Ο Δρ. Walid Phares, σύμβουλος της Βουλής Αντιπροσώπων των ΗΠΑ και του Τμήματος Δικαιοσύνης και Άμυνας, απαντά αποκλειστικά στις ερωτήσεις του Geopolitics & Daily News
1. Οι Ελληνο-Ισραηλινές σχέσεις είναι όπως κάποιοι ισχυρίζονται, μια λύση ανάγκης (για το Ισραήλ) μέχρι να βελτιωθούν (ξανά) οι Τουρκο-Ισραηλινές σχέσεις;Dr Walid Phares: Οι Ελληνο-Ισραηλινές σχέσεις θα μπορούσαν να εξελιχθούν υπό το πρίσμα των πολλαπλών εξελίξεων, που συμπεριλαμβάνουν την άμβλυνση των Τουρκο-Ισραηλινών σχέσεων. Η Ανατολική Μεσόγειος έγινε μάρτυρας στρατηγικών εξελίξεων που ενδέχεται να προσδώσουν στο Ισραήλ και την Ελλάδα λόγους να ενδυναμώσουν τους στρατηγικής σημασίας δεσμούς τους, ως ένα τρόπο να επαναπροσδιοριστούν οι διάφορες εξισώσεις ισορροπίας των δυνάμεων στην περιοχή. Με την κυβέρνηση του κόμματος AKP στην Άγκυρα, η Τουρκία ουσιαστικά διέκοψε την στρατιωτική συμμαχία με το Ισραήλ, και συγχρόνως υπέγραψε μια στρατηγικής σημασίας συμφωνία συνεργασίας με την Συρία αν και επέκρινε το καθεστώς Άσσαντ λόγω της εξέγερσης που ξεκίνησε εκεί πριν λίγους μήνες. Το κυβερνών κόμμα του AKP προσεγγίζει έστω και έμμεσα την Χαμάς και ενισχύει την προσέγγιση με το καθεστώς του Ιράν. Από την άλλη πλευρά, οι Ιρανοί αυξάνουν την ναυτική παρουσία τους στην περιοχή, ιδιαίτερα μετά το πέρασμα από τα Στενά του Σουέζ από το Πολεμικό Ναυτικό τους. Όλα αυτά μπορεί να προκαλέσουν τους Ισραηλινούς και να τα αντισταθμίσουν με την προσέγγιση της Ελλάδας. Παρ' όλα αυτά επαφίεται στην τελευταία (Ελλάδα) να εκτιμήσει αυτή τη νέα σχέση. Το πως η Αθήνα αντιλαμβάνεται τις μελλοντικές κινήσεις του AKP στην περιοχή, που περιλαμβάνουν το Αιγαίο, την Κύπρο και τα Βαλκάνια, θα καθορίσει αν η Ελλάς θα χρειαστεί έναν μεσογειακό στρατηγικό εταίρο σαν το Ισραήλ, ή όχι. Αυτό θα φανεί (στην πορεία).
2. Μετά την Συρία, ενδέχεται οι επομένοι που θα εξεγερθούν να είναι οι Κούρδοι της νοτιοανατολικής Τουρκίας με συνέπεια να απειληθεί η κυριαρχία του Τουρκικού κράτους. Ποιά είναι η γνώμη σας όσον αφορά αυτό το ενδεχόμενο; Θεωρείτε εφικτή τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους, του Κουρδιστάν, ή προς το παρόν αποτελεί απλώς ένα όνειρο;
Dr Walid Phares: Τα εθνικιστικά όνειρα βρίσκονται στα χέρια των λαών τους. Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να τα ιδρύσει, να τα ενισχύσει ή να τα αποθαρρύνει. Είναι το αποτέλεσμα δεκαετιών ή αιώνων πολιτισμού, πολιτικής και οικονομικής αυτοσυνείδησης και αγώνων. Στην Τουρκία, είναι στα χέρια των Κούρδων να αποφασίσουν που βρίσκονται τα συμφέροντά τους, πως θα επιτύχουν τους στόχους τους και με ποιό τίμημα. Αυτό είναι δικό τους θέμα να το αποφασίσουν. Αλλά εφόσον ζουν σε ένα κυρίαρχο κράτος έχουν έναν εταίρο να συμβουλευτούν και αυτό θα καθορίσει το μέλλον των εθνικών τους διεκδικήσεων. Οι εθνικιστικοί αγώνες έχουν δημιουργήσει δυστυχώς πολλές διαμάχες κατά την ιστορική πορεία. Στην Δύση όλα αυτά τα αυτονομιστικά κινήματα, πιθανόν με μερικές εξαιρέσεις όπως αυτό της Βόρειας Ιρλανδίας, τώρα πια επανεξετάζονται με πολιτικές μεθόδους, όπως στην περίπτωση του Κεμπέκ στον Καναδά, του Βελγίου, της Ελβετίας και της Κορσικής.
3. Πως βλέπετε τις Κυπρο-Ισραηλινές και Κυπρο-Αραβικές σχέσεις σήμερα;
Dr Walid Phares: Η Κύπρος πάντοτε είχε αναπτύξει καλές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ των Αραβικών χωρών κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Υπό το πρίσμα εν μέρει των κακών σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και πολλών από αυτές τις χώρες, οι Αραβικές χώρες σε ανταπόδοση, με εξαίρεση την Σαουδική Αραβία, ποτέ δεν αναγνώρισαν την Βόρεια Δημοκρατία της Κύπρου. Οι Κυπρο-Ισραηλινές σχέσεις ήταν φυσιολογικές αλλά τους έλειπε η ζωηρότητα των οικονομικών σχέσεων που είχαν οι Κυπρο-Αραβικές σχέσεις. Παρ' όλα αυτά με τον καιρό, τα πράγματα άλλαξαν. Καθώς το AKP (το κόμμα του Ερντογάν) διείσδυσε στην περιοχή για να ενισχύσει τις σχέσεις με τον Αραβικό κόσμο, οι συνέπειες μπορούν να γίνουν αισθητές στο μέλλον της Κύπρου.
4. Υπάρχει ένα ιστορικό διαλόγου σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ των Ισλαμικών τρομοκρατικών οργανώσεων και της παράνομης μετανάστευσης από τις μουσουλμανικές χώρες στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις σας υπάρχει άμεση ή έμμεση σχέση μεταξύ των δύο φαινομένων;
Dr Walid Phares: Η μετανάστευση στην Ευρώπη είναι κοινωνιολογικής και οικονομικής φύσεως. Οι άνθρωποι και οι νέοι συγκεκριμένα, επιθυμούν ένα καλύτερο μέλλον με συνθήκες ανάπτυξης και το αναζητούν μεταναστεύοντας στον βορρά της Μεσογείου. Εφόσον ο πληθυσμός που μεταναστεύει διαμέσου της Μεσογείου προέρχεται στην πλειοψηφία του από μουσουλμανικές χώρες η αντίληψη που επικρατεί είναι ότι πρόκειται για «Μουσουλμανική μετανάστευση» καθ' αυτή. Αλλά αυτή είναι η αλήθεια της δημογραφίας της περιοχής. Υπάρχει και η άλλη μετανάστευση που προέρχεται από την Ανατολική Ευρώπη, κυρίως από τις Σλαβο-Χριστιανικές χώρες. Παρ' όλα αυτά οι Ισλαμικές οργανώσεις χρησιμοποιούν τον παράγοντα της μετανάστευσης για να διεισδύσουν στις κοινότητες των μεταναστών και να εγκαθιδρύσουν την κυριαρχία τους σε αυτές. Οι Ισλαμιστές, Σαλαφιστές και Ουαχαμπίτες και άλλοι, επιχειρούν να καταλάβουν τα τζαμιά, τα σχολεία, τα κοινωνικά και οικονομικά ιδρύματα αλλά και την πολιτική εκπροσώπηση για να πιέσουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συμβιμβαστούν με τις οργανώσεις και όχι με τις κοινότητες.
5. Πόσο επιδρά ο νεο-οθωμανικός ρόλος της Τουρκίας στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ;
Dr Walid Phares: Η νεο-οθωμανική άποψη του AKP θα επηρεάσει σταδιακά τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ και πιθανόν με την Δύση συνολικότερα, κατά την πάροδο του χρόνου. Από το 2002, η στρατηγική της Άγκυρας έχει αλλάξει σταδιακά. Το AKP αποσταθεροποίησε τις παρελθούσες εγκαθιδρυμένες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, δέχτηκε την Χαμάς και υποστήριξε με θέρμη το στολίσκο που στόχευε στη Γάζα. Επιπλέον το κυβερνών κόμμα (AKP) συμμάχησε με τον Αχμαντινετζάντ εναντίον της Πράσινης Επανάστασης στο Ιράν. Ο κ. Ερντογκάν συμμάχησε με τον Σουδανό δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ εναντίον των αποφάσεων για την Γενοκτονία από το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων. Η Άγκυρα υπέγραψε μια στρατηγική συνεργασία με την Συρία παρότι περιλαμβάνεται στη λίστα τρομοκρατών κατά των ΗΠΑ. Όλες αυτές οι κινήσεις υπογραμμίζουν μια γενικότερη αλλαγή κατεύθυνσης από αυτό που λεγόταν κοσμικό κράτος και ήταν φιλικά προσκείμενο στη Δύση, με τη τουρκική πολιτική (του AKP) να μεταβάλλεται σε μια νεο-Οθωμανική εξωτερική πολιτική. Το Κονγκρέσο των ΗΠΑ έλαβε γνώση αυτών των σημαντικών αλλαγών και θα πιέσει την κυβέρνηση να εργαστεί για να αλλάξουν οι νοοτροπίες στην Άγκυρα προς την σύμπλευση με τις δημοκρατικές δυνάμεις στην περιοχή αντί για τους δικτάτορες. Πρόσφατα ο κ. Ερντογκάν κατηγόρησε τον δικτάτορα Μπασάρ Ασσάντ και τον Λίβυο τύραννο Μουαμάρ Γκαντάφι, αλλά πιθανόν μόνο επειδή σημαντικές περιοχές της Συρίας και της αντιπολίτευσης της Λιβύης ελέγχονται από την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Συνεπώς, αν όχι υπό την παρούσα Αμερικανική Κυβέρνηση, αλλά σίγουρα υπό μια μελλοντική Κυβέρνηση, η νεο-οθωμανική πολιτική του AKP θα έρθει τελικά αντιμέτωπη στο δια ταύτα με τις στρατηγικές της επιλογές που θα ευνοούν τους ισλαμιστές έναντι των δημοκρατών στην περιοχή. Ο δρόμος για να αποφευχθεί μελλοντικά μια επιδείνωση στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας και Τουρκίας - Δύσης, είναι να γίνουν μεταρρυθμίσεις ώστε το AKP να μετατραπεί σε ένα Μουσουλμανικό Συντηρητικό Κόμμα και όχι Ισλαμικό. Να γίνει μια φιλελεύθερη δημοκρατική συμμαχία που να "τραβήξει" τη χώρα από το αυταρχικό παρελθόν αλλά και τρέχων φονταμεταλισμό. Η Τουρκία (σε αυτή τη περίπτωση) θα γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος σταθερότητας της περιοχής αλλά και για τους γείτονές της.
6. Πρόσφατα, ο Νταβούτογλου είπε σε μια συνέντευξη ότι οι προειδοποιήσεις για έναν δεύτερο διεθνή στολίσκο πρέπει να απευθύνονται στο Ισραήλ (και όχι στη Τουρκία), που χρειάζεται να αναγνωρίσει τις προκλήσεις της πραγματικότητας στην Μέση Ανατολή. Τι έχετε να πείτε γι' αυτό;
Dr Walid Phares: Τα αποτελέσματα του πρώτου στολίσκου δεν ήταν τόσο θετικά. Κατέληξε σε επεισόδια σε διεθνή ύδατα. Μια κυβέρνηση που η χώρα της ανήκει στο ΝΑΤΟ και επιζητεί να γίνει μέλος της ΕΕ όπως η Τουρκία, δεν πρέπει να εμπλέκεται με τις υποθέσεις οργάνωσης, έμπνευσης ή ακόμα και υποστήριξης στολίσκου σαν αυτούς που επιθυμούν να δημιουργήσουν επεισόδια σε μια ευαίσθητη περιοχή. Αν το AKP επιλέξει να υποστηρίξει την Χαμάς στην διεθνή αρένα, μπορεί να το κάνει κατά βούληση δια της διπλωματικής οδού και με δικό τους πολιτικό κόστος. Αλλά οι στολίσκοι που χρηματοδοτούνται από τα κράτη προς άλλα κράτη, δεν είναι μονόδρομος. Τι θα προκύψει αν άλλες κυβερνήσεις αρχίσουν να υποστηρίζουν στολίσκους προς άλλες χώρες, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας; Αυτό είναι (ονομάζεται) το κουτί της Πανδώρας. Οι στολίσκοι ή οι διαδηλώσεις πρέπει να είναι ειρηνικές και μη βίαιες, ειδικότερα αν επιχειρούνται σε ζώνες συγκρούσεων. Οι αλλαγές στην πραγματικότητα στην Μέση Ανατολή είναι βασικά το ότι οι κοινωνίες των πολιτών ξεσηκώνονται εναντίον της επιστροφής των Αυτοκρατοριών, που περιλαμβάνουν και την Οθωμανική, και αυτό είναι ένα ζήτημα που οι σύγχρονοι Ισλαμιστές πρέπει να αντιληφθούν. Η νεολαία της ευρύτερης περιοχής υποστηρίζει περισσότερη ελευθερία με μεγαλύτερο πλουραλισμό και όχι λιγότερη ελευθερία με μικρότερο πλουραλισμό.
.............................................................................................................................................................................................................................................
Ο Δρ. Walid Phares είναι σύμβουλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, στην Επιτροπή για την Αντιτρομοκρατία από το 2007 και Γενικός Γραμματέας της Υπερατλαντικής Επιτροπής για την Αντιτρομοκρατία από το 2008. Ειδικός για θέματα τρομοκρατίας και Μέσης Ανατολής σχολιάζει στο Αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι FOX NEWS από το 2007 και αναλύει τα περί Τρομοκρατίας για τους διαδικτυακούς τόπους MSNBC – NBC. Διδάσκει Διεθνείς Στρατηγικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας στην πόλη της Ουάσινγκτον από το 2006 ενώ έχει διατελέσει Καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών, Εθνικών και Θρησκευτικών συγκρούσεων στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Florida Atlantic (FAU) από το 1993 έως το 2006.
Έχει δώσει διαλέξεις σε πανεπιστημιακό κοινό των ΗΠΑ, αλλά και σε πανεπιστήμια των παρακάτω πόλεων: Λονδίνο, Στοκχόλμη, Βρυξέλλες, Στρασβούργο, Μεξικό, Γενεύη, Παρίσι, Πράγα, Βουδαπέστη, Λισαβόνα, Σάο-Πάολο, Μόντρεαλ, Ρώμη, Βερολίνο, Μαδρίτη, Λευκωσία και Βηρυτό.
Εξέδωσε ένα πλήθος βιβλίων και άρθρων μεταξύ άλλων στα έντυπα: Middle East Quarterly, Global Affairs, Journal of Middle East & South Asian Studies, Journal of International Security Affairs, Journal of Intelligence and Counter Intelligence, Homeland Security Today, καθώς και σε άλλα εξειδικευμένα περιοδικά.
Έχει δώσει συνεντεύξεις σε εθνικά και διεθνή δίκτυα μεταξύ άλλων στα εξής: Middle East Quarterly, Global Affairs, Journal of Middle East and South Asian Studies, Journal of International Security Affairs, Journal of Intelligence and Counter Intelligence, Homeland Security Today και άλλα εξειδικευμένα έντυπα. Εμφανίζεται συχνά σε ευρωπαϊκά, αραβικά, νοτιοανατολικά και νοτιοαμερικανικά ενημερωτικά μέσα όπως:
CNN, Fox News, MSNBC, CNBC, NBC, PBS, Discovery Channel, C-Span, BBC TV (English-Arabic), Sky News, France 24 (English, Arabic, French), CTV, CBC, Canada Global TV, al Jazeera, al Hurra, Abu Dhabi TV, al Arabiya, LBCI, Russia Today TV, Voice of America TV, as well as local ABC, CBS, PBS, NBC,
όπως επίσης συνδράμει συχνά σε πλήθος αμερικανικών και διεθνών ραδιοφωνικών προγραμμάτων μεταξύ άλλων σε αγγλόφωνα, αραβόφωνα και γαλλόφωνα του Καναδά ραδιοφωνικά προγράμματα.
Έχει υπηρετήσει σαν αναλυτής σε Κυβερνήσεις, Διεθνείς Οργανισμούς, ενώ σήμερα είναι λέκτωρ και σύμβουλος του Τμήματος Δικαιοσύνης, Άμυνας των ΗΠΑ.
Η προσωπική του ιστοσελίδα είναι: http://www.walidphares.com/
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου