Σοκαρισμένη δηλώνει η υφήλιος από τη νέα δοκιμή-πρόκληση βαλλιστικού πυραύλου από το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν στη Βόρεια Κορέα, καθώς επέλεξε να απαντήσει στον νέο γύρο κυρώσεων που επιβλήθηκαν στην Πιονγκ Γιανγκ με μια ακόμη εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου, ο οποίος για να αποδείξει ότι έχει το βεληνεκές για να βάλει στο στόχαστρο τουλάχιστον τη νήσο Γκουάμ των ΗΠΑ στον Ινδικό ωκεανό, πέρασε ξανά πάνω από τη νήσο Χοκάιντο της Ιαπωνίας και έπεσε στον Ειρηνικό…
Του Ζαχαρία Μίχα*
Η εκτόξευση του βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς (IRBM: intermediate range ballistic missile) έγινε από σημείο πλησίον της πρωτεύουσας Πιονγκ Γιανγκ. Ο πύραυλος ταξίδεψε περί τα 3.700 χιλιόμετρα σύμφωνα με το νοτιοκορεατικό υπουργείο Άμυνας, ανήλθε σε μέγιστο ύψος 770 χιλιομέτρων, ενώ έπεσε στη θάλασσα 2.000 χιλιόμετρα ανατολικά της ιαπωνικής νήσου Χοκάιντο (βόρεια Ιαπωνία).
Για το θέμα αυτό θα συνέλθει για μια ακόμη φορά το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), το οποίο προφανώς θα καταδικάσει τη νέα δοκιμή και πιθανόν όλα θα μπλοκαριστούν όταν έρθει η στιγμή για να εγκριθούν κυρώσεις, με τη Ρωσία και την Κίνα που είναι μόνιμα μέλη του οργάνου με δικαίωμα «αναβλητικής αρνησικυρίας» (βέτο), θα υποστηρίξουν ότι οι κυρώσεις θα είναι αντιπαραγωγικές, κι ας κάλεσε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Ρεξ Τίλερσον, το Πεκίνο να «στραγγίσει» τη Βόρεια Κορέα από πετρέλαιο, ως το μόνο μέτρο που θα μπορούσε να συνετίσει τον Κιμ Γιονγκ Ουν.
Αυτή η κατάσταση αδυναμίας της διεθνούς κοινότητας να επέμβει και να ελέγξει στοιχειωδώς τη συμπεριφορά ενός κράτους-ορισμού της φράσης «παρίας [σ.σ. rogue state] του διεθνούς συστήματος», αποδεικνύεται στην πράξη πιο αποσταθεροποιητική ακόμα και από τις προκλήσεις του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας…
Οι Βορειοκορεάτες δείχνουν να θεωρούν ότι οι απειλές που δέχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν «άσφαιρα πυρά», με αποτέλεσμα να επιχειρεί να τις απαξιώσει αγνοώντας τις και κάνοντας αυτά ακριβώς για τα οποία τον απειλούν. Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνει. Άλλο είναι όμως αυτό και άλλο να το «διανθίζει» με ειρωνικές αναφορές και την επίδειξη αδιαφορίας προς κάθε πλευρά, καθώς αυτό, παρότι κατανοητό, φέρνει ολοένα και πιο κοντά αυτό που υποτίθεται ότι ζητά να αποτρέψει, με την ανάπτυξη μη συμβατικού οπλοστασίου…
Εάν υποτεθεί ότι το βορειοκορεατικό καθεστώς είναι απολύτως ορθολογικό στις επιλογές του και το πραγματικό κίνητρο είναι η καθεστωτική σταθερότητα, προκύπτει ότι σε περίπτωση που ξεσπάσει πολεμική αναμέτρηση στην κορεατική χερσόνησο, η αποτροπή του καθεστώτος απέναντι στη Δύση θα έχει απλώς καταρρεύσει και θα διακινδυνεύσει να βρεθεί αντιμέτωπο με τον κίνδυνο κατάρρευσης, ανεξαρτήτως του κόστους που θα κληθεί να καταβάλει η πλευρά κυρίων της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας.
Και μόνο λόγω αυτής της προβλέψιμης κατάστασης, σε περίπτωση που ξεσπάσουν συγκρούσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να επιτεθούν με πλήρη ισχύ εναντίον του καθεστώτος, στοχευμένα, να ισοπεδώσουν την πυρηνική του υποδομή και κάθε κτίριο που φιλοξενεί την οικογένεια και το περιβάλλον του Κιμ Γιονγκ Ουν, σε συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας, η ισχύς των οποίων δεν είναι διόλου αμελητέα.
Διότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν και οι στρατηγοί του, παρότι ο ίδιος φέρεται μελετητής του Θουκυδίδη, φαίνεται πως δεν έχει φτάσει ακόμα στο κεφάλαιο περί «προληπτικού πολέμου», για το πώς η συνεχής αύξηση της ισχύος του αντιπάλου, οδήγησε στην απόφαση διεξαγωγής πολέμου νωρίτερα, για να μην αντιμετωπιστεί αργότερα το… «κάθε πέρσι και καλύτερα».
Αυτό που δείχνει να μην υπολογίζει καλά, είναι ότι με τη συμπεριφορά του αυτή, αυξάνει την πιθανότητα οι αντίπαλοί του να αρχίσουν σταδιακά να αντιλαμβάνονται ως αποδεκτό το επίπεδο των – δυνητικών – απωλειών που θα έχουν εάν εμπλακούν σε πολεμική δράση, όταν τις «ζυγίζουν» σε σχέση με την εκτιμώμενη κατάσταση που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον.
More may be better…
Εν ολίγοις, ο Κιμ Γιονγκ Ουν και το καθεστώς του, με τη συμπεριφορά που επιδεικνύουν απομακρύνουν τη χώρα τους από τη λίστα με χώρες οι οποίες στην πράξη θα αποδείκνυαν το «more may be better» του μεγάλου πολιτικού επιστήμονα Κένεθ Γουόλτζ (Kenneth N. Waltz, “The Spread of Nuclear Weapons: More May be Better”, Adelphi Papers, Issue 171, Vol. 21, 1981, International institute of Strategic Studies, IISS).
Επιχειρηματολόγησε εναντίον του «ταμπού» της «μη διασποράς» (non proliferation) των όπλων μαζικής καταστροφής, λέγοντας πως όπως λειτούργησε η αμοιβαία αποτροπή λόγω του φόβου αμοιβαίας καταστροφής, η διασπορά – με αυτή τη λογική – θα είχε σταθεροποιητικά αποτελέσματα και πέραν τον σχέσεων ανάμεσα στις υπερδυνάμεις, αφού η υπόθεση (assumption) του ορθολογικού δρώντος (rationality), δεν θα ήταν λογικό να περιοριστεί μόνο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ.
Κι αυτό διότι το καθεστώς της Πιονγκ Γιανγκ επιδεικνύει συμπεριφορά η οποία στην προσπάθεια να ασκήσει αποτροπή στους αντιπάλους του, το κάνει με «άκομψο» τρόπο, ξεφεύγοντας από το όριο χρήσης της «παράλογης συμπεριφοράς» για αποτρεπτικούς σκοπούς, με αποτέλεσμα να καταστρέφει τις προοπτικές οι ΗΠΑ να αποδεχθούν να ζήσουν με μια Βόρεια Κορέα οπλισμένη με πυρηνικά, παρότι εμφανώς φλέρταρε μέχρι πρόσφατα με την ιδέα.
Ήταν τουλάχιστον ένα από τα σενάρια που βρίσκονταν στο τραπέζι. Εάν η κατοχή μη συμβατικού οπλοστασίου από την πλευρά της Πιονγκ Γιανγκ την «ηρεμούσε» και έθετε τη συμπεριφορά της σε κάποιο πλαίσιο, τότε θα μπορούσε να λειτουργήσει ενδεχομένως το σκεπτικό του Κένεθ Γουόλτζ. Αντιθέτως όμως, η Βόρεια Κορέα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να βρεθεί αντιμέτωπη με όσα υποτίθεται επιθυμεί να αποτρέψει…
Αυτό το σκεπτικό δεν ακυρώνεται, κατά τη γνώμη του υπογράφοντος, ακόμα και αν η ερμηνεία της συμπεριφοράς του Κιμ είναι λίγο διαφορετική: Η αμφισβήτηση της τεχνικής αρτιότητας και του βεληνεκούς του πυρηνικού οπλοστασίου της χώρας του, τον οδηγεί σε μια «κούρσα» να ανατρέψει αυτή την αδυναμία, προτού αποδεχθεί να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στο οποίο είναι απόλυτα λογικό να θέλει να μην προσέλθει από θέση αδυναμίας.
Και αυτό γίνεται μόνο μέσω των δοκιμών. Οι οποίες με τη σειρά τους συνεπάγονται ανάληψη του ρίσκου που αποτέλεσε το κεντρικό επιχείρημα του σημειώματος…
*Ο Ζαχαρίας Μίχας είναι Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ISDA/ΙΑΑΑ)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου