Τι πρέπει να κάνουμε; Συνέχιση αποτροπής και παιχνίδι με τον χρόνο.
Αλέξανδρος Θ. Δρίβας*Από τις 21 Ιουλίου έχουμε δύο φάσεις της ελληνοτουρκικής κρίσης. Το χρονικό της γερμανικής διαμεσολάβησης το πλαίσιο της οποίας 1,5 μήνα μετά, ακόμη δεν έχουμε κατανοήσει, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις κυρώσεις τις οποίες επιζητούν Ελλάδα και Κύπρος ώστε να κοπεί η φόρα του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος όσο περνούν οι μέρες θυμίζει έναν αιμοσταγή ηγέτη χώρας που βρίσκεται αιώνες πίσω. Ωστόσο, θα επιχειρηθεί να αποδειχθεί ότι το αίτημά μας για κυρώσεις στην Τουρκία μπορεί να μην είναι η καλύτερη ιδέα. Ένα ιστορικό επιχείρημα που αφορούσε το αίτημα βοήθειας του Ιωάννη Μεταξά προς τους Βρετανούς όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β’Π.Π μπορεί να μας φανεί πολύ χρήσιμο. Τι πρέπει να κάνουμε; Συνέχιση αποτροπής και παιχνίδι με τον χρόνο.
Η πρώτη υπόθεση εργασίας είναι ότι η ελληνοτουρκική κρίση θα έχει βάθος χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε οικονομία δυνάμεων τόσο στο πεδίο όσο και στο πόσο σπαταλάμε διπλωματικό κεφάλαιο. Η Γερμανία και η Ε.Ε. έχουν δείξει ήδη ότι στην καλύτερη περίπτωση δεν μπορούν να κάνουν κάτι ουσιαστικό στο πεδίο των διπλωματικών πρωτοβουλιών. Στη χειρότερη περίπτωση, δε θέλουν να αγγίξουν την Τουρκία. Ας ακολουθήσουμε το σενάριο όπου η ΕΕ στις 24-25 Σεπτεμβρίου αποφασίζει κυρώσεις. Αυτές οι κυρώσεις, περίπου γνωρίζουμε τι θα είναι. Ας μη γελιόμαστε, η Κυρία Μέρκελ είχε τηλεδιάσκεψη με τον Ερντογάν και το κονκλάβιό του που συμπεριλαμβάνει και την ΜΙΤ. Η Τουρκία είναι ενήμερη ότι θα της επιβληθούν κυρώσεις οι οποίες όχι μόνο δε θα την αγγίξουν εκεί που πονάει, αλλά θα της δώσουν και το πάτημα να εξοργιστεί και να πλειοδοτήσει μέσω ρεβανσιμού.
Η Ελλάδα και η Κύπρος δε θα πάρουν τις κυρώσεις που θέλουν από την Ε.Ε. Το χειρότερο όμως δεν είναι το πάτημα που θα αποκτήσει η Τουρκία, αλλά κάτι άλλο. Η Ε.Ε. θα πει στην Ελλάδα και την Κύπρο ότι τις στήριξε (και φαινομενικά έτσι θα είναι) και από εδώ και πέρα νίπτει τας χείρας της. Επίσης, δεν είναι διόλου απίθανο οι ΄΄ουδέτεροι″ εταίροι μας να μας κατηγορήσουν για το προσφυγικό που μπορεί να επανεμφανιστεί με τη μορφή αντιποίνων του Ερντογάν
Ο Ιωάννης Μεταξάς ενεργοποίησε την αμυντική συμφωνία με τους Βρετανούς όταν ξεκίνησε ο Β′ Π.Π. Οι Βρετανοί του απάντησαν ότι θα στείλουν λίγο στρατό για να βοηθήσουν την Ελλάδα. Ο Μεταξάς απάντησε στους Βρετανούς ότι αν έλθει λίγος στρατός, τότε θα προκαλέσει την οργή των Γερμανών, οι οποίοι θα εισβάλλουν στην Ελλάδα για να διώξουν τους Βρετανούς (όπως πράγματι έκαναν προσχηματικά). Ο Μεταξάς διεμήνυσε στους Άγγλους πως είτε θα έρθει ισχυρή βρετανική δύναμη, είτε να μην έρθουν καθόλου δυνάμεις στήριξης των Βρετανών.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα και η Κύπρος δε θα πάρουν τις κυρώσεις που θέλουν από την Ε.Ε. Το χειρότερο όμως δεν είναι το πάτημα που θα αποκτήσει η Τουρκία, αλλά κάτι άλλο. Η Ε.Ε. θα πει στην Ελλάδα και την Κύπρο ότι τις στήριξε (και φαινομενικά έτσι θα είναι) και από εδώ και πέρα νίπτει τας χείρας της.
Επίσης, δεν είναι διόλου απίθανο οι ΄΄ουδέτεροι″ εταίροι μας να μας κατηγορήσουν για το προσφυγικό που μπορεί να επανεμφανιστεί με τη μορφή αντιποίνων του Ερντογάν. Έτσι, η Ελλάδα και η Κύπρος θα πιεστούν μετά από την ίδια την ΕΕ η οποία είναι σαφώς ανίκανη να πιέσει την Τουρκία. Ποιά είναι λοιπόν η λύση για την Ελλάδα;
Από τις συνομιλίες του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο θα προκύψουν τουλάχιστον τρία ζητήματα που πονάνε πραγματικά την Τουρκία, ανεβάζοντας το κόστος της πραγματοποίησης μιας απειλής της στα ύψη καθώς δύο νατοϊκές χώρες θα υπογράψουν αμυντική συμμαχία (ουσιαστικά, έναντι μιας άλλης νατοϊκης χώρας).
Η επόμενη εβδομάδα είναι η πλέον κρίσιμη. Η Ελλάδα πρέπει να έχει ουσία και αυτή είναι προσώρας η στρατιωτική συνδρομή συμμαχικών χωρών. Η Γαλλία είναι το κλειδί για την Ελλάδα και η υπογραφή συμφωνίας, δεν πρέπει να ανακοινωθεί άμεσα. Πρέπει να ανακοινωθεί επίσημα έστω μια ώρα μετά τη Σύνοδο της 25ης Σεπτεμβρίου και έχοντας γνώση και τυπικά των ″με βαριά καρδιά″ κυρώσεων της ΕΕ.
Δεν συζητάμε δε, ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει υλικό με όλες τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου και των ″συμβούλων″ του όπου απειλούν με δολοφονίες και άλλες πρακτικές που καθρεφτίζουν τη χώρα που μας ζητούσαν αρκετοί στην Ελλάδα ″να τα βρούμε″. Η Ελλάδα θα μπορεί να επικαλεστεί και τυπικά ότι έδωσε χώρο στη διπλωματία και ότι έδωσε ανεκτή διέξοδο στην Τουρκία.
Στις 15 Σεπτεμβρίου θα ακούσουμε την ιδέα του Κυρίου Μισέλ ενώ θα έχουν προηγηθεί οι συναντήσεις της Ελλάδας με τη Γαλλία στο υψηλότερο επίπεδο.
Από τις συνομιλίες του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο θα προκύψουν τουλάχιστον τρία ζητήματα που πονάνε πραγματικά την Τουρκία, ανεβάζοντας το κόστος της πραγματοποίησης μιας απειλής της στα ύψη καθώς δύο νατοϊκές χώρες θα υπογράψουν αμυντική συμμαχία (ουσιαστικά, έναντι μιας άλλης νατοϊκης χώρας). Τα υπόλοιπα δύο ζητήματα αφορούν την παρέλαση του Charles de Gaulle αλλά και την πώληση στην Ελλάδα των μαχητικών Rafale.Πρόκειται για ένα κοκτέϊλ που θα κάνει την Τουρκία να αφήσει την προσχηματική ρητορική περί διαλόγου και που θα την φέρει ξανά πίσω στην χώρα που όλοι θα θεωρήσουν επιτιθέμενη.
Αυτό που μπορούν να κάνουν Ελλάδα και Κύπρος είναι να υπενθυμίζουν με κάθε τρόπο στην ΕΕ και στη Γερμανία ότι πέραν της Λευκορωσίας, υπάρχουν άλλες τρείς περιπτώσεις στις οποίες και η Ελλάδα και η Κύπρος, θα έχουν ″χιούμορ″ και θα πουν ″βρείτε τα″. Αυτό είναι το θέμα της Λευκορωσίας αλλά και του Nord Stream 2. Η τρίτη περίπτωση αφορά το μπλοκάρισμα όλων των πτυχών της ευρωτουρκικής σχέσης
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα θα περάσει τον κρίσιμο μήνα του Οκτωβρίου, έχοντας στο πλευρό της μια συμμαχική θωράκιση και την ίδια στιγμή, μια χώρα που νομιμοποιεί τις ελληνικές θέσεις και που στην περίπτωση αμυντικού συμφώνου, μας βάζει από το παράθυρο στη Λιβύη από το ζήτημα της οποίας η Γερμανία θέλησε να μας αποκλείσει. Στις διεθνείς σχέσεις, η νόμιμη άμυνα νομιμοποιεί όσα γίνονται κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη σύγκρουση και είναι ένα χαρτί που δεν πρέπει να απωλέσουμε καθώς μεταξύ άλλων, σε αυτήν τη σύγκρουση εκπροσωπούμε όχι μόνο την πατρίδα μας αλλά και όλα τα πολιτισμένα έθνη του πλανήτη.
Αυτό που μπορούν να κάνουν Ελλάδα και Κύπρος είναι να υπενθυμίζουν με κάθε τρόπο στην ΕΕ και στη Γερμανία ότι πέραν της Λευκορωσίας, υπάρχουν άλλες τρείς περιπτώσεις στις οποίες και η Ελλάδα και η Κύπρος, θα έχουν ″χιούμορ″ και θα πουν ″βρείτε τα″. Αυτό είναι το θέμα της Λευκορωσίας αλλά και του Nord Stream 2ο οποίος έχει κάνει τους Γερμανούς να χάσουν τον ύπνο τους καθώς οι ίδιοι οι Γάλλοι έχουν πάρει ανοικτά το μέρος της αμερικανικής θέσης ότι ο αγωγός αυτός δηλητηριάζει τις σχέσεις ΗΠΑ - ΕΕ αλλά και ΕΕ-ΝΑΤΟ. Η τρίτη περίπτωση αφορά το μπλοκάρισμα όλων των πτυχών της ευρωτουρκικής σχέσης και κυρίως, την ανανέωση της Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας η οποία πραγματικά θα στοιχίσει στην Τουρκία και όχι μόνο. Από την ΕΕ και τη Γερμανία ζητάμε στήριξη και όχι διαμεσολάβηση. Είναι δύο τελείως διαφορετικές λέξεις.
*Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ - Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
Δημοσίευση σχολίου