Γιώργος Σκαφιδάς
Ο δρόμος που θα ακολουθήσει η διοίκηση Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική δεν θα μπορούσε να αποτελέσει απλώς μια επιστροφή στα πεπραγμένα της περιόδου Ομπάμα, τουλάχιστον όχι υπό τη μορφή της επανα-υιοθέτησης πολιτικών επιλογών που έχουν εν τω μεταξύ αποτύχει, ορισμένες εξ αυτών οικτρά (βλέπε Αραβική Άνοιξη, Κριμαία).
Ο ίδιος ο Άντονι Μπλίνκεν, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δήλωνε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ότι μια νέα κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν πρόκειται να αντιμετωπίσει τον κόσμο με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, όπως είναι και όχι όπως ήταν το 2009 ή το 2017. «Η εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν δεν θα είναι (σ.σ. τύπου) Ομπάμα 2.0», γράφουν από την πλευρά τους οι Los Angeles Times, υπογραμμίζοντας το προφανές: ότι εν τω μεταξύ «ο κόσμος έχει αλλάξει». Το προεδρικό σίκουελ στις ΗΠΑ δεν θα είναι, με άλλα λόγια, απλώς ένα αναμάσημα του πρίκουελ. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές ωστόσο, θα είναι οι ίδιοι…
Ο Τζο Μπάιντεν έχει διαμηνύσει πως θα σπεύσει, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, να διορθώσει πολλά από τα «ζημιογόνα λάθη» της προεδρίας Τραμπ. Θα επαναφέρει-επανεντάξει τις ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή που είχε «αγκαλιάσει» ως πρόεδρος ο Ομπάμα το 2016, αλλά και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Θα επαναβεβαιώσει, παράλληλα, την προσήλωση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ (υπέρ του οποίου ο Ομπάμα εγκαλούσε ως «τζαμπατζήδες» τους Ευρωπαίους με την κατηγορία ότι δεν προσφέρουν όσα θα έπρεπε στη Συμμαχία). Ενώ θα επιχειρήσει να προετοιμάσει το έδαφος και για την επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή συμφωνία-JCPOA για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης (που επίσης είχε συνυπογράψει ο Ομπάμα το 2015). Και όλα αυτά, με απώτερο στόχο να αποκαταστήσει τη θέση των ΗΠΑ ως «αξιοσέβαστης» ηγέτιδας δύναμης στη διεθνή σκηνή πέρα από λογικές μονομέρειας και απομονωτισμού («Πρώτα η Αμερική»), έχοντας μάλιστα μαζί του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ σειρά από βετεράνους της διοίκησης Ομπάμα. Βετεράνος (πάλαι ποτέ αντιπρόεδρος) της εν λόγω διοίκησης τυγχάνει, άλλωστε, και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν.
Ο δρόμος μπροστά αναμένεται, ωστόσο, ακανθώδης και οι ισορροπίες λεπτές για τον 46ο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, η ομάδα του οποίου θα κληθεί να ισορροπήσει μεταξύ αντιφάσεων και αντιρροπιών. Ο ίδιος έχει διαμηνύσει πως θέλει να αποκαταστήσει τους δεσμούς των ΗΠΑ με τους παραδοσιακούς τους «συμμάχους», προωθώντας παράλληλα και τις δημοκρατικές αξίες (μέσα από μια διεθνή Ένωση Δημοκρατιών – league of democracies και/ή μια παγκόσμια Σύνοδο για τη Δημοκρατία – global Summit for Democracy) ως αντίβαρο στις αναδυόμενες τάσεις απολυταρχισμού.
«Σήμερα γιορτάζουμε τον θρίαμβο όχι ενός υποψηφίου αλλά ενός ιδανικού, του ιδανικού της δημοκρατίας […] Θα αποκαταστήσουμε τις συμμαχίες μας και θα συνδεθούμε με την υφήλιο ξανά» («Today we celebrate the triumph, not of a candidate, but of a cause, the cause of democracy […] We will repair our alliances and engage with the world once again»), διεμήνυσε ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ έπειτα από την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.
Μεταξύ των συμμάχων της Αμερικής, ξεχωρίζουν όμως και καθεστώτα «αλλεργικά» στις αξίες της δημοκρατίας. Πως θα αντιδράσουν άραγε τέτοιου τύπου σύμμαχοι (το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, ακόμη και η κυβέρνηση του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αίγυπτο, μεταξύ άλλων) στα δημοκρατικά «κηρύγματα» της διοίκησης Μπάιντεν (εάν φυσικά υπάρξουν τέτοια «κηρύγματα» συνοδευόμενα από νουθεσίες ή ακόμη και απειλές κυρώσεων), με δεδομένο πια και το τέλος της μονοπολικής κυριαρχίας των ΗΠΑ που είναι σαφές ότι αποτελεί παρελθόν όπως αποδέχονται άλλωστε και πολύπειροι Αμερικανοί διπλωμάτες.
Μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ, ξεχωρίζουν παράλληλα και χώρες όπως το Ισραήλ το οποίο, επί παραδείγματι, δεν βλέπει θετικά τις όποιες τάσεις επαναπροσέγγισης μεταξύ Μπάιντεν και Τεχεράνης.
Σέρμαν, Μπερνς, Μακ Γκερκ, Κάμπελ
Εχθροί και σύμμαχοι παρακολουθούν τους διορισθέντες από τον Τζο Μπάιντεν νέους ιθύνοντες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με… συγκρατημένη ανησυχία. Στο Ισραήλ μάλλον δεν ενθουσιάζονται βλέποντας να επιστρέφουν δυναμικά στην πρώτη γραμμή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής διπλωμάτες που είχαν πρωταγωνιστήσει στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν (αν και γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Μπάιντεν δεν πρόκειται να πάρει πίσω αποφάσεις όπως για παράδειγμα την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και την εκεί μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας). Ο λόγος για διπλωμάτες όπως η Γουέντι Σέρμαν (που αναλαμβάνει υφυπουργός Εξωτερικών) και ο Γουίλιαμ Μπερνς (που αναλαμβάνει επικεφαλής της CIA). Οι Τούρκοι, από την άλλη, προφανώς και δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι την επιστροφή του «φιλοκούρδου» Μπρετ Μακ Γκερκ στο προσκήνιο ως νέο συντονιστή στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Όσο για τους Ρώσους, εκείνοι το πιο πιθανό είναι πως «βγάζουν αφρούς» και μόνο στο άκουσμα του ονόματος της Βικτόρια Νούλαντ (που αναλαμβάνει υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για πολιτικές υποθέσεις). Ενώ ανάλογη είναι μάλλον και η αντίδραση εκ μέρους των Κινέζων όταν ακούν το όνομα του Κερτ Κάμπελ (που αναλαμβάνει νέος συντονιστής για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας).
Ο Κάμπελ ξεχωρίζει ως ένας από τους αρχιτέκτονες του περίφημου «πίβοτ» της δεύτερης τετραετίας Ομπάμα «προς την Ασία». Ως ένας διπλωμάτης που δεν το κρύβει πως αντιμετωπίζει την Κίνα ως «υπαρξιακή πρόκληση» για τις ΗΠΑ.
Όσο για τη Βικτόρια Νούλαντ, οι Ρώσοι τη θυμούνται ως την Αμερικανίδα βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών που είχε – ως αρμόδια τότε για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές υποθέσεις – «πρωταγωνιστήσει» στις προσπάθειες ανατροπής του φιλορώσου Βίκτορ Γιανουκόβιτς από την εξουσία στην Ουκρανία την περίοδο 2013-2014. Οι Ευρωπαίοι, από την άλλη, μάλλον τη θυμούνται για εκείνο το «f*** the EU» που είχε τότε εκστομίσει, εκφράζοντας έτσι τη δυσαρέσκειά της για τη στάση της ΕΕ στο ουκρανικό. Η ίδια πάντως, μόλις το περασμένο καλοκαίρι, θα επανερχόταν στο θέμα μέσα από άρθρο που δημοσίευσε στο περιοδικό Foreign Affairs υπό τον τίτλο «καθηλώνοντας τον Πούτιν» («Pinning Down Putin»). Για την ιστορία και μόνο, αξίζει ίσως να σημειωθεί πως ο Τζον Μερσχάιμερ έχει αποκηρύξει εν τω μεταξύ εκείνη την ουκρανική κρίση ως «σφάλμα της Δύσης», μιλώντας για «φιλελεύθερες αυταπάτες»…
Κατά την ακροαματική διαδικασία επικύρωσης του διορισμού του από τη Γερουσία, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν εμφανίστηκε, πάντως, έτοιμος να πιέσει την Τουρκία του Ερντογάν, ειδικά στο θέμα των S-400. Ο 58χρονος ωστόσο δεν θα περιοριζόταν εκεί. Δήλωσε ευθαρσώς ότι τάσσεται υπέρ του να προσκληθεί η Γεωργία στο ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα αποκήρυξε και τη μεταχείριση των Ουιγούρων από το κινεζικό καθεστώς ως «γενοκτονία».
Οι σχέσεις του Τζο Μπάιντεν με το Πεκίνο ξεκινούν από τεταμένη βάση, με το ορατό ενδεχόμενο να εκτραχυνθούν κυρίως σε τομείς όπως είναι εκείνοι του εμπορίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ίδιος ο Μπάιντεν μπορεί να έχει περάσει χρόνο στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν μαζί με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, τον οποίο πρόσφατα όμως αποκάλεσε «τραμπούκο» («thug»).
Οι εξελίξεις στο μέτωπο των αμερικανικών σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα επηρεάζουν ωστόσο εκ των πραγμάτων και τις σχέσεις των ΗΠΑ με όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Ο ίδιος ο Μπάιντεν μπορεί να έχει παρελθόν επαφών με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ την οποία και γνωρίζει προσωπικά, πλην όμως τα προβλήματα στις σχέσεις Βερολίνου-Ουάσιγκτον παραμένουν, με τους Αμερικανούς να αντιδρούν στις «μπίζνες» των Γερμανών με τη Ρωσία (βλέπε αγωγό Nord Stream 2, μεταξύ άλλων) και την Κίνα (ενδεικτική η συνολική συμφωνία ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις – CAI που επετεύχθη προ εβδομάδων, ενδεικτικός και ο όγκος των γερμανικών εξαγωγών στην Κίνα που γιγαντώθηκαν τα περασμένα χρόνια).
Ο δρόμος που θα ακολουθήσει η διοίκηση Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική δεν θα μπορούσε να αποτελέσει απλώς μια επιστροφή στα πεπραγμένα της περιόδου Ομπάμα, τουλάχιστον όχι υπό τη μορφή της επανα-υιοθέτησης πολιτικών επιλογών που έχουν εν τω μεταξύ αποτύχει, ορισμένες εξ αυτών οικτρά (βλέπε Αραβική Άνοιξη, Κριμαία).
Ο ίδιος ο Άντονι Μπλίνκεν, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δήλωνε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ότι μια νέα κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν πρόκειται να αντιμετωπίσει τον κόσμο με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, όπως είναι και όχι όπως ήταν το 2009 ή το 2017. «Η εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν δεν θα είναι (σ.σ. τύπου) Ομπάμα 2.0», γράφουν από την πλευρά τους οι Los Angeles Times, υπογραμμίζοντας το προφανές: ότι εν τω μεταξύ «ο κόσμος έχει αλλάξει». Το προεδρικό σίκουελ στις ΗΠΑ δεν θα είναι, με άλλα λόγια, απλώς ένα αναμάσημα του πρίκουελ. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές ωστόσο, θα είναι οι ίδιοι…
Ο Τζο Μπάιντεν έχει διαμηνύσει πως θα σπεύσει, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, να διορθώσει πολλά από τα «ζημιογόνα λάθη» της προεδρίας Τραμπ. Θα επαναφέρει-επανεντάξει τις ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή που είχε «αγκαλιάσει» ως πρόεδρος ο Ομπάμα το 2016, αλλά και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Θα επαναβεβαιώσει, παράλληλα, την προσήλωση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ (υπέρ του οποίου ο Ομπάμα εγκαλούσε ως «τζαμπατζήδες» τους Ευρωπαίους με την κατηγορία ότι δεν προσφέρουν όσα θα έπρεπε στη Συμμαχία). Ενώ θα επιχειρήσει να προετοιμάσει το έδαφος και για την επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή συμφωνία-JCPOA για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης (που επίσης είχε συνυπογράψει ο Ομπάμα το 2015). Και όλα αυτά, με απώτερο στόχο να αποκαταστήσει τη θέση των ΗΠΑ ως «αξιοσέβαστης» ηγέτιδας δύναμης στη διεθνή σκηνή πέρα από λογικές μονομέρειας και απομονωτισμού («Πρώτα η Αμερική»), έχοντας μάλιστα μαζί του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ σειρά από βετεράνους της διοίκησης Ομπάμα. Βετεράνος (πάλαι ποτέ αντιπρόεδρος) της εν λόγω διοίκησης τυγχάνει, άλλωστε, και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν.
Ο δρόμος μπροστά αναμένεται, ωστόσο, ακανθώδης και οι ισορροπίες λεπτές για τον 46ο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, η ομάδα του οποίου θα κληθεί να ισορροπήσει μεταξύ αντιφάσεων και αντιρροπιών. Ο ίδιος έχει διαμηνύσει πως θέλει να αποκαταστήσει τους δεσμούς των ΗΠΑ με τους παραδοσιακούς τους «συμμάχους», προωθώντας παράλληλα και τις δημοκρατικές αξίες (μέσα από μια διεθνή Ένωση Δημοκρατιών – league of democracies και/ή μια παγκόσμια Σύνοδο για τη Δημοκρατία – global Summit for Democracy) ως αντίβαρο στις αναδυόμενες τάσεις απολυταρχισμού.
«Σήμερα γιορτάζουμε τον θρίαμβο όχι ενός υποψηφίου αλλά ενός ιδανικού, του ιδανικού της δημοκρατίας […] Θα αποκαταστήσουμε τις συμμαχίες μας και θα συνδεθούμε με την υφήλιο ξανά» («Today we celebrate the triumph, not of a candidate, but of a cause, the cause of democracy […] We will repair our alliances and engage with the world once again»), διεμήνυσε ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ έπειτα από την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.
Μεταξύ των συμμάχων της Αμερικής, ξεχωρίζουν όμως και καθεστώτα «αλλεργικά» στις αξίες της δημοκρατίας. Πως θα αντιδράσουν άραγε τέτοιου τύπου σύμμαχοι (το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, ακόμη και η κυβέρνηση του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αίγυπτο, μεταξύ άλλων) στα δημοκρατικά «κηρύγματα» της διοίκησης Μπάιντεν (εάν φυσικά υπάρξουν τέτοια «κηρύγματα» συνοδευόμενα από νουθεσίες ή ακόμη και απειλές κυρώσεων), με δεδομένο πια και το τέλος της μονοπολικής κυριαρχίας των ΗΠΑ που είναι σαφές ότι αποτελεί παρελθόν όπως αποδέχονται άλλωστε και πολύπειροι Αμερικανοί διπλωμάτες.
Μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ, ξεχωρίζουν παράλληλα και χώρες όπως το Ισραήλ το οποίο, επί παραδείγματι, δεν βλέπει θετικά τις όποιες τάσεις επαναπροσέγγισης μεταξύ Μπάιντεν και Τεχεράνης.
Σέρμαν, Μπερνς, Μακ Γκερκ, Κάμπελ
Εχθροί και σύμμαχοι παρακολουθούν τους διορισθέντες από τον Τζο Μπάιντεν νέους ιθύνοντες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με… συγκρατημένη ανησυχία. Στο Ισραήλ μάλλον δεν ενθουσιάζονται βλέποντας να επιστρέφουν δυναμικά στην πρώτη γραμμή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής διπλωμάτες που είχαν πρωταγωνιστήσει στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν (αν και γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Μπάιντεν δεν πρόκειται να πάρει πίσω αποφάσεις όπως για παράδειγμα την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και την εκεί μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας). Ο λόγος για διπλωμάτες όπως η Γουέντι Σέρμαν (που αναλαμβάνει υφυπουργός Εξωτερικών) και ο Γουίλιαμ Μπερνς (που αναλαμβάνει επικεφαλής της CIA). Οι Τούρκοι, από την άλλη, προφανώς και δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι την επιστροφή του «φιλοκούρδου» Μπρετ Μακ Γκερκ στο προσκήνιο ως νέο συντονιστή στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Όσο για τους Ρώσους, εκείνοι το πιο πιθανό είναι πως «βγάζουν αφρούς» και μόνο στο άκουσμα του ονόματος της Βικτόρια Νούλαντ (που αναλαμβάνει υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για πολιτικές υποθέσεις). Ενώ ανάλογη είναι μάλλον και η αντίδραση εκ μέρους των Κινέζων όταν ακούν το όνομα του Κερτ Κάμπελ (που αναλαμβάνει νέος συντονιστής για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας).
Ο Κάμπελ ξεχωρίζει ως ένας από τους αρχιτέκτονες του περίφημου «πίβοτ» της δεύτερης τετραετίας Ομπάμα «προς την Ασία». Ως ένας διπλωμάτης που δεν το κρύβει πως αντιμετωπίζει την Κίνα ως «υπαρξιακή πρόκληση» για τις ΗΠΑ.
Όσο για τη Βικτόρια Νούλαντ, οι Ρώσοι τη θυμούνται ως την Αμερικανίδα βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών που είχε – ως αρμόδια τότε για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές υποθέσεις – «πρωταγωνιστήσει» στις προσπάθειες ανατροπής του φιλορώσου Βίκτορ Γιανουκόβιτς από την εξουσία στην Ουκρανία την περίοδο 2013-2014. Οι Ευρωπαίοι, από την άλλη, μάλλον τη θυμούνται για εκείνο το «f*** the EU» που είχε τότε εκστομίσει, εκφράζοντας έτσι τη δυσαρέσκειά της για τη στάση της ΕΕ στο ουκρανικό. Η ίδια πάντως, μόλις το περασμένο καλοκαίρι, θα επανερχόταν στο θέμα μέσα από άρθρο που δημοσίευσε στο περιοδικό Foreign Affairs υπό τον τίτλο «καθηλώνοντας τον Πούτιν» («Pinning Down Putin»). Για την ιστορία και μόνο, αξίζει ίσως να σημειωθεί πως ο Τζον Μερσχάιμερ έχει αποκηρύξει εν τω μεταξύ εκείνη την ουκρανική κρίση ως «σφάλμα της Δύσης», μιλώντας για «φιλελεύθερες αυταπάτες»…
Κατά την ακροαματική διαδικασία επικύρωσης του διορισμού του από τη Γερουσία, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν εμφανίστηκε, πάντως, έτοιμος να πιέσει την Τουρκία του Ερντογάν, ειδικά στο θέμα των S-400. Ο 58χρονος ωστόσο δεν θα περιοριζόταν εκεί. Δήλωσε ευθαρσώς ότι τάσσεται υπέρ του να προσκληθεί η Γεωργία στο ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα αποκήρυξε και τη μεταχείριση των Ουιγούρων από το κινεζικό καθεστώς ως «γενοκτονία».
Οι σχέσεις του Τζο Μπάιντεν με το Πεκίνο ξεκινούν από τεταμένη βάση, με το ορατό ενδεχόμενο να εκτραχυνθούν κυρίως σε τομείς όπως είναι εκείνοι του εμπορίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ίδιος ο Μπάιντεν μπορεί να έχει περάσει χρόνο στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν μαζί με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, τον οποίο πρόσφατα όμως αποκάλεσε «τραμπούκο» («thug»).
Οι εξελίξεις στο μέτωπο των αμερικανικών σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα επηρεάζουν ωστόσο εκ των πραγμάτων και τις σχέσεις των ΗΠΑ με όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Ο ίδιος ο Μπάιντεν μπορεί να έχει παρελθόν επαφών με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ την οποία και γνωρίζει προσωπικά, πλην όμως τα προβλήματα στις σχέσεις Βερολίνου-Ουάσιγκτον παραμένουν, με τους Αμερικανούς να αντιδρούν στις «μπίζνες» των Γερμανών με τη Ρωσία (βλέπε αγωγό Nord Stream 2, μεταξύ άλλων) και την Κίνα (ενδεικτική η συνολική συμφωνία ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις – CAI που επετεύχθη προ εβδομάδων, ενδεικτικός και ο όγκος των γερμανικών εξαγωγών στην Κίνα που γιγαντώθηκαν τα περασμένα χρόνια).
Βικτόρια Νούλαντ και Αμάντα Σλόουτ
Σε ό,τι μας αφορά τώρα ως Ελλάδα, το πρόσωπο της Βικτόρια Νούλαντ γεννά προβληματισμούς. Άνθρωποι που έζησαν από πολύ κοντά τις εξελίξεις των περασμένων ετών στο υπουργείο Εξωτερικών θυμούνται την Αμερικανίδα ως μια αξιωματούχο με «έντονα παρεμβατική» συμπεριφορά και «προβληματικές» θέσεις για τα Βαλκάνια (όπου η Νούλαντ λέγεται πως στήριζε τον Νίκολα Γκρούεφσκι) και το Κυπριακό, όπως σημειώνουν στο Άμυνα & Διπλωματία. Προβληματισμό φέρεται να προκαλεί σε κάποιους και η Αμάντα Σλόουτ που αναλαμβάνει διευθύντρια Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο νέο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπό τον Τζέικ Σάλιβαν. Η κυρία Σλόουτ έχει αρθρογραφήσει τα τελευταία χρόνια υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συμμεριζόμενη σε έναν βαθμό κάποιες από τις ανησυχίες της Τουρκίας (ενάντια στους Κούρδους της Συρίας για παράδειγμα).
Από εκεί και πέρα, βέβαια, Ελλάδα και ΗΠΑ έχουν καλύψει πολύ δρόμο τα τελευταία χρόνια, αναβαθμίζοντας, διευρύνοντας και εμβαθύνοντας σημαντικά τις σχέσεις τους (στρατηγικός διάλογος, MDCA, εμπορικές συμφωνίες και επενδύσεις, LNG, ναυπηγεία κ.ά.), με την αμερικανική πλευρά να υψώνει όμως έτσι εν παραλλήλω «εμπόδια» γύρω και από την κινεζική διείσδυση στην Ελλάδα (COSCO-Πειραιάς).
«… βλέπουμε τον νέο χρόνο ως μια ευκαιρία να ανεβάσουμε τη σχέση μας σε νέα ύψη […] η Ομάδα (σ.σ. του Τζό Μπάιντεν) στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας θα συνεχίσει να χτίζει πάνω στην πρόοδο που έχουμε κάνει τα τελευταία τέσσερα χρόνια», έγραφε ο πρέσβης των ΗΠΑ, Τζέφρι Πάιατ, στην Καθημερινή (φύλλο 17ης Ιανουαρίου), παρουσιάζοντας παράλληλα και την καμπάνια των ΗΠΑ για τον εορτασμό των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
«Φιλοδοξία μας είναι να συνεχίσουμε και να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ. Προσβλέπω στην πρώτη μου συνάντηση με τον νέο Αμερικανό ΥΠΕΞ, τον κ. Μπλίνκεν. Σκοπός μας είναι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την προσαρμογή της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας ούτως ώστε, αφενός, να υπάρξει μια ιδιαίτερα μακροπρόθεσμη προοπτική –να μη χρειάζεται ανανέωση κάθε χρόνο– και, αφετέρου, να αυξηθεί το αποτύπωμα της αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα, σε περιοχές που καταδεικνύουν τη στρατηγική σημασία της χώρας μας», είχε δηλώσει μερικές ημέρες νωρίτερα, επίσης μέσα από τις σελίδες της Καθημερινής, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, επιβεβαιώνοντας έτσι εν μέρει και παλαιότερο δημοσίευμα του Άμυνα & Διπλωματία, σύμφωνα με το οποίο Αθήνα και Ουάσιγκτον βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις «με στόχο την – εντυπωσιακά μεγάλη – αύξηση της παρουσίας στρατιωτικών αποστολών των ΗΠΑ σε εγκαταστάσεις και των τριών Κλάδων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων σε ολόκληρη την επικράτεια»…
Δημοσίευση σχολίου