίες έχουν κολοσσιαία σημασία και για τις δύο πλευρές.
Η ενόχληση των Ευρωπαίων για την επιθετική ρητορική Ερντογάν
Από την άλλη πλευρά, η εντεινόμενη και κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ελλάδας και η απειλή «θερμού επεισοδίου» ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα, έχουν αρχίσει να προβληματίζουν τα επίσημα όργανα της ΕΕ που αφήνουν πλέον ορθάνοικτο το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν την προοπτική των κυρώσεων στην Τουρκία.
Σε αυτό συνέβαλε και η ραγδαία επιδείνωση στις γαλλοτουρκικές σχέσεις και πάλι σε σχέση με τις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο αλλά και τη Λιβύη.
Η προσπάθεια Ερντογάν να εξωραϊσει την εικόνα της Τουρκίας
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα η Τουρκία ήδη από τις παραμονές της προηγούμενης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής προσπάθησε να μετατοπίσει τους όρους της συζήτησης.
Περιόρισε τις προκλητικές κινήσεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, απέσυρε τα ερευνητικά σκάφη από διαφιλονικούμενες περιοχές και δήλωσε ότι είναι έτοιμη για διάλογο.
Δεν περιόρισε, ωστόσο, την «αναθεωρητική» της ρητορική, κάτι που φάνηκε με την επαναφορά του θέματος της «αποστρατιωτικοποίησης» των νησιών, μη συνοδεύοντάς την, όμως, με ανάλογες πρακτικές.
Αυτό πρόσφερε τη δικαιολογία που χρειάζονταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να θεωρήσουν ότι σε αυτή τη φάση δεν υπάρχει λόγος να ενεργοποιηθούν κυρώσεις.
Η «θετική ατζέντα» ως εργαλείο εσωτερικής διαχείρισης
Η «θετική ατζέντα» δεν είναι και άσχετη και με τους εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς του Τούρκου προέδρου και του επιτελείου του.
Παρά τις κατά καιρούς ρητορικές εξάρσεις περί του αντιθέτου, ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η ευρωπαϊκή προοπτική (που ήταν ένα από τα «κατατεθέντα σήματα» της πρώτης κυβερνητικής εμπειρίας του) παραμένει δημοφιλής στην Τουρκική κοινωνία.
Την ίδια στιγμή με δεδομένη την επιλογή πιο περιοριστικής πολιτικής στην οικονομία, για να μπορέσει να αποφευχθεί ο κίνδυνος πληθωρισμού και κατάρρευσης του νομίσματος, ο Ερντογάν θέλει μια αναβάθμιση των οικονομικών σχέσεων αλλά και πέραν αυτού ένα «θετικό αφήγημα». Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το τελευταίο διάστημα ο Ερντογάν έχει επαναφέρει στη ρητορική του τη διεκδίκηση της ευρωπαϊκής ενταξιακής προοπτικής.
Οι σταθμοί «κλειδιά»
Το επόμενο διάστημα έχει σημαντικούς «σταθμούς». Ο πρώτος είναι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ τον Μάρτιο. Η Σύνοδος αυτή είναι κρίσιμη καθώς θα γίνει συζήτηση και αποτίμηση της κατάστασης στις ευρωτουρκικές σχέσεις, με βάση και τα όσα είχαν αποφασιστεί στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Η προσπάθεια του Ερντογάν δεν στοχεύει αποκλειστικά στη μη επανάληψη επικριτικών αποτιμήσεων και επαναφορά δηλώσεων περί κυρώσεων. Επιδιώκει και το πράξει με μεγαλύτερη ένταση στο διάστημα που απομένει, να πετύχει την περαιτέρω αναβάθμιση των σχέσεων.
Αν πετύχει τον στόχο του, τότε έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει τη διεξαγωγή το καλοκαίρι μιας ευρωτουρκικής συνάντησης κορυφής, που θα αποτελούσε την αφετηρία της περαιτέρω αναβάθμισης των ευρωτουρκικών σχέσεων, μέσω των οποίων ευελπιστεί να περάσει την αναθέρμανση της ενταξιακής διαδικασίας και κυρίως το ξεμπλοκάρισμα ζητημάτων όπως οι βίζες.
Δημοσίευση σχολίου