Εάν ανατρέξουμε ιστορικά στους παράγοντες που ώθησαν και στο παρελθόν χιλιάδες Έλληνες, Ιταλούς, Ιρλανδούς και άλλους στη μετανάστευση θα δούμε ότι οι λόγοι ήταν σε μεγάλο βαθμό κοινωνικοοικονομικοί. Στην Ελλάδα τα υφιστάμενα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα είναι οδυνηρά. Θα πρέπει να αξιολογηθούν σωστά οι παράγοντες που οδήγησαν στα αδιέξοδα και η στρατηγική ανάκαμψης να είναι ολοκληρωμένη ούτως ώστε τα αποτελέσματα να μην αποβούν και πάλιν εφήμερα και απατηλά.
Αλλά και στην Κύπρο υφίστανται σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να αγνοηθούν. Ήδη ένα ποσοστό της τάξης του περίπου 20% των Κυπρίων νέων που σπουδάζουν στο εξωτερικό δεν επιστρέφουν είτε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είτε για πάντα. Αυτό έχει σοβαρές κοινωνικοοικονομικές και δημογραφικές προεκτάσεις. Εάν δεν υπάρξει αναστροφή των δεδομένων στην Κύπρο σε βάθος χρόνου τα αποτελέσματα θα είναι οδυνηρά.
Υπογραμμίζεται ότι η μάστιγα της ανεργίας εμφανίζεται ολοένα και πιο απειλητική καθώς ξεπερνά το 7%. Εάν αξιολογήσουμε τους άνεργους ως ποσοστό εργαζομένων στον μη κρατικό τομέα το ποσοστό θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Εν ολίγοις η Κύπρος βρίσκεται ενώπιον μίας τεράστιας κοινωνικοοικονομικής πρόκλησης. Το υφιστάμενο μοντέλο δεν μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς. Οποιαδήποτε παράταξη ή/και συνασπισμός δυνάμεων και εάν είναι στην εξουσία, χωρίς δραστική αλλαγή υποδείγματος είναι δύσκολο να διαφοροποιηθούν οι συνθήκες. Ακόμη και με καλύτερη διαχείριση του υφιστάμενου μοντέλου τα αποτελέσματα θα είναι μόνο οριακά! Για να μπορέσουν οι νέοι να έχουν ευκαιρίες απασχόλησης και ανέλιξης είναι σημαντικό να υπάρχει στρατηγική αναστροφής και επιβίωσης. Ήδη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εισηγείται, μεταξύ άλλων, τη μείωση του κρατικού μισθολογίου και την κατάργηση της ΑΤΑ. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να υλοποιηθούν μόνο στα πλαίσια μιας ευρύτερης στρατηγικής η οποία να οδηγεί σε μια δικαιότερη κοινωνία και πιο ανταγωνιστική οικονομία.
Αναπόφευκτα θα πρέπει να επέλθει μία σημαντική ανακατάταξη των οικονομικών δεδομένων. Άλλωστε Κύπριοι και ξένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι η κυπριακή οικονομική διάρθρωση εμπεριέχει χαρακτηριστικά τα οποία αν δεν διαφοροποιηθούν θα οδηγήσουν τη χώρα σε μαρασμό. Επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι ο τρόπος λειτουργίας του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα είναι τέτοιος που ωθεί τους εργαζόμενους σε ένα πανομοιότυπο τρόπο συμπεριφοράς και κατανάλωσης ανεξαρτήτως οικονομικών συνθηκών. Για παράδειγμα, οι προσαυξήσεις και η καταβολή ΑΤΑ δεν επηρεάζονται από την πορεία της διεθνούς και εθνικής οικονομίας. Με το ίδιο σκεπτικό δεν επηρεάζεται η παραγωγικότητα, η ανταγωνιστικότητα και οι αναβαθμίσεις προσωπικού. Η αύξηση του κρατικού μισθολογίου που καταγράφηκε τους πρώτους έξι μήνες (ανεξάρτητα από τις αντικειμενικές οικονομικές συνθήκες) καθώς και η κρίση στους δύο κυπριακές αεροπορικές εταιρείες, Cyprus Airways και Eurocypria, επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Η συνέχιση αυτή της κατάστασης μοιραία θα οδηγήσει στο ελλαδικό υπόδειγμα και την κατάρρευση.
Θα μπορούσε να διερωτηθεί κάποιος ποια θα πρέπει να είναι τα στοιχεία της αλλαγής υποδείγματος. Ενώ αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα εν ολίγοις μπορεί να υπογραμμισθεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν ένα νέο αξιακό σύστημα και κοινωνικό συμβόλαιο, τη σύγκλιση των όρων απασχόλησης και απολαβών ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, την αναβάθμιση του επαγγελματισμού καθώς και την ενθάρρυνση νέων τομέων/μοχλών οικονομικής ανάπτυξης. Για διάφορους λόγους μια κοινωνία μπορεί να αργοπορήσει ή ακόμα και να διστάζει να προχωρήσει με τομές. Οι καθυστερήσεις όμως επιφέρουν κρίσεις οι οποίες από μόνες τους επιβάλλουν δρακόντια μέτρα σε ρυθμούς και μεγέθη που η κοινωνία δύσκολα αφομοιώνει. Στην περίπτωση της Κύπρου ο στόχος είναι να προλάβουμε την κρίση, να είμαστε προμηθείς αντί επιμηθείς, και να δώσουμε ξανά την ελπίδα και το όραμα.
Δημοσίευση σχολίου