Γιατί οι τούρκοι ψηφοφόροι «γκρέμισαν» τις φιλοδοξίες του ΕρντογάνΜποζανίνου Τάνια
Προσωπική απόρριψη για τον Ερντογάν και ιστορική νίκη για τους Κούρδους, που θα εκπροσωπηθούν για πρώτη φορά από δικό τους κόμμα στη Βουλή, έβγαλαν οι κάλπες της Κυριακής στην Τουρκία. Τη χώρα αναμένει περίοδος αστάθειας καθώς κανένα από τα σενάρια για την επόμενη μέρα δεν εξασφαλίζει σταθερή κυβέρνηση.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όχι μόνο δεν έλαβε τα δύο τρίτα των εδρών, όπως φιλοδοξούσε ο τούρκος πρόεδρος προκειμένου να αλλάξει το Σύνταγμα της χώρας, αλλά δεν διαθέτει καν την πλειοψηφία των εδρών στη νέα Βουλή. Το ΑΚΡ έλαβε λιγότερο από 41%, το οποίο μεταφράζεται σε 258 έδρες (επί συνόλου 550), δηλαδή 18 έδρες λιγότερες από τις 276 που απαιτούνταν για να σχηματίσει μόνο του κυβέρνηση. Στις προηγούμενες βουλευτικές του 2011 το ΑΚΡ είχε λάβει 49%.
Ο Ερντογάν συνειδητοποίησε προεκλογικά ότι το ΑΚΡ έχανε έδαφος, γι' αυτό παραμέρισε τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου αλλά και τους περιορισμούς που είχε ως πρόεδρος για να αναμειχθεί στην κομματική πολιτική και πήρε την προεκλογική εκστρατεία πάνω του. Αυτό δεν ήταν απαραίτητα σοφό: το απότομο και υπεροπτικό στυλ του απώθησε πολλούς ψηφοφόρους.
Αλλες αιτίες γιατί τη μείωση του ποσοστού του ΑΚΡ είναι η επιβράδυνση της οικονομίας, η αύξηση της ανεργίας, η πάταξη του Τύπου, ο έλεγχος της δικαστικής εξουσίας, η αυταρχική διακυβέρνηση, η έλλειψη προόδου στην ειρηνευτική διαδικασία με τους Κούρδους και η άρνηση των ψηφοφόρων να συνδράμουν στα σχέδια του Ερντογάν να μετατρέψει το πολίτευμα της Τουρκίας από κοινοβουλευτικό σε ένα ιδιότυπο προεδρικό με όλες τις εξουσίες συγκεντρωμένες στα χέρια του προέδρου.
Τα σενάρια
Το πρώτο σενάριο για την επόμενη μέρα είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού από το ΑΚΡ. Πιθανότερος εταίρος είναι το εθνικιστικό MHP των Γκρίζων Λύκων (που εξέλεξε 80 βουλευτές παίρνοντας 16%). Ο ηγέτης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί έχει δηλώσει ότι δεν υποστηρίζει τα σχέδια του Ερντογάν για «υπερπροεδρία» ενώ για να συμμετάσχει σε κυβέρνηση του ΑΚΡ αναμένεται να ζητήσει μεγάλα ανταλλάγματα - με πρώτο την ακύρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους.
Τα σενάρια
Το πρώτο σενάριο για την επόμενη μέρα είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού από το ΑΚΡ. Πιθανότερος εταίρος είναι το εθνικιστικό MHP των Γκρίζων Λύκων (που εξέλεξε 80 βουλευτές παίρνοντας 16%). Ο ηγέτης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί έχει δηλώσει ότι δεν υποστηρίζει τα σχέδια του Ερντογάν για «υπερπροεδρία» ενώ για να συμμετάσχει σε κυβέρνηση του ΑΚΡ αναμένεται να ζητήσει μεγάλα ανταλλάγματα - με πρώτο την ακύρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους.
Αν το ΑΚΡ δεν κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού, η παράδοση αλλά όχι και το Σύνταγμα απαιτεί από τον πρόεδρο να δώσει την εντολή στο δεύτερο κόμμα, δηλαδή στο κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) που εξέλεξε 132 βουλευτές (ποσοστό 25%). Είναι όμως αμφίβολο αν ο πρόεδρος Ερντογάν θα ακολουθήσει αυτή την παράδοση εφόσον δεν δεσμεύεται συνταγματικά. Ο πιθανότερος εταίρος του CHP θα ήταν το κουρδικό HDP που ξεπέρασε κάθε προσδοκία λαμβάνοντας 13% και εκλέγοντας 80 βουλευτές.
Ενα τρίτο σενάριο είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας από το ΑΚΡ, με την υποστήριξη βουλευτών της αντιπολίτευσης - πιθανότεροι είναι εκείνοι του MHP αλλά πιο πιθανό αίτημά τους είναι η διεξαγωγή εκλογών σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Το τέταρτο και τελευταίο σενάριο είναι η προκήρυξη πρόωρων εκλογών αν εντός 45 ημερών δεν έχει σχηματιστεί ούτε κυβέρνηση συνασπισμού ούτε μειοψηφίας. Οι εκλογές πρέπει να πραγματοποιηθούν 90 μέρες αργότερα.
Οι επιλογές του προέδρου
Η επόμενη μέρα για τον Ερντογάν προβλέπεται μάλλον ζοφερή (σε σχέση με τις φιλοδοξίες του). Υστερα από τρεις θητείες στην πρωθυπουργία, θα αρκεστεί στα εθιμοτυπικά καθήκοντα του προέδρου - θέση στην οποία εξελέγη πέρσι με 52% - αφήνοντας την καθημερινή διοίκηση της χώρας στα χέρια του πρωθυπουργού Νταβούτογλου.
Η υψηλή προσέλευση στις κάλπες - ψήφισε το 86% των ψηφοφόρων -, η είσοδος του κουρδικού HDP στη Βουλή και ο εκτροχιασμός των σχεδίων του Ερντογάν για αλλαγή του Συντάγματος με βάση αποκλειστικά τη βούληση ενός κόμματος κάνουν πολλούς αναλυτές να μιλούν για νίκη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας την Κυριακή στην Τουρκία.
Ενα ακόμη αποτέλεσμα της κάλπης είναι ότι η ειρηνευτική διαδικασία ανάμεσα στην τουρκική κυβέρνηση και στο ΡΚΚ, που ξεκίνησε πριν από σχεδόν δύο χρόνια αλλά είχε παγώσει τους τελευταίους μήνες επειδή ο Ερντογάν προσέβλεπε στις ψήφους των εθνικιστών, αναμένεται να πάρει νέα πνοή μετά την είσοδο του HDP στη Βουλή.
Την περασμένη εβδομάδα ο Ερντογάν χλεύασε το HDP ως κόμμα ομοφυλόφιλων και άθεων, και το κατηγόρησε ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία του ΡΚΚ. Η ακραία συμπεριφορά του προέδρου προεκλογικά φαίνεται ότι όχι μόνο του στοίχισε ακριβά στις κάλπες αλλά και αμαύρωσε την εικόνα του στο εξωτερικό, κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται αν παραμένει αξιόπιστος.
«Ο Ερντογάν διεξήγαγε μια κακή προεκλογική εκστρατεία και τιμωρήθηκε γι' αυτό. Οι ψηφοφόροι απέρριψαν τη διχαστική συμπεριφορά του» έγραψε ο «Guardian», τονίζοντας ότι μετά τις εκλογές «είναι αποδυναμωμένος, με αμαυρωμένη φήμη και μειωμένη επιρροή».
πηγή
Δημοσίευση σχολίου