Από την κρατική τηλεόραση, την ΕΡΤ, πληροφορηθήκαμε ότι ο Πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου συναντήθηκε στο περιθώριο της ετήσιας φθινοπωρινής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη με τον Πρωθυπουργό του Ιράν κ. Αχμαντινετζάντ.
Την συνάντηση, μας πληροφόρησε η ΕΡΤ, ζήτησε ο Ιρανός Πρόεδρος. Η κρατική τηλεόραση προχώρησε να μας διαβεβαιώσει ότι οι ΗΠΑ δεν εξέφρασαν αντίθεση σε αυτό το γεγονός. Προφανώς θεωρήθηκε απαραίτητη μια τέτοια διευκρίνιση μη τυχόν και δημιουργηθούν άλλοι αρνητικοί συνειρμοί.
Όπως είναι γνωστό, το Ιράν θεωρείται «μαύρο πρόβατο» από τις πλείστες δυτικές χώρες και από όλες που συνεχίζουν να περιστρέφονται γύρω από την Ουάσιγκτον και που δεν κάνουν βήμα χωρίς τη βούληση των ΗΠΑ, είτε αυτή είναι διακηρυγμένη είτε εικαζόμενη. Η Ελλάδα του Παπανδρέου είναι μια από αυτές τις χώρες που συνεχίζουν να περιστρέφονται γύρω από τις ΗΠΑ. Αυτό ακριβώς υπογράμμιζε η ΕΡΤ όταν μας διαβεβαίωνε κατά παραγγελία ότι οι ΗΠΑ δεν αντιτίθενται σε μια τέτοια συνάντηση. Εξάλλου, ο Αχμαντινετζάντ τη ζήτησε και όχι ο Παπανδρέου.
Είναι γεγονός ότι ο ιδιόμορφος πόλεμος μεταξύ Ουάσιγκτον (και Ιερουσαλήμ) και Τεχεράνης οξύνεται. Δεν εκτιμώ ότι θα καταλήξει σε θερμό. Αλλά σίγουρα εξελίσσεται σε ένα αδυσώπητο οικονομικό πόλεμο σε όλα τα επίπεδα και κυρίως στο χρηματοπιστωτικό. Στον τομέα αυτό τα εργαλεία των Αμερικανών είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά αν και σχεδόν άγνωστα στους περισσότερους από εμάς.
Το Ιράν ωστόσο, θα επιβιώσει για μια σειρά από λόγους αλλά για ένα κυρίως –τον γεωστρατηγικό. Το Ιράν στην σημερινή διεθνή συγκυρία, ένα μείγμα δυτικής ενεργειακής εξάρτησης από τη Μέση Ανατολή και με το Παλαιστινιακό ως θρυαλλίδα πολέμου ίσως να γίνει η πιο σημαντικά στρατηγική χώρα στον πλανήτη. Οι πρώτοι που το αναγνωρίζουν αυτό είναι οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί. Για αυτό, όποιος παρακολουθεί αυτό το τρίγωνο αντιλαμβάνεται ότι όση επιθετικότητα και αν εκφράζουν οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί δημόσια, άλλες τόσες προσπάθειες κάνουν στο παρασκήνιο για την εκτόνωση των σχέσεών τους με την Τεχεράνη. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο ότι το διμερές εμπόριο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ανέρχεται σε πολλά δις δολάρια, με το Ισραήλ να μην έχει σχεδόν ποτέ σταματήσει να εισαγάγει πετρέλαιο από το Ιράν, μέσω τρίτων, συνήθως των Ελβετών.
Πέραν των παραπάνω, Κίνα, Ρωσία, Ινδία, έχουν αναπτύξει τέτοιες πολυεπίπεδες σχέσεις με την Τεχεράνη, που επιτρέπουν στην τελευταία να επιβιώνει. Και όπως όλοι γνωρίζουμε, η Τουρκία του Ερντογάν έχει πέσει με τα «μούτρα» στο Ιράν, βγάζοντας μάλιστα επιδεικτικά τη γλώσσα της κατά των ΗΠΑ.
Εκτιμώ, και το επαναλαμβάνω εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες, ότι μια σοβαρή και εκλεπτυσμένη προσέγγιση της Τεχεράνης από την Αθήνα, μπορεί να αποφέρει σημαντικά στρατηγικά οφέλη για την Ελλάδα. Γεωπολιτικά, το Ιράν ήταν και παραμένει ο φυσικός εξισσορροπιστής της Τουρκίας στον ευρύτερο χώρο της Μέσης Ανατολής. Εξ’ όρισμού, και χωρίς κανένα άλλο λόγο παρά μόνο τον γεωπολιτικό, η Ελλάδα πρέπει να έχει ουσιαστικές σχέσεις με την Τεχεράνη. Το Ιράν ως «διεθνής παρίας» και με την κοινωνία του δαιμονοποιημένη από τα δυτικά κέντρα εξουσίας, σημαίνει τέτοια «στρατηγική υπεραξία» για την Τουρκία που επιτρέπει στην τελευταία να συμπεριφέρεται με τον γνωστό της αλαζονικό και εκβιαστικό τρόπο.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα, και του Παπανδρέου αλλά και των προηγούμενων κυβερνήσεων, δεν έχει την πολιτική βούληση αλλά ούτε και την διπλωματική ικανότητα να ελιχθεί και να λειτουργήσει σ’ ένα τέτοιο σύνθετο διπλωματικό και πολιτικο-στρατηγικό περιβάλλον.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών συνεχίζει, δυστυχώς, να παραμένει το «τετρομαγμένο υπουργείο» όπως ορθά το χαρακτήρισε ο αείμνηστος Γιώργος Σεφέρης, που το έζησε από μέσα ως υψηλόβαθμος διπλωμάτης την δεκαετία του 1950. Γράφει ο Σεφέρης για το Υπουργείο Εξωτερικών: «Μικρά μυαλά, μικρές λεπτομέρειες και φόβος, φόβος, Θέε μου όλους τους συνέχει ο φόβος» (Γ. Σεφέρης, Πολιτικό Ημερολόγιο σελ. 21).
Σήμερα η Ελλάδα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ παραμένει μια περιθωριοποιημένη χώρα, όπως ακριβώς ήταν την δεκαετία του 1950 προσκολλημένη στην Ουάσιγκτον με το ειδικό της βάρος να αιωρείται γύρω στο μηδέν και πολλές φορές, όπως σήμερα που έχει φτωχεύσει, ακόμα και κάτω από το μηδέν.
Μετά τη συνάντηση Παπανδρέου – Αχμαντινετζάντ, ακούστηκαν από την κρατική ΕΡΤ οι συνηθισμένες φαμφάρες. Στο παρασκήνιο ο Παπανδρέου σίγουρα θα έδωσε αναφορά στην Ουάσιγκτον επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά το ρόλο της Ελλάδας ως μιας χώρας δορυφόρου. Και όλα καλά. Το Ελληνικό ΥΠΕΞ , του κ. Δρούτσα τούτη τη φορά, θα συνεχίζει στην μακαριότητά του.
Και κάτι τελευταίο και ίσως σημαντικό. Η πιο σοβαρά δομημένη και τεκμηριωμένη κριτική κατά της υφιστάμενης εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, εμφανίζεται τον τελευταίο καιρό από τα δεξιά – από τον κ. Βασίλειο Μαρκεζίνη (γόνο της γνωστής οικογένειας), καταξιωμένο επιστήμονα και πανεπιστημιακό. Η κριτική του Μαρκεζίνη κυκλοφορεί σε μια τριολογία από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο τρίτος τόμος που φέρει τον τίτλο, Μια Νέα Εξωτερική Πολιτική για την Ελλάδα, κυκλοφορεί μέσα Οκτωβρίου.
Κατά εμένα, το πιο αποκαλυπτικό της δυναμικής δημόσιας εμφάνισης του Μαρκεζίνη, δεν είναι τόσο αυτά που λέει, αλλά η «αμηχανία» που προκαλεί στην κατεστημένη αθηνοκλατούρα και στο «τετρομαγμένο υπουργείο». Παρ’ όλο που οι σοβαροφανείς εφημερίδες του Αθηναϊκού κέντρου έπαψαν να φιλοξενούν τα κείμενά του, μόλις συνηδειτοποίησαν τι ακριβώς γράφει και εισηγείται, το ειδικό του βάρος και η επιστημονικότητά του δεν τους επιτρέπει ούτε να τον απαξιώσουν ούτε να τον περιθωριοποιήσουν.
Δημοσίευση σχολίου